به گزارش «نماینده»، سید عباس عراقچی رئیس ستاد پیگیری اجرای برجام در برنامه «نگاه یک» در خصوص تحریم‌های جدید ایران و اینکه آیا ناقض حقوق برجام است یا خیر؟ اظهار کرد: قانون جدید کنگره آمریکا خیلی روشن و بیّن یک اقدام دشمنانه و خصومت‌آمیز علیه جمهوری اسلامی ایران است.
وی با بیان اینکه از این جهت که در ادامه دشمنی‌های آمریکا است، در حقیقت چیز جدیدی نیست، گفت: البته قانون جدیدی است؛ حرف‌های جدیدی زده، ولی موضوع جدیدی اتفاق نیفتاده و در ادامه دشمنی‌های آمریکاست؛ دشمنی‌های آمریکا ادامه داشته و همچنان هم ادامه خواهد داشت.
قرار نیست دشمنی آمریکا کاهش پیدا کند
معاون وزیر امور خارجه تصریح کرد: مقابله ما با سیاست‌های سلطه آمریکا هم ادامه داشته و خواهد داشت؛ این روندی بوده که ما از اول انقلاب شروع کرده و با اقتدار ایستاده‌ایم. آنها هم دشمنی با جمهوری اسلامی را رها نکرده‌اند و این دشمنی را ادامه خواهند داد. قرار نیست این دشمنی کاهش پیدا کند و از ابتدا هم قرار نبود.
عراقچی با تأکید بر اینکه برخی از دوستان هم از موافقین و هم از مخالفین معمولاً این اشتباه را می‌کنند که برجام را با یک پیمان مؤدت بین ایران و آمریکا اشتباه می‌گیرند، گفت: فکر می‌کنند که برجام باید یک دوستی بین ایران و آمریکا ایجاد کند و می‌گویند چرا تحریم، خصومت و مصادره پول ایران وجود دارد؛ برجام چنین قصد و نیتی نداشته و یک موضوع یعنی موضوع هسته‌ای را آن هم نه بین ایران و آمریکا بلکه بین ایران و ۶ کشور و اتحادیه اروپا پیگیری می‌کرد.
وی ادامه داد: کسی نباید توقع داشته باشد که دشمنی آمریکا با ایران کاهش پیدا کند، حتی اگر برجام در بهترین شکل بود و نقطه‌ی ضعفی هم نداشت، ما توقع داشتیم که آمریکا دیگر ما را تهدید و تحریم نکند؟ چنین توقعی کسی نداشت. یک حرکت دشمنانه از طرف آمریکا علیه ایران صورت گرفته و واکنش در برابر این حرکت با قاطعیت و متناسب با آن خواهد بود.
رئیس ستاد پیگیری اجرای برجام تصریح کرد: ما ۳۸ سال است که در مقابل آمریکا و سیاست‌های سلطه‌طلبانه آن ایستاده‌ایم و این ایستادگی، رمز قدرت جمهوری اسلامی ایران است؛ کماکان هم خواهیم ایستاد. تا وقتی که آمریکا یک نظام سلطه‌گر است و جمهوری اسلامی با همه آرمان‌ها و ارزش‌ها وجود دارد، تقابل بین دو طرف ادامه دارد.
عراقچی با تأکید بر اینکه کسی انتظار نداشته باشد که دشمنی آمریکا در اثر برجام یا هر چیز دیگری کاهش پیدا کند، گفت: کاری که آمریکایی‌ها یعنی کنگره آمریکا کرد، یک حرکت خصمانه بود. آنها این‌طور فکر می‌کنند که بر اثر برجام، جمهوری اسلامی ایران قدرتمندتر شده و سیاستش در منطقه تهاجمی‌تر شده و رفتار آن نسبت به آمریکا و سیاست‌هایش عوض نشده است؛ بنابراین فکر می‌کنند که این وضعیت باید عوض شود.
ایران تا زمانی به برجام پایبند خواهد بود که از منافع برجام منتفع شود
وی با بیان اینکه آنها فکر می‌کنند که ایرانی که خودش را از مشکلات اقتصادی و ... رهانیده را باید عقب برانند، گفت: آنها می‌خواهند از طریق از بین بردن برجام، این کار را انجام دهند. این حرفی است که آقای ترامپ از روز اول زده است. قانونی که کنگره تصویب می‌کند و به اجماع هم تصویب می‌شود، یعنی اجماعی در واشنگتن وجود دارد که جلوی قدرتمندتر شدن ایران را باید گرفت.
