به گزارش «نماینده»، بشار اسد رئیس‌جمهور سوریه در گفت‌وگو با روزنامه اسپانیایی ال‌پائیس تأکید کرد که دولت سوریه مانع رسیدن کمک‌ها یا مواد غذایی نمی‌شود و از زمان آغاز بحران اجازه ورود این کالاها به هر منطقه‌ای از جمله مناطق تحت سلطه گروه تروریستی داعش را متوقف نکرده است.
وی در این گفت‌وگو تأکید کرد که توقف عملیات نظامی نیازمند جلوگیری از استفاده تروریست‌ها از این آتش‌بس برای تقویت مواضع خود بوده و باید کشورهای دیگر بهویژه ترکیه نیز در این مدت از ارسال تروریست‌ها و تسلیحات بیشتر یا هر نوع حمایت لجستیکی از آنها خودداری کنند.
بشار اسد تأکید کرد که استفاده از سلاح نمی‌تواند به‌عنوان وسیله‌ای برای تغییر نظام یا تأسیس دموکراسی به کار گرفته شود، دموکراسی حقیقی مانند مبنایی است که باید جامعه براساس آن شکل گیرد.
آنچه در زیر می‌بینید متن کامل این گفتگوی مطبوعاتی است:
سؤال 1: شما اخیراً اجازه ورود کمک‌های انسانی به هفت منطقه محاصره شده را داده‌اید. برخی این‌گونه مطرح می‌کنند که در این مناطق بیش از 486 هزار نفر زندگی می‌کنند. برخی از این مناطق از بیش از سه سال پیش در محاصره هستند، چرا وارد کردن کمک‌ها به این مناطق تا این مرحله از درگیری‌ها به تعویق افتاده است؟
بشار اسد:
در واقع تأخیری رخ نداده است، بلکه این اتفاق از زمان آغاز بحران می‌افتاد. ما هیچ منطقه‌ای را در سوریه محاصره نکرده‌ایم. بین تحمیل محاصره و دور زدن منطقه‌ای مشخص به‌علت وجود گروه‌های مسلح در آن تفاوت وجود دارد. در چنین شرایط امنیتی و نظامی این موضوع طبیعی است. مشکل این مناطق در اینجا است که گروه‌های مسلح خود را بر مواد غذایی و نیازهای اساسی مردم مسلط کرده و آن را به عناصر مسلح خود می‌دهند یا با قیمتی بسیار بالا به مردم می‌فروشند. اما ما به‌عنوان دولت مانع ورود کمک به هیچ منطقه‌ای نمی‌شویم، حتی مناطقی که تحت سلطه داعش قرار دارد، مثلاً الرقه در شمال کشور تحت سلطه داعش است و قبل از آنها نیز در اختیار جبهه النصره بود. این روند از سه سال پیش وجود دارد، اما ما همچنان حقوق کارمندان و اسباب معیشت بازنشستگان و واکسیناسیون کودکان را به این مناطق ارسال می‌کنیم.
دولت سوریه در قبال هر شهروند سوری مسئول است
سؤال 2: بنابراین شما همچنان غذا و حقوق کارمندان را به الرقه و دیگر کانون‌های داعش می‌فرستید.
بشار اسد:
کاملاً. وقتی که ما به شهر الرقه که تحت سلطه داعش قرار دارد، این موارد را ارسال می‌کنیم، به این علت است که اعتقاد داریم به‌عنوان دولت سوریه در قبال هر شهروند سوری مسئولیت داریم، در این صورت چطور ممکن است ما این اقدامات را در قبال مناطق دیگر انجام ندهیم، این واقعیت ندارد و تناقض در آن دیده می‌شود. از این منظر بود که من گفتم این اتفاق فقط اخیراً رخ نداده است. ما مجوز ورود کمک‌ها و مواد غذایی را از همان ابتدا متوقف نکرده بودیم.
سؤال 3: آیا این روند ادامه دارد؟
بشار اسد:
طبعاً.
سؤال 4: ما تنها چند روز با آتش‌بسی که روسیه و آمریکا اعلام کرده‌اند، فاصله داریم. آیا دولت سوریه آمادگی احترام به توقف عملیات نظامی در سوریه را دارد؟
بشار اسد:
قطعاً... ما اعلام کرده‌ایم که این آمادگی را داریم، البته موضوع تنها به اعلام ما بستگی ندارد چرا که طرف مقابل نیز احتمالاً این موضوع را اعلام می‌کند. مسئله مربوط به اقدامات میدانی احتمالی نیز می‌شود. البته استفاده از عبارت آتش‌بس عبارت دقیقی نیست، چرا که آتش‌بس معمولاً بین دو ارتش یا بین دو کشور متخاصم ایجاد می‌شود، بنابراین بهتر است از عبارت توقف عملیات استفاده کنیم. موضوع در درجه اول به توقف درگیری‌ها مربوط می‌شود اما عوامل مکمل مهم‌تر دیگری نیز وجود دارند، از جمله جلوگیری از استفاده تروریست‌ها از توقف عملیات برای بهبود مواضع خود، این موضوع به کشورهای دیگر بهویژه ترکیه نیز مربوط می‌شود، این کشور باید از ارسال تروریست‌ها و تسلیحات بیشتر یا هر نوع حمایت لجستیکی برای این تروریست‌ها خودداری کند. همان‌گونه که می‌دانید شورای امنیت سازمان ملل مصوبه‌ای در این رابطه دارد که هنوز اجرایی نشده است. باید تمامی این مقدمات برای توقف درگیری‌ها ایجاد نشود، این توقف نتایج مذکور را به‌دنبال خواهد داشت و در ادامه به هرج‌ومرج بیشتر در سوریه منتهی خواهد شد، هرج‌ومرج که می‌تواند کشور را به‌سمت تجزیه پیش ببرد. به همین علت اگر ما بخواهیم عملیات نظامی را متوقف کنیم، در صورت وجود این عوامل، این روند تأثیر مثبتی خواهد داشت.
