هفته نامه «نماینده»/برنامۀ پنجم توسعۀ کشور تا پایان سال ۹۴ اعتبار داشت و دولت باید طبق قانون، لایحۀ برنامۀ ششم را به‌گونه‌ای تقدیم مجلس می‌کرد که این برنامه از ابتدای سال ۱۳۹۵ قابل اجرا باشد. به‌دلایلی که برای دولتمردان تدبیر و امید منطقی به‌نظر می‌رسید، این لایحه تنها به صورت احکام مورد نیاز اجرای برنامه و آن هم با تأخیر چند هفته‌ای تقدیم مجلس شد و پس از مناقشاتی که ایجاد کرد، با زحمات نمایندگان مجلس نهم به برنامه‌ای برای تصویب در صحن علنی تبدیل شد؛ اما با توجه به اتمام این دورۀ مجلس و تمدید یک‌سالۀ اجرای این قانون، گزارش کمیسیون تلفیق مجلس قبل بی‌فرجام ماند و طی دوبارۀ مسیر قانونی تصویب برنامۀ ششم بر دوش مجلس دهم افتاد.
با تقدیم نسخه‌ای جدید از برنامۀ ششم به مجلس و عدم تغییر در رویکرد دولتمردان، «علی لاریجانی» طی نامه‌ای از رهبر معظم انقلاب درخصوص این کم‌کاری دولت در ارائۀ لایحه کسب تکلیف نمود که ایشان نیز فرمودند: «ترجیحاً باید دولت لایحۀ برنامۀ ششم را ارائه کند و اگر چنین نشد، مجلس خود می‌تواند لایحۀ احکام برنامۀ ششم را در قالب برنامه تکمیل کند.» با انتشار این خبر بود که کمیسیون تلفیق برنامۀ ششم کارش را به‌صورت جدّی آغاز کرد و اکنون پس از چند ماه تلاش، گزارش این کمیسیون آمادۀ بررسی در صحن علنی شده است.
آنچه می‌خوانید گفت‌وگوی هفته‌نامۀ «نماینده» با «حمیدرضا حاجی‌بابایی» نمایندۀ دوره‌های پنجم، ششم، هفتم، هشتم و دهم در مجلس شورای اسلامی و رئیس کمیسیون تلفیق برنامۀ ششم توسعه است که ساعتی پس از جمع‌بندی گزارش این کمیسیون صورت گرفت.
*بعد از طی فرازونشیب زیاد، گزارش کمیسیون تلفیق آمادۀ طرح در صحن علنی مجلس است. اگر بخواهید شاخصه‌های کلی این برنامه را در چند جمله خلاصه کنید، چه توضیحی می‌دهید؟
برنامۀ ششم، برنامه‌ای مردم‌محور و عدالت‌محور است. در این برنامه سعی شده اولویت‌هایی را که به نظر می‌رسد مشکلات عمدۀ مردم و کشور در آن نهفته است، مورد بررسی قرار دهد. این اولویت‌ها از قبیل موضوع عدالت در نحوۀ پرداخت‌ها، مبارزه با مفاسد به‌ویژه حقوق‌های نجومی و ایجاد رونق اقتصادی است. همچنین مبارزه با رکود و رفع مشکلات بیمه‌ها در سراسر کشور، نگاه به وضعیت میلیون‌ها نفر از مردم کشور که در وضعیت بازنشستگی یا شاغلین کشوری و لشکری هستند، مسائل تأمین اجتماعی و اقدام برای ایجاد عدالت در بین آنها، رفع مشکلات کشاورزان، رفع مشکلات صنعت و معدن کشور، توجه به وضعیت حمل‌ونقل ریلی، توجه به امور آب، توجه ویژه به محیط‌زیست، وضعیت حاشیۀ شهرها، توجه ویژه به سواحل مکران و اروند، مسائل مربوط به انرژی در کشور، مسائل مربوط به علم و فناوری، توجه ویژه به افراد محروم تحت پوشش کمیتۀ امداد و بهزیستی، ایثارگران، توجه به هدفمندی یارانه‌ها و کیفیت استمرار آن، زمینه‌سازی برای سرمایه‌گذاری ۶۸۰ هزار میلیارد تومانی در سال و جلب سرمایه‌های خارجی و داخلی مباحثی است که در این برنامه به آن توجه شده است. با توجه به اینکه حدود ۲۰ سال در مجلس بوده‌ام فکر می‌کنم این برنامه نزدیک‌ترین برنامه به مردم و با توجه‌ترین برنامه به مشکلات مردم است؛ که ان‌شاءالله امید و نشاطی در بین مردم ایجاد خواهد کرد.
* مهم‌ترین مشکلی که سراسر کشور را درگیر کرده و مردم با آن دست‌وپنجه نرم می‌کنند بیکاری است. در این زمینه قرار است چه چیزی به عنوان برنامه به دولت ابلاغ شود؟
بحث اشتغال را به‌عنوان کلیدی‌ترین و مهم‌ترین بحث لحاظ کرده‌ایم و تک‌رقمی کردن نرخ بیکاری از ۱۲.۶ به ۸.۶ از اصلی‌ترین موضوعاتی است که در برنامۀ ششم مطرح شد. این نرخ، همان مسئله‌ای است که دولت در اصلاحیۀ نهایی لایحه‌اش حذف کرده بود که مجلس آن را برگردانده است.
