رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران گفت: «به احتمال بيش از ۷۰ درصد به طور متوسط هر ۱۵۸ سال زلزلهاي ويرانگر در تهران و ری رخ داده است.»
«محمد سالاری» در گفتوگو با «نماینده» با بیان اینکه ایران در ردیف ۱۰ کشور اول حادثهخیز جهان قرار دارد، اظهار کرد: «تهران نيز نه تنها از خطر زلزله ايمن نيست بلكه سالهاست در انتظار زلزلهاي ويرانگر با قدرت بالاي ۷ ريشتر به سر ميبرد. بر اساس مطالعات آماري و زلزلههايي كه پيش از اين در ناحيه ري و تهران ثبت شده است با احتمال بيش از ۷۰ درصد به طور متوسط هر ۱۵۸ سال زلزلهاي ويرانگر در اين ناحيه رخ داده است.»
وی ادامه داد: «در اين راستا لازم است با بازنگری و تكميل نقشههای ريز پهنهبندی لرزهای و تكميل لايههای مختلف نقشههای مورد نياز و تعيين پهنههاي گسلي، برآورد ميزان خطر لرزهای صورت گرفته و بر مبنای آن ميزان آسيبپذيری المانهای شهری مشخص شود که شامل زيرساخت انواع ساختمانها میشود، تا بتوان ميزان خطرپذيری به عبارتی ريسك لرزهای شهر تهران را برآورد کرد و از ميزان خسارات احتمالي ناشي از زلزله پايتخت كه سالهاست وقوع آن به تأخير افتاده است، كاست.»
رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران بیان کرد: «با توجه به خطر زلزله در ايران، ايمن سازي و مقاوم سازي ساختوسازها در برابر زلزله موضوعي بوده كه از طريق تدوين آييننامهها و مقررات در دستور كار قرار داشته است، به طوري كه نخستین پیشنویس آییننامه زلزله در ایران بعد از زلزله ۱۰شهریورماه سال ۴۱ بوئین زهرا با بزرگی ۷.۲ تهیه شد. بعدها در ادامه آییننامه زلزله به عنوان فصل هشتم آيیننامه حداقل بار وارده بر ساختمانها و ابنیه فن؛ سال ۴۹ (آییننامه ۵۱۹) منتشر و به این ترتیب ضوابط اولیه برای مسئله طرح و اجرای ساختمانها در برابر زلزله تدوين شد.»
مساحت پهنههای گسلي تهران؛ ۵۰ کیلومترمربع
سالاری خاطرنشان کرد: «آییننامه زلزله استاندارد ۲۸۰۰ توسط مؤسسه استاندارد در اسفندماه سال ۶۷ قانونی شد و تجدیدنظر در آن را هر ۵ سال یکبار برعهده وزارت مسکن (مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن) گذاشته شد كه هم اکنون ویرایش چهارم این آییننامه به عنوان ملاك عمل مقاوم سازي ساختوسازها در كشور رعايت ميشود.
وی درباره اینکه تکلیف ساختوسازهایی که روی گسلها احداث شده است، چیست؟ نیز اظهار کرد: «مساحت پهنههای گسلي شهر تهران کمتر از ۵۰ کیلومتر مربع است و اگر ساختمانی در این پهنه قرار نگیرد، احتمال خسارت كاهش مييابد. براساس طرح تعيين پهنه گسلهاي شهر تهران پيشنهاد شده زميني كه در اين پهنه واقع شده يا بايد فقط به فضاي سبز اختصاص يابد يا برای كاربريهاي خيلي سبك مورد استفاده قرار گيرد، مواردی مانند؛ ساخت تأسيسات شهري.»
رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران افزود: «با ابلاغ اين نقشهها، ساختمانهايي كه روي حريم گسلها وجود دارد و قرار است به صورت برجهاي بلندمرتبه و حتي بيمارستان و حتي ساختمانهاي حساس ساخته شود، ممنوع خواهد بود.»
سالاری با اشاره به ساختمانهایی که در بافت فرسوده واقع است، بیان کرد: «در این زمینه شرکت عمران و بهسازی تهران باید وارد کار شود و برنامههایی برای مقاومسازی بافت فرسوده اجرایی کند.»
مشکلی بهنام عدم شكلگيري مديريت يكپارچه شهري
وی با براینکه تقاطع خطوط اصلی گاز، شبکه اصلی گاز، احداث مترو، مجموعه اینها خطری است که انجام اقدامات پیشگیرانه بايد در فوريت آنها قرار گيرد، ادامه داد: اين امر کمک خواهد كرد که اگر در زمین حرکتی اتفاق افتاد، بتوانیم شبکه اصلی گاز رسانی را با سیستم اتوماتیک مدیریت کنیم و از گسترش ابعاد خسارت پس از زلزله بكاهيم
رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران در پاسخ به اینکه با توجه به زلزلهخیز بودن تهران دلایل تأخیر در تعیین و تدوین نقشهها چیست؟ يكي از اصليترين دلايل در اين رابطه را عدم شكلگيري مديريت يكپارچه شهري و موازي کاری همچنین جداگانه عمل كردن سازمانهاي مختلف در سطح پایتخت دانست.
سالاری افزود: «در اين زمينه مطالعات سازمان زمينشناسي و شهرداري انجام شده، اما هماهنگي براي گرفتن نتيجه حاصل نشده بود كه سرانجام از سال گذشته با هماهنگيهاي لازم اقدامات براي پهنهبندي محدوده زلزله و ضوابط اوليه صورت گرفت كه گامي براي استمرار تدقيق مطالعات گسلها و ارائه اين الگو به ساير كلانشهرها است. اين نقشهها باید با هماهنگي ارگانهاي مرتبط تهيه ميشد و توسط كميتههاي كارشناسي در پروتكل مشخصي پهنهبندي اين محدودهها و ضوابط فني در اين محدودهها براي ساختوسازها باید انجام ميشد.»
وی با تأکید براینکه هر جامعهای در مدیریت بحران باید آن را با شرایط خود تطبیق دهد، ادامه داد: «شرایط محیطی، آب، خاک، هوا، شتاب زمين، روانگرایی، نوع سازهها، همچنین عمق گسلها در نقاط مختلف دنیا با هم متفاوت است. حتی تعریف ضوابط ساختوساز در تهران با سایر شهرهای ایران تفاوت دارد.»
بهرهگيري از تجارب گذشته و مستند کردن آنها
رئیس کمیسیون شهرسازی و معماری شورای شهر تهران با اشاره به اینکه بهرهگيري از تجارب گذشته و مستند کردن آنها همچنین به روزرساني ضوابط يكي از ديگر راهبردها است، عنوان کرد: «تجربه زلزلههاي گذشته در كشور ما نشان داده كه شبكههاي توزيع و انتقال برق، آب و گاز در موقع بروز بحران بهشدت آسيبپذير ميشوند و به همينخاطر بايد اول از همه مديريت يكپارچه شهري شكل بگيرد. سازمانهاي شهري نقشههای (GIS) كه روي آن خطوط برق، گاز، آب و فاضلاب به صورت دقیق مشخص شده را در اختيار مديريت شهري قرار ميدهند و با ارائه نقشههای دقیق، اطلاعات به هنگام از تأسيسات شهري تهیه ميشود علاوه براین اقدامات پيشگيرانه و اقدامات در زمان بحران و پس از بحران در زمان بسیار کوتاهتری برنامهريزي و انجام خواهد شد.»
سالاری گفت: در اين خصوص رصدخانه شهر تهران به همين منظور ايجاد شد كه تاكنون همكاري مطلوبي توسط همه سازمانها با اين مجموعه به عمل نيامده است.