شناسهٔ خبر: 126528 - سرویس جامعه
منبع: هفته نامه نماینده

در گفت‌وگو با «قائم مقام سازمان جنگل‌ها و مراتع» بررسی شد

حلقه گمشده حفاظت از جنگل‌ها

ناصر مقدسی.jpg

«ناصر مقدسی» با بیان اینکه از لحاظ آماری با توجه به تصاویر ماهواره‌ای و سایر وسایل سنجش از راه دور، به طور تقریبی شناخت دقیق و به‌روزی بر وضعیت جنگل‌ها داریم در گفت‌وگو با «نماینده» عنوان کرد: «مأموریت ذاتی ما، حفاظت، احیا، توسعه و بهره‌برداری است که در این میان حفاظت در مقام اول قرار دارد. با این وجود جنگل‌ها تحت فشار اقدامات و برنامه‌های توسعه‌ای قرار دارند که متناسب با آن اثرگذاری تخریبی متفاوت را شاهد هستیم.»

رئیس شورای عالی جنگل با تأکید براینکه جنگل‌ها باید براساس تجدید پایدار طبیعی احیا شوند، ادامه داد: «روی هم رفته می‌توان مسئله طرح‌ها و پروژه‌های عمرانی و مسئله توسعه نیافتگی معیشت ساکنان محلی به جنگل مانند بهره‌برداری برای مصارف سوخت، دام مازاد را عنوان کرد که به طور عملی مانع تجدید حیاط در جنگل‌ها می‌شود.»

 

سرانه جنگل‌های ایران کمتر از 2/0 هکتار است

وی بیان کرد: «این درحالی است که در دهه اخیر نیز مسئله تغییرات اقلیمی و کاهش بارندگی و افزایش دما در اکوسیستم‌های جنگلی و عوامل انسانی، ادامه حیات جنگل‌ها را تهدید می‌کنند.»

قائم مقام سازمان جنگل‌ها و مراتع با بیان اینکه حفاظت و مدیریت جنگل‌ها و مراتع به موجب قانون بر عهده سازمان جنگل‌ها و مراتع است، اظهار کرد: «اما در همه دنیا از جمله ایران مسئله برنامه‌ریزی و مدیریت جنگل حوزه بین بخشی است و در برنامه جنگل نقش دستگاه‌ها و مردم تبیین شده است. البته زمانی که در جنگل‌های شمالی 3 هزار روستا ‌وجود دارد. روی هم رفته هنوز جایگاه جنگل در بحث آمایش و برنامه‌ریزی سرزمینی استان‌های ما به طور کامل تبیین نشده است. آن هم در شرایطی که سرانه جنگل‌های ما کمتر از دو دهم هکتار است و از آن مهمتر اگر چه تنوع اقلیمی داریم اما در کشور خشکی زندگی می‎کنیم.»

مقدسی گفت: «براین اساس اگر سازوکار همکاری بین بخشی اعمال شود، می‌توانیم ضمن حفظ جنگل‌ها، نهضت توسعه جنگل را نیز ایجاد کنیم که نیاز کشور است.»

 

ممنوعیت تغییر کاربری اراضی جنگلی

رئیس شورای عالی جنگل با اشاره به اینکه به موجب قانون تغییر کاربری اراضی جنگلی ممنوع است، ما بیشترین آسیب را در حوزه کیفیت جنگل متحمل شده‌ایم. ضمن اینکه به طور عمده سطوحی از جنگل‌ها به خاطر طرح‌ها و پروژه‌های عمرانی از بین می‌روند. البته وقتی ما از پروژه‌های عمرانی سخن می‌گوییم، منظور این نیست که خدمات مانند گاز یا جاده در اختیار ساکنان آن محدوده قرار نگیرد. بلکه مسئله این است که در اجرای پروژه‌ها ما به زون‌ها و اکوسیستم‌های طبیعی توجه داشته و بی‌پرده عمل نکنیم.»

 

حلقه گمشده حفاظت از جنگل‌ها چیست؟

مقدسی با بیان اینکه سند مغفول مانده‌ای داریم، گزارش یا ارزیابی راهبردی زیستی مناطق که نشان می‌دهد هر منطقه‌ای از یک توانی برخوردار است، ادامه داد: «این بررسی کار بین بخشی است که ابتدا باید روی اکوسیستم‌های موجود انجام دهیم، تجمع فعالیت‌ها و نیز بررسی توان مناطق را داشته باشیم و میزان بازگذاری‌ها نیز تعیین شود. به عبارتی باید مسئله ارزیابی راهبردی مناطق را ترسیم کنیم زیرا ما باید براساس توان موجود بارگذاری داشته باشیم. درحال حاضر در جنگل‌های شمال سیاست توقف بهره‌برداری را داریم، زیرا فشار روی جنگل‌ها زیاد است. مصارف روستایی به علاوه خسارتی که جمعیت روستایی برای امرار معاش خود می‌زد، همچنین تغییرات اقلیمی در کنار فعالیت‌های عمرانی ارزیابی موجب شده تا بیش از حد توان خود از آنها بهره‌برداری کنیم. بنابراین تصمیم گرفته شده است تا این تنفس اعمال شود.»

قائم مقام سازمان جنگل‌ها و مراتع در ادامه خاطرنشان کرد: «مسئله تنفس جنگل‌های شمال به این معنا نیست که دست روی دست بگذاریم، بلکه ما باید از یک دوران گذار عبور کنیم، یعنی جنگل‌هایی که تحت فشار مضاعف و چندگانه هستند، را به سمت پایداری ببریم که نخستین گام در آن توقف بهره‌برداری سپس شناسایی عوامل تهدید است تا راهکاری برای آنها بیندیشیم و به تدریج به سمت پایداری پیش رویم.»

مقدسی با بیان اینکه نرخ آتش‌سوزی جنگل‌ها براساس گزارش فائو در جهان یک درصد است، تصریح کرد: «به عبارتی سالانه 40 میلیون هکتار از جنگل‌های جهان دچار حریق می‌شوند و این عدد در کشور ما پایین است، اما در ایران ما وسعت جنگل‌ها محدود است، برای ما سوختن و حریق نکته مهمی است.»

وی در خاتمه از تشکیل گروه اقدام سریع خبر داد که ترکیبی از جواع محلی، همیاران و داوطلبان، همچنین کارکنان سازمان‌های ذی‌ربط است که از طریق پیام‌های رادیویی با هم در تماس هستند تا در صورت وقوع حریق دست به کار شوند.