به گزارش «نماینده» تکنولوژیهای جدید، جلوهها و گرافیک فضای مجازی، مردم را جذب میکند ولی گاهی پیامدهای آن هم دامنگیر افراد میشود. وقتی از امکانات مختلف فضای مجازی سخن گفته میشود یا ترغیب و تشویق برای استفاده از آن برای داشتن زندگی بهتر در کشوری در حال توسعه مانند ایران در میان شهروندان رایج میشود، شنیدن خبرهایی با موضوع کلاهبرداریهای مجازی موجب بیداری و تلنگر است.
کلاهبرداری آن هم در حوزه گردشگری که خود از دردهای پیدا و پنهان فراوانی رنج میبرد، باعث تأسف است. این ناهنجاری نه تنها در ایران بلکه در سایر کشورهای دنیا مشاهده میشود و به همین جهت این نیاز احساس میشود تا نهادهای مسئول اطلاعرسانی کافی را در اختیار کاربران قرار دهند. این اطلاعات موجب میشود که خسارات مادی و معنوی کمتری متوجه افراد جامعه باشد.
در هفته گذشته سازمان میراث فرهنگی و گردشگری اقدام به تنظیم و ابلاغ «دستورالعمل ارائه خدمات مسافرتی و گردشگری در فضای مجازی» به همراه الحاقیه «شیوهنامه ایجاد سامانه بازاریابی و فروش خدمات گردشگری در فضای مجازی» کرد. این حرکت در حالی صورت گرفت که فعالیت وبسایتهای نامعتبر در حوزه گردشگری و کلاهبرداریهای مجازی با سرعت رو به پیشرفت بود و گهگاه مواردی توسط پلیس افشا میشد.
هرچند این اقدام سازمان میراث فرهنگی و گردشگری به فاصله یک دهه از عمر فعالیت برخی وبسایتهای رزرواسیون اماکن اقامتی و تورهای گردشگری صورت گرفت اما در هر حال خلأ قوانین در این حوزه مشهود بود و حالا این فعالان مجازی عرصه گردشگری هستند که باید نحوه عمل خود را با این قانون هماهنگ سازند چرا که در غیر این صورت، درگاه اینترنتی و به طور کل خدمات اینترنتی و مجازی آنها به صورت خودکار توسط پلیس «فتا» فیلتر خواهد شد.
طبق آخرین آمار اعلام شده از سوی جامعه گردشگری الکترونیکی ایران، ۳۱۰ وبسایت غیرمجاز گردشگری در حال فعالیت هستند که شاید همه آنها تور کلاهبرداری پهن نکرده باشند، اما از اعتبار لازم برای فعالیت در فضای مجازی ساقط هستند.
کاربرانی که قصد استفاده از فضای مجازی در حوزه گردشگری و خدمات شرکتها در این فضا را دارند باید با یکسری مسائل آشنایی داشته باشند تا از آن طریق خدمات مطلوب و مدنظر را دریافت نمایند.
«حسن تقیزاده انصاری»، رئیس جامعه گردشکری الکترونیکی ایران در این خصوص پیشنهاداتی داشته که بیان آن میتواند، مفید واقع شود:
۱- نخست کاربران باید مطمئن شوند که وبسایت مورد نظر، معتبر است که میتوان از لوگوی بانکها و نیز وبسایتهای مرتبط و همچنین وابستگی وبسایت به مؤسسات و تأسیسات گردشگری دارای مجوز سازمان میراث فرهنگی و گردشگری یا سازمان هواپیمایی کشوری که در این وبسایتها درج میشود، متوجه این موضوع شد.
۲- برای رزرو و خرید بلیت هواپیما، هتل، روادید، تور، بیمه و سایر خدمات سفر، حتماً از وبسایت شرکتهای مسافرتی و گردشگری مجاز استفاده شود. همچنین باید تعهدات درج شده مربوط به هر یک از خدمات سفر به دقت مطالعه شود و نسخهای از قرارداد و شرایط آن شامل زمان ورود و خروج، امکانات، تشکیلات و سایر جزئیات سفر را حتماً بررسی و دریافت کرد.
۳- حتیالمقدور از خرید آنلاین با دسترسی به سرویسهای بانکداری اینترنتی در محیطهای عمومی مانند کافهنتها یا رایانههای ناشناس، خودداری و در صورت لزوم به استفاده و خرید اینترنتی، حتماً از ذخیره کردن رمز اینترنتی، صرف نظر شود. به علاوه اطلاعات شخصی به ویژه اطلاعات بانکی از جمله رمز دوم کارتهای اعتباری و تاریخ انقضا در هیچ وبسایتی ذخیره نشود.
پایین بودن سرانه گردشگری و گردشگری سنتی در کشور، یعنی سفر هموطنان ما به مناطق محدودی از جمله، شهرهای شمالی و شهرهای زیارتی از نقاط ضعف در این صنعت به شمار میآیند چراکه ایران از ظرفیتهای بسیار بالایی در حوزه گردشگری طبیعی، تاریخی و فرهنگی برخوردار است اما تا کنون نتوانسته تواناییهای بالقوه خود را جلوهگر سازد. هرچند فضای مجازی با امکان معرفی و دسترسی آسان به مقاصد گردشگری میتواند بستری مناسب برای بهبود شرایط در حوزه گردشگری فراهم آورد اما وجود مخاطراتی از قبیل کلاهبرداریهای اینترنتی میتواند رشتههای زده شده را پنبه کند.