هفته نامه «نماینده»/تا قبل از تقدیم لایحه بودجه سال ۹۵ به مجلس، به‌طور مداوم تذکرات این عضو کمیسیون اقتصادی خطاب به دولت بابت تأخیر در تقدیم لایحه شنیده می‌شد. محمدرضا پورابراهیمی که در انتخابات مجلس دهم توانست مورد اعتماد دوباره مردم حوزه انتخابیه کرمان قرار بگیرد، این روزها با انگیزه‌ای مضاعف مشغول فعالیت است. آنچه می‌خوانید پرسش‌های خبرنگار «نماینده» و پاسخ‌های سخنگوی «کمیسیون تلفیق بودجه ۹۵ مجلس شورای اسلامی» است:
* کمی درباره شروع به کار کمیسیون تلفیق و تعداد جلسات برگزار شده توضیح می‌دهید؟
از زمانی که لایحه بودجه پس از حدود ۴۵ روز تأخیر توسط دولت ارائه شد، موضوع بررسی و روال دریافت پیشنهادات و تصویب و ابلاغ لایحه به نمایندگان در دستور کار قرار گرفت. بعد از این با هماهنگی‌های انجام‌شده کمیسیون تلفیق تشکیل شد و با انتخاباتی که هر یک از کمیسیون‌ها برای تعیین نمایندگانشان در کمیسیون تلفیق داشتند و تقریباً پس از ۱۰ روز بعد، برنامه زمان‌بندی تشکیل کمیسیون تلفیق در دستور کار قرار گرفت. البته چون برنامه انتخابات هم نزدیک بود یکی دو جلسه تشکیل شد، هم برای تصویب آیین‌نامه داخلی کمیسیون و هم برای برنامه زمان‌بندی و یکی از موارد دیگر که به کمیسیون تلفیق ارجاع شده بود.
اما به دلیل برگزاری انتخابات کار بررسی به بعد از آن موکول شد. پس از آن حدود ۲۶ جلسه کمیسیون به‌صورت فشرده تشکیل شد، شیفت صبح و عصر و حتی گاهی شیفت سوم بعد از نماز مغرب و عشاء جلسات برگزار می‌شد تا نهایتاً لایحه تا ۲۷ اسفندماه در کمیسیون تلفیق به پایان رسید و قرار شد از ابتدای امسال هم در دستور کار قرار بگیرد. با توجه به اینکه بعد از تعطیلات نوروز در هفته اول کاری سال ۹۵ تصویب اعداد، جداول و فهرست‌ها نهایی شد، از ۲۲ فروردین کار در صحن علنی شروع خواهد شد.
* ارقام پيشنهادى دولت در كميسيون تلفيق چه تغییری کرد؟
سقف منابع بودجه پس از گزارش کمیسیون تلفیق از ۲۶۷ هزار میلیارد تومان به ۲۹۴ هزار میلیارد تومان یعنی حدود ۱۰ درصد افزایش پیدا کرد و بدین شکل مجموع منابع و مصارف دولت در کمیسیون تلفیق افزایش داشت.
* در مورد وابستگی به نفت غالباً ابهاماتی وجود دارد، به نظر شما این وابستگی چه تغییری داشته است؟
وابستگی به نفت در بودجه سال ۹۵ به کمترین میزان خود در تاریخ بعد از انقلاب رسیده است. این یکی از محسنات مرتبط با تحریم‌ها بود. اگر چه تحریم‌ها هزینه‌های زیادی بر ما وارد کرد ولی یکی از مزایا این بود که کاهش سهم نفت از بودجه ملی تحقق پیدا کرد.
* دولت لایحه را که می‌آورد، شاهدیم دستگاه‌های دولتی زیادی به نمایندگان فشار می‌آورند که یکسری پیشنهاد‌ها تصویب بشود. اینکه دولت پیشنهادات اعضای خود را نمی‌بیند و نمایندگان ناچار به همکاری با اعضای دولت می‌شوند آیا روش مناسبی است؟
این روش منطقی‌ای نیست قاعدتاً باید دستگاه‌ها با دولت هماهنگی انجام دهند، ولی به‌صورت عرفی این‌گونه باب شده است. نمایندگان وقتی در جریان بخشی از مضیقه‌های دستگاه‌ها قرار می‌گیرند، به این صورت جلسه می‌گذارند و صحبت می‌کنند. البته دولت این جلسات خارج از مجموعه دولت را ممنوع کرده، اما دستگاه‌ها پیگیری‌های خود را انجام می‌دهند.