سؤال 5: بنابراین با وجود آتش‌بس برخی درگیری‌ها حداقل بر ضد برخی گروه‌ها وجود خواهد داشت.
بشار اسد:
بله، طبعاً، گروه‌هایی مانند داعش و النصره و سازمان‌ها و گروه‌های تروریستی دیگر وابسته به القاعده. سوریه و روسیه اسامی این چهار گروه را اعلام کرده‌اند؛ احرار الشام، جیش الاسلام، جبهه النصره و داعش.
هدف از درگیری‌های حلب بستن گذرگاه‌های ترکیه به‌روی تروریست‌ها است
سؤال 6: نیروهای شما حلب را محاصره کرده است، این شهر یکی از بزرگ‌ترین کانون مخالفان است، پیش‌بینی می‌کنید شما کی تسلط این شهر را بازپس می‌گیرید؟
بشار اسد:
در واقع ما الآن در مرکز شهر هستیم، بخش گسترده‌ای از این شهر تحت سلطه دولت است و بیشتر ساکنان مناطق دیگر نیز از مناطقی که تحت سلطه گروه‌های مسلح قرار دارد، به مناطقی که در اختیار دولت است، نقل مکان کرده‌اند. به این ترتیب موضوع دیگر مربوط به تسلط مجدد بر این شهر نیست. موضوع اساسی در زمینه بستن مسیرهای مواصلاتی بین ترکیه و گروه‌های تروریستی است. این، هدف کنونی درگیری‌ها در حلب است. ما اخیراً موفق شده‌ایم برخی از مسیرهای اصلی را مسدود کنیم. طبعاً این موضوع به‌معنی بسته شدن کامل مناطق موجود بین حلب و ترکیه نیست. البته در حال حاضر ارتباط بین ترکیه و تروریست‌ها بسیار سخت‌تر از گذشته شده است، به همین علت است که ترکیه اخیراً همواره مناطق کردنشین را هدف قرار می‌دهد.
سؤال 7: بعد از حلب چه خواهد شد؟ آیا ارتش سوریه آمادگی دارد تا منطقه الرقه به‌عنوان پایتخت دولت اسلامی (داعش) پیشروی کند؟
در بیش از 10 جبهه با تروریست‌ها می‌جنگیم
بشار اسد:
از نظر مبنایی ما باید به تمامی مناطق برویم، اما الآن در بیش از 10 جبهه در سوریه مبارزه می‌کنیم. اخیراً پیشروی‌هایی به‌سمت الرقه داشته‌ایم، اما همچنان از این شهر دور هستیم. از نظر مبنایی بله، ما به‌سمت الرقه و مناطق دیگر حرکت خواهیم کرد، اما از نظر زمان این موضوع به نتایج درگیری‌های مختلف کنونی بستگی دارد. ازاین‌رو ما نمی‌توانیم زمان دقیقی را برای این موضوع مشخص کنیم.
80 کشور از تروریست‌ها حمایت می‌کنند
سؤال 8: روسیه حملات هوایی قدرتمندی را بر ضد کانون‌های اصلی مخالفان آغاز کرده است. این موضوع به‌عنوان نقطه عطفی در درگیری‌ها مطرح شد. برخی اعتقاد دارند که شما الآن دست برتر را در عرصه میدانی در اختیار دارید. به‌نظر شما آیا بدون کمک‌های خارجی می‌توانستید چنین شرایطی را رقم بزنید؟
ایران و روسیه نقشی اساسی در پیشروی ارتش داشتند
بشار اسد:
شکی نیست که کمک‌های ایران و روسیه نقش اساسی در پیشروی‌های ارتش ما داشته است، اما این سخن که ما نمی‌توانستیم چنین پیشروی را [بدون کمک‌های خارجی] رقم بزنیم، فرضی است، یعنی هیچ کس نمی‌تواند پاسخ دقیقی به این سؤال بدهد. البته ما قطعاً نیازمند این کمک‌ها بودیم. علت آن هم ساده است؛ 80 کشور در حال حاضر به راه‌های مختلف از این تروریست‌ها حمایت می‌کنند. بعضی از آنها کمک‌های مستقیم مالی، تسلیحاتی و لجستیکی یا تزریق عناصر مسلح را به‌عهده دارند. برخی کشورهای دیگر در محافل بین‌المللی از آنها حمایت سیاسی می‌کنند. سوریه کشور کوچکی است. ما می‌توانیم مبارزه کنیم، اما حمایت‌ها و پشتیبانی نامحسوسی از این تروریست‌ها به عمل می‌آید. قطعاً در چنین شرایطی ما نیازمند حمایت‌های بین‌المللی هستیم. اما با وجود این باید بگویم که این یک سؤال فرضی است و من نمی‌توانم به آن پاسخ دهم.