معاون وزیر امور خارجه اظهار کرد: آنها می‌خواهند منافع ایران از برجام را با ایجاد یک فضای سنگین روانی کاهش دهند تا کسی با ایران کار نکند. در قانون تصویب شده، برجام دست و پای کنگره را در تصویب قانون جدید بسته است. کنگره در قانون جدید نتوانسته است تحریم‌های نفتی، بانکی و حمل و نقل را بازگرداند.
عراقچی ادامه داد: در قانون جدید به بهانه حقوق بشر، تروریسم، موشکی، تسلیحات و هر بهانه‌ای غیرهسته‌ای، تلاش کردند مجموعه‌ای درست کنند و اشخاص بیشتری را وارد لیست تحریم کنند؛ نمی‌توانند تحریم جدید نفتی و بانکی بر علیه ایران بگذارند و اشخاص را وارد لیست تحریم می‌کنند و به این شیوه می‌خواهند اشخاص را بترسانند تا با ایران کار نکنند.
وی با تأکید بر اینکه در این شرایط است که ما معتقدیم نقض برجام صورت گرفته است، گفت: در چندین بند برجام، آمریکا متعهد شده است که برجام را با حسن نیت اجرا کند. در بندهای ۲۶، ۲۸ و ۲۹ از یکسری مفاهیمی استفاده شده است که می‌گوید «برجام باید با حسن نیت اجرا شود و همه متعهدند که آن را اجرا کنند»، برجام باید در فضایی سازنده اجرا شود و بقیه متعهد شده‌اند که هیچ کاری که عادی‌سازی تجارت با ایران را تحت تأثیر قرار دهد، انجام ندهند.
رئیس ستاد پیگیری اجرای برجام تصریح کرد: علی‌رغم اینکه کنگره آمریکا دقت کرده است که موارد صریح نقض برجام وجود نداشته باشد، اما بر اساس این سه پاراگراف، نقض برجام از نظر ما صورت گرفته است.
عراقچی در خصوص اینکه شما امروز اشاره کردید که یک عکس‌العمل مناسب نیاز است. منظورتان از «عکس‌العمل مناسب» چیست؟ گفت: آقای ترامپ و کلاً در آمریکا به دنبال کنار گذاشتن برجام هستند. تمام تلاش آنها این است که هزینه از بین رفتن برجام را به گردن ایران بیندازند.
وی ادامه داد: می‌خواهند شرایط را به گونه‌ای طراحی کنند که ایران یا به مرحله احساسی و عصبانی بودن برسد و یا اینکه منافع حاصل از برجام برای ایران تا میزانی کم شود که تصمیم بگیرد از برجام خارج شود؛ اصلی که خیلی برای ما مشخص است و روی آن تأکید داریم این است که جمهوری اسلامی ایران تا زمانی به برجام پایبند خواهد بود که از منافع برجام منتفع شود. هرگاه منافع برجام کمتر از هزینه‌ها و مضرات آن باشد، ما لحظه‌ای برای خارج شدن از برجام تردید نخواهیم کرد. آنها تلاش می‌کنند ما را به این نقطه برسانند.
در زمین آقای ترامپ بازی نخواهیم کرد
معاون وزیر امور خارجه با بیان اینکه ما در مقابل آنها حتماً واکنش نشان خواهیم داد، خاطرنشان کرد: واکنش ما هوشمندانه خواهد بود. واکنش ما کاملاً حساب شده خواهد بود و در زمین آقای ترامپ بازی نخواهیم کرد. حتماً اقدامی نخواهیم کرد که به دست خود منافعی که از برجام برای کشور حاصل می‌شود را کاهش دهیم.
عراقچی در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه شما فرموده‌اید که «همچنان با نقض فاحش برجام فاصله داریم» و منظورتان چیست؟ گفت: اینها عباراتی است که در خود برجام وجود دارد. برجام دو جور نقض را شناسایی کرده و در متن برجام است. ما یک عدم اجرا داریم و یک عدم اجرای اساسی داریم؛ می‌شود گفت یک نقض و یک نقض فاحش داریم.
وی با اشاره به اینکه عدم اجرا ممکن است در هر شرایطی اتفاق بیفتد، اما آنقدر جدی نباشد که بخواهند از برجام خارج شده و یا تعهدات خود را زیر پا بگذارند، افزود: در یکی از گزارشات آژانس آمده بود که ما مثلاً محدودیت ۳.۶۷ درصد غنی‌سازی را داریم، اما یک روز و متصدی یک دستگاه حواسش نبوده باشد و آن را ۳.۶۸ اعلام کرده باشد. نقض صورت گرفته اما نقض فاحشی نیست.
