مقدمه
نزدیک چهار دهه از پیروزی انقلاب شکوهمند اسلامی می گذرد و با گذشت زمان و جابجایی نسل ها این سوال برای بسیاری از جوانانی که آن روزها را ندیده اند پیش آمده که اولا چرا انقلاب شد و از سویی دیگر این انقلاب چه کرد و چگونه به راه خود ادامه داد . از اختصار غیرقابل توجیه کتاب های درسی تاریخ مدارس که تنها و تنها به پیروزی انقلاب اسلامی و نیز گذرا به آغاز و پایان جنگ تحمیلی و نیز برخی حوادث ریز و درشت انقلاب و آن هم تیتر وار پرداخته اند بگذریم در این نوشتار که به صورت سلسله وار از امروز در «نماینده» منتشر خواهد شد تلاش خواهیم کرد به سوال دومی که در ابتدای مقدمه به آن اشاره کردیم بپردازیم .
از روز ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ و دقیقا از اولین روز پیروزی انقلاب نظام نوپا که در روز ۱۲ فروردین ۱۳۵۸ با نام زیبای «جمهوری اسلامی» مزین شد با حوادث و روی دادهای بی شماری روبرو بوده است ، تحلیل این حوادث جوابگوی روشنفکر نمایانی است که از توهمی به نام «توهم توطئه » سخن می گویند و می پندارند که حوادث پس از انقلاب همه طبیعی بوده و قدرت های جهانی از آمریکا گرفته تا شوروی در آن نقشی نداشته اند و یا نقش آنان طبیعی و در راستای نظامات پذیرفته شده بین المللی بوده است .
توطئه های گروه ها و احزاب برای دزدیدن انقلاب اسلامی ملت ایران نیز بخش دیگری از این سلسله نوشته ها را تشکیل خواهد داد ، گروه ها و احزابی مانند مجاهدین خلق و یا همان منافقین ، چریک های فدایی خلق ، توده و نیز لیبرال مآبانی چون نهضت آزادی و جبهه ملی و ...در این راستا مورد ارزیابی قرار خواهند گرفت .
در این نوشته ها نیم نگاهی نیز به حوادث روز جهان که به انقلاب اسلامی ملت ایران مرتبط بوده اند خواهیم پرداخت .
ناگفته نماند گزارش روزانه تاریخ ایران پس از انقلاب بخشی از نوشتار حاضر را به خود اختصاص خواهد داد و در این روزشمار از نوشته هایی از نگارنده این سطور که به صورت روزانه و در ستون دیدگاه خبرگزاری فارس منتشر می شود بهره گرفته و از توضیح چرایی و پشت پرده های این حوادث نیز غفلت نخواهد شد .
از دوستان و پژوهشگران گرانقدر خواستاریم در صورت هر گونه انتقاد و یا پیشنهاد ما را از نظرات خود آگاه سازند.
و اما روزشمار ۲۹ بهمن ۱۳۵۷
امروز و با گذشت یک هفته از پیروزی انقلاب فرصت برای طرح مسائل اساسی انقلاب در رسانه های عمومی فراهم شده است ، امام خمینی در دیدار با تعدادی از نویسندگان به توطئه دشمنان در جدا کردن دو طیف روحانیت و روشنفکران اشاره کرده و همه اقشار جامعه را به وحدت دعوت نمودند.
آیت الله طالقانی نیز امروز با روزنامه های داخلی و خارجی مصاحبه داشت ، وی در این مصاحبه اصول کلی نظام جدید و نظرات خود را در باره مهمترین مسائل روز از جمله تشکیل ارتش ملی ، مدیریت رادیو و تلویزیون و ... تبیین کرد.
بازرگان هم امشب در یک پیام رادیو و تلویزیونی گفت بقای انقلاب منوط به صدور نفت است و از مردم خواست از هرج و مرج بپرهیزند چرا که اداره کشور نیازمند به پول است. وی در مصاحبه با نیویورک تایمز موضوع همه پرسی آینده را نیز مشخص کرد؛ سلطنت مشروطه یا جمهوری دموکراتیک اسلامی.
به هر حال بازنشستگی ۶۰نفر از امرای ارتش، تشکیل حزب جمهوری اسلامی ، تلاش ایران برای استرداد شاه، خروج بیش از هزار تبعه خارجی از کشور ، حضور عرفات در بهشت زهرا و نیز مذاکره وی با بازرگان از دیگر اخبار مهم امروز بود.
مهمترین ثمره نهضت
امروز تعدادی از نویسندگان و روشنفکران(۱) به حضور امام رسیدند و رهبر انقلاب در این دیدار به توطئه دشمنان در جدا کردن دو طیف روحانیت و روشنفکران از هم اشاره کرده و با موفق خواندن این توطئه تاکنون به مهمترین نتیجه نهضت اسلامی اشاره کردند : « ما در این نهضت اخیر آنچه را که میتوانم بگویم بهترین ثمرات این نهضت است، این وحدتی [است] که حاصل شد بین قشرهای مختلف. دانشگاهی به روحانیین نزدیک شد، روحانیین به آنها نزدیک شدند، بازاری با همۀ اینها نزدیک شد، دهقان با همۀ اینها نزدیک شد. و شما الآن میبینید که در سرتاسر ایران تمام طبقات با هم همفکر و هم عقیده و یکصدا جمهوری اسلامی را میخواهند. و رمز موفقیت ما، که قدرتهای بزرگِ دنیا را عقب نشاند و یک قدرت شیطانی مثل قدرت خاندان پهلوی را فرو ریخت، این رمز موفقیت همین وحدت اقشار و وحدت کلمه بود»
امام خمینی با اشاره به ناآرامی های به وجود آمده در دانشگاه ها ادامه دادند : «در دانشگاه گاهی الآن دیده شده که یک تشنجاتی واقع میشود. این یا آگاهانه هست یا از روی ناآگاهی. در هر صورت اگر خدای نخواسته آگاهانه باشد باید بگویم خیانت است، و اگر ناآگاهانه باشد باید بگویم که جهالت است. امروز روزی نیست که این ملت [که] این پیروزی را به دست آورده است ما با تشنجات این را به هم بزنیم. امروز روزی نیست که ما با حمله به مراکز عمومی یا به مراکز خصوصی این نهضت را آلوده کنیم. امروز روز وحدت کلمه است.»
رهبر انقلاب با اشاره به پیشنهاد بعضیها به ایشان در پاریس که می خواستند شاه سلطنت کند نه حکومت گفتند : «پیشتر که به من پیشنهاد میکردند، در پاریس بودم بعضی آمدند و پیشنهاد میکردند به اینکه خوب است قدم قدم جلو برویم؛ حالا شاه را نگهش داریم و سلطنت بکند و حکومت نکند، بعدش ما مجلس درست کنیم، بعدش چه کنیم و بعدش اینها را از بین ببریم. »
امام خمینی افزودند :« من به آن آقا که آدم صحیحی بود ولیکن فکرش اشتباه بود ـ به آن آقا گفتم شما تضمین میکنید این معنا را که این نهضتی که الآن حاصل شده بعد از خوابیدن دوباره روشنش کنید؟ گفت نه. گفتم شما تضمین میکنید که اگر ما مهلت به شاه دادیم یک قدم به جلو برود، فردا همۀ ما را از بین نبرد؟ گفت نه. گفتم الآن این آتشی که روشن شده است، از این آتش ما باید استفاده کنیم. اگر الآن ما تمام مقاصدمان را حاصل نکنیم، در شکست خواهیم بود بلااشکال. الآن ما باید همان مطلب نهاییمان را عرضه بکنیم.»(۲)
نه چپ ، نه راست فقط اسلام
رهبر انقلاب با اشاره به این نکته که انقلاب باید مستقل باشد ادامه دادند : «ما از الآن باید مستقل باشیم: نه طرف راست نه طرف چپ؛ بلکه همه تحت لوای اسلامْ مستقل. اگر بخواهید مملکتتان مستقل بشود، اگر بخواهید آزادی برای شما پیدا بشود، افکار متشتت را الآن کنار بگذارید و با هم، هم صدا با هم، این بار را به منزل برسانید.»(۳)
اقلیت های دینی جزئی از ملت ایران هستند
امام امروز در دیدار با نمایندگان انجمن زرتشتیان ایران با اشاره به این نکته که باید وحدت کلمه را حفظ کرد ادامه دادند :« آقایان همۀ اقلیتها مطمئن باشند که اسلام با اقلیتها همیشه به طور انسانی، به طور عدالت، رفتار کرده است و همه در رفاه هستند. و اینها هم مثل سایر اقلیتها جزئی از ملت ما هستند، و ما و آنها با هم در این مملکت زندگی میکنیم انشاءاللّه؛ و رفاه همه حاصل خواهد شد. و رمز این پیروزی که وحدت کلمه است باید حفظ بشود. »
شاه را به صورت غیابی محاکمه می کنیم
امام در این دیدار با اشاره به اموال ملت ایران که توسط شاه به یغما برده شده است گفتند :« اینها تمام ذخایر ما را بردند. جواهرات ما را یک مقداریاش را آن پدر برد، و بیشترش را این پسر و اتباعش بردند. و همین طور پولهای اینجا را به بانکهای خارج... که میلیاردها پول از اینجا به بانکهای خارج منتقل کردند، که انشاءاللّه از آنها پس گرفته خواهد شد. و شاه را خواهیم خواند به ایران، یا محاکمه خواهیم کرد او را غیاباً و اموالش را ضبط خواهیم کرد. برای اینکه آنها اموال نداشتند. این اموال اموالِ ملت است.»(۴)
ادعای روزنامه اردو زبان درباره درخواست امام برای تخفیف مجازات بوتو
روزنامه اردو زبان آفتاب به نقل از روزنامه مساوات گزارش داد که آیت الله خمینی از ضیاء الحق رئیس جمهور پاکستان خواسته است که محکومیت اعدام ذوالفقار علی بوتو نخست وزیر پیشین پاکستان را تخفیف دهد . این روزنامه مدعی شد امام در تماس تلفنی با ضیاء الحق این خواسته را مطرح کرده است(۵)
این خبر از سوی منابع مطلع داخلی هنوز تائید نشده است .
بازرگان : انقلاب بدون صدور نفت از بین می رود
مهندس بازرگان نخست وزیر دولت موقت امشب در یک پیام رادیوتلویزیونی خطاب به ملت ایران گفت : اگر نفت صادر نشود انقلاب از بین می رود
.
وی با اشاره به این که دولت بخشنامه کرده است معاونین وزرا تا تعیین وزیر جدید به امور جاری بپردازند گفت : با این وجود عده ای با حمله به ادرات افراد را از سرکار میگیرند ، خانواده آنها را تهدید می کنند و مزاحم زن و فرزندان آنها می شوند .
بازرگان با اشاره به سخنان رهبر انقلاب که متعرض ارتشی ها نشوید ، اینها برادر شما هستند گفت : کسانی که این کارها را انجام می دهند و به رغم دستور آیت الله خمینی متعرض عده ای می شوند یا عالما عامدا دشمن انقلاب و ملت هستند و یا بی توجهند .
نخست وزیر در ادامه به حمله عده ای به اتباع بیگانه نیز اشاره کرد و گفت ملت ایران سالهای سال میهمان نواز بوده و حقوق همه را باید حفظ کند و بیگانگان را در آغوش مهر و محبت خودش بگیرد ، کدام دولت در دنیا می تواند با هرج و مرج و خودسری ادای وظیفه کند.
وی با اشاره به مشکلات جاری و هزینه های سرسام آورلازم برای اداره کشور گفت : با شنیدن مشکلات مو بر بدن آدم راست می شود ، همه موسسات و تشکیلات دهان باز کرده اند و پول می خواهند ، همین الان هم می خواهند ولی این ممکن نیست .
بازرگان ادامه داد : پول از کجا فراهم می شود ، از مالیات ، مالیات از کجا اخذ می شود ، از مشاغل آزاد و درآمد مردم ، باید کاری باشد ، درآمدی باشد که این مالیات پرداخت شود .
وی با بیان این که قسمت اعظم درآمدها از فروش نفت تامین می شود گفت : اگر نفت فروخته نشود انقلاب از بین می رود .
سوال رفراندوم در دیدگاه بازرگان : جمهوری دموکراتیک اسلامی ؛ آری یا نه ؟
بازرگان امروز در مصاحبه ای که نیویورک تایمز آن را منتشر کرد ، سوال اساسی رفراندوم برای تعیین رژیم آینده را اعلام کرد . وی گفت : در رفراندوم آینده یک سوال فقط از مردم پرسیده خواهد شد و آن اینکه به جای رژیم سلطنتی جمهوری اسلامی می خواهند یا نه ؟
نیویورک تایمز به نقل از بازرگان نوشت : با اینکه در رفراندوم انتخاب مردم به گزینش جمهوری اسلامی و سلطنت مشروطه محفوظ خواهد بود ولی در این رفراندوم راجع به دولت آینده نیز نظرخواهی خواهد شد .
کیهان در تیتر یک صفحه اول خود از کلمه «جمهوری دموکراتیک اسلامی» استفاده کرده است . (۶)
صادرات نفت به همه کشورها
وی در این مصاحبه گفت : ایران در صدد از سر گرفتن صادرات نفت به کلیه کشورهای دیگر از جمله آمریکا است .
نخست وزیر دولت موقت گفت : بسