به گزارش «نماینده»، پس از مدتی از اشغال ایران از سوی قدرتهای بزرگ، با اشاره و کمک مستقیم شورویها، نشانه هایی از واگرایی توسط برخی نخبگان سیاسی ایران مشاهده شد. گرچه قاضی محمد با شکل‌دهی جمهوری مهاباد در طول حیات یکساله خود موفق به جذب کردهای ایلام، کرمانشاه، کردستان و حتی عشایر اطراف مهابد نشد ولی توانست با حمایت روسها برای واگرایان کرد دولت‌سازی کند.
شناسایی صف‌بندی داخلی و مواضع سیاسی احزاب و شخصیت های طراز اول مملکتی و چگونگی برخورد آنان با حزب دموکرات کردستان و اولین موج جدایی طلبی هرچند ساخته بیگانگان سرشت غیر دموکراتیک سران حزب به ویژه قاضی محمد که بدون مشورت و استخراج رای و نظر مردم و با کمک بیگانگان سرنوشت جدیدی برای مردم کرد رقم زد. در کتاب بررسی حوادث سیاسی مناطق کردنشین ایران (۱۳۲۰ - ۱۳۳۰) به صورت تحلیلی آمده است.
در این مجموعه با مقالات متعددی از سوی آقایان مجتبی برزویی، محمد رئوف توکلی، حسن حیدری، عبدالحمید چرت سجادی، حسین شاه ولی، علی ططری، اردشیر کشاورز و سالار سیف الدینی مسئله فوق مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین مقاله ای درباره علل شکل‌گیری و توسعه گروهک پژاک از دکتر حسین احمدی و مقاله‌ای دیگر درباره نوروز درمیان کردهای ترکیه از خانم عایشه حر در همین مجموعه آورده شده است.
این کتاب در ۳۴۰ صفحه به کوشش حسین احمدی و توسط موسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران منتشر شده است.