«نماینده» / «قانون خدمت وظیفه عمومی» برای همه پسران ایرانی یک قانون مهم است. چه آن‌ها که در همان ۱۸ سالگی عازم خدمت شده‌اند و چه آن‌ها که با تحصیل تا آخرین مرحله، خدمت‌شان را چندسالی عقب انداخته‌اند؛ همه باید با این قانون سروکله بزنند. داستان اما برای آن‌هایی که یک بار، تمام تمرین‌ها و نظام‌های سربازی را نه در پادگان که در میدان واقعی نبرد دیده‌اند، کمی فرق می‌کند. همین قانون خشک خدمت وظیفه عمومی، برای خانواده شهدا و ایثارگران منعطف شده و در ماده ۴۵، تلاش کرده برای ذره‌ای هم که شده، روی زخم‌های جنگ و دردهای جانبازیِ رزمندگان سال‌های دفاع مقدس، مرهم بگذارد.
بند دال، مکمل ماده ۴۵
ماده ۴۵ قانون خدمت وظیفه عمومی، می‌گوید فرزندان شهدا و مفقودین، جانبازان بالای ۲۵ درصد و اسرای با بیش از ۲۴ ماه سابقه اسارت، از سربازی معاف هستند. حالا و بر اساس بند دال ماده ۸۸ قانون برنامه ششم توسعه، این ماده به نفع فرزندان ایثارگران، اصلاح شده. قانون جدید، که در قالب بند هفتم به همان ماده ۴۵ اضافه می‌شود، به ازای هر ماه حضور در جبهه برای رزمندگان و به ازای هر ماه اسارت برای آزادگان، یک ماه کسری خدمت به فرزندان آن‌ها می‌دهد. شنیدن این خبر، احتمالاً همه فرزندان ایثارگران را خوشحال خواهد کرد. چرا که پیش از این، به ازای هر سه ماه حضور در جبهه، یک ماه معافی نصیب فرزندان ایثارگران می‌شد.
سمت راست متن ماده ۴۵ قانون خدمت وظیفه عمومی است و سمنت چپ، متن بند دال ماده ۸۸ برنامه ششم توسعه که وضعیت خدمت فرزندان ایثارگران را بهتر می‌کند
ماجرا اما به همین سادگی و خوشی تمام نمی‌شود. قانون برنامه ششم پس از تصویب به دستگاه‌های اجرایی ابلاغ می‌شود، اما ستاد کل نیروهای مسلح، این قانون که در اواخر سال ۹۵ تصویب شده را اجرا نکرده و نمی‌کند. دلایل خاص خودش را هم دارد اما سیل واکنش‌ها به اجرا نشدن این قانون نشان می‌دهد افکار عمومی و نمایندگان مردم، منتظر اجرای قانونی هستند که به نظر می‌رسد نفعش به همه خواهد رسید.
نمایندگان مردم: از وزیر دفاع طرح سوال می‌کنیم/ این قانون باید اجرا شود
حسن نوروزی، نماینده مردم رباط‌کریم و بهارستان در مجلس شورای اسلامی گفته این موضوع با جدیت از سوی نمایندگان در حال پیگیری است. او درباره نظر رهبری نسبت به این مساله هم می‌گوید: «تاکید شده کسر خدمت در صورت اذن فرماندهی کل قوا امکان‌پذیر است و ایشان نیز در شرایط صلح با این مساله موافقند.» نوروزی در گفتگو با خبرنگار ما درباره صحبت های سردار کمالی مبنی بر عدم تعیین تکلیف مصوبه کسر خدمت سربازی فرزندان ایثارگر به دلیل نیاز به اقدامات کارشناسی، می‌گوید: «ممکن است از مطالب ایشان سوبرداشت شده باشد و یا حرف و یا کلمه ای از گفت و گوی ایشان حذف شده باشد. گاهی اوقات برای ما نیز پیش می آید که در گفت و گوها سوبرداشت شده یا عبارتی حذف شود.» مجلسی‌ها عمیقاً معقتدند حالا که برنامه ششم توسعه از صافی رای آن‌ها عبور کرده، دیگر نیازی به تشکیک در کارشناسی بودن یا نبودن قانون نیست.
غلامعلی جعفرزاده ایمن‌آبادی، نایب‌رئیس فراکسیون ایثارگران مجلس شورای اسلامی هم در گفتگو با خبرگزاری دانشجو می‌گوید: «نیروهای مسلح باید اقدامات لازم را مطابق مصوبه مجلس در این زمینه انجام دهد.» ایمن‌آبادی از این‌که ستادکل نیروهای مسلح، بند دال ماده ۸۸ برنامه ششم توسعه را غیرکارشناسی خوانده هم ناراحت است و ادامه می‌دهد: «ستاد کل امروز در مقام تشخیص برآمده و می‌گوید باید در این خصوص کار کارشناسی صورت گیرد. در واقع عبارتی را مطرح کردند که این روزها موجبات ناراحتی متقاضیان و مجلسی ها را ایجاد کرده است. قوانین زمانی تصویب می شوند که قبلا بر روی آن‌ها کار کارشناسی صورت گرفته باشد.» جعفرزاده روی پیگیری این موضوع مصمم است و می‌گوید مجلس «قطعاً» از وزیر دفاع درباره علت عدم اجرای مصوبه کسر خدمت فرزندان ایثارگر سوال خواهد کرد.
توئیتری‌ها چه می‌گویند؟
کاربران فضای مجازی هم نسبت به اجرانشدن قانون معترض اند و با هشتگ #کسری_خدمت_ایثارگران توئیت می‌زنند. تعدادی از کاربران، رئیس‌جمهور و وزرایش را مخاطب قرار داده و از آن‌ها اجرای قانون را طلب کرده‌اند. یک نفر نوشته: «یعنی واقعا اجرای یک قانون باید بیشتر از ۱ سال طول بکشه؟ وقتی مسئولان به فکر مردم نباشن همین میشه. کاش دوباره انتخابات بود.» دیگری از بلاتکلیفی‌اش گفته و نوشته: «بلاتکلیفی یعنی با این که میدونی یه قانونی هست که اگه اجرا بشه معافی ولی مسئولین تعلل میکنن و تو باید۴ماه اضافه خدمت کنی.» کاربری هم زبان طنز را انتخاب کرده و به کنایه نوشته: «روی ارثیه رضا پهلوی انقد تعصب نداشته باشین.»
سربازی نیازمند اصلاحات
قصه دامنه‌دار سربازی و قانون‌های تغییرپذیر و تفسیرپذیرش اما محدود به همین یکی دو مورد نیست. مدت‌هاست که بسیاری از مردم، مسئولین، نخبگان و نمایندگان مجلس دغدغه‌ی اصلاح قانون سربازی به سبک و سیاق فعلی را دارند و پیشنهادهای متنوعی را مطرح کرده‌اند. حشمت‌الله فلاحت‌پیشه چند ماه پیش در گفتگو با خبرگزاری دانشجو از پیشنهادهایی مثل «سربازی پیمانی» به جای سربازی اجباری خبرداد و گفت مجلس قصد دارد برای اصلاح بخش‌هایی از قانون سربازی ورود جدی داشته باشد. فلاحت‌پیشه در انتهای مصاحبه‌ی آن روزهایش با ما گفته بود: «اصلاح ساختار سربازی مخالفین زیادی دارد و نیازمند چانه‌زنی درون و بیرون مجلس است.»
کلاف سردرگم سربازی
اصلاح ساختارهای سربازی، دغدغه دیروز، امروز و فردای همه‌ی پسران جوان ایرانی است. پسرانی که دو سال از زندگی گذشتن و گذاشتن عمر در انجام کاری که تقریباً علاقه‌ای به آن ندارند برایشان آزاردهنده است. از طرفی نیاز کشور به نیروی جوان و سربازهای آماده به رزم در مواقع حساس قابل کتمان نیست. اگر قرار باشد تعادلی میان نیاز کشور و دغدغه‌های جوانان ایجاد شود، بیش و پیش از هرکاری «عمل به قانون» باید مورد توجه باشد. بند دال ماده ۸۸ برنامه ششم توسعه و حکایت کسری خدمت ایثارگران، فقط یک نمونه ساده است. نمونه‌ای از قانونی که تصویب شده، باید اجرا شود و رفع‌کننده نگرانی گروهی از جوانان است؛ اما در کلاف سردرگمی گیر افتاده و مردم منتظر اجراشدنش هستند.