هفته نامه «نماینده»؛ فواد ایزدی*/ مجلس نمایندگان آمریکا طرح جامع تحریمهای ایران، روسیه و کره شمالی را تصویب کرد بنابراین با اعمال تحریمهای جدید علیه جمهوری اسلامی ایران باید به واکاوی آنچه در روح و متن طرح جامع تحریمهای جدید آمده است پرداخت.
به اعتقاد نگارنده با تحریمهای جدید که باید به امضاء رئیسجمهور آمریکا برسد «برجام» از درون تهی خواهد شد البته بر اساس «برجام» ما لغو تحریم نداشتیم بلکه سخن از تعلیق آمده بود ازاینرو قرار بود لغو تحریمها بعد از ۸ سال اعمال شود به این شرط که اگر آژانس بینالمللی انرژی اتمی بعد از ۸ سال تائید میکرد «ایران به برجام پایند بود» تحریمها باید بدون چونوچرا و اما و اگر لغو میشد اما با تصویب قانون جدید شرط و شروطهای دیگر اضافه شده است.
در این راستا میتوان به بند ۸ قانون اشاره کرد. در این بنده آمده است: هر کس که در مقام ریاستجمهور آمریکا قرار دارد باید ابتدا بهصورت دقیق نسبت به اشخاص، شرکتها و محیطهایی که باید لغو تحریم میشدند بررسیهای لازم را انجام دهد تا این نتیجه حاصل شود «آیا قابلیت تحریم در ذیل ۲ دستور اجرایی که در متن قانون جدید آمده قرار میگیرند یا خیر؛ اگر از قابلیت تحریم برخوردار بودند باید همچنان در فهرست تحریمها باقی بمانند.»
مشکل دیگری که میتوان در قبال طرح جامع تحریمهای ایران بازگو کرد مربوط به گستردگی تحریمها است. اکنون با تصویب تحریمها گستردگی آن افزایش یافته بهطوریکه قبل از اجرای برجام (نسل اول تحریمها) این سؤال مطرح میشود «چه کسی تحریم میشود؟» اما اکنون با تصویب این طرح باید پرسید چه کسی تحریم نمیشود؟
پاسخ به سؤال مطرح شده نشان میدهد دامنه تحریمها بسیار وسیع است و طور آن بزرگ پهن شده است.
نکته دیگر پیرامون نقض «برجام» به قبل از مصوبه جدید مجلس نمایندگان آمریکا برمیگردد. نمایندگان آمریکا در حالی خواهان اتخاذ تحریمهای جدید علیه جمهوری اسلامی ایران شدهاند که پیشازاین آمریکا زیر توافق برجام را امضاء کرده بود اما همواره نقض آن عمل کرد به گونهای که نهادها، رسانهها و اندیشکدههای آمریکا نقض برجام را پذیرفته بودند و برخی صاحبنظران نیز به ترامپ توصیه کرده بودند: «اگر نسبت به «برجام» نگاه موجود ادامه یابد قطعاً آمریکا ضرر خواهد کرد».
بنابراین در جمعبندی این بخش باید اذعان داشت: وضعیت در آمریکا بهگونهای بود که بحث نقض بهصراحت اعلام میشد و حتی بعضی به روند موجود نقد میکردند.
حال که تحریمهای جدید تصویب شده کاملاً مغایر با مفاد برجام بهویژه بندهای ۲۹، ۲۸، ۲۶ است.
آنچه مسلم است دشمنی آمریکا با ایران اسلامی سابقه طولانی دارد اما بااینحال برخی افراد، سیاست خارجی آمریکا را نمیشناسند و ادعاهایی دارند که با واقعیت همخوانی ندارد ازاینرو امیدواریم تحریمهایی که با ۴۱۹ رأی مثبت در مجلس نمایندگان آمریکا علیه ایران رأی آورد این گروه در داخل کشور را از خواب بیدار کند و اگر بیدار نکند معلوم است به کما رفتهاند.
گزاره پایانی در قابل تحریمهای جدید مجلس نمایندگان آمریکا به واکنش و عکسالعمل گروه ۱+۵ اختصاص پیدا میکند.
در این گزاره این پرسش مطرح میشود «عکسالعمل گروه ۱+۵» در خصوص تحریمهای جدید ایران چیست؟ به اعتقاد نگارنده باید به واکنشهایی که پیشازاین صورت گرفته بود اشاره کرد. بعد از برجام آمریکا عهدشکنی کرد، کمیسیون ۱+۵ چه عکسالعملی از خود نشان داد؟
کمیسیون مربوطه باید همان مقطع اعلام میکرد نقض برجام صورت گرفته است اما عکسالعملی نشان نداد بنابراین باید در حال حاضر تحلیلی نسبت آنچه از سوی کشورهای غربی که در گروه ۱+۵ نیز عضویت دارند ارائه کرد.
به اعتقاد بنده کشورهای اروپایی ممکن است لبخند بزنند و به آمریکا پیام بدهند «برجام توافق خوبی است، آن را حفظ کنید» اما اروپاییها در عمل نشان دادهاند وقتی برجام نقض شده بود در مقابل امریکا قرار نگرفتند حال که تحریمها افزایش یافته است چه خواهند کرد؟
سه کشور اروپایی (انگلیس، فرانسه و آلمان) ممکن است در مقام مشورت با امریکا ظاهر شوند و مطالبی را بازگو و یادآوری کنند اما بدون شک سمت ایران را نخواهند گرفت لذا با بررسی و واکاوی آنچه در گذشته از سوی گروه ۱+۵ اتخاذ شده بود باید گفت عکسالعمل آنها در قبال تحریمهای جدید تقریباً «هیچ» است.
*کارشناس ارشد مسائل آمریکا