رئیس ستاد پیگیری اجرای برجام ادامه داد: اینکه آیا نقض صورت گرفته یا نقض فاحش، تشخیص آن با هیأت نظارت است. ما به عنوان وزارت خارجه و مجری برجام گزارش می‌دهیم که از نظر ما این نقض‌ها صورت گرفته و اینکه آیا نقض فاحش است یا خیر؟
عراقچی افزود: در مورد اینکه آیا نقض صورت گرفته یا نه، مسئولیتش با هیأت نظارت است. اینکه به هر دو حالت چه واکنشی باید نشان داده شود، با هیأت نظارت است.
وی در پاسخ به سؤالی مبنی بر اینکه چه نقضی باید اتفاق بیفتد که بگوییم نقض فاحش است؟ ادامه داد: این را ما تشخیص می‌دهیم که چه نقضی، نقض فاحش است یا نیست. به طور مثال رئیس‌جمهور آمریکا موظف است که طبق برجام، تحریم‌های کنگره را متوقف کند. طبیعی است اگر رئیس‌جمهور آمریکا این کار را نکند، تحریم بازمی‌گردد و از نظر ما نقض فاحش برجام است.
در مسائل دفاعی از هیچ‌کس مشورت نخواهیم گرفت
معاون وزیر امور خارجه بازگشت هر تحریمی را نقض فاحش خواند و افزود: رئیس‌جمهور آمریکا در زمان آقای اوباما، این کار را انجام می‌داد و آقای ترامپ هم در طول ریاست‌جمهوری‌اش، دو بار با این مسئله مواجه شده و هر دو بار هم به تعهد خود عمل کرده است. تحریم‌هایی که در اثر برجام برداشته شده، اگر بازگردد، از نظر ما نقض فاحش برجام است.
عراقچی در خصوص اینکه آیا مادر تحریم‌ها به معنای نقض فاحش نیست؟ گفت: تحریم‌های مربوط به حقوق بشر، موشکی، تروریسم و تسلیحات هم‌اکنون وجود دارد و قانون موجود، همه را در یک‌جا تجمیع و قوی‌تر کرده است. البته دست مجری را برای اعمال آن بازتر گذاشته است. مادر تحریم‌ها قادر نشده تحریم‌های نفتی را مجدداً بازگرداند. دهها تحریمی که در اثر برجام برداشته شد، برنگشته است.
وی خاطرنشان کرد: اینکه تعداد افرادی که اضافه می‌شوند، می‌تواند به گونه‌ای باشد که منافع ما را از برجام کاهش دهد، درست است اما هنوز به آن نقطه نرسیده‌ایم؛ این نقض برجام است و ما با آن مقابله می‌کنیم. اگر به تدریج به نقطه‌ای برسیم که آنها به قدری اشخاص و شرکت‌ها را اضافه کنند که منافع ایران از بین برود، برای خروج از برجام تردید نمی‌کنیم، اما تا رسیدن به آن نقطه فاصله داریم.
رئیس ستاد پیگیری اجرای برجام گفت: توتال در زمانی با ایران قرارداد امضا کرد که دو هفته به زمان تمدید توقف تحریم‌ها مانده بود. پیامی که اروپایی‌ها به ترامپ دادند این بود که «ایران را چه تحریم کنید چه نکنید، کار با ایران را ادامه خواهیم داد».
عراقچی در خصوص اینکه غربی‌ها آزمایش ماهواره‌بر را نقض قطعنامه ۲۲۳۱ عنوان کردند و نظر شما چیست؟ تصریح کرد: اروپا از برجام برخلاف آمریکا و آقای ترامپ حمایت می‌کند. برجام البته پیمان مؤدت بین ایران و اروپا هم نیست. ما با اروپایی‌ها در موضوعات مختلف کماکان اختلاف داریم. به چند دلیل ترامپ نتوانسته به برجام دست بزند؛ یکی اینکه اروپایی‌ها پشت سر برجام ایستاده‌اند و دوم اینکه قطعنامه شورای امنیت پشت سر آن قرار دارد. سوم اینکه ایران هیچ بهانه‌ای دست آنها نداده و گزارش‌های آژانس، پایبندی ایران را تائید می‌کند.
وی با اشاره به مواضع اروپایی‌ها و آمریکایی‌ها در خصوص برنامه موشکی ایران گفت: ما در مسائلی که به امنیت ملی و مسائل دفاعی‌مان مربوط می‌شود، از هیچ‌کس اجازه و مشورت نخواهیم گرفت و آنچه به صلاح مملکت باشد را اجرا خواهیم کرد. آزمایشات موشکی در زمان خود انجام شده و بحث ماهواره‌بر، یک حرکت کاملاً علمی بود.
