«نماینده» / روند افزایش دمای هوا از روزهای میانه ماه مبارک رمضان از یک‌سو و افزایش مصرف برق و کمبود آب آشامیدنی از سوی دیگر، برخی استان‌های جنوبی کشور را با بحران روبه‌رو کرده است.
افزایش دمای هوا، گرمازدگی و به‌تبع آن افزایش میزان مراجعات مردم به بیمارستان‌ها و مراکز درمانی در نقاط جنوبی کشور سبب شد دولت نیز از همان روزهای ابتدایی برای ابراز همدردی با مردمی که در گرما گرفتار شده‌اند، تنها به تصویب طرح کاهش تعرفه‌های برق در استان‌های جنوبی و کاهش ساعات اداری بسنده کند.
گرمای ۵۰ درجه، عراق را تعطیل کرد اما اهواز را نه
همه‌ساله با آغاز فصل تابستان و افزایش بی‌رویه دمای هوا این شائبه بین مردم مطرح می‌شود که اگر دمای هوا به بیش از ۵۰ درجه سانتیگراد برسد آیا دولت، تعطیل رسمی اعلام می‌کند یا خیر؟
به یک نمونه خارجی توجه کنید؛ براساس اعلام خبرگزاری جمهوری اسلامی (ایرنا) ۲۵ تیر ۱۳۹۴ درست دو سال پیش در چنین روزهایی، به دلیل ورود یک سامانه کم‌فشار موسمی، گرمای هوا در کشور عراق به ۵۰ درجه سانتیگراد رسید که در طول ۳۰ سال گذشته چنین گرمایی بی‌سابقه بوده است، بر همین اساس دولت عراق با صدور بیانیه‌ای اعلام کرد که به دلیل گرمای هوا تمامی ادارات دولتی در این کشور تعطیل هستند.
حال آنکه هشتم تیر ۹۶ یکی از کارشناسان هواشناسی MeteoFrance توییتی را منتشر کرد مبنی‌بر اینکه دمای هوای اهواز به ۷/۵۳ درجه سانتیگراد رسیده و این اولین‌بار است که یکی از شهرهای قاره آسیا در ماه ژوئن این دما را تجربه می‌کند.
نکته مهم اینجاست که هیات دولت تنها با کاهش تعرفه برق در شهرهای مختلف استان سیستان و بلوچستان از یک ماه تا ۹ ماه به‌تناسب درجه گرمسیری موافقت کرد و در استان خوزستان نیز ساعات کاری ادارات کاهش پیدا کرد، اما هیچ‌وقت استان‌های بحرانی تعطیل نشدند.
نسخه‌های درمانی بی‌اثر برای کاهش عوارض گرمای هوا در استان خوزستان
افزایش گرمای هوا در استان خوزستان تاکنون سه بار رکورد مصرف برق در تاریخ این استان را جابه‌جا کرده است و روز چهارشنبه ۲۸ تیر ۹۶ غلامرضا شریعتی، استاندار خوزستان از مصرف هشت‌هزار و ۲۲۰ مگاواتی برق در این استان خبر داد و درعین‌حال پیشنهاد داد که «شاید نیاز باشد تمهیدات بیشتری بیندیشیم و اگر واقعا تغییر اقلیم است باید بررسی شود. شاید لازم باشد مانند کشورهای اروپایی که ۲۰ روز تا یک ماه از سال را که در گرما حالت تعطیل یا نیمه‌تعطیل دارند، ما هم برای استان این برنامه‌ریزی را داشته باشیم.»
بر همین اساس علی ساری، نماینده مردم اهواز، باوی، حمیدیه و کارون در مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با «فرهیختگان» به بیان مشکلات مردم استان خوزستان بر اثر گرمای بیش‌ازحد هوا پرداخت و گفت: «شرایطی که در حال حاضر تجربه می‌کنیم، دوران رکوردشکنی در مصرف برق در استان خوزستان است و براساس گزارشی که به بنده دادند، پیک مصرف برق از ۷۴۰۰ به بیش از ۸۲۰۰ مگاوات رسیده است.»
