سازمان عفو بین‌الملل با انتشار گزارشی ۳۹ صفحه‌ای ارتش نیجریه را به کشتار شیعیان این کشور و دفن مخفیانه آن‌ها در گورهای دسته‌جمعی متهم کرد.
بنا بر اعلام این سازمان بیش از ۳۵۰ نفر در حمله‌ای که بین روزهای ۱۲ تا ۱۴ دسامبر (۲۱ تا ۲۳ آذر) در شهر زاریا انجام شد، کشته و صدها تن نیز زخمی شده‌اند.
به گفته شاهدان، در جریان حمله آذر ماه ارتش نیجریه به محل اقامت شیخ ابراهیم زکزاکی رهبر شیعیان این کشور، نظامیان ده‌ها نفر را هدف تیراندازی مستقیم قرار داده‌اند و بعد هم جنازه‌ها را با چند کامیون به گورهای دسته جمعی منتقل کرده‌اند.
«نتسانت بلی» از اعضای عفو بین‌الملل می‌گوید: «ابعاد وحشتناک آنچه در آن دو روز در شهر زاریا رخ داد، تازه الان دارد روشن می‌شود. بدن‌ها مانند زباله در خیابان باقی مانده بود و در برابر سردخانه تلنبار شده بود. بعضی از مجروحین زنده زنده سوختند.»
عفو بین‌الملل بر اساس تصاویر ماهواره‌ای محل احتمالی یکی از این گورهای دسته‌جمعی را هم شناسایی و از آن بازدید کرده است.
یکی از شاهدان در مورد مشاهداتش از آنچه در برابر سردخانه بیمارستان شهر دیده، به عفو بین‌الملل گفته است: «از دور چیز سیاهی را دیدم که شبیه یک تپه بزرگ بود. اما وقتی به آن نزدیک شدم، دیدم تلی عظیم از جنازه است که روی هم تلنبار شده‌اند. تا به حال این تعداد جنازه را یکجا ندیده بودم، به همین خاطر ترسیدم و فرار کردم. واقعا صحنه وحشتناکی بود و نمی‌توانم آن را از یاد ببرم.»
یک شاهد دیگر هم گفته است: «آن‌هایی که به شدت مجروح شده بودند و نمی‌توانند فرار کنند، زنده زنده در آتش سوختند.»
عفو بین‌الملل در گزارش خود از ارتش این کشور خواسته که به اقداماتش اعتراف کرده و محل دفن جنازه‌ها را اعلام کند.
بلی می‌گوید: «کاملا روشن است که ارتش نه فقط از زور غیرقانونی و بیش از حد علیه مردان، زنان و کودکان استفاده کرده و به صورت غیرقانونی صدها نفر را کشته، بلکه تلاش گسترده‌ای هم برای لاپوشانی این جنایات انجام داده است.»
به گفته بلی «با وجود آنکه چهار ماه از این کشتار می‌گذرد، خانواده‌های مفقودین هنوز منتظر خبری از عزیزانشان هستند. تحقیق مستق در این مورد باید مدت‌ها قبل انجام می‌شد. اجساد باید از قبرها خارج شده و این حادثه به نحوی بی‌طرفانه و مستقل مورد تحقیق قرار گرفته و افراد مسئول محاکمه شوند.»
«صالحه» یکی از زنانی است که همسر، پسر و دو دخترش در جریان حادثه زاریا مفقود شده‌اند. وی می‌گوید: «من می‌دانم که فرزندانم و همسرم کشته شده‌اند، اما نمی‌دانم که چه بر سر بدن آن‌ها آمده است. فقط می‌خواهم آن‌ها تشییع و دفن محترمانه‌ای بر اساس قواعد دینی ما داشته باشند و بتوانم بر سر قبر آن‌ها دعا بخوانم. هیچ کس حق ندارد مادری را از این حق اولیه محروم کند.»
در این گزارش ارتش نیجریه به «قتل شبه اعدام» مجروحان هم متهم شده است.
به نوشته عفو بین‌الملل، یکی از ساختمان‌هایی که روز ۱۳ دسامبر هدف حمله ارتش قرار گرفت، ساختمانی بود که در نزدیکی خانه شیخ زکزاکی به عنوان درمانگاه موقت مورد استفاده قرار داشت. «علیو» یک دانشجوی ۲۲ ساله نیجریه‌ای است که در جریان حمله ارتش مورد اصابت گلوله قرار گرفته و برای درمان به داخل این درمانگاه موقت منتقل شده بود.
وی می‌گوید: «در چند اتاق، تعداد بسیار زیادی مجروح وجود داشت. در یکی از اتاق‌ها و همچنین داخل حیاط هم جنازه بود. حوالی ساعت ۱۲ تا ۱۳ ظهر بود که سربازها از افرادی که داخل بودند، خواستند که بیرون بروند، اما مردم می‌ترسیدند که خارج شوند. می‌دانستیم که اگر بیرون برویم، ما را می‌کشند. سربازان به داخل مجموعه نارنجک پرتاب کردند و بعد هم دیدم که یک سرباز از دیدار بالا آمد و به سمت داخل تیراندازی کرد.»
یکی از مادران نیجریه‌ای هم که پسر ۱۹ ساله‌اش در جریان این حمله کشته شد، می‌گوید پسرش پیش از مرگ در تماس تلفنی به او گفته است: «آن‌ها دارند یکی یکی مجروحان را می‌کشند.»