معاون وزیر امور خارجه یکی از موفقیت‌های برجام را جدا کردن بحث موشکی از بحث هسته‌ای عنوان کرد و ادامه داد: قبل از برجام، آمریکایی‌ها و اروپایی‌ها بحث موشکی ما را به بحث هسته‌ای گره زده بودند و در یک قطعنامه هر دو را با هم ممنوع کرده بودند. الان نقض برجام و نقض قطعنامه، دو مقوله جداست و بحث موشکی در قطعنامه ۲۲۳۱ کاملاً با قطعنامه ۱۹۲۹ فرق کرده است و حالت الزام‌آور برای ایران ندارد و تنها از ایران دعوت می‌کند که روی موشک‌های بالستیک کار نکند.
طبق برنامه، توان موشکی خود را افزایش خواهیم داد
عراقچی با اشاره به بیانیه تئوریکا گفت: در این بیانیه نگفته که نقض اتفاق افتاده، بلکه گفته کار ایران ناهمخوان با قطعنامه است. موشک‌های ایران برای کلاهک‌های هسته‌ای طراحی نشده و در زمینه موشکی هم کاملاً جلو هستیم. به هیچ‌کس اجازه دخالت در امنیت ملی خود را نخواهیم داد و موشک‌های ما عامل اقتدار ماست. به هیچ وجه آنها را از دست نخواهیم داد و طبق برنامه، توان خود را افزایش خواهیم داد.
وی با اشاره به شروط ۹گانه مقام معظم رهبری در خصوص برجام ادامه داد: تعدادی از این شروط به قبل از اجرایی شدن برجام مربوط می‌شد. ایشان وضع هرگونه تحریم جدید را به هر بهانه‌ای نقض برجام عنوان کرده‌اند و چیزی که تاکنون اتفاق افتاده، هیچ موضوع تحریمی جدیدی اتفاق نیفتاده است؛ اما اشخاص وارد لیست تحریم شده‌اند. قانون جدید، شخص‌محور است.
رئیس ستاد پیگیری اجرای برجام با بیان اینکه آیا اضافه کردن اشخاص به لیست تحریم، وضع تحریم است را در هیأت نظارت بر برجام گزارش داده‌ایم، تأکید کرد: آنها هستند که تصمیم می‌گیرند که اضافه شدن اشخاص نوعی وضع تحریم جدید به حساب می‌آید یا خیر؟
سپاه مظهر اقتدار و قدرت ایران است
عراقچی در خصوص تحریم سپاه تصریح کرد: سپاه مظهر اقتدار و قدرت ایران است؛ تردید نکنید. هر آنچه داریم از امنیت تا آرامش خود را مدیون نیروهای مسلح بخصوص سپاه هستیم. آنها فداکاری و ایثار کرده و کشور را از زمان جنگ تا الان حفظ کرده اند. افتخاری برای خود قائل باشم، سال‌هایی خواهد بود که در سپاه خدمت کردم. سپاه موجودیتی است که همه ما به آن افتخار می‌کنیم و هیچ سیاست خارجی نخواهد بود که منجر به تضعیف سپاه شود.
وی با بیان اینکه دشمنان ما هم می‌دانند که آنچه که انقلاب و جمهوری اسلامی را نگاه داشته، سپاه است، گفت: همه ما خود را بسیجی می‌دانیم و طبیعی است که حملاتشان را به سمت سپاه سوق دهند و بخواهند سپاه را تضعیف کنند. آرزوی خود را به گور خواهند برد و سپاه به پشتوانه رهبری، روز به روز قوی‌تر شده است. سپاه در نوک حمله مقابله با تروریسم تکفیری و داعش است.
معاون وزیر امور خارجه گفت: امروز شاهد هستیم که سپاه به سوریه و عراق مشورت‌های نظامی می‌دهد و موفقیت‌های نیروهای ارتشی عراق و سوریه را شاهد هستیم و برای همین است که آنها، سپاه را تحریم می‌کنند که البته این تحریم آنها منجر به تقویت سپاه خواهد شد.
