«نماینده» - در حالیکه بیش از دو ماه از آغاز بکار مجلس دهم می گذرد به سراغ محمدرضا نجفی رفتیم. نجفی که با لیست امید نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی شد از مدیران بخش صنعت کشور بوده و به همین دلیل عضو کمیسیون صنایع مجلس شده است.
نجفی، در تحلیل علت رای نیاوردن عارف برای ریاست مجلس معتقد بود؛ بخشی از لیست امید، مصلحت کشور و مجلس را در انتخاب آقای لاریجانی دیدند. بخشی نیز معتقد بودند، با مذاکره و واگذاری احتمالی کرسی ریاست احتمال کسب کرسی های بیشتری از هیئت رئیسه مجلس و کمیسیون ها برای لیست امید به وجود خواهد آمد. که البته این مذاکره، به دلایل متنوعی سر نگرفت.
وی که معتقد به تاثیرگذاری فراکسیون امید بود اعلام کرد: آقایان علیزاده، کدخدایی و بیگی گزینه های مورد حمایت هیات رئیسه فراکسیون امید، جهت انتخاب در شورای نگهبان بوده اند و این حمایت تاثیر کلیدی در کسب رای اکثریت توسط آقایان داشته است.
نجفی با تاکید بر لزوم گفتگوی با همه اجزاء و کنشگران نظام و جامعه و کشور گفت: در حال حاضر این گفتگو به صورت سامان یافته و هدفمند بین دولت و فراکسیون امید وجود ندارد.
عضو فراکسیون امید در خصوص شکل گیری فراکسیون سوم نیز اعتقاد داشت: فراکسیون امید و فراکسیون مستقلان را اگر نتوان یکی تعریف کرد، می توان گفت با هم، هم‌افزایی زیادی دارند و با هم فعالیت می کنند.
نماینده مردم تهران با تاکید برلزوم اصلاح کابینه دولت معتقد بود کابینه فعلی دولت بر اساس ترکیب مجلس قبل بسته شده بود و باید اصلاح شود گفت: ما نسبت به بدنه دولت و برخی وزارت خانه ها نقد داریم و معتقدیم کابینه دولت باید حتماً اصلاح و ترمیم شود و من هم به عنوان نماینده تهران به صورت فردی معتقدم حتماً ترکیب بخش اقتصادی و صنعتی دولت باید اصلاح شود.
عضو کمیسیون صنایع مجلس با تاکید برلزوم رفع موانع حقوقی از پیش پای صنایع معتقد بود برجام در راستای برداشتن این موانع حقوقی گام برداشته است اما پدیده ای زمان بر است.
وی با انتقاد از عدم بهره وری کامل از ظرفیت های داخلی گفت: ما از منابع موجودمان نیز به صورت بهره ور و کامل استفاه نمی کنیم، ما نیازمند یک مدیریت هوشمند، هدفمند، روش مند و منسجم برای بهره برداری مناسب و بهینه از ظرفیت های موجود هستیم که معتقدیم در این جا هم لنگ می زنیم. اعتقاد داریم دولت ساختار خودش را به تناسب مجلس قبل تنظیم کرد و امروز می طلبد برای بهره وری بیشتر از منابع موجودش بازنگری جدی در خود کند.
وی هم چنین از عدم همراهی بانک ها با تولید نیز گلایه کرد و اظهار داشت: امکانات، تولید، صنعت و کشاورزی موجود ما لنگ سیستم بانکی است. بانک ها در سرنوشت صنعت و تولید تاثیرگذارند و باید در قبال مشکلات موجود پاسخگو باشند.
در ادامه مشروح این گفتگو را می خوانید:
*تهرانی ها به چه علت به لیست امید گرایش بیشتری نشان دادند؟
جهت رعایت دقت باید گفت که مردم به همه گرایش ها رای دادند. اما گرایش غالب به لیست امید به گمانم دو دلیل عمده داشت. دلیل اول تلاش مردم برای تداوم رای به آقای روحانی در انتخابات ریاست جمهوری و تشکیل مجلسی بود که علیرغم نظارت بر دولت، در کار دولت اخلال نکند. دلیل دوم گرایش عمومی به لیست امید، مخالفت با پاره ای تندروی ها در مجلس قبلی و تشکیل مجلسی عقل گرا، توسعه گرا، مدافع حقوق ملت و با فاصله کمتر از مطالبات جامعه بود.