غیرنظامیان هزینه‌های هر جنگی را می‌پردازند
سوال 9:
در مورد حملات هوایی روسیه آیا شما نگران قربانی شدن غیرنظامیان هستید. در روز دوشنبه یک بیمارستان موشک باران شد که در آن 50 نفر کشته شدند. آمریکا ادعا کرده که روسیه عامل این موشک باران بوده است. آیا چنین مسائلی شما را نگران می‌کند؟
بشار اسد:
برخی مسئولان آمریکایی می‌گویند که نمی‌دانند چه کسی این کارها را می‌کند، این چیزی بود که آنها بعدا مطرح کردند. این بیانیه‌های متناقض در آمریکا رایج است، اما هیچ کس دلیلی در مورد اینکه چه کسی این اقدامات را انجام داده، ندارد. در مورد قربانیان نیز باید بگویم که این یک مشکل کلی در هر جنگی است. من همواره نسبت به کشته شدن هر شهروند بی‌گناه در این درگیری‌ها ناراحت می‌شوم، اما این یک جنگ است و هر جنگی بد است. هیچ جنگ خوبی وجود ندارد. چرا که دائماً غیرنظامیان و انسان‌های بی‌گناه هزینه‌های آن را خواهند پرداخت.
این آمریکایی‌ها هستند که غیرنظامیان را هدف قرار می‌دهند نه روس‌ها
سؤال 10:
بنابراین چگونه به ملت خود یعنی مردم سوریه توضیح می‌دهید که یک ارتش خارجی در عملیات‌هایی باعث کشته شدن قربانیان غیرنظامی می‌شود؟ آیا به آنها توضیح می‌دهید که بروز این پدیده امری قطعی است؟
بشار اسد:
نه... هیچ دلیلی در مورد اینکه روس ها به یک هدف غیرنظامی حمله کرده باشند، وجود ندارد. آنها در هدف‌گیری های خود بسیار دقیق هستند. آنها همواره و همه روزه پایگاه‌ها و مواضع تروریست‌ها را هدف قرار می‌دهند. در واقع این آمریکایی‌ها هستند که این اقدامات را انجام می‌دهند. آنها در بخش شمالی سوریه نیز تعداد زیادی از انسان‌های بی‌گناه را کشتند. روس‌ها به شهرها حمله نمی‌کنند، بلکه حملات آنها به صورت اساسی در مناطق حومه شهرها است.
تنها گزینه ملت سوریه دفاع از کشور است
سوال 11:
در مورد ارتش‌های خارجی، شما چه واکنشی نشان خواهید داد اگر ترکیه و عربستان سعودی برای ارسال نیروهای زمینی به زعم خود جهت مبارزه با داعش وارد عمل شوند.
بشار اسد:
همان‌طور که گفتید این تنها یک ادعا است. اما اگر این اتفاق بیفتد، ما همان گونه که با تروریست‌ها برخورد می‌کنیم، با آنها نیز برخورد خواهد کرد. ما از کشور خود دفاع خواهیم کرد. این یک تجاوز است. آنها حق مداخله سیاسی و نظامی در سوریه را ندارند. این نقض قوانین بین‌الملل است و به این ترتیب ما به عنوان شهروندان سوری تنها گزینه‌ای که در اختیار داریم این است که با آنها مبارزه کرده و از کشور خود دفاع کنیم.
ترکیه خاک سوریه را هدف حملات قرار می‌دهد
سؤال 12:
ترکیه موشک باران مناطق سوریه از طریق اراضی خود را آغاز کرده است
بشار اسد:
کاملاً درست است ... قبل از موشک باران نیز ترکیه عناصر تروریستی به سوریه اعزام می‌کند. آنها الان نیز در مسیر همان هدف کار می‌کنند البته مسیرهای مختلفی را دنبال می‌کنند. ترکیه از همان ابتدا در حوادث سوریه دست داشت.
سؤال 13:
عربستان سعی کرد مخالفان سوریه را در کنفرانس ریاض متحد کند. برخی از عناصر مرتبط با القاعده در این نشست حاضر بودند. آیا شما گروه‌هایی از مخالفان مسلح را در چارچوب کلی آن هم به رسمیت می‌شناسید و معتقدید که آنها مشروعیت مذاکره را دارند؟
بشار اسد:
منظور شما گروه‌هایی است که در عرصه میدانی مبارزه می‌کنند؟
سوال 14:
بله.
بشار اسد:
نه. از لحاظ قانونی و حقوقی هر کسی که بر ضد ملت و دولت سلاح حمل کند تروریست است، فرقی نمی‌کند که این فرد در کشور شما باشد یا در کشور ما، یا هر کشور دیگری در دنیا. شما نمی‌توانید بگویید که اینها مشروعیت دارند. ممکن است این تروریست‌ها در کشور ما دارای مشروعیت شوند، آن هم زمانی است که از سلاح های خود دست بردارند و به روند سیاسی بپیوندند. این تنها راه موجود در هر کشوری برای بازسازی و ایجاد تغییر در بحث قانون اساسی یا قوانین مختلف یا دولت است. این روند را می‌توان از طریق عملیات سیاسی و نه با سلاح دنبال کرد.