عراقچی ادامه داد: دشمنان ما سال‌ها است که به سراغ تحریم‌ها علیه سپاه رفته‌اند و از دید آمریکا همین الان هم در تحریم‌اند. امروز شاید با بازی علل و عوامل تحریم سپاه، برخی تغییرات را در کلیت این تحریم علیه سپاه انجام داده‌اند و این‌طور نیست که زمانی سپاه از دشمنی آمریکا به دور بوده باشد و البته باید این را تأکید کنیم که هیچ امری، دشمنی آمریکا را نسبت به سپاه، این ملت و نظام ما کم نخواهد کرد؛ برجام هم قرار نبوده است که چنین کاری را انجام دهد و من بارها به برخی از دوستان که به حالت گله به ما می‌گویند «چرا امروز دشمن، سپاه را تحریم می‌کند؟» گفتم «اگر سپاه تحریم نمی‌شد، بهتر بود که آن زمان به ما گله می‌کردید»؛ چرا که تحریم سپاه نشان می‌دهد که دشمنی آمریکا با ما ادامه دارد و پشت پرده مذاکرات برجام، هیچ چیز خاصی مطرح نبوده است.
وی با بیان اینکه برخی در داخل این‌طور تصور می‌کنند که ما به دنبال حفظ برجام، تحت هر شرایطی هستیم و این سیگنالی را به طرف مقابل ارسال می‌کند که ما نیازمند به حفظ برجام هستیم، گفت: این مسئله به هیچ‌وجه درست نیست، مگر ما چه وابستگی به برجام داریم که بخواهیم آن را حفظ کنیم؟ ما تا زمانی برجام را حفظ خواهیم کرد که برای ما منافعی داشته باشد و ما این نکته را در تمام جلسات کمیسیون مشترک برجام و دیدارهای دوجانبه خود با طرف‌های اروپایی و آمریکایی گفته‌ایم.
ایران طیف وسیعی از ابزارها را در مقابله با آمریکا در اختیار دارد
رئیس ستاد پیگیری اجرای برجام اظهار داشت: هر زمان که احساس کنیم از برجام، منافعی برای کشور حاصل نمی‌شود، یک لحظه هم در آن نخواهیم ماند و این یک امر کاملاً بدیهی است؛ لذا ما تا زمانی به تعهدات خود پایبند هستیم که منافع ما هم در برجام تأمین شود و البته در مسئله برجام، تصمیم‌گیرنده نه من هستم و نه حتی هیأت نظارت بر اجرای برجام، چرا که تصمیم‌گیری در این خصوص فراتر از این هیأت است و در سطح مدیریت عالی کشور است که تصمیم خواهد گرفت آیا برجام منافعش بر مضراتش غلبه دارد و یا برعکس آن؟
عراقچی تصریح کرد: ایران طیف وسیعی از ابزارها را در مقابله با آمریکا در اختیار دارد و تمام اینها را در صحنه عملیاتی به کار گرفته است. خود آمریکایی‌ها هم این مسئله را می‌دانند؛ اما ما نباید برای صدمه زدن به آمریکا، به برجام ضربه بزنیم، چرا که این یک نوع خودزنی است و ما همانطور که گفتم، هر زمان تصمیم گرفته شود که بنا به نقض فاحش برجام از سوی طرف مقابل، دیگر به تعهدات خود پایبند نباشیم، این کار را خواهیم کرد اما تا این مطلب اتفاق نیفتد، خودزنی نخواهیم کرد و همچنان هوشمندانه به مسیر خود ادامه خواهیم داد.
جهان به قدرت ایران اذعان دارد
وی با بیان اینکه آمریکا به این دلیل وضع تحریم‌های گسترده‌ای علیه ایران را با بسیج کنگره، سنا و رئیس‌جمهور به کار گرفته است، گفت: آنها از ایرانِ قدرتمند در صحنه منطقه و در عرصه بین‌الملل نگرانند و برای این مسئله به این شکل گسترده، تحریم‌هایی را علیه ما وضع می‌کنند و البته ما همچنان تمام مؤلفه‌های قدرت خود را حفظ کرده و با برجام، قدرتمندتر از گذشته شده‌ایم. امروز جهان به قدرت ایران اذعان دارد و یکی از مؤلفه‌های قدرت ما را برجام می‌داند، چرا که معتقدند ایران توانسته به این وسیله نقاط ضعف اقتصادی خودش را پوشش دهد.