نماینده مردم اهواز به تلاش‌های صورت‌گرفته توسط مسئولان ستاد مدیریت بحران استان خوزستان برای عادی شدن روند مصرف برق در این استان اشاره کرد و افزود: «تمام تلاش دست‌اندرکاران صنعت برق استان این است که گرما روی شبکه توزیع برق اثری نداشته باشد تا خدایی نکرده مجبور به از دست دادن بخشی از شبکه نشویم و مناطقی از کشور در خاموشی به سر نبرند.»
ساری با بیان اینکه افزایش فشار روی شبکه توزیع برق در روزهای ماه رمضان باعث شد برق مناطق باهنر، صددستگاه و اطراف آن به‌طور کامل قطع شود، گفت: «وضعیت گرما و مصرف برق در استان خوزستان بحرانی است و با توجه به ظرفیت بالایی که در شبکه برق استان وجود دارد و از آن به‌عنوان پشتیبان استفاده می‌کنیم، تمامی نیروهای امدادی استان در حالت آماده‌باش هستند و تلاش می‌کنند تا جایی که از دست‌شان برمی‌آید، گرمای هوا شبکه توزیع برق را تحت‌تاثیر خودش قرار ندهد.» نماینده اهواز همچنین با بیان اینکه در حال حاضر شبکه برق استان خوزستان نیازمند اقدامات زیرساختی، توسعه پست‌های انتقال برق، ترانس‌های توزیع و ایمن‌سازی‌های مربوطه است، خاطرنشان کرد: «این کارها به این زودی انجام نمی‌شوند چراکه نیازمند زمان و بودجه است و امیدواریم با پیگیری‌های مسئولان استان و وزارت نیرو، تحقق پیدا کند.» ساری در ادامه گفت‌وگو با «فرهیختگان» با بیان اینکه برای مقابله با اثرات افزایش دما، فقط ساعات اداری استان خوزستان کاهش پیدا کرده و هنوز مصوبه دولت مبنی‌بر کاهش تعرفه مصرف برق به مردم ابلاغ نشده است، گفت: «تعرفه برق استان خوزستان و سایر استان‌هایی که مشکل گرمای هوا دارند با سایر استان‌های کشور متفاوت است و مسئولان دارند آن را اعمال می‌کنند، اما به‌غیر از دستور رئیس‌جمهور مبنی‌بر کاهش تعرفه برق مردم استان خوزستان در زمستان سال گذشته، هنوز کاهش تعرفه یا چیز جدیدی اعلام نشده و صرفا همان بخشنامه‌های قبلی است.»
نماینده مردم اهواز در پایان با اشاره به اینکه با بالا رفتن دما میزان مراجعات مردم به بیمارستان‌ها و مراکز درمانی افزایش پیدا می‌کند، خاطرنشان کرد: «همچون سال‌های گذشته در این تابستان هم میزان مراجعات مردم به بیمارستان‌ها و مراکز درمانی بالا بوده اما شرایط حادی در استان گزارش نشده است.»
راهی شدن ۵هزار شهروند سیستان و بلوچستانی به مراکز درمانی
در جنوب‌شرق کشور اما استان سیستان و بلوچستان گرمای ۵۰ درجه هوا را با آغاز بادهای ۱۲۰ روزه تجربه کرد که این موضوع سبب وارد شدن خسارات جبران‌ناپذیر به دام و طیور و کشاورزی این استان شد.