سوال 15:
بنا براین شما تمام کسانی که در عرصه میدانی حضور دارند را تروریست می‌دانید؟
بشار اسد:
تا زمانی که اعلام نکرده‌اند که آمادگی پیوستن به عملیات سیاسی را دارند، بله. در آن زمان دیگر مشکلی با آنها نخواهیم داشت.
سؤال 16:
بنابراین اگر این مبارزان صرف نظر از انگیزه‌های خود سلاح‌های خود را کنار گذاشته و به دنبال بازگشت باشند...
بشار اسد:
آنها را عفو خواهیم کرد. طی دو سال گذشته نیز این اتفاق افتاده و احتمالاً این روند تسریع خواهد شد. بسیاری از آنها سلاح‌های خود را کنار گذاشتند، حتی برخی از آنها به صفوف ارتش سوریه پیوسته و در کنار ارتش با داعش مبارزه می‌کنند. آنها از حمایت‌های ارتش سوریه و هواپیماهای روسی برخوردار شدند.
سوال 17:
بنابراین اگر اوضاع طوری باشد که شما گفتید و تمام کسانی که بر ضد دولت سلاح حمل می‌کنند، تروریست باشند، شما به صورت مشخص در ژنو با چه کسانی مذاکره می‌کنید؟
بشار اسد:
ما از مذاکرات ژنو سه سخن می‌گوییم که شکست خورد. در ژنو قرار بود گروهی ترکیبی از تروریست‌ها و افراط گرایان یا حامیان آنها که در عربستان سعودی تشکیل شده و برخی از آنها عضو القاعده بودند، حاضر شوند. بخش دیگر نیز عناصر مستقل یا مخالفان دیگر بودند که در داخل و خارج سوریه زندگی می‌کنند. ما با بخش دوم می‌توانیم مذاکره کنیم، با سوری‌های ملی‌گرایی که با کشور خود مرتبط هستند. اما طبعاً با تروریست‌ها نمی‌توانیم مذاکره کنیم. به همین علت مذاکرات شکست خورد.
سوال 18:
در مورد رهبران و فعالان مخالفان که قبل از آغاز حوادث سوریه در سال 2011 زندانی شده بودند چه اتفاقی افتاده است؟
بشار اسد:
مدت‌های طولانی است که همه آنها از زندان خارج شدند. بیشتر آنها الان جزو مخالفان هستند.
سؤال 19:
تمامی آنها.
بشار اسد:
تمامی آنها. ما هیچ کدام از آنها را در دست نداریم. تمامی آنها قبل از سال 2010 از زندان آزاد شدند. از جمله آنها تروریست‌هایی بودند که چندین سال زندان برای محکومیت آنها صادر شده بود. برخی از آنها پنج سال یا بخشی از این مقدار را در زندان بودند و محکومیت خود را سپری کرده و آزاد شدند، اما هنگامی که بحران آغاز شد بار دیگر به گروه‌های تروریستی پیوستند.
سؤال 20:
آیا دلیلی برای این سخن دارید؟
بشار اسد:
بله. یکی از آنها کسی بود که اخیراً کشته شد. زهران علوش. وی به علت ارتباط با القاعده به چند سال زندان محکوم شده بود. اما وقتی بحران آغاز شد تیم او یک گروه تروریستی ویژه تشکیل داد. این گروه الان جزو یکی از چهار گروهی است که من نام آنها را جزو گروه‌های تروریستی برشمردم.
سؤال 21:
برخی ادعا می‌کنند که حدود 35 هزار مبارز مسلح خارجی در سوریه وجود دارد که حدود 4000 نفر از آنها از اروپا آمدند. دولت اسپانیا به صراحت اعلام کرده که حدود 300 نفر از این افراد گذرنامه اسپانیایی دارند. اگر این افراد به دست ارتش سوریه بیفتند، چه اتفاقی رخ می‌دهد؟
بشار اسد:
اسپانیایی‌ها؟
سوال 22:
تمامی آنها به صورت عام.
بشار اسد:
اولاً ما همان گونه که با سایر تروریست‌ها برخورد می‌کنیم، با آنها نیز برخورد خواهیم کرد. در ابعاد قانونی هیچ تفاوتی در تابعیت ها وجود ندارد. اما اگر در مورد تحویل دادن آنها به کشورها یا دولت‌هایشان سوال کنی، این موضوع بسته به مناسبات دوجانیه دارد.