معاون وزیر امور خارجه با اشاره به اینکه مکانیزم‌های حل اختلاف در برجام کاملاً مشخص است و ما در زمان مذاکرات و در سطوح عالی، نسبت به این مسئله با طرف مقابل مذاکرات خوبی را داشتیم، ادامه داد: برای هر توافقی اصولاً مرجع حل اختلافی را در نظر می‌گیرند که اگر یک و یا چند طرف توافق به تعهدات خود عمل نکرد، طرف‌های دیگر بتوانند از آنها شکایت کرده و حقوق خود را ایفا کنند. اما برای مسئله برجام، ما باید به کدام مرجع شکایت خود را ببریم؛ به شورای امنیت؟ آنجا هم که همین اعضا هستند و یا دادگاه لاهه؟ در آنجا هم که فقط دو یا سه سال زمان می‌برد که بررسی شود که آیا صلاحیت بررسی این مسئله را دارند یا نه.
عراقچی اظهار داشت: لذا جایی به عنوان مرجع شکایت و حل اختلاف در خصوص برجام وجود ندارد و ما باید به خودمان مراجعه کنیم؛ این به این معناست که اگر طرف مقابل به تعهداتش عمل نکرد، ما هم بتوانیم برگردیم و تعهدات خود را متوقف کنیم و لذا تنها ضامن برای آنکه طرف مقابل تعهدات خودش را انجام دهد، توانمندی ما در بازگشت به برنامه هسته‌ای است؛ لذا این توانمندی ما هم کاملاً حفظ و در برجام پیش‌بینی شده است.
وی خاطرنشان کرد: این مسئله به این صورت در برجام پیش‌بینی شده است که اگر یکی از طرف‌ها نسبت به عملکرد طرف مقابل، این احساس را داشت که با بدعهدی عمل می‌کند، می‌تواند درخواست جلسه کمیسیون مشترک در سطح وزرای خارجه را بدهد و اگر در آن جلسه هم نتوانست نتیجه‌ای بگیرد، می‌تواند این مسئله را به عنوان نقض فاحش برجام از سوی طرف مقابل خود در نظر بگیرد و تعهدات خودش را متوقف کند؛ بنابراین ما به جایی شکایت نمی‌کنیم و اگر زمانی احساس کنیم نقض فاحشی صورت گرفته است، تعهدات خود را متوقف می‌کنیم.
از نتیجه به دست آمده در کمیسیون مشترک قانع نشده‌ایم
رئیس ستاد پیگیری اجرای برجام با اشاره به جلسه کمیسیون مشترک برجام که چندی پیش در وین برگزار شد، گفت: ما کلیه موارد نقض عهد از جانب آمریکا را در آن جلسه مطرح کرده‌ایم و اعضای کمیسیون هم نسبت به این مسئله با ما هم‌عقیده بودند و مسئله مهم در آن کمیسیون، بیانیه پایانی بود که منتشر شد و آن این بود که کمیسیون مشترک از تمام اعضا خواست که به مفاد برجام با حسن نیت و در فضایی سازنده، پایبند باشند. در آن بیانیه اشاره مستقیمی به آمریکا نشد، اما کاملاً مشخص است که طرف صحبت در آن بیانیه آمریکا بود. ما از نتیجه به دست آمده در کمیسیون مشترک قانع نشده‌ایم و گزارشات مربوط به آن جلسات را به هیأت نظارت ارائه داده‌ایم و منتظر تصمیم آن هیأت هستیم.
عراقچی ادامه داد: اینکه برخی می‌گویند زمان بازگشت‌پذیری ما در برنامه هسته‌ای، زمانی طولانی است، امر نادرستی است. ما سناریوی خود را در بازگشت‌پذیری به نقطه‌ای که بودیم و حتی فراتر از آن را تنظیم کرده‌ایم اما وقتی به سراغ این سناریوها خواهیم رفت که بدانیم هزینه‌های برجام نسبت به منافع آن بیشتر شود. اما در حال حاضر برجام آن کارهایی را که باید برای ایران انجام می‌داده را انجام داده و در رفع تحریم‌ها چه در حوزه بیمه کشتیرانی، چه در حوزه نفت و فروش نفت و یا اینکه برجام قرار بوده موانع سرمایه‌گذاری در ایران را بردارد که نمونه اخیر آن هم قرارداد با توتال بوده و یا اینکه موانع خرید هواپیما و کشتی را بردارد؛ در تمام این زمینه‌ها کارآیی خود را داشته و دستگاه‌های مرتبط با این مسائل، به سراغ خرید آنچه که نیاز داشته‌اند، رفته‌اند. اما اینکه به طور مثال از کدام شرکت داخلی و یا خارجی و به چه تعداد و اینکه چرا فلان کار در این حوزه انجام شد و یا انجام نشد، این دیگر به سیاست‌های داخلی ما برمی‌گردد و به برجام ارتباطی ندارد.