*لیست امید دارای چه ترکیبی است و اگر بخواهید این لیست را تعریف کنید چگونه تعریف می کنید؟
بنا بود لیست امید اینگونه بسته شود که جامعیت بیشتری بین عناصر مختلف مدیریت جامعه داشته باشد. از بین گزینه های موجود، آنهایی که حداکثر تناسب را با نیازهای کشور داشتند و حداکثر قابلیت ها را داشتند انتخاب کنند.
با توجه به مدارک تحصیلی افراد لیست می توان گفت که غالب افراد لیست امید، افرادی تحصیل کرده و با سابقه کاری قابل قبول در زمینه تخصصی خود هستند. البته در صورت نبود پاره ای محدودیت ها، معرفی افرادی با تجربه مدیریت کلان و تجربه سیاسی بیشتر، مقدور بود که متاسفانه محقق نشد.
*از نظر سیاسی چطور؟
از نظر سیاسی لیست امید ائتلافی بین اصلاح طلبان، حامیان دولت و جریان اصولگرایان معتدل بود. پس طبعاً لیست امید برآیند ترکیب چنین اجزایی است و در این لیست عقلانیت یکی از لوازم، شرایط و ضرورت ها است. رعایت مصالح کلان مملکت و منافع نظام و برنامه محوری و رفتار به قاعده و دوری از افراط و تفریط، دوری از هر آنچه که موجب تضعیف زیرساختها و وحدت ملی و سرمایه های اجتماعی در کشور می شود، روح حاکم بر انتخاب افراد لیست امید است.
*به نظرتان در فهرست امید به اهدافی که می خواستید رسیدید؟
بله، ما به اهدافی که می خواستیم رسیدیم. اگر اهداف را قرار دادن جامعیت، وفاق، همدلی، برنامه و عقلانیت را در سطح لیست امید و در مجلس شورای اسلامی بدانید، لیست امید کار خود را انجام داده است. لیست امید به اعتقاد من موفق عمل کرده است. البته هیچ نهادی مطلق نیست و منظور ما این نیست که ایراد و نقیصه ای وجود ندارد و حتماً باید تلاش کرد ایراد و نقیصه را اصلاح کرد. در مجموع در مسیر دستیابی به اهدافمان حرکت کرده ایم و نتایج خوب اولیه خود را در این مسیر برداشت کرده ایم.
*آیا شما موفقیت در انتخابات را گام اولیه می دانید؟
بله. به علاوه اینکه ما توانستیم افراط و تفریط را تا حد زیادی کنترل کرده و کاهش دهیم و در واقع امکان بیشتری برای بروز و ظهور عقلانیت، حکمت و مصلحت را در مجلس فراهم کنیم و در گام اول عقلانیت را در مجلس حاکم کردیم.
*از نظر سیاسی شما به کدام طیف در ائتلاف تعلق داشتید؟
من در طول سالیان گذشته ارتباط کاری و دوستانه با دوستان بخش های مختلف ائتلاف داشته ام و نهایتا مورد حمایت حامیان دولت و اصلاح طلبان قرار گرفتم، اما سابقه عضویت در احزاب ندارم.
*شما فرمودید که در گام اول موفقیت هایی را ائتلاف امید به دست آورد، در گام دوم به نظر شما موفقیت ها ادامه یافت؟
لیست امید در قدم اول موفق بود. رای آورد و افراط و تفریط را کاهش داده و عقلانیت را افزایش داد که این به نظر من گام بسیار مهمی است. به علاوه اینکه تمرین بزرگی بین اجزای متفاوت جامعه بود که مبانی همدلی و وفاق بسیار مستحکم‌تر از دلایل افتراق و جدایی ها است و اینکه گروه ها توانستند در کنار هم قرار گرفته و چشم انداز اهداف مشترکی را تبیین کرده و به آن پایبند باشند، تمرین بزرگی است که انجام دادیم و در آینده نیز به آن نیازمند خواهیم بود.
*به نظر شما در گام دوم لیست امید به اهدافی که در نظر داشت، دست یافت و توانست در ساختار مجلس جایگاه خوبی را به دست آورد؟
در گام دوم، ائتلاف امید با این ویژگی ها تبدیل به مجموعه ای از آدم هایی شد که ویژگی های مشترکی با هم داشتند اما تا امروز با هم کار گروهی و جمعی مشترک نکرده بودند و هنوز ساختار، سازمان و تشکیلات لازم را برای اینکه بتوانند اهداف جمعی را حول محورهای مشترک حرکت دهند، نداشتند. به این علت فراکسیون امید در مجلس نتوانست متناسب با تعداد نمایندگان این فراکسیون، در هیات رئیسه مجلس و بالاخص در هیات رئیسه کمیسیون ها، توفیق لازم را حاصل کند.
*اصلاح طلبان و حامیان دولت دارای احزاب مهمی هستند و نمی توان گفت از نظر کار حزبی و جمعی تجربه ای نداشتند که در این مقطع زمانی نتوانند با حضور در مجلس موضوعات بااین درجه از اهمیت را هدایت کنند. نظر شما چیست؟
حرف شما صحیح است. اما غالب نیروهایی که از طرف احزاب مختلف، به مجلس راه یافتند، سابقه فعالیت حزبی و تشکیلاتی بلند مدت نداشته اند. از سوی دیگر احزاب مربوطه ساز و کار روشنی جهت ارتباط با نمایندگان نداشته اند. علاوه بر این موارد، پس از انتخابات ساز و کار روشنی جهت ارتباط و هماهنگی احزاب مربوطه برای برنامه ریزی و اقدام مشترک در مجلس به وجود نیامده است. نتیجه اینکه نمایندگان مجلس، همچون یک تیم فوتبال که از بازیکنان توانمندی هم برخوردار است ولی این بازیکنان علیرغم هدف مشترک، سابقه بازی مشترک ندارند، نتوانسته نتایجی متناسب با استعدادها و توانمندی های خود رقم زند. اما با رفع این نقایص و افزایش سابقه همکاری بین نمایندگان، نتایج بهتری قابل حصول است.
*با توجه به مثالی که شما داشتید، تیم فوتبال باید تحت هدایت سرمربی عمل کند، مثلاً افراد مثل آقای جلالی ۴ سال فراکسیون رهروان را اداره کردند و استیضاح های زیادی را بی نتیجه گذاشته و طرح هایی را برای دولت به تصویب رساندند، بنابراین افراد باتجربه ای بودند، چرا این افراد در مجلس دهم نتوانستند کار تشکیلاتی قوی انجام دهند؟ به نظر می رسد ائتلاف ۴۰ تیکه‌ی امید نتوانست منسجم عمل کند؟
مجلس دهم اولین سال خود را تجربه کرد و کار گروهی و جمعی از اجزاء مختلف شروع شده که با کار و تجربه بیشتر قطعاً نتایج و آثار ثمربخش بیشتری خواهد داشت. البته پاره ای از نتایج، ناشی از عدم انسجام نبوده است. به عنوان مثال آقایان علیزاده، کدخدایی و بیگی گزینه های مورد حمایت هیات رئیسه فراکسیون امید، جهت انتخاب در شورای نگهبان بوده اند و این حمایت تاثیر کلیدی در کسب رای اکثریت توسط آقایان داشته است.