عربستان سعودی تأمین‌کننده مالی گروه‌های تروریستی است
سال 23:
به نظر شما چه چیز باعث شده این تعداد مبارز خارجی وارد سوریه شوند؟
بشار اسد:
اساساً حمایتی که آنها دریافت می‌کنند. آنها حمایت‌های زیادی از خارج دریافت می‌کنند. عربستان سعودی تأمین‌کننده اصلی مالی این گروه‌های تروریستی است. آنها اموال خود را در هواپیماها گذاشته و به ترکیه می‌فرستند و از طریق ترکیه وارد سوریه می‌کنند. عامل جذب دیگر، هرج‌ومرجی است که در سوریه به وجود آمده است، چرا که هرج و مرج بستر مناسبی برای تروریست‌ها ایجاد می‌کند. عامل سوم ایدئولوژی است، چرا که آنها وابسته به القاعده هستند. این منطقه در فرهنگ دینی و اسلامی ما بعد از مکه و قدس و سایر اماکن مقدس جایگاه ویژه‌ای دارد. آنها تصور می‌کنند که می‌توانند برای تشکیل دولت خود به اینجا بیایند و طبعاً در ادامه دولت خود را به مناطق دیگر نیز گسترش دهند. دیدگاه آنها این است که به اینجا آمده و به زعم خود در راه خدا و اسلام مبارزه کنند. این از دیدگاه آنها یک جهاد است.
سوال 24:
اگر دولت سوریه بتواند تسلط خود را بر تمامی اراضی این کشور بازپس گیرد، چه اتفاقی می‌افتد؟ آیا شما در آن زمان روند سیاسی را دنبال می‌کنید؟ آیا بار دیگر آمادگی رفتن به پای صندوق‌های رأی را دارید؟ شما در آن زمان آمادگی چه اقداماتی را دارید؟
بشار اسد:
اولین موضوع طبیعی تشکیل دولت وحدت ملی است که تمامی احزاب سیاسی در صورت اراده خود بتوانند به آن بپیوندند. این دولت باید زمینه‌ساز تدوین قانون اساسی جدید شود. وقتی شما از آینده سوریه صحبت می‌کنید و در این رابطه با احزاب دیگر گفت‌وگو کرده و نحوه راه حل مشکلات داخلی را بررسی می‌کنید، باید در مورد قانون اساسی نیز بررسی کنید. یعنی اینکه باید مشخص شود شما قصد انجام چه تغییراتی دارید و چه مواردی را می خواهید حفظ کنید؟ اگر به دنبال تغییر نظام سیاسی کشور باشیم، این موضوع بر اساس قانون اساسی است. طبعاً در این شرایط باید همه پرسی قانون اساسی از سوی ملت انجام شود. بعد از آن طبق قانون اساسی جدید باید انتخابات زودهنگام پارلمانی برگزار شود. برخی‌ها در مورد انتخابات ریاست جمهوری صحبت می‌کنند، اگر ملت سوریه یا احزاب مختلف خواهان این موضوع باشند، این انتخابات نیز برگزار می‌شود. در نتیجه آن چیزی که مربوط به سازش سیاسی است، ارتباطی به نظر شخصی من ندارد.
سوال 25:
بعد از 10 سال خودتان را در چه جایگاهی می‌بینید؟
بشار اسد:
مهم‌تر این است که کشور را در چه جایگاهی ببینم، چرا که من بخشی از کشورم هستم. دوست دارم بعد از 10 سال خود را در جایگاهی ببینم که موفق به نجات سوریه به عنوان رئیس‌جمهور این کشور شده ام، البته منظورم این نیست که تا 10 سال آینده رئیس‌جمهور باشم، من در مورد دیدگاه‌های خود نسبت به این مدت صحبت می‌کنم. سوریه در سلامت و عافیت خواهد بود و دوست دارم من همان شخصی باشم که کشور را نجات داده است. الان این مسئولیت من است، من خود را در موقعیتی که دارم به عنوان یک شهروند سوری این گونه می‌بینم.
ملت سوریه تصمیم گیرنده است
سوال 26:
آیا بعد از 10 سال همچنان در قدرت خواهید بود؟
بشار اسد:
این هدف من نیست، اهمیتی به حضور خود در قدرت نمی‌دهم. از دیدگاه من اگر ملت سوریه بخواهند من در قدرت باشم، خواهم بود. و اگر بخواهند نباشم، از قدرت کنار خواهم رفت. یعنی اگر نتوانم کمکی به کشورم بکنم، باید بلافاصله این سمت را ترک کنم.
قطر گزارش ضد حقوق بشری را علیه سوریه جعل کرد
سؤال 27:
بگذارید یک بخش از گزارش شورای حقوق بشر وابسته به سازمان ملل متحد که در سوم فوریه منتشر شده است را قرائت کنم. این گزارش می‌گوید: بازداشتی‌ها از سوی دولت سوریه تا حد مرگ کتک خورده اند یا در نتیجه جراحت‌هایی که در شکنجه‌ها به آنها وارد آمده، کشته شدند. آنها می‌گویند شما جنایت‌های جنگی مرتکب شده‌اید. پاسخ شما به این موضوع چیست.
بشار اسد:
این مسائل به اقدامات قطر طی یک سال و اندی پیش مربوط می‌شود. این کشور گزارشی را جعل کرد که شامل تصاویری بود که بدون تحقیق گفته شد از افرادی هستند که در زندان ها زخمی شده اند. این گزارش بر اساس اطلاعات منابعی بود که تحقیق در مورد صحت ادعاهای آنها انجام نشد. گزارش مذکور در ادامه به سازمان ملل متحد فرستاده شد. اینها بخشی از جنجال و تبلیغات رسانه‌ای بر ضد دولت سوریه است. این یکی از مشکلات ما با غرب و دستگاه تبلیغاتی آنها است. آنها اطلاعات اثبات نشده را به عنوان عاملی برای متهم کردن سوریه مورد استفاده قرار می‌دهند و براساس آن اقداماتی را بر ضد این کشور اتخاذ می‌کنند.
سؤال 28:
دنیا از مشاهده تصویر کودک پناهنده کُرد به عنوان پناهنده سه‌ساله سوری که در سواحل ترکیه کشته شده بود، دچار شوک شد. شما وقتی این تصویر را دیدید چه احساسی داشتید؟
بشار اسد:
این یکی از دردناک‌ترین موضوعات در درگیری‌های سوریه است که مردم مجبور شوند بنا به عوامل مختلف کشور خود را ترک کنند، اما علاوه بر احساسات سؤال مهم‌تری که مطرح است، در مورد اقداماتی است که ما باید به‌عنوان مسئولان کشور انجام دهیم. ما چه کار باید بکنیم؟ یا باید به این پناهندگان اجازه دهیم که به کشور خود بازگردند، یا اجازه بدهیم که کشور خود را ترک کنند. دو دلیل در اینجا وجود دارد. دلیل اول که باید با آن تعامل کنیم، طبعاً در رابطه با موضوع تروریسم است. این تروریست‌ها تنها مردم را تهدید نمی‌کنند، بلکه آنها را از تمامی نیازهای اساسی و ضروری برای زندگی‌شان محروم می‌کنند، دلیل دیگر تحریمی است که غرب و به ویژه آمریکا بر ضد سوریه اعمال کرده است. این تحریم‌ها نیز مشکلات زیادی را در مسیر زندگی مردم به ویژه در بخش بهداشتی ایجاد کرده است. در نتیجه ما باید با این عوامل در مسیر جلوگیری از تراژدی طولانی مدت در سوریه تقابل کنیم.
سوال 29:
گفتید که برخی از این پناهندگان از دست داعش فرار کردند، ولی برخی تصور می‌کنند که آنها از دست دولت فراری شده اند، یا از دست حملاتی که دولت در برخی مناطق سوریه انجام می‌دهد، از کشور خارج می‌شوند.
بشار اسد:
من می‌توانم تا وقتی در سوریه هستی واقعیت‌هایی را به تو نشان دهم که مغایر با این موضوعات است. بیشتر مردمی که در مناطق تحت سلطه تروریست‌ها زندگی می‌کنند، به سمت مناطقی که تحت تسلط دولت قرار دارد، فرار کرده‌اند. اگر آنها به دنبال فرار از دست دولت بودند، چرا به سمت ما آمدند. وقتی که درگیری‌ها یا تیراندازی‌ها بین دولت و تروریست‌ها در مناطق مشخصی به وجود می‌آید، طبیعی است که اکثر مردم خانه‌های خود را رها کرده و به مناطق دیگر بروند. طبعاً این بدان معنا نیست که آنها از دست دولت فرار می‌کنند. برخی از خانواده‌هایی که به مناطق تحت سلطه دولت رفتند، در واقع خانواده‌های خود تروریست‌ها هستند.
سؤال 30:
براساس آمارهای بین‌المللی حدود 5 میلیون پناهنده از سوریه فرار کردند، یک میلیون نفر از آنها به اروپا رفتند. چه تضمینی وجود دارد که آن ها بتوانند با آزادی و بدون ترس از هر نوع اقدام انتقام‌جویانه به کشور خود بازگردند.
بشار اسد:
طبعاً آنها می‌توانند بازگردند. تا زمانی که شخص تروریست یا قاتل نباشد، بازگشت حق وی است. به اعتقاد من تعداد زیادی از کسانی که از سوریه خارج شدند، از حامیان دولت هستند. آنها از دست دولت فرار نکرده‌اند، اما همان‌طور که گفتم به علت فشار اوضاع معیشتی طی سال‌های گذشته مجبور به این کار شدند. اما آنها می‌توانند بدون این که دولت هیچ اقدامی بر ضد آنها انجام دهد به کشور بازگردند. ما از مردم می‌خواهیم که به سوریه باز گردند.
سوال 31:
دولت سوریه چه کار می‌تواند برای جلوگیری از یورش پناهندگان انجام دهد، این در حالی است که تعدادی از آنها همواره در دریای مدیترانه غرق می‌شوند؟ در این راستا چه اقدامی می‌توان انجام داد؟
بشار اسد:
همان‌طور که گفتم موضوع تنها به سوریه مربوط نمی‌شود، بلکه به تمام کشورهای دنیا نیز مربوط می‌شود. اولاً اروپا باید تحریم‌های اعمال شده بر ضد ملت سوریه را کنار بگذارد، چرا که در واقع آنها دولت سوریه را تحریم نکرده اند، بلکه ملت این کشور را تحریم کرده اند. موضوع دوم این که ترکیه باید اعزام تروریست‌ها به سوریه را متوقف کند. سومین موضوع این که ما به عنوان دولت باید به مبارزه با تروریست‌ها ادامه دهیم. ما باید با هر وسیله ممکن اوضاع معیشتی مردم را بهبود بخشیم یا آنها را تشویق کنیم در کشور باقی بمانند. این تنها راهی است که می‌توان مردم را به کشور بازگرداند و آنها را قانع به بازگشت کرد. من مطمئن هستم که در این صورت بیشتر مردم خواهان بازگشت به سوریه هستند، اما همان‌طور که گفتم باید لوازم اساسی این موضوع فراهم شود و حداقل‌های زندگی آن ها تامین شود.
سوال 32:
هنگامی که به قدرت رسیدید وعده انجام اصلاحات دموکراتیک در کشور را دادید. آن دوره را شما بهار دمشق نام گذاشتید، برخی می‌گویند اگر شما این اصلاحات را با سرعت بیشتری انجام می‌دادید، زندگی بسیاری از انسان‌ها را نجات می‌دادید. همچنین بخش دیگری از مخالفان یا آمریکایی‌ها مدعی هستند که اگر شما از قدرت کنار می‌رفتید، جان بسیاری از مردم را نجات می‌دادید. واکنش شما نسبت به این اظهارات چیست؟
دموکراسی با زور و سلاح ایجاد نمی‌شود
بشار اسد:
سؤال اساسی اینجاست ... چیزهایی که شما گفتید چه ارتباطی با اقدام قطر در ارسال پول و سلاح و حمایت مستقیم از تروریست‌ها دارد؟ این مسائل چه ارتباطی با نقش ترکیه در حمایت از تروریست‌ها دارد؟ آنچه که گفته شد چه ارتباطی با حضور داعش و جبهه النصره در سوریه دارد؟ بنابراین ایجاد این ارتباط‌ها درست نیست. اگر می‌خواهید رئیس‌جمهور یا نخست وزیری را در نظام هر کشوری تغییر دهید باید این اقدام را از طریق عملیات سیاسی دنبال کنید. هیچ کس نمی‌تواند در این راه از سلاح استفاده کند. استفاده از سلاح نمی‌تواند وسیله‌ای برای تغییر نظام یا تأسیس دموکراسی باشد.
دموکراسی نمی‌تواند از طریق سلاح ایجاد شود، تجربه آمریکا در عراق این موضوع را ثابت کرده است. همین اتفاق در یمن نیز افتاده است. علی عبدالله صالح به همین علت از قدرت کنار رفت، بعد از آن چه اتفاقی افتاد؟ آیا اوضاع بهتر شد؟ این درست نیست. این موضوعات هیچ ارتباطی با هم ندارد. دموکراسی را تنها می‌توان در خلال گفت‌وگوها ایجاد کرد. دموکراسی تنها مرتبط با قانون اساسی یا رئیس‌جمهور یا سایر قوانین نیست. اینها تنها ابزارهایی برای تحقق دموکراسی هستند. دموکراسی واقعی به عنوان یک مبنا باید از درون جامعه ایجاد شود. ما باید بدانیم چگونه می‌توانیم همدیگر را بپذیریم. این منطقه عرصه ای است که گروه‌های مختلف مردمی و فرقه ای و ادیان مختلف در آن حضور دارند. آنها باید یاد بگیرند چگونه همدیگر را بپذیرند. وقتی این اقدام را انجام دادند، می‌توانند در ابعاد سیاسی نیز همدیگر را بپذیرند و در آن زمان است که به دموکراسی واقعی دست پیدا می‌کنند. بنابراین اینها به حضور رئیس‌جمهور مربوط نمی‌شود. آنها می‌خواهند این مشکل را شخصی کنند و این‌گونه وانمود کنند که مشکل بسیار ساده است و در صورت برکناری رئیس‌جمهور همه چیز درست می‌شود. اما این موضوع قابل قبول نیست.
سؤال 33:
از آغاز بحران سوریه و طی پنج سال، بعد از اینکه بسیاری از مراکز باستانی تخریب و انسان‌های زیادی کشته شدند، آیا دوست داشتید اقدامی را به صورت متفاوت انجام دهید؟
کانال‌های گفت‌وگو برای همه به جز تروریست‌ها باز است
بشار اسد:
به صورت عمومی اگر بخواهیم از مبانی صحبت کنیم، ما از همان ابتدا گفتیم که با تروریسم مبارزه خواهیم کرد و به گفتگوها ادامه خواهیم داد. ما کانال‌های گفتگوها را با همه به استثنای گروه‌های تروریستی باز گذاشتیم. در عین حال ما به تروریست‌ها نیز فرصت دادیم و در را به روی آنها باز گذاشتیم تا از سلاح خود دست بردارند و به زندگی عادی خود بازگردند. ما عفو کامل آنها پیشنهاد کردیم. این مبنای حل فراگیر موضوع سوریه است.
الان بعد از پنج سال نمی‌توانم بگویم که این اقدام اشتباه بود، من تصور نمی‌کنم که ما بخواهیم این مبانی را تغییر دهیم؛ اما اجرای سیاست‌ها در برخی نقاط متفاوت می‌شود، چرا که این موضوع به مسئولان مختلفی مربوط می‌شود. هیچ فردی نیست که اشتباهی انجام ندهد. بنابراین اگر می‌توانستیم چیزی را تغییر دهیم، باید این اشتباهات را که در مناطق مختلف انجام شد، تغییر بدهیم. ولی این در صورتی است که بتوانیم عقربه‌های ساعت را به عقب بازگردانیم.
سوال 34:
از آغاز درگیری‌ها، تظاهراتی در مناطق درعا و دمشق صورت گرفت که شما شرکت‌کنندگان در آن را تروریست نامیدید، به این معنا که گروه‌های خارجی در میان آنها نفوذ کرده بودند. شما تظاهرات اولیه انجام شده که بر ضد دولت صورت می‌گرفت، را چگونه نگاه می‌کنید؟
بشار اسد:
در ابتدا انواع مختلفی از تظاهرات‌کنندگان بودند. نکته اول اینکه قطر تظاهرات‌کنندگان را تحریک می‌کرد آنها را در شبکه الجزیره نشان داده و افکار عمومی دنیا را قانع کند که مردم بر ضد رئیس‌جمهور سوریه انقلاب کردند، بالاترین رقم تظاهرات انجام شده در مناطق مختلف سوریه 140 هزار نفر بود که این رقم به نسبت ساکنان این مناطق، رقم ناچیزی بود، به همین علت من هم احساس نگرانی در این رابطه نمی‌کردم. آنها عناصر مسلح را در میان تظاهرات‌کنندگان وارد کردند، به گونه‌ای که آنها به سمت پلیس و خود تظاهرات‌کنندگان شلیک کردند تا باعث انجام تظاهرات بیشتر شود. هنگامی که آنها در این توطئه نیز شکست خوردند، نقشه خود را به ارسال سلاح برای حمایت از گروه‌های تروریستی تغییر دادند. البته طبعا عناصری در میان تظاهرات‌کنندگان بودند که به صورت مسالمت‌آمیز خواستار تغییر شده بودند، آنها حضور داشتند، ولی تمامی تظاهرات شامل این افراد نبود. بنابراین نمی‌توانیم بگوییم که تمامی آنها تظاهرات‌کنندگان واقعی یا تروریست‌های واقعی بودند.
اسپانیا مخالف هر نوع ماجراجویی در سوریه است
سوال 35:
شما دو بار به اسپانیا سفر کرده‌اید، همچنین دو نخست وزیر اسپانیا یعنی خوزه ماریا اسنار و خوزه لوئیز رودریگز زاپاترو در زمان تصدی نخست وزیری به سوریه سفر کرده‌اند، مناسبات شما با اسپانیا از آن زمان چگونه است؟
بشار اسد:
به صورت کلی اسپانیا مخالف هر نوع ماجراجویی در سوریه است. ما این موضوع را شایسته تقدیر می‌دانیم. آنها از هیچ اقدام مسلحانه ای در سوریه حمایت نکرده و گفتند که این مسائل باعث پیچیده‌تر شدن اوضاع می‌شود. آنها از براندازی رئیس‌جمهور و مداخله در امور داخلی کشورمان صحبت نکردند و اعلام کردند که تمامی این مسائل باید از طریق راه‌حل‌های سیاسی یا روند سیاسی انجام شود. این موضوع بسیار خوب است، اما در عین حال اسپانیا بخشی از اتحادیه اروپا است و به این ترتیب محدودیت‌هایی در تصمیم‌گیری‌های این اتحادیه دارد. ما از اسپانیا انتظار داریم نقش خود را در این راستا ایفا کند و این پیام و دیدگاه‌های سیاسی خود را در مورد درگیری‌ها در سوریه به اتحادیه اروپا منتقل نماید.
سؤال 36 :
در آمریکای لاتین شما چگونه این مقدار از تأثیرگذاری و حمایت را به دست آورده‌اید؟
بشار اسد:
به صورت کلی این موضوع عجیب و تأسف برانگیز است، چرا که این کشورها که بسیار از سوریه دور هستند، دیدگاه‌های بسیار واقع‌گرایانه تر از حوادث سوریه نسبت به اروپایی‌ها دارند که به ما نزدیک‌ترند. من البته از سطوح رسمی و مردمی صحبت می‌کنم، آنها اطلاعاتی بسیار بیشتر دارند و در ابعاد سیاسی در تمامی محافل بین‌المللی از سوریه حمایت می‌کنند و از زمان آغاز بحران تاکنون مواضع خود را تغییر نداده‌اند.
سوال 37:
در برزیل یکی از بیشترین اقلیت‌های سوری ها در خارج از این کشور حضور دارند. مناسبات شما با دولت برزیل چگونه بود؟
بشار اسد:
ما مناسبات طبیعی با آنها داریم، ما همچنین مناسبات طبیعی با آرژانتین و ونزوئلا و کوبا و تمامی کشورهای آمریکای لاتین داریم. این مناسبات با بحران موجود دچار تزلزل نشده است، آنها شرایط را بسیار بیشتر از دیگران درک می‌کنند و از سوریه بیش از پیش حمایت می‌کنند. این موضع مغایر مواضع اتحادیه اروپا است.
روزنامه نگار اسپانیایی: از شما تشکر می‌کنم
بشار اسد: من هم از شما ممنونم.