وی در بخش دیگری از سخنان خود اظهار داشت: در حوزه مالی و بانکی هنوز شرایط عادی نشده که البته دلایلی غیر برجامی دارد، چرا که ما در این حوزه مشکلات تحریم‌های اولیه آمریکا و FATF، مشکلات پولشویی و برخی ضعف‌های ساختاری را داریم که با وجود تمام این مسائل، باز پس از برجام، ما در این حوزه از بن‌بست خارج شده‌ایم؛ بنابراین گشایش‌های مختلفی پس از برجام رخ داده، اما شاید سرعت تحولات و تأثیرگذاری در زندگی مردم، آن‌گونه که انتظار داشتند، پیش نرفته و خودش را در زندگی روزمره آنها نشان نداده که البته این را قبول دارم اما از آن منظر که برجام می‌خواست این موانع را از سر راه اقتصاد کشور بردارد، این کارها را انجام داده است.
معاون وزیر امور خارجه در پاسخ به این سؤال که آیا تاکنون درخواستی مبنی بر بازدید از سایت‌های نظامی ما شده است یا خیر؟ گفت: این مطلب اشاره به آن فردی در آمریکا دارد که این پیشنهاد را ارائه داد؛ مبنی بر اینکه آمریکا به آژانس بین‌المللی انرژی اتمی فشار بیاورد تا آنها درخواست بازدیدی از سایت‌های ما داشته باشند و ایران نپذیرد و به فرض دعوایی میان این دو صورت بگیرد و ما را به نقض برجام متهم کند. اما هنوز چنین درخواستی صورت نگرفته است و هر زمان که آنها درخواستی ارائه دهند، در خصوص آن تصمیم‌گیری خواهیم کرد.
عراقچی با بیان اینکه پس از گذشت یک سال و نیم از اجرای برجام، تاکنون هیچ درخواستی مبنی بر بازدید از سایت‌های نظامی ما نشده است، تصریح کرد: این‌طور نیست که بدون هیچ‌گونه دلیل و مدرکی، بخواهند درخواست بازدیدی را مطرح کنند چرا که ابتدا باید آنها بنا بر ادله‌ای بگویند که در فلان سایت نظامی، کاری غیرقانونی انجام می‌گیرد و ما پاسخ آنها را خواهیم داد و البته پس از آن هم مراحل مختلفی دارد که بسیار زمان می‌برد تا به مرحله بازرسی از سایت‌های نظامی بیانجامد. اما این مسئله که آنها استفاده از این ابزار را در مواجهه با ایران مطرح می‌کنند، بیانگر این است که آنها نتوانسته‌اند تاکنون نقطه ضعفی از پایبندی ایران نسبت به برجام پیدا کنند.
پاسخ مناسب و قاطعی را به طرف آمریکایی خواهیم داد
وی گفت: وزیر خارجه آمریکا موظف است هر سه ماه یکبار پایبندی ایران را به برجام، به کنگره اعلام کند؛ درست مثل ما که موظفیم هر سه ماه یکبار گزارشی از نحوه اجرای برجام به کمیسیون امنیت ملی ارائه دهیم. در زمان آقای اوباما این کار صورت گرفت، در سه ماهه نخست دوره ترامپ هم آنها هیچ نقطه ضعفی از ایران نداشتند و آقای تیلرسون با نوشتن نامه‌ای، پایبندی ایران را تائید کرد. در اواخر تیرماه که نوبت دوم تائید این مسئله بود، داستانی در رسانه‌ها مطرح شد که آقای ترامپ به تیمش دستور داده بود که بگردید نقطه ضعفی از ایران در این خصوص پیدا کنید، اما نهایتاً برای بار دوم هم پایبندی ایران را تائید کردند.
رئیس ستاد پیگیری اجرای برجام ادامه داد: در این اواخر هم آقای ترامپ گفته که «اگر دست من بود، پایبندی ایران را نسبت به برجام اعلام نمی‌کردم»؛ البته ایشان تیمی را مأمور کرده که موارد عدم پایبندی ایران به برجام را کشف و گزارش کند که این نشان‌دهنده مواضع محکم ایران در قبال تعهداتش نسبت به برجام است و اگر خاطرتان باشد، آقای اوباما هم گفته بود که «اگر دست من بود، حتی یک پیچ و مُهره از صنعت هسته‌ای ایران را باقی نمی‌گذاشتم»؛ بنابراین می‌توان طوری رفتار کرد که رؤسای جمهور آمریکا هم همه چیز دستشان نباشد.
