هفته نامه «نماینده»؛ امیر خجسته*/ انتظار مردم در روند توسعۀ شهری این است که محیط پیرامونی‌شان از توسعۀ خوبی برخوردار باشد و خدمات شهری به نحو شایسته و مطلوب به مردم ارائه شود. این خدمات گسترده است و از فضای سبز تا حمل‌ونقل و موارد متعدد مثل آسفالت کوچه‌ها را هم شامل می‌شود. روند فعلی خیلی قابل قبول نیست و مردم نیز از کیفیت خدمات ارائه شده بسیار گله دارند.
با توجه به اینکه خدمات شهری از پراکندگی برخوردار است، نهادهای مختلف و متنوعی به ارائۀ خدمات می‌پردازند. متأسفانه به دلیل اینکه نهادهایی همچون شهرداری، ادارۀ برق، نیروی انتظامی، مدارس و بیمارستان‌ها دارای مدیریت واحد شهری نیستند، بسیاری از بودجه‌های شهری ما هدر می‌رود و تا کنون نیز در فقدان این مدیریت واحد هزینه‌های زیادی را از دست داده‌ایم.
ایجاد مدیریت یکپارچۀ شهری یک ضرورت است تا برای این تعداد شهر کشور که فاقد مدیریت یکپارچه است، قدم مؤثری برداشته شود. برای دستیابی به این هدف، کمیسیون شوراهای مجلس قبل کاری را با همراهی مرکز پژوهش‌ها و همکاری جدّی شهردار فعلی تهران تا جای خوبی پیش برد.
البته دولت از نمایندگان خواست فرصتی بدهند تا آنان برای دادن لایحه اقدام کنند. اکنون این موضوع در کمیسیون‌های دولت مورد بحث است و متنی را آماده کرده‌اند. رئیس‌جمهور و وزیر کشور نیز اخیراً قول دادند در اسرع وقت لایحه را به مجلس بدهند تا مجلس کارش را شروع کند و نهایتاً شهرهای ما از پراکندگی مدیریتی فعلی نجات پیدا کند.
در همایش روز شوراها رئیس‌جمهور، شهردار تهران و سایر مسئولین، هر یک نکات متفاوتی را مطرح می‌کردند. قطعاً اگر یک دیدگاه واحد نسبت به مدیریت شهری در مسئولین نظام می‌داشتیم، وضع فعلی به وجود نمی‌آمد. به نظر می‌رسد این تشتت فکری حاصل دخالت دیدگاه‌های سیاسی است. همین نوع نگاه باعث می‌شود میلیاردها تومان حق شهرداری و قطار شهری توسط دولت پرداخت نشود.
از طرف دیگر نیز فشارها باعث می‌گردد جایی که مثلاً فضای سبز بوده با لابی‌گری در کمیسیون مادۀ 5 تغییر کاربری داده و یک منطقه را مورد آسیب جدّی قرار دهد. یک تصمیم ساده در مدیریت شهری می‌تواند منتج به بهره‌مندی میلیاردی یک نفر بشود. مردم نیز در اثر اینگونه تصمیمات در معرض خطر قرار می‌گیرند. ما باید دست سوداگرانی که منجر به کاهش سطح رفاه مردم و تنزل خدمات شهری می‌شوند، قطع کنیم.
در مجموع فشارهای سیاسی و اقتصادی است که کار شهرها را مختل می‌کند و واقعاً روند توسعۀ شهری را از مسیر خودش خارج می‌کند.
متأسفانه این تنها بخشی از معضلاتی است که در جامعۀ شهری با آن مواجه هستیم. تا دیدگاه و نگرش غلط نسبت به توسعۀ خدمات شهری اصلاح نشود و فرهنگ‌سازی لازم صورت نگیرد نه می‌توانیم مقابل سودجویانی بایستیم که به هر قیمتی دنبال تأمین منافع‌شان هستند و نه خدمات در حد قابل قبولی به مردم ارائه می‌شود.
نکتۀ پایانی نیز اینکه همین قوانین موجود برای هماهنگی این نهادها نیز به درستی اجرا نمی‌شود. امروز هم به مدیران عملگرا نیاز داریم که تابع قانون باشند، هم برای پیشبرد اهداف کلان به همگرایی بین مسئولان نیاز داریم.
* نمایندۀ همدان و عضو کمیسیون شوراها