هفته نامه «نماینده»/ منتخبان جدید ملت با توجه به انجام تحلیف و تصویب اعتبارنامههایشان، از این هفته بهصورت رسمی میتوانند وظایف تقنینی خود را آغاز کنند. «علی لاریجانی» در آخرین جلسه علنی هفته گذشته مجلس گفت: «در هیئترئیسه موقت این موضوع بحث شد که مجلس در هفته آینده ۳ جلسه علنی برگزار کند و بررسی برنامه ششم در دستور کار نمایندگان قرار بگیرد.»
البته با توجه به اینکه ورود برنامه ششم به دستور کار مجلس نیازمند انجام اقداماتی در دولت و بررسی در کمیسیون تلفیق مجلس است، به این سرعت نمایندگان وارد کار تخصصی نخواهند شد، بر همین اساس رئیس مجلس درباره جلسه علنی این هفته مجلس ادامه داد: «چند رکن برنامه ششم توسعه در زمینههای صنعت، تولید، کشاورزی، وضعیت اقتصادی، وضعیت سلامت، مسائل دیپلماتیک، موضوع هستهای و بحث آسیبهای اجتماعی است و باید با دقت مورد بررسی نمایندگان قرار بگیرد؛ در این رابطه شرایط موجود و چالشهای دستگاهها مورد بحث قرار خواهد گرفت تا وارد مبحث اصلی برنامه ششم توسعه بشویم.»
* بیش از ۶۰ درصد، نماینده اولی هستند
موضوعی که در ابتدای آغاز مجلس مهم به نظر میرسد، بررسی میزان تجربه نمایندگان برای ورود به بحث قانونگذاری است. طبق اعلام «حسینعلی امیری» سخنگوی وزارت کشور، ۱۷۸ نفر از منتخبان مجلس دهم سابقه نمایندگی ندارند و برای نخستین بار به مجلس راه یافتهاند.
اگر حتی این رقم با توجه به آخرین اعلامنظر شورای نگهبان اندکی تغییر نیز داشته باشد، به هر حال بیش از ۶۰ درصد نمایندگان اصطلاحاً صفر کیلومتر هستند؛ ضمن اینکه حدود ۷۵ درصد کل منتخبان دوره نهم نیز سابقه حضور در مجلس نهم را نداشتند. لذا بعید به نظر میرسد با برگزاری چند همایش فشرده توانسته باشند روش کار با آئیننامه مجلس و استفاده از تمامی اختیارات و وظایفشان را فرا گرفته باشند.
کمتجربگی نمایندگان در امر تقنین قطعاً لطمه به آینده اجرای قوانینی خواهد زد که از مجلس خارج میشود. حجتالاسلام «پژمانفر» نماینده مردم مشهد در مجلس شورای اسلامی در همین خصوص به خبرنگار هفتهنامه «نماینده» گفت: «منتخبان جدید باید در انتخاباتهای آینده، خصوصاً انتخاب رؤسای کمیسیونها به سوابق و تجربیات و کارکرد گذشته افراد دقت کنند.»
* کیفیت فعالیت گذشته افراد، ملاک انتخابهای آینده باشد
عضو کمیسیون فرهنگی مجلس نهم سپس با اشاره به در پیش بودن بررسی برنامه ششم توسعه در مجلس به بیان مثالهایی پرداخت. وی گفت: «مثلاً توجه شود که این افراد چند بار در کمیسیون تلفیق رفتهاند، چند دوره در فعالیتهای مختلف مجلس حضور فعال داشتند. همچنین باید دقت کنیم افرادی در دوره قبل مجلس مأموریت داشتند در کمیسیون تلفیق برنامه ششم حضور داشته باشند که از انجام این مسئولیت امتناع کردند.»
موضوعی که پژمانفر بر آن تأکید کرده است جزو قواعدی است که به زودی محل ابتلاي نمایندگان قرار خواهد گرفت. در چند روز آینده و پس از تشکیل کمیسیونهای تخصصی، هر یک از نمایندگان برای انتخاب اعضای هیئترئیسه کمیسیونش باید شناخت حداقلی از کاندیداهای این پست به دست آورده باشد.
* نمایندگان جایگاه و وزن خود را در مقابل سایر قوا نشان دهند
حجتالاسلام پژمانفر معتقد است: «مجلس در حال انجام یک امتحان سخت است. بر اساس مسیری که در مقابل خودش دارد، وزن خودش را در مقابل دو قوه دیگر امروز باید نشان بدهد که چه جایگاهی دارد.»
نماینده مردم مشهد با اشاره به فرمایش امام خمینی(ره) و تأکید مقام معظم رهبری بر «در رأس امور بودن مجلس» گفت: «در رأس امور بودن مجلس اقتضائاتی دارد که باید رعایت شود. مجلس باید از همین ابتدا نشان دهد که در چه مسیری در حال گام برداشتن است.»
* عدم رعایت شأن مجلس توسط نمایندگان دیگران را به ما بیاعتنا میکند
عضو کمیسیون فرهنگی مجلس نهم در ادامه خاطرنشان کرد: «مجلس بر اساس توجهی که در درون به خودش دارد، از بیرون نیز همینگونه قضاوت میشود. مجلس اگر شأن خودش را رعایت نکند و نتواند تراز صحیح را داشته باشد، دیگران هم نسبت به تذکرات، پیگیریها و دقتهای نمایندگان در امور نظارتی مختلف اعتنا نخواهند کرد.»
نمایندگان در مسیر انجام وظایف نمایندگی باید از مشورت کارشناسان خبره بهرهمند شوند تا بتوانند در هنگام اعلام رأی در جلسات، به صورت فعال عمل نمایند. پژمانفر در خصوص ضرورت استفاده از کارشناسان به «نماینده» گفت: «کارشناس باید اجازه داشته باشد کار کارشناسیاش را درست انجام بدهد، اگر به دلیل ملاحظات مختلف نتواند کارش را صحیح انجام بدهد، نتیجۀ خاصی از بررسیهایش حاصل نمیشود.»
* مرکز پژوهشها همیشه مانند بازوی فکری مجلس بوده است
نماینده مردم مشهد به سابقه برخی کارشناسیها در دورههاي قاجار و پهلوی اشاره کرد و گفت: «در دورههاي قاجار و پهلوی کسانی که به عنوان کارشناس میآمدند به کسی که در صدر نشسته بود نگاه میکردند که ببینند چه میخواهد؛ لذا میگفت رأی همان چیزی است که حضرت والا تشخیص میدهد.»
پژمانفر با تصریح بر اینکه «مرکز پژوهشها همیشه به عنوان بازوی فکری برای مجلس بوده است» انتقاداتی را نسبت به مدیریت فعلی این مرکز وارد کرده و گفت: «فکر میکنم امروز این مرکز در یک فضای سیاسی قرار گرفته است و با توجه به اینکه یک سری افراد در مجلس حضرات والا شدهاند، طبیعتاً نگرانیم در جهت تأمین آن خواستهها پیش برود. البته امیدوارم تراز خودش را حفظ کند.»
این نماینده مجلس در پایان اظهار امیدواری کرد مجلس و نمایندگان بیشتر به جایگاه و اهمیت خودشان توجه کنند و در فضای کاری مجلس جدید انشاءالله مسیر درست را طی کنند.