عراقچی با بیان اینکه ما به نحوی عمل کرده‌ایم که پس از گذشت ۶ ماه آقای ترامپ که شعار انتخاباتی وی «پاره کردن برجام» بود، چاره‌ای جز تائید پایبندی ایران به برجام نداشته است، گفت: اگر آمریکایی‌ها از برجام هم خارج شوند، باز دشمنی آنها نسبت به ما تمام نمی‌شود و رهبری هم مدت‌ها پیش تکلیف را مشخص کرده‌اند و گفتند که اگر آنها برجام را پاره کنند، ما آن را آتش خواهیم زد چرا که ما در حفظ منافع ملی خود با کسی تعارف نداریم و اگر روزی آمریکا بخواهد که برجام را کنار بگذارد و از آن خارج شود، ما آمادگی کامل برای این مسئله را داریم.
وی با بیان اینکه قانونی که کنگره آمریکا علیه ایران، کره شمالی و روسیه تصویب کرده، از ۷۰ صفحه طرح تحریم‌ها تنها ۷ صفحه متعلق به ایران است، گفت: حوزه‌های تحریمی علیه روسیه بسیار گسترده‌تر از حوزه‌هایی است که ایران را تحریم کرده است، چرا که در خصوص ایران گفته‌اند «کسانی که به برنامه موشکی ایران کمکی کرده باشند، آن شخص را در لیست تحریم‌ها قرار می‌دهیم و به طور مثال به آن فرد یا افراد ویزای آمریکا داده نخواهد شد و املاک آنها در آمریکا بلوکه می‌شود»؛ یعنی اینکه آنها نتوانسته‌اند تحریم‌های نفتی و یا دیگر حوزه‌ها را شامل حال ایران کنند.
معاون وزیر امور خارجه تصریح کرد: هیچ‌کس حق ندارد این اقدام خصمانه آمریکا را کوچک بشمارد و باید در حد خودش با این اقدام مقابله کرد و این پیش‌نویس قانون اقدام متقابل ایران علیه آمریکا که پیش‌نویس آن امروز در کمیسیون امنیت ملی تصویب شد و جزئیات آن در جلسات بعدی تنظیم خواهد شد، بسیار فراتر از قانون تحریمی آمریکا است. در این قانون مقابله‌ای مجلس، طرح مشابه تحریمی آمریکا را علیه آنها داریم و شامل دو قسمت تحریمی و حمایتی است که بخش حمایتی آن، از نیروهای مسلح، سپاه و وزارت دفاع با افزایش بودجه، حمایت و همچنین سپاه قدس را در مبارزه با تروریسم و داعش تقویت می‌کند که این به معنی حمایت قاطع مجلس با در نظر گرفتن بودجه‌های سنگین برای نهادهای نظامی در راستای تقویت بنیه دفاعی و موشکی کشور در مقابل اعمال تحریم‌های طرف مقابل نسبت به این نهادها است.
عراقچی افزود: در قانون اقدام مقابله‌ای مجلس، افراد حقیقی و حقوقی آمریکا و نیز ارتش آمریکا شامل تحریم‌های ایران می‌شوند. شاید این‌طور گفته شود که در برخی از عرصه‌های بین‌المللی، دست آمریکا نسبت به ایران برای اعمال فشار بیشتر بر افراد و نهادهای تحریم شده ما بیشتر است، اما به هر حال این قانون مقابله‌ای ما هم تأثیرات پرستیژی خودش را دارد. به طور مثال وقتی آمریکا اسامی برخی سرداران عزیز ما را در لیست تحریم‌های خود قرار می‌دهد، آن افراد نه تمایلی به رفتن آمریکا دارند که نیازی به ویزای آن داشته باشند و نه طبعاً ملک و دارایی در آن کشور که بخواهد بلوکه و یا مصادره شود و لذا این اقدام آمریکا هم جنبه سمبلیک دارد؛ بنابراین به نظر ما این قانون بسیار خوب و جامع است و وزارت خارجه هم از آن حمایت کامل می‌کند و جلسه امروز ما هم با دوستان کمیسیون امنیت ملی کاملاً در این خصوص بود.
وی در پایان تأکید کرد: همه ما در داخل کشور چه موافق و چه مخالف برجام در مقابله با دشمن واحد خود که آمریکا باشد، یک صدا داریم و همه با توان خود، در برابر آنها ایستادگی خواهیم کرد و دولت و مجلس؛ همگی در این مسئله متفق‌القول هستند که باید در برابر اقدام خصمانه آمریکا، اقدام متقابلی انجام گیرد، چرا که آن را نقض برجام تشخیص دادیم و انشاءالله پاسخ مناسب و قاطعی را به طرف آمریکایی خواهیم داد.