* قطعاً نمایندگان در صحن علنی پیشنهاداتی برای افزودن به برنامه خواهند داشت و همین‌طور ممکن است به برخی مواد رأی ندهند. نکتۀ خاصی در این زمینه هست که مایلید مطرح کنید؟
طبق اوامر رهبری این اولین بار است که برنامه در مجلس نوشته و تدوین می‌شود. بسته‌ای که نوشته شده، اکثریت مردم را تحت پوشش و حمایت خود قرار می‌دهد؛ بسته‌هایی در رابطه با آسیب‌های اجتماعی، مسائل فرهنگی، ازدواج، طلاق، سیاست‌های مربوط به خانواده، مسائل گوناگونی در حوزه‌های اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و اجتماعی پیش‌بینی شده است. درخواست من این است که نمایندگان و دولت مساعدت کنند تا این بسته‌ها مصوب شود و نقصی در این بسته‌ها ایجاد نشود، اگرچه این حق مجلس است که هرگونه تصمیمی که می‌خواهد، اتخاذ کند.
* دولت در مقطع تصویب بودجۀ ۹۵ در صحن علنی، اظهاراتی متناقض با آنچه در کمیسیون متعهد شده بود را بیان کرد. انتظارتان از دولت چیست؟
برنامه به شکلی نوشته شده که نمی‌توان حرفی به‌جز واقعیت‌هایی که وجود دارد زده شود، به همین دلیل فکر می‌کنیم هم دولت و هم مجلس باید کمک کنند تا این واقعیت تحقق پیدا کند، اگر هرکدام از اینها تحقق پیدا نکند، میلیون‌ها نفر از مردم در کشور چشم به راه خواهند ماند.
*وضعیت هدفمندی یارانه‌ها هم مورد سؤال مردم است و هم تولیدکنندگان چشم به راه سرنوشت آن هستند. در این زمینه مصوبۀ کمیسیون چه بود؟
در مورد یارانه‌ها تکالیفی به‌صورت جدول مشخص شده است. حدود ۵ سال گذشته وضعیت یارانه‌ها و درآمدهای یارانه‌ها مشخص نبود، پیش‌بینی ما ۸۰ هزار میلیارد تومان درآمد از محل یارانه‌هاست و ۴۱.۷۰۰ میلیارد تومان نیز رقم هزینه‌هاست، مابقی در اختیار عوامل تولید است که به نوعی این پول از مردم گرفته می‌شود اما در هزینه خیلی شفاف نبود.
ما سعی کردیم به شکل جداولی مصوب کنیم تا دولت موظف باشد در بودجه‌های سالانه هم درآمدها را کاملاً به حساب خزانه بریزد و هم برداشت‌ها را تقسیم کند. مابقی را هم باید خرج اشتغال، سلامت، آسیب‌های اجتماعی و آلودگی‌های زیست‌محیطی کند.
*دولت لایحۀ بودجه را هم به مجلس تقدیم کرده است. با توجه به اینکه بودجۀ یک ساله باید برشی از برنامۀ توسعه باشد، به نظرتان این دو الان چه نسبتی با هم دارند؟
تصویری که ما از بودجۀ تقدیم‌شده داریم، به‌نظر می‌رسد زاویه‌های فراوانی بین بودجه و برنامه وجود دارد. این زاویه‌ها نیز از قبیل استفادۀ بیش از حد معمول از نفت تا وضع مالیات‌ها و ... است.
*سخنگوی دولت طی سخنرانی‌اش در یکی از استان‌ها اظهار امیدواری کرده بود شاکلۀ برنامۀ ششم در مجلس تغییر نکند. آیا چنین اتفاقی رخ داده است؟
اصلاً برنامۀ ششمی وجود نداشته که بخواهد تغییر کند! ما حدود ۴ ماه در کمیسیون کار کردیم تا توانستیم چنین برنامه‌ای را بنویسیم و تدوین کنیم. همه ـ از جمله دولت ـ کمک کردند تا برنامه نوشته شود.
* به ۴ ماه کار کمیسیون اشاره کردید، تعداد جلساتی که برای تدوین این برنامه برگزار شده چقدر بوده است؟
کمیسیون تلفیق حدود ۴۵ جلسۀ رسمی برگزار کرد، اما در کنار آن صدها جلسۀ غیررسمی طی ۴ ماه گذشته برگزار شده است. همچنین ملاقات‌ها و نشست‌هایی با کارشناسان انجام شده و مشورت‌هایی نیز از چهره‌های صاحب‌نظر در این زمینه گرفته‌ایم؛ نهایتاً می‌شود گفت در این ۴ ماه، شبانه‌روزی در مجلس کار کرده‌ایم تا این برنامه آماده شود.
* گزارش کمیسیون چه روزی در دستور کار صحن علنی مجلس قرار می‌گیرد؟
آمادگی کامل وجود دارد که ان‌شاءالله روز یکشنبه در صحن علنی کار شروع شود و در ۳ شیفت بررسی‌ها انجام بگیرد.