*گفته می‌شود مجلس قادر نیست تغییر خاصی در لایحه بودجه ایجاد کند. آقای ثروتی گفته‌اند که حداکثر تغییرات ۲ درصد خواهد بود. شما اثر نمایندگان بر لایحه را ـ اعم از کمیسیون تلفیق یا صحن علنی ـ چه اندازه میدانید؟
شاید نمایندگان اثر زیادی بر ارقام نداشته باشند، ولی تأثیر نمایندگان بیشتر بر روی این بخش است که چه احکامی را بدهند تا آثار مثبتی بر اقتصاد کشور داشته باشد. این احکام شرایط را به شکلی تسهیل می‌نماید و اقدامات مرتبط با آن را به‌نوعی عملیاتی می‌کند. گاهی با یک پیشنهاد مثلاً موضوع هدفمندی امکان دارد تغییرات جدی صورت بگیرد. این ادعا درباره عدم تغییر زیاد لایحه در مجلس تقریباً درست است، سرفصل منابع ما از نفت و مالیات‌ها و دارایی‌های مالی و هزینه‌های جاری و عمرانی تقریباً ساختار مشخصی دارد و خیلی قابل تغییر نیست.
*وضعیت بودجه جاری سال ۹۵ به چه صورت است؟ امسال انتقادات نسبت به گران اداره شدن کشور کمتر خواهد بود؟
درصد افزایش بودجه جاری نسبت به سال‌های قبل کمتر شده است. دولت مقداری انقباضی‌تر در این زمینه عمل کرده که قابل‌قبول است؛ اما به هر صورت درمجموع به خاطر نحوه اداره کشور رقم قابل‌توجه است.
* سهم فروش اوراق قرضه در بودجه ۹۵ که احتمالاً با واکنش نمایندگان در صحن علنی مواجه خواهد شد چقدر است؟
بخشی از درآمد دولت از طریق فروش اوراق بهادار است که نوعی کسری بودجه محسوب می‌شود، یعنی این نوع تأمین مالی عملاً به معنای کسری بودجه است. ولی این رویه طی سال‌های متعدد در قالب فروش اوراق می‌آورند که ما این را استقراض میدانیم و منابع پایدار دولت نیست و باید گفت متأسفانه این بخش حدود یک‌سوم بودجه کشور را تشکیل می‌دهد.
* سرنوشت هدفمندی یارانه‌ها در بودجه سال جاری به چه صورت است؟
با توجه به اینکه هم دولت قبل و هم این دولت این قانون را به‌درستی اجرا نمی‌کنند، باعث می‌شود که همه‌ساله در لایحه بودجه احکامی در خصوص موضوع هدفمندی یارانه‌ها قرار بگیرد. امسال هم در کمیسیون تلفیق قرار شد عددی را برای دولت تکلیف کنیم که افراد دارای تمکن مالی را از لیست دریافت‌کنندگان یارانه حذف کند و رقم حاصل از این را که به‌نوعی یک درآمد محسوب می‌شود مستقیماً در بحث تولید و اشتغال اختصاص بدهد. در کمیسیون تلفیق تصویب شد و دولت مکلف است سه دهک درآمدی بالا را در سال جاری از یارانه بگیران حذف کند. این منابع وقتی برای تولید و اشتغال اختصاص یابد منجر به رونق اقتصادی می‌شود و بخشی از مشکلات ناشی از رکود نیز برطرف خواهد شد. شناسایی این سه دهک نیز برای دولت کاملاً راحت است.
* با توجه به اظهارات برخی نمایندگان دولت عملکرد قابل خوبی در این زمینه در سال ۹۴ نداشته. چقدر امیدوارید امسال این مواد اجرایی شوند؟
دولت چون سال پایانی خود را سپری می‌کند به خاطر نزدیک شدن به روزهای انتخابات ممکن است مایل نباشد به خاطر تبعات اجتماعی و سیاسی حذف دهک‌ها را انجام بدهد، اما به‌هرحال این وقتی به قانون تبدیل شد دولت مکلف می‌شود. از طرفی هزینه این مصوبه نیز بر عهده مجلس قرار گرفته است. فقط مدیریت کار بر عهده دولت خواهد بود که این کار را انجام بدهد.
* با توجه به حجم لایحه فکر می‌کنید چه مقدار از وقت صحن علنی درگیر بودجه شود؟
خوشبختانه آیین‌نامه به نحوی تغییر کرده است که فقط اگر پیشنهاد کمیسیون رأی نیاورد سراغ پیشنهاد‌های نمایندگان می‌روند. عملاً با این نگاه مشکلات خیلی کمتر از سال‌های قبل خواهد بود. پیش‌بینی‌ام این است که ظرف دو هفته کار بررسی در صحن نیز تمام خواهد شد.