به گزارش «نماینده» روز گذشته با اعلام ۲۸ فیلم بخش مسابقه سی و پنچمین جشنواره فیلم فجر سینمای ایران شمارش معکوس برگزاری جشنواره و هیجان اینکه سیمرغ ها بر شانه های چه کسی خواهد نشست آغاز شد. سیمرغهایی که برای هر فردی متناسب با شخصیت و گاه آگاهیاش از خود و فضای سینما تاثیراتی را بر آنها میگذارد. این سیمرغها برای بعضی، تنها یک تشویق در شبی از شبهای جشن پیروزی انقلاب بوده است و در مورد بعضیها بر بار هنریشان افزوده و در بعضی دیگر، تنها بر دستمزدهایشان اضافه کرده است.
این سیمرغها بعضی هنرمندان را به آدمهایی تبدیل میکند که تنها کار هنری میکنند و از بعضی دیگر، هنرمندانی مردمی و افتاده میسازد. کم کم با اعلام اسامی فیلمها و افرادی که برای ساخت هرکدام از این آثار زحمت کشیدهاند اسامی افرادی که احتمالا سیمرغ بر شانههایشان خواهد نشست نیز بر سر زبان ها میافتد. آماری از فیلمها داده میشود که مثلا کدام فیلم چندمین اثر کدام کارگردان است و یا کدام بازیگر بیشترین تعداد فیلم را در جشنواره دارد و... هزارو یک گزارش و اطلاعات و آمار جذاب دیگر که توسط رسانهها ارائه میشود.
در این دوره با اعلام اسامی طبق روال گذشته شاهد واکنشهایی با ادبیات درست و یا نادرست بودیم که البته بعضا طبیعی و مسبوق به سابقه است. چرا که از بین حدود یکصد اثر، تنها حدود ۷۰ فیلم به بخش مسابقه راه نیفتادهاند. هر رسانه بنا بر سیاست خود و تفکری که در پیش گرفته است به دنبال آثار همسو با خود میگردد و با کمرنگ بودن آنها در جشنواره دست به قلم میشود و یا نسبت به حذف فیلم فیلمساز مورد علاقهاش واکنش نشان میدهد و برای یک فیلم گاهی یک جشنواره و عواملش را محکوم میکند، حکمهای یک قاضی رسانهای که چون همه چیز را نمیداند احتمالا به اشتباه به روی کاغذ میچرخد.
در این دوره ۲۸ فیلمی که انتخاب شدهاند عبارتند از:
۱- کارگر ساده نیازمندیم (منوچهر هادی) به تهیهکنندگی منوچهر هادی
۲- مادری (رقیه توکلی) به تهیهکنندگی سیاوش حقیقی
۳- ایتالیا ایتالیا (کاوه صباغ زاده) به تهیهکنندگی مهدی صباغ زاده
۴- انزوا (مرتضی علیعباس میرزایی) به تهیهکنندگی پیمان جعفری
۵-نگار (رامبد جوان) به تهیهکنندگی رامبد جوان
۶-سدمعبر (محسن قرایی) به تهیهکنندگی بهمن کامیار
۷-چراغهای ناتمام (مصطفی سلطانی) به تهیهکنندگی مجید اسماعیلی / مجتبی امینی
۸-ماهگرفتگی (مسعود اطیابی) به تهیهکنندگی هادی انباردار
۹- یک روز بهخصوص (همایون اسعدیان) به تهیهکنندگی همایون اسعدیان
۱۰-کمدی انسانی (محمدهادی کریمی) به تهیهکنندگی محمدهادی کریمی
۱۱-ویلاییها (منیر قیدی) به تهیهکنندگی سعید ملکان
۱۲-گشت ۲ (سعید سهیلی) به تهیهکنندگی سعید سهیلی- حمید فرخنژاد
۱۳-سوفی و دیوانه (مهدی کرمپور) به تهیهکنندگی مهدیکرمپور
۱۴-رگ خواب (حمید نعمتالله) به تهیهکنندگی حمید نعمت الله
۱۵-پشت دروازه بهشت (علی نوری اسکویی) به تهیهکنندگی علی نوری اسکویی
۱۶-اسرافیل (آیدا پناهنده) به تهیهکنندگی مستانه مهاجر
۱۷-فراری (علیرضا داودنژاد) به تهیهکنندگی جهانگیر کوثری
۱۸-ماجرای نیمروز (محمدحسین مهدویان) به تهیهکنندگی سیدمحمود رضوی
۱۹-بدون تاریخ، بدون امضا (وحید جلیلوند) به تهیهکنندگی علی جلیلوند
۲۰-سارا و آیدا (مازیار میری) به تهیهکنندگی مازیار میری
۲۱- زیر سقف دودی (پوران درخشنده) به تهیهکنندگی پوران درخشنده
۲۲- خفگی (فریدون جیرانی) به تهیهکنندگی فریدون جیرانی
۲۳-پشت دیوار سکوت (مسعود جعفریجوزانی) به تهیهکنندگی مسعود جعفری جوزانی
۲۴-آذر (محمد حمزهای) به تهیهکنندگی نیکی کریمی
۲۵-قاتل اهلی (مسعود کیمیایی) به تهیهکنندگی منصور لشگری قوچانی
۲۶-تابستان داغ (ابراهیم ایرج زاد) به تهیهکنندگی جواد نوروزبیگی
۲۷- بیست و یک روز بعد (سیدمحمدرضا خردمندان) به تهیهکنندگی سازمان سینمایی حوزه هنری
۲۸- شماره ۱۷ سهیلا (محمود غفاری) به تهیهکنندگی سید امیر سیدزاده
*جوانها با ۱۵ فیلم پیشتاز جشنواره فیلم فجر
در این میان ما شاهد ۹ فیلم اولی هستیم که رقم قابل توجهی را به خود اختصاص دادهاند که البته در ادامه ۴ فیلم دومی حضور دارند و یک انیمیشن که به این ترتیب باید گفت ۱۵ کارگردان جوان تازه نفس در این دوره از جشنواره فیلم فجر با هم رقابت خواهند کرد.
فیلمهایی چون «ویلاییها» (منیر قیدی)، «مادری» (رقیه توکلی)، «ایتالیا ایتالیا» (کاوه صباغ زاده)، «انزوا» (مرتضی علی عباس میرزایی)، آذر (محمد حمزهای)، «تابستان داغ» (ابراهیم ایرج زاد)، بیست و روز بعد (محمدرضا خردمندان)، پشت دروازه بهشت (علی نوری اسکویی)، «چراغهای ناتمام» (مصطفی سلطانی) و فیلم دومیهایی چون وحید جلیلوند با فیلم «بدون تاریخ، بدون انقضاء»، «نیمروز» به کارگردانی محمد حسین مهدویان، «سد معبر» به کارگردانی محسن قرایی، «سهیلا» به کارگردانی (محمود غفاری) و یک انیمیشن با عنوان «پشت دروازه بهشت به کارگردانی علی نوری اسکویی با قدرت در جشنواره حضور پیدا کردند و به نوعی میتوان گفت با شجاعت هیأت انتخاب این دوره جوانان جشنواره را فتح کردند.
*دو فیلم اولی چراغ دفاع مقدس را روشن نگه داشتند
در این دوره شاهد دو فیلم دفاع مقدسی هستیم که در این زمینههم فیلم اولی ها پیشتاز هستند فیلمهای سینمایی «چراغهای ناتمام» به کارگردانی مصطفی سلطانی و «ویلاییها» به کارگردانی منیر قیدی هستیم. این دو فیلم اولی چراغ آثار دفاع مقدسی را در جشنواره روشن نگه داشتهاند.
*یک فیلم اولی، یک فیلم کودک
در ادامه در حوزه کودک تنها یک فیلم با عنوان «بیست و یک روز بعد» به کارگردانی محمد رضا خردمندان توانسته به بخش مسابقه ورود پیدا کند که با توجه به میزان تولید در این ژانر سینمایی و تعداد آثار راه یافته به بخش مسابقه سینمای ایران خود نیز میتواند تنوع و رنگ دیگری به جشنواره دهد. این اثر نیز توسط یک فیلم اولی رنگ دیگری به جشنواره فیلم فجر داده است.
*حضور یک فیلم کمدی توسط یک کارگردانِ امتحان پس داده
در حوزه سینمای کمدی نیز با یک فیلم در این دوره قرار است جشنواره میر خود را پیش بگیرد. فیلم سینمایی «گشت ۲» به کارگردانی سعید سهیلی یک اثر کمدی اجتماعی است این فیلم قرار بود ادامه دهنده «گشت ارشاد» باشد که در نهایت نام فیلم تغییر کرد و به «گشت ۲» تبدیل شد. با حضور این فیلم نیز رنگ متفاوت دیگری به پرده سینما در جشنواره فیلم فجر میتابد. سهیلی در این نوع آثار امتخان خود را پس داده آنچنان که میتوان پیش بینی کرد این اثر نیز مورد توجه مخاطبان قرار بگیرد.
*جشنواره رنگین کمانی با حضور پیشکسوتان سینما
با توجه به حضور چشمگیر نسل جوان میتوان پیشکسوتانی را در این دوره دید که در کنار آنها به رقابت خواهند پرداخت. کارگردانانی چون مسعود کیمیایی با فیلم «قاتل اهلی»، پوران درخشنده با فیلم «زیر سقف دودی»، همایون اسعدیان با فیلم «یک روز بخصوص»، مسعود جعفر جوزانی با فیلم «پشت دیوار سکوت، فریدون جیرانی با فیلم «خفهگی» و علیرضا داود نژاد با فیلم «فراری» در این دوره کنار جوانتر ها با تجریهای بیشتر آثارشان را برای قضاوت به نمایش میگذارند. حضور پیشکسوتان سینما در کنار جوان ها میتواند یک جشنواره رنگین کمانی را برای امسال رقم بزند که تمام سلیقهها را پوشش دهد.
*حضور یک انیمیشن در فجر یعنی روند رو به رشد این عرصه
در این دوره نیز یک انیمیشن سینمایی در جشنواره حضور دارد با نام «پشت دروازه بهشت» به کارگردانی علی نوری اسکویی که خود میتواند تنوع خوبی برای مخاطبین فیلم در کاخ جشنواره باشد اما این سوال مهم و اساسی پیش میاید این فیلم چگونه و در چه بخشهایی قرار است با سایر آثار که در گونهای دیگر از سینما ساخته و پرداخته شدهاند رقابت کند قطعا بخشهایی وجود دارد که قابل رقابت نخواهد بود و دست عوامل سازنده این فیلم از سیمرغ دور خواهد ماند. اما همین حضور میتواند نوید روند رو به رشد انیمیشن سینمای ایران باشد.
*تنوع در ساختار با سه فیلم در فجر
اما در ادامه بر اساس شنیدهها و خبرهایی که از فیلمها پیشتر شنیده شده است و گفته یکی از افراد حاضر در هیأت انتخاب سه فیلم سینمایی تقریبا ساختاری جدید و متفاوت را دارا هستند که برای مخاطب سینمای ایران میتواند جذابیت داشته باشد و شکلی از تنوع را به وجود بیاورد. فیلم سینمایی «نگار» به کارگردانی رامبد جوان، «ایتالیا ایتالیا» به کارگردان کاوه صباغزاده، و «انزوا» به کارگردانی مرتضی امیر عباس میرزایی آثاری هستند که در کارگردانی و پرداخت به سوژه تنوع قابل توجهی را وارد فضای سینمای ایران و جشنواره پیش رو کردهاند. البته «خفهگی» به کارگردانی فریدون جیرانی را نیز میتوان در این دسته بندی جای داد. این اثار نیز به رنگینتر شدن جشنواره میتوانند کمک کنند.
*یک فیلم سیاسی مهمترین حاشیه جشنواره فیلم فجر
در این دوره تنها فیلمهای سیاسی و انقلابی جشنواره را میتوان «ماه گرفتگی» به کارگردانی مسعود اطیابی است که پیش بینی میشود مهمترین حاشیه این دوره از جشنواره فیلم فجر همین باشد و حرف و بحثهایی که حول محور آن شکل خواهد گرفت.
*آشنایی یک جشنواره انقلابی با یک فیلم انقلابی
«ماجرای نیمروز» به کارگردانی محمد حسین مهدویان جوانی که با ساخت «ایستاده در غبار» نیز پدیده ای را به وجود آورد که همگان او را تحسین کردند. حالا این بار مهدویان با یک اثر انقلابی جشنواره فیلم فجر را با معنا و زمان اصلی تشکیل خود آشنا میکند.
*احتمال پدیده شدن دو فیلم در فجر ۳۵
در سال گذشته فیلم سینمایی «ابد و یک روز» به کارگردانی سعید روستایی توانست توجه همه را جلب کند و تبدیل به پدیده سی و چهارمین جشنواره فیلم فجر سینمای ایران شود. شنیده ها و واکنشهایی که از هیأت انتخاب و افرادی که فیلم را دیدهاند گویای این است که فیلم سینمایی «تابستان داغ» به کارگردانی ابراهیم ایرجزاده و «ماجرای نیمروز» به کارگردانی محمد حسین مهدویان توانایی این را دارند که پدیده سی و پنجمین جشنواره فیلم فجر سینمای ایران شود. مهدویان نیز در برنامه «هفت» گفته بود که این اثرش یک فیلم رئال و واقعی است که ویژگیهای خاصی دارد.
*رنگین کمان فیلم اولیها در فجر ۳۵
نکته قابل توجه که هنوز سینمای ایران درگیر آن است و باید آن را مورد بررسی بیشتری قرار داد این است که چرا بیشتر آثار سینمای ایران در گونه اجتماعی و یا کمدی ساخته میشوند. گونههای سیاسی، جنایی، وحشت، علمی تخیلی و ... در سینمای ایران کمرنگ هستند و گاهی هم که ساخته میشوند فیلمها مورد تمسخر قرار میگیرند چرا که کیفیت آثار با آنچه که مخاطب در سینمای جهان دیده فرسنگها فاصله دارد، اما با این وجود طیف رنگی متنوعی در جشنواره امسال با انتخاب فیلمها به وجود آمده است که فیلم اولیها در آن نقش بسیار مهمی دارند.