در همین راستا حسین‌علی شهریاری، نماینده مردم زاهدان و رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی در گفت‌وگو با «فرهیختگان» با بیان اینکه در شمال استان سیستان و بلوچستان، توفان‌های شدید و گرما، زندگی را برای مردم سخت کرده است، گفت: «براساس آمارهای منتشر شده، در سیستان حدود پنج‌هزار نفر به خاطر توفان و گرما راهی بیمارستان‌ها شده و درمان شدند. همچنین تعداد قابل‌توجهی از مردم در برخی شهرهای استان، گرمازده شدند که بلافاصله به مراکز درمانی منتقل شدند و تحت درمان قرار گرفتند.» نماینده مردم زاهدان در مجلس شورای اسلامی، کمبود آب در استان سیستان و بلوچستان را بزرگ‌ترین مشکل استان عنوان کرد و افزود: «کمبود آب و برق، روند توسعه و فعالیت‌های امدادرسانی را در استان با مشکل روبه‌رو کرده است. بر همین اساس در جریان سفر نوبخت، معاون رئیس‌جمهور و چیت‌چیان، وزیر نیرو به استان سیستان و بلوچستان، ۱۸هزار میلیارد ریال برای طرح‌های آب و برق استان اختصاص پیدا کرد که اعتبار قابل‌توجهی است که امیدواریم تحقق پیدا کند، چراکه دولت خیلی مصوبه‌ها را تصویب می‌کند اما منابع آنها تامین نمی‌شود. اگر منابع مالی اعتبارات تصویب‌شده دولت برای حل مشکلات آب و برق استان سیستان و بلوچستان تامین شود، شاید بتوان برخی مشکلات را حل کرد.» وی ادامه داد: «متاسفانه در حال حاضر ۳۰ درصد از شهر زابل زیرساخت لوله‌کشی ندارد چه برسد به آب آشامیدنی سالم. همچنین چند هزار روستا در بلوچستان آب آشامیدنی ندارند و با تانکر به این روستاها آبرسانی می‌شود.» به گفته نماینده مردم زاهدان در مجلس شورای اسلامی، حل مشکلات آب و برق استان سیستان و بلوچستان در درجه نخست اعتبارات قابل‌توجه و در درجه دوم همت ویژه دولتمردان را می‌خواهد که معمولا وجود ندارد و نیاز است که این مشکلات را برطرف کنند.
شهریاری در ادامه گفت‌وگو با «فرهیختگان» به تصمیم‌های دولت برای کاهش تعرفه‌های برق مصرفی مردم استان سیستان و بلوچستان اشاره کرد و گفت: «این مصوبه ابلاغ‌شده و قرار است از ماه دیگر اجرا شود. به دلیل گرمای شدید هوا مردم مجبور هستند از دستگاه‌های خنک‌کننده استفاده کنند و بر همین اساس تعرفه‌های برق نیز افزایش پیدا می‌کند.» وی افزود: «همچنین براساس مصوبه هیات دولت، ساعت کار ادارات کاهش پیدا کرد و قرار شد ادارات در مناطق گرمسیر از ساعت ۶:۳۰ صبح تا ۱۳:۳۰ کار را ادامه بدهند که در اوج ساعت گرما، برق ادارات خاموش شود تا مردم در گرما از برق کافی استفاده کنند.» رئیس کمیسیون بهداشت و درمان مجلس شورای اسلامی درباره شیوع بیماری‌های واگیردار مانند وبا به دلیل گرمای بیش‌ازحد در استان سیستان و بلوچستان خاطرنشان کرد: «البته در سال‌های دور مشکل بیماری‌های واگیردار مثل وبا وجود داشت اما خوشبختانه با توجه به اینکه سطح آگاهی بهداشتی مردم بالا رفته است و سیستم بهداشتی و درمانی هم در این زمینه تلاش می‌کنند، این موارد را نداشتیم و در طول یکی، دو سال اخیر هم حتی به‌صورت موردی مشکل بیماری وبا گزارش نشده است. همچنین از بین اتباع پاکستانی که در مرزها تردد می‌کنند و می‌توانند این مشکل را به وجود بیاوردند، چنین چیزی گزارش نشده است و امیدواریم که همچنان نداشته باشیم.»
سخن پایانی
براساس ماده هفت قانون نحوه جلوگیری از آلودگی هوا، در مواقعی که شرایط هوا بحرانی می‌شود، وضعیت گزارش داده‌شده و پس‌از آن برای تعطیلی تصمیم گرفته می‌شود. این روزها که مردم در نیمه‌جنوبی کشور با گرمای بیش از ۵۰ درجه دست‌وپنجه نرم می‌کنند و مشکل تامین آب و برق نیز به دغدغه جدی آنها تبدیل شده است، به نظر می‌رسد ارائه مصوبه‌هایی مبنی‌بر کاهش تعرفه‌های برق مصرفی یا ساعات ادارات، تنها راهکارهای موقتی برای مقابله با اثرات گرمای شدید هواست و دولت باید با بحرانی اعلام کردن شرایط در این استان‌ها، بخش‌های غیرخدماتی را تعطیل کند تا بدین‌وسیله از اثرات سوء افزایش بی‌سابقه گرمای هوا بر مردم کاسته شود.