*در قضیه انتخاب رئیس مجلس، فراکسیون امید دارای ۱۶۸ عضو بود اما آقای عارف ۱۰۳ رای برای ریاست مجلس به دست آورد و در ساختار مجلس فراکسیون امید نتوانست جایگاه مورد نظر را به دست آورد. علت چه بود؟
در مورد انتخاب رئیس مجلس، هیئت رئیسه فراکسیون امید نتوانست بین تمامی نمایندگان عضو فراکسیون اجماع ایجاد کند. برداشت مورد اجماع نمایندگان این بود که تغییر مدنظر مردم این است که جای افراط ها و تفریط ها به عقلانیت، خردمندی و رعایت مصالح ملی تغییر یابد. مردم به دنبال تغییر در رویکردها و جهت‌گیری ها بودند. بر این اساس بخشی از لیست امید مصلحت کشور و مجلس را در انتخاب آقای لاریجانی دیدند. بخشی نیز معتقد بودند، با مذاکره و واگذاری احتمالی کرسی ریاست احتمال کسب کرسی های بیشتری از هیئت رئیسه مجلس و کمیسیون ها برای لیست امید به وجود خواهد آمد. که البته این مذاکره، به دلایل متنوعی سر نگرفت. لیست امید، چسبندگی و تطابق بیشتری بین اجزاء درون خودش و آقای عارف احساس می کرد، اما با توجه به نکات گفته شده و مشکلاتی که در پاسخ سوال قبل ذکر شد، نهایتا در موضوع ریاست مجلس انسجام کاملی بین اعضای فراکسیون ایجاد نشد.
*نظر دولت نسبت به انتخاب رئیس مجلس چه بود؟
دولت اعلام کرد که به این مناقشات ورود نمی کند اما آنچه حزب اعتدال و توسعه اعلام کرد این بود که همسو با تصمیمات لیست امید عمل می کند و من ندای رسمی متفاوتی از حزب اعتدال و توسعه نشنیدم.
*آقای عارف در افطار مشترک دولت و مجلس به میزبانی پاستور حضور پیدا نکرد، آیا این اقدام پیامی داشت؟
اطلاعی از موضوع ندارم. مناسبتر است که از خود ایشان پرسیده شود.
به گمانم نفس دارای پیام بودن این موضوع محل سوال است و تحلیل آن نیازمند اطلاعات بیشتری است، که انشا الله بخشی از این اطلاعات از مصاحبه شما با آقای دکتر عارف حاصل خواهد شد.
*به نظر می رسد با عدم تحلیل پیام آقای عارف، شما قصد دارید که پیام آقای عارف فقط به دولت برسد و فعلاً پیامی به جامعه منتقل نشود، نظر شما چیست؟
دقیقا متوجه نمی شوم که من چه قصدی از عدم تحلیل پیام نرفتن شخص دیگری به جلسه با شخص سومی ممکن است داشته باشم. اما به گمانم جهت تحلیل نیاز به اطلاع دقیق تری وجود دارد. اول اینکه آیا آقای عارف تعمدی در عدم شرکت در جلسه مذکور داشته یا نه؟ دوم اینکه نرفتن حرکتی دفعی بوده یا برنامه ریزی شده و به قول شما جهت انتقال پیام. و ...
*نظر شما در مورد تعاملات دولت و مجلس چیست؟
ما از دوره کثرت منابع به سمت دوره کمبود منابع و افزایش بحران ها و مشکلات در حرکتیم. کمبود منابع انرژی، آب، سرمایه اجتماعی و افزایش بیکاری، اعتیاد، طلاق و جرائم. حل معضلات گسترده، با منابع محدود نیازمند گفتگو و شکل گیری اجماع ملی برای معضلات کلان است. بر این اساس همه ما به شدت به گفتگوی با همه اجزاء و کنشگران نظام و جامعه و کشور نیازمند هستیم. دولت و نمایندگان بخشی از ذیربطان این گفتگوی فراگیرند. اما در حال حاضر این گفتگو به صورت سامان یافته و هدفمند بین دولت و فراکسیون امید وجود ندارد. البته نفس گفتگو و تعامل کافی نیست. بنده تعامل بین همه کنشگران جامعه را ناکافی می دانم. ما نیاز به همدلی، همپوشانی و وفاق بیش از این در جامعه داریم.
*به نظر شما دولت فراکسیون امید را فراکسیون اصلی خود می داند؟
اولاً فراکسیون امید باید خودش جایگاه خودش را ایجاد، توسعه، تقویت و تعمیق کند. حتماً نوع تعاملی که کنشگران و عوامل اصلی با هم دارند، در توفیق و عدم توفیق موثر است. اگر مجلس و دولت موفقی می خواهیم، این مجلس و دولت در همفکری و همکاری با هم موفق می شوند. فراکسیون امید و دولت بسیار بیش از این به تعامل و همکاری نیاز دارند.
*آقای عارف به عنوان لیدر فراکسیون توانست نقش آفرینی خوبی کند؟
در عرصه نظر و به قول فلاسفه در مرحله ثبوت، اقدامات مفید فراوانی به نظر می رسد که انجام نشدند. الته باید در نظر داشت که آقای دکتر عارف هم در چهارچوب فضای عمومی و نقاط ضعفی که فراکسیون امید با آن دست و پنجه نرم می کند عمل کرده است. در پاره ای موارد نیز سازوکارهای داخلی مجلس از بلوغ و وضوح کافی برخوردار نیست و امکان برخورد سلیقه ای و جناحی را فراهم می کند. به عنوان مثال طبق آئین نامه داخلی مجلس انتخاب اعضای کمیسیون ها با رعایت سه فاکتور تخصص، سابقه اجرایی و رزومه کاری افراد است ولی ساز وکار روشنی جهت رتبه بندی و امتیاز دهی به این شاخص ها وجود ندارد. این امر در کنار بی توجهی فراکسیون در انتخاب روسای شعب موجب شد، تعدادی از اعضای صاحب صلاحیت فراکسیون نتوانند در کمیسیون مرتبط حضور یابند.
*با این استدلال شما از ترکیب فعلی هیئت رئیسه کمیسیون ها ناراضی هستید و در سال آینده قطعاً هیئت رئیسه کمیسیون ها ترکیب متفاوت خواهند داشت؟
باید انتظار داشته باشید هرچه جلوتر می رویم کارهای ما از نظر فنی، کارشناسی و عقلانیت قابل دفاع‌تر باشد. در سال دوم، شما حتماً باید از فراکسیون امید و مجلس انتظار داشته باشید که کارهای قابل دفاع‌تری انجام دهد. افرادی که در هیئت رئیسه کمیسیون ها حضور دارند یا خود را اثبات کرده و مزیت های خود را ارتقاء می دهند و در جایگاهشان می مانند و یا اگر دوستان با ظرفیت‌تری شناخته شده و بروز و ظهور پیدا کنند، جای افراد فعلی را خواهند گرفت.
هیئت رئیسه مجلس و هیئت رئیسه کمیسیون ها بدون پیش‌داوری مورد سنجش و بررسی فراکسیون امید هستند و ما در این یک سال به اثربخشی و کارآمدی این افراد نگاه می کنیم. اگر کارآمد و اثربخش بودند در جایگاه خود باقی می مانند وگرنه تغییر خواهند کرد.
*به نظر شما فراکسیون امید در سال دوم چطور عمل خواهد کرد؟
این موضوع قطعاتابعی از عملکرد هیئت رئیسه فراکسیون امید خواهد بود. اگر هیئت رئیسه بتواند اعتبار خود را در بین نمایندگان افزایش دهد و سازوکارهای فراکسیونی دقیقی تدوین و اجرا نماید قطعا عملکرد و تاثیر فراکسیون افزایش خواهد داشت که البته بنده به این مسیر بسیار امیدوارم.
*در مورد شکل گیری فراکسیون سوم و شکل گیری فراکسیون حامیان دولت نظرتان چیست؟
ما فراکسیون دولت نداریم. به نظر من منظور شما تشکیل فراکسیونی است که دولت را حمایت کند. الان به جز معدودی حتی در فراکسیون ولایت هم قاطبه نمایندگان حامی اهداف کلان دولت که اهداف مورد تائید کلیت نظام است می باشند. به نظر من کلیت مجلس، حامیان دولت هستند و از مجموعه اهداف دولت حمایت می کنند. اختلاف زیادی در کلیت حمایت از اهداف دولت میان دو فراکسیون ولایت و امید وجود ندارد. به گمانم علی القاعده بین اکثریت فراکسیون ولایت که تحت عنوان فراکسیون سوم جدا می شوند و فراکسیون امید نقاط اشتراک فراوانی وجود خواهد داشت و این نقاط اشتراک که در واقع حول منافع ملی و مصالح کشور است و این دو فراکسیون را اگر نتوان یکی تعریف کرد، می توان گفت با هم، هم‌افزایی زیادی دارند و با هم فعالیت می کنند.
*اصلا تواقع نداشتیم استیضاح وزیر کار از طریق فراکسیون امید مطرح شود، علت این موضوع چه بود؟
سوال و استیضاح حق نمایندگان محترم است. اما در این مورد تصمیم گیری فراکسیونی وجود نداشته و فراکسیون امید به صورت تشکیلاتی موافق یا پیگیر استیضاح هیچ یک از وزرا نبوده است.
*آیا شما معتقد به لزوم ترمیم بدنه دولت هستید؟
ما نسبت به بدنه دولت و برخی وزارت خانه ها نقد داریم و معتقدیم کابینه دولت باید حتماً اصلاح و ترمیم شود و من هم به عنوان نماینده تهران به صورت فردی معتقدم حتماً ترکیب بخش اقتصادی و صنعتی دولت باید اصلاح شود. یکی از مصادیق تغییری که مردم خواستار آن هستند، تغییر و اصلاح کابینه است. معتقدم ترمیم و اصلاح ترکیب کابینه به شدت به انتظارات نخبگان و مردم پاسخ می دهد و کارآمدی دولت را نیز افزایش می دهد. منتها یک شرط دارد و آن اینکه ما در جایگزینی از افرادی استفاده کنیم که تسلط، شناخت و ارتباط کافی با حوزه مدیریت خود را داشته باشند در این صورت یک خون و روح تازه به کالبد بخش اقتصادی و تولیدی کشور دمیده خواهد شد.
اعتقاد داریم دولت ساختار خودش را به تناسب مجلس قبل تنظیم کرد و امروز می طلبد برای بهره وری بیشتر از منابع موجودش بازنگری جدی در خود کند و اهدافش را با جدیت بیشتری پیش ببرد تا بتوانیم آثار تلاش ها و زحمات چند ساله ای که بر اساس اراده نظام صورت گرفت در زندگی مردم هر چه سریع تر مشاهده کنیم.
*آیا از ابزار استیضاح برای این ترمیم استفاده خواهید کرد؟
به گمانم در خود دولت هم نیاز به این تغییر پذیرفته شده است، اما پاره ای ملاحظات از جمله زمان اندک تا پایان کار دولت مانع انجام تغییرات لازم است. به گمانم نیازی به استیضاح نیست و گفتگو و یافتن راه حل عملی و موثر جهت بهبود عملکرد دولت، راهگشا خواهد بود.
*شما یکی از مدیران صنعتی کشور بودید، مشکلات بخش صنعت را ناشی از چه عواملی می دانید؟
صنعتی پویا، مولد و رو به توسعه خواهد بود که بتواند نیاز بازار را به موقع با قیمت و کیفیت مناسب و رقابتی تامین نماید چنین صنعتی پویا، مولد و در حال توسعه است اما الزاماتی که چنین صنعتی داشته باشیم به دو دسته تقسیم می شود. اول، الزامات حقوقی؛ که در شرایط تحریمی خاص کشور ما در ۱۰ سال گذشته معنا پیدا کرد.
الزامات حقوقی به این معناست که صنعت به بازارهای هدف، منابع و تامین کننده ها، سرمایه، پول دسترسی داشته باشد. یعنی صنعتی می تواند ویژگی های یاد شده را داشته باشد که به لحاظ حقوقی بستر کارش فراهم باشد و با ده ها و صدها مانع و مساله غیرصنعتی غیرتولیدی و غیرحرفه ای مواجه نباشد. مسائلی که از دایره اختیار و اثرگذاری صنعت خارج است.
ما اگر به دنبال صنعت رو به توسعه و رو به آینده هستیم که اقتصاد ما را تکان بدهد لازمه اش این است که بستر حقوقی کاری مناسبی برایش فراهم شود نه اینکه به دلایل غیرصنعتی و غیرتولیدی انواع و اقسام موانع جلویش وجود داشته باشد.
دوم توان تولید رقابتی، توان تولید رقابتی از حیث کیفیت و قیمت تمام شده که لوازم خاص خود را دارد.
سوم امکان تامین مایحتاج تولید، به موقع، با کیفیت و قیمت مناسب.
دستیابی به این اهداف نیازمند وجود بستر سهل و آسان برای برقراری ارتباط است. صنعت ما زمانی صنعت مولد رو به آینده و رو به رشد خواهد بود که بتواند بازار مناسب خود را هر کجای دنیا پیدا کرده و کار کند و بتواند کالایش را بفروشد و انواع و اقسام موانع پیش پایش گذاشته نشود زیرا صنعتی می تواند در شرایط حاضر موفق باشد که بتواند بخشی از تولید خود را صادر کند. اگر نتواند تولیداتش را صادر کند در چارچوب مرزهای داخل زندانی می شود.
ما باید موانع داد و ستد و تعامل اقتصادی و صنعتی با همه بازارهای هدف را رفع کنیم که لازمه اش همین سیاست کلان بود که دولت به سرانجام رساند. برجام موانع حقوقی را از پیش پای تولید و صادرات برای رسیدن به بازارهای هدف برداشت. تولید نیازمند تکنولوژی، قطعات، ماشین آلات، تاسیسات و دانش فنی است باید بتواند آنها را وارد کرده و حتی به فروش برساند.
تولید نیازمند زیرساخت ها و منابع است مثل برق وقتی شما در تامین مقدار برق مورد نیاز صنعت مشکل دارید و در تامین خطوط انتقال و شبکه توزیع با استانداردها و معیارها و قیمت لازم برای صنعت تامین نمی شود، تولید دچار مشکل خواهد شد. با برجام موانع برداشته شد تا جلوی حرکت صنعت و تولید گرفته نشود. بخشی از موانع تا امروز برداشته شده و بخشی از آن برداشته نشده که علت برداشته نشدن برخی از این موانع سیستم پولی و مالی ماست.
*آیا با انعقاد قرارداد برجام موانع از پیش پای ایران برداشته شد؟
برجام قراردادی است با جمعی از کشورهایی که می توانند با ما دشمن و رقیب باشند، که باید با همه فراست و هوشیاری و همه ظرفیت ها سعی در اجرای آن داشته باشیم به نحوی که منافع حداکثری کشور ما را تامین کند. طبیعت این کار زمان بر است و قطعا از نواحی مختلف سنگ اندازی هایی در مسیر اجرای آن می شود و خیلی ها دلشان نمی خواهد که موانع پیش پای تولید برداشته شود زیرا منافع آنها این نیست که تولید و صنعت کشور ما با سرعت بیشتری توسعه یابد.
سرمایه گذاری در صنعت نیازمند رفع همین موانع بود، اگر از زیرساخت های لازم برای ایجاد و بهره وری صنعت صحبت کنیم نیازمند زیرساخت و مواد اولیه هستیم که برای تامین آن نیازمند سرمایه هستیم که تامین سرمایه نیز به بستر حقوقی مناسب احتیاج دارد.
*زیرساخت های داخلی که برای توسعه صنعت نیاز داریم چیست؟
بخشی از موانع داخلی تولید عدم وجود زیرساخت های مورد نیاز است. آب به شدت به موضوعی برای گلوگاه صنعت تبدیل شده است و امروز آب گلوگاه صنعت است و یکی از موانع پیش راه صنعت، آب است. صادرات نیازمند شبکه حمل و نقل اقتصادی و قابل قبول است، موانع حقوقی همین جاهاست که مشکل ایجاد می کند ما باید بتوانیم تعهد کنیم که به موقع فلان بار را به فلان کشور می رسانیم و یا فلان بار تحویل می گیریم. اما در همین مسیر را انواع و اقسام مشکلات روبرو هستیم حتی پس از برجام نیز کماکان این مشکلات وجود دارد زیرا پروسه برجام پروسه زمان بر است تا بنگاه ها بتوانند اندک اندک اعتماد همدیگر را جلب کنند.
*به نظر شما از بهره وری مناسب از منابع موجود برای توسعه صنعت صورت می گیرد؟
ما از منابع موجودمان نیز به صورت بهره ور و کامل استفاه نمی کنیم، ما نیازمند یک مدیریت هوشمند، هدفمند، روش مند و منسجم برای بهره برداری مناسب و بهینه از ظرفیت های موجود هستیم که معتقدیم در این جا هم لنگ می زنیم.
*آیا معتقد هستید که علاوه بر مشکلات خارجی مشکلاتی در داخل وجود دارد که راه تولید را سنگلاخ کرده است؟
بهره وری منابع موجود ما در حد مطلوبی نیست، نیازمند مدیریت استراتژیک و راهبردی هستیم و به همین دلیل معتقد به اصلاح بدنه دولت هستیم. برخی از وزرا که امروز ما فکر می کنیم باید تغییر کنند جزو سرمایه های بی نظیر کشور به لحاظ ظرفیت های فکری و روحی در درک و فهم و مدیریت راهبردی صنعت به لحاظ طراحی نظری هستند اما اقتضا مدیریت میدانی صنعت، تولید و اقتصاد کشور اقتضا به روی کار امدن مدیران جوانتر و چابک تر با استفاده از ظرفیت بزرگان است. دوستان ما می توانند تامین کنندگان اتاق فکر دولت باشند اما برای عملیات نیازمند مدیران جوانتر هستیم.
سیستم های مالی، پولی و بانکی حمایت های مناسبی از تولید و صنعت کشور ندارند سیستم بانکی ما امروز در خدمت صنعت ما در بهره وری امکانات موجود نیست. به عبارت دیگر بهره وری از امکانات، تولید، صنعت و کشاورزی موجود ما لنگ سیستم بانکی است.
به عبارت دیگر توسعه تولید، صنعت و کشاورزی ما معطل و متوقف نظام بانکی ناکارآمد و ضعیف ماست. نظام بانکی ما بسیار سیستم پرهزینه، لخت و ناکارآمدی است و هیچ نسبتی با ضرورت های رشد و توسعه کشور ما که از ضرورت های صنعت و تولید است، ندارد. اگر تولید و صنعت ما بخواهد حرکت کند بدون حرکت در حوزه بانک امکان پذیر نیست.
*آیا اصلاحیه نظام بانکی کشور که از سوی دولت صادر شد را بررسی کردید؟
در حال بررسی آن هستیم اما معتقدیم سیستم بانکی امروز هیچ کمکی به تولید نمی کند. بانک ها مقصر هستند، اگر سیستم کم هزینه تر و چابک تر و با جهت گیری حمایت از تولید و صنعت داشتیم این همه مانع و مساله جلوی پای تولید قرار نمی گرفت و تولید ما به موقع از حمایت و پشتیبانی بانک ها برخوردار می شد این همه مشکل نداشتیم اگر این مسیر ادامه یابد بخش دیگری از تولید و صنعت هم از بین خواهد رفت. از سیستم بانکی اصلا راضی نیستم، توجیه آقای سیف رئیس بانک مرکزی مبنی بر اینکه صنعت برنامه ندارد قابل قبول نیست. بسیاری از صنایع برنامه و استراتژی دارند اما متوقف و گرفتار سیستم بانکی هستند. بانک ها در سرنوشت صنعت و تولید تاثیرگذارند و باید در قبال مشکلات موجود پاسخگو باشند.