به گزارش «نماینده» سنای آمریکا روز پنجشنبه در آخرین روز فرصت ۶۰ روزه کنگره برای اعلام نظر در مورد توافق هستهای، بار دیگر برای بررسی برنامه جامع اقدام مشترک تشکیل جلسه داد و در نهایت برای سومین بار نتوانست طرح کفایت بررسی و رد برجام را تصویب کند. با این حساب باراک اوباما رئیسجمهور آمریکا امکان اجرای توافق، بدون آنکه نیازی به استفاده از حق وتو را داشته باشد، یافته است.
در این نشست ابتدا در مورد متمم پیشنهادی برای منوط شدن رفع تحریمهای ایران به آزادی اتباع آمریکایی زندانی در ایران و همچنین به رسمیت شناختن اسرائیل، رأیگیری شد. این متمم را میچ مککانل رهبر اکثریت جمهوریخواه سنا ارائه کرده بود.
در حالی که جمهوریخواهان در دو مرحله نتوانستهاند به ۶۰ رأی لازم برای پایان بحث و رأیگیری در مورد برجام دست یابند، امیدوارند که با افزودن متمم به برجام، در مسیر اجرای آن مانع ایجاد کنند.
با این حال، دموکراتها از همان ابتدا اعلام کرده بودند که با این طرح مخالفت میکنند. حتی بن کاردین از معدود سناتورهای دموکرات که با برجام مخالفت کرده نیز گفته بود که به این متمم رأی منفی میدهد.
وی در نشست امروز گفت: «نمیدانم چطور ناگهان دستور کار، از طرح عدم پذیرش برجام، به طرح پذیرش مشروط آن تبدیل شد. این بر خلاف متن قانون بازنگری توافق هستهای و بر خلاف مذاکراتی است که داشتهایم.»
بر اساس قانون بازنگری توافق هستهای با ایران که اردیبهشت ماه امسال در کنگره به تصویب رسید، کنگره تا پایان روز پنجشنبه (به وقت واشنگتن) برای اعلام نظر در مورد توافق زمان دارند.
در صورتی که طرح رد توافق تا پایان وقت امشب تصویب نشود، در عمل به این معناست که کنگره با آن موافق است. رأیگیری در مورد یک طرح نیازمند موافقت ۶۰ عضو سنای ۱۰۰ عضوی است. دموکراتها که ۴۲ نفرشان از برجام حمایت کردهاند، تاکنون اجازه رأیگیری در این رابطه را ندادند. به این حربه در کنگره اصلاحا اطاله بررسی (فیلیباستر) گفته میشود.
در بخشی از این نشست، سناتور دیوید پردو باز هم از فرصت استفاده کرد و به انتقاد از بندهای برجام پرداخت. وی همچنین گفت: «باید خود را برای تشدید تحریمهای تروریسم و حقوق بشر علیه ایران آماده کنیم. رئیسجمهور میگوید برجام یک موافقتنامه غیرالزامآور است، یعنی رئیسجمهور بعدی میتواند تصمیم به عدم اجرای آن بگیرد.»
در پایان اظهارات سناتورها، همانطور که انتظار میرفت، دموکراتها از تصویب متمم جلوگیری کردند.
در رأیگیری امروز که ۵۳ سناتور رأی مثبت و ۴۵ نفر هم رأی منفی دادند. برای تصویب این متمم به دستکم ۶۰ رأی نیاز بود.
پس از رد این متمم، سنا برای سومین بار در مورد پایان بحث و تصویب طرح رد برجام رأیگیری کرد. این رأیگیری هم نیاز به ۶۰ رأی موافق داشت، که نهایتا باز هم با شکست جمهوریخواهان به پایان رسید. در این رأیگیری ۴۲ سناتور رأی مخالف داده و ۵۶ نفر رأی مثبت دادند.
میچ مککانل رهبر اکثریت اعلام کرده است که این رأیگیری آخرین رأی در مورد برجام است.
با شکست سه باره طرح رد برجام، بررسی توافق در آمریکا عملا به پایان رسیده و با سکوت کنگره در قبال توافق، رئیسجمهور این امکان را خواهد یافت که برجام را اجرا کند.
باراک اوباما رئیسجمهور آمریکا با بیان اینکه این سند یک موافقتنامه غیرالزامآور است، از مدتها قبل گفته بود که کنگره نباید آن را تصویب کند. با این حساب، رئیسجمهور آینده این امکان را خواهد داشت که از اجرای توافقی که به تصویب کنگره نرسیده جلوگیری کند.