هفته نامه «نماینده» / «عباس آخوندی» ۱۴ مهرماه پارسال در جلسه علنی مجلس که بهخاطر استیضاح او تشکیل شده بود شرکت کرد و پس از اتمام همۀ نطقهای موافقان و مخالفان، توانست با رأی اعتماد دوبارۀ ۱۷۵ نمایندۀ مجلس به دفتر کارش در بلوار آفریقا بازگردد.
این استیضاح بیش از ۲۰ محور داشت که نبود برنامه در حوزۀ حملونقل ریلی یکی از این عناوین بود. موردی که اگر حتی بعد از رأینیاوردن استیضاح جدّی گرفته میشد، اکنون دستاویزی را به نمایندگان برای طرح دوبارۀ استیضاحش نمیداد.
پس از حادثۀ دلخراش برخورد ۲ قطار در مسیر مشهد که جانباختگان زیادی را بر دستان مردم تبریز گذاشت، جمع زیادی از نمایندگان انتقادات بسیاری را پیرامون عملکرد این وزارتخانه مطرح کرده و خواستار استعفای وی شدند.
«سیدحسین نقویحسینی» نمایندۀ مردم ورامین در این خصوص گفته بود: «انتظار نمایندگان این بود که وزیر راهوشهرسازی اینقدر شجاعت داشته و مسئولیتپذیر باشد که از ملت ایران، خانواده جانباختگان و همه مردم عزیز آذربایجان عذرخواهی کرده و استعفا دهد؛ اما متأسفانه شاهدیم که اینقدر شجاعت ندارد.»
سخنگوی کمیسیون امنیت ملی مجلس با اشاره به اینکه «وزیر پاسخگوی عملکرد وزارتخانه متبوعش است» تصریح کرد: «آقای آخوندی به مدیرعامل راهآهن میگوید باید استعفا بدهی و استعفای آن را میپذیرد؛ در واقع مدیر راهآهن را قربانی کردند تا وزیر پاسخگو نباشد.»
در نهایت منتقدان آخوندی با مشاهدۀ عدم اراده در شخص وزیر برای استعفا، دست به کار استیضاح این عضو کابینۀ تدبیر و امید شدند؛ بر همین اساس در ساعات اولیهای که از نوشتن طرح استیضاح آخوندی گذشت، جمع زیادی به امضای این طرح پرداختند و اکنون استیضاح آخوندی با حدود ۱۰۰ امضا در کمیسیون عمران مجلس در حال رسیدگی است.
البته قضاوت دربارۀ اینکه اساساً استیضاح «عباس آخوندی» در چند ماه باقیمانده از عمر این دولت، گرهای از مشکلات کشور باز میکند یا نه، موضوع این گزارش نیست؛ اما پرداختن به حجم رایزنیهایی که برای عدم استیضاح وزیر راهوشهرسازی دولت یازدهم انجام میشود، موضوعی نیست که از چشم افراد مخفی بماند.
برخی شنیدهها حاکی از آن است که نزدیکان آخوندی در تماس با برخی نمایندگان امضاکنندۀ استیضاح، ساعتی از یک روز مشخص را برای حضور نمایندگان در وزارتخانه و دیدار با شخص وزیر تعیین مینمودند؛ البته خبر این دیدارها بیشتر در شبکههای مجازی منعکس شده بود و هیچگاه توسط نمایندگان رد یا تأیید نشد.
گرچه «صدیف بدری» سخنگوی کمیسیون عمران در خصوص سطح رایزنیهایی که در مجلس با نمایندگان صورت گرفته است به «نماینده» گفت: «من لابیگری ندیدم، نه کسی با من صحبت کرده است و نه دیدهام کسی با دوستانم صحبت کرده باشد»؛ اما «سیدمحمدجواد ابطحی» نمایندۀ مردم خمینیشهر گفت: «شش هفت معاون وزیر راه کارشان را که بابت آن حقوق میگیرند رها کردهاند و آمدهاند در صحن علنی به نمایندگان متقاضی استیضاح میگویند چه میخواهید بدهیم که امضایتان برای استیضاح را پس بگیرید؟»
ابطحی معتقد است: «این استیضاح انجامشدنی است، البته باید توجه داشت که استیضاح منوط به رأی مجلس است؛ اما معتقدم اینکه یک وزیر شفاف پاسخ دهد و افکارعمومی هم بشنوند به تثبیت نظام ما کمک میکند و نباید خیلیها ناراحت باشند که چه اتفاقی میافتد.»
این نمایندۀ مجلس دهم با بیان اینکه «در واقع شخص وزیر راهوشهرسازی باید از حضور و پاسخگویی در مجلس استقبال کند»، افزود: «ناراحتیها در قبال استیضاح بیمورد است چراکه حداقل حسن استیضاح این است که جلوی شایعات را میگیرد، پس خود وزیر از این مسئله استقبال کند.»
وی با توصیه به هیئترئیسۀ مجلس برای تسریع در اجرای آئیننامۀ داخلی مجلس، اظهار داشت: «طولانی و معطل شدن روند استیضاح، مطلوب نیست و شایعات را بیشتر میکند؛ یعنی اگر احتمال نتیجه دادن لابیها در طرحهای استیضاح مطرح شود، مجلس در معرض تهمت قرار میگیرد و شائبه معامله با وزیر پررنگ میشود.»
البته با وجود اینکه تجربۀ استیضاح قبلی «عباس آخوندی» ثابت میکند وزیر و معاونانش توانایی زیادی در جلب آرای نمایندگان مجلس نهم داشتند، سرنوشت این استیضاح با توجه به ترکیب این دورۀ مجلس کمی غیرقابل پیشبینی است.
«حسینعلی حاجیدلیگانی» نمایندۀ مردم شاهینشهر که در مجلس قبل نیز حضور داشت، درخصوص برآوردش از نتیجۀ استیضاح آخوندی به «نماینده» گفت: «این مجلس یک مقدار متغیر است و ثبات مجلس قبلی را ندارد.»
وی با اشاره به اینکه در زمینۀ استیضاح وزیر راه ورود نکرده است، گفت: «در این بحثها همۀ وزارتخانهها فعال هستند و قطعاً رایزنیهایی میکنند.»
حاجیدلیگانی با اشاره به سؤالش از «رحمانیفضلی» گفت: «من یک سؤال از وزیر کشور داشتم، افراد بسیار زیادی آمدند و درخواست کردند که سؤالم را پس بگیرم. متأسفانه این مسائل وجود دارد و این حالت در مجلس عرف شده است.»
«محمداسماعیل سعیدی» نماینده مردم تبریز نیز با تصریح بر اینکه «چند روز گذشته رایزنیهایی از سوی مسئولین وزارت راه با استیضاحکنندگان در حال انجام است تا نمایندگان را از استیضاح وزیر راه منصرف کنند»، ضمن ناصحیح خواندن این رویه گفت: «شاهد تعلل در رسیدگی به موضوع استیضاح وزیر راه و اعلام وصول آن هستیم که متأسفانه این روش فراقانونی صحیح نیست و باید هیئترئیسه و کمیسیون عمران، تابع قانون باشند.»
وی با اشاره به جلسه مجمع نمایندگان استانهای آذربایجان غربی و شرقی با حضور وزیر راه و مسئولان راهآهن، خاطرنشان کرد: «بهدلیل اعتراض به رفتار اشتباه هیأترئیسه مجلس و کمیسیون عمران، در این جلسه حضور نیافتم چون معتقدم این جلسه به دلیل فرافکنی و منصرف کردن استیضاح کنندگان تشکیل یافته بود.»
سعیدی افزود: «در صحن علنی مجلس بارها برای ارائه تذکر و اخطار طبق قانون به هیئترئیسه مراجعه کردم و در آخر هم آقای مطهری بهعنوان نائبرئیس قبول کردند، اما در آخر وقتی برای قرائت این اخطار داده نشد و بهنوعی هیئت رئیسه از بیان این تذکر قانونی طفره رفتند.»
همچنین گفته میشود یکی از شخصیتهای سیاسی خارج مجلس و یک نماینده ادوار شدیداً بهدنبال رایزنی با افراد و لابیگری با نمایندگان استیضاحکننده هستند، ضمن اینکه در استیضاح پیشین آخوندی نیز همین ۲ نفر در ماندگاری وی در کابینۀ دولت تدبیر و امید نقش اساسی ایفا نمودند.
«نماینده» سال گذشته گفتوگوهایی در خصوص استیضاح قبلی آخوندی منتشر کرد که مرور بخشی از آن خالی از لطف نیست. نخست آنکه یک عضو ارشد فراکسیون اصولگرایان به «نماینده» گفته بود: «بهواسطه برخی قرابتها و تعاملات، آقای لاریجانی و باهنر علاقهمند به آقای آخوندی بودند.» مطمئناً همین پشتوانه در رأی اعتماد، کار استیضاحکنندگان وی را کمی سختتر میکرد.
یک عضو کمیسیون عمران مجلس نهم نیز به «نماینده» گفت: «خیلی مواقع نمایندگان مسئلهای در حوزه انتخابیه دارند که رفع آن تأثیر زیادی در تغییر نظرشان دارد.»