هفته نامه «نماینده»؛ اسفندیار اختیاری*/ بزرگترین سرمایۀ کشورمان سرمایه‌های انسانی و نخبگانی هستند که هم باید به آن توجه کنیم و احترام بگذاریم و  از طرف دیگر نیز تا حد امکان و حتی فراتر از آن، تلاش کنیم امکاناتی را که برای بهره‌گیری از علم و توانایی‌هایشان به آن نیاز دارند را در اختیارشان قرار دهیم.
طبیعتاً نخبگانی که در زمینه علم و فناوری تلاش زیادی دارند، نیازمند داشتن زیرساخت‌هایی هستند که فکرشان را به فعل و عمل نزدیک کنند و در این مسیر ممکن است مسئولان نتوانسته باشند تمامی این بسترها را به‌وجود بیاورند. البته ای کاش امکان تأمین تمامی نیازهای این متخصصان وجود داشت تا بتوانیم از دانش این افراد برای توسعۀ کشورمان بهره‌برداری کنیم؛ اما همین کاستی‌ها ـ البته نه به صورت عام ـ باعث می‌شود افرادی این بسترهای لازم را در کشورهای دیگر جستجو کنند.
قطعاً برای حمایت از نخبگان و زمینه‌سازی خدمت این افراد در داخل کشور، باید هزینۀ بیشتری برای حمایت صورت بگیرد، اما باید بودجۀ کل کشور را هم در نظر داشته باشیم. به‌هرحال در سطح کشور دغدغه‌های متفاوتی وجود دارد؛ همچون اعضای کمیسیون آموزش که به‌دنبال افزایش بودجه‌های پژوهشی هستند هر نماینده‌ای بر اساس سلایق و اولویت‌هایش علاقمند است بودجه‌ها را به آن سمت هدایت کند.
بر اساس قوانین کشور ۲ نوع برنامه‌ریزی برای حمایت از نخبگان وجود دارد. افرادی که به‌صورت شخصیت حقیقی حضور دارند و تمایلی به کار تیمی ندارند به بنیاد نخبگان هدایت می‌شوند؛ از طرف دیگر نخبگانی که علاقمند به کار گروهی هستند برای به نتیجه رساندن طرحشان می‌توانند از پارک‌های علم و فناوری ـ که سال ۸۰ تأسیس شدند ـ یا شرکت‌های دانش‌بنیان ـ که قانونشان سال ۸۸ تصویب شده ـ استفاده کنند.
یکی از مشکلات فراروی این افراد دریافت‌های مالی تبعیض‌آمیز است. این تفاوت‌ها در حدی است که به‌عنوان نمونه حتی در میان رشته‌های متفاوت فوق‌تخصص‌های پزشکی نیز قابل مشاهده است، چه برسد به شغل‌های مرتبط با سطح علمی پایین‌تر. امیدوارم در قانون‌گذاری‌های مرتبط با مباحث استخدامی و حقوقی بتوانیم این تبعیض‌ها را کم کرده و اختلاف‌ها را به حداقل برسانیم.
یکی دیگر از مشکلاتی که سبب فرار مغزها از ایران می‌شود، مشکلات سیاسی و اجتماعی است. به عنوان مثال در بورسیه‌هایی که چندی پیش مطرح شد، دولت وقت افرادی پذیرش شدند و دولت بعد به دلیل شاخص‌های خودش برخی از این افراد را قبول نکرد. به‌هرحال باید توجه داشته باشیم که تشنج‌ها و تصمیمات سیاسی به‌راحتی می‌تواند باعث اثرگذاری بر فرار نخبگان از کشور شود.

*عضو کمیسیون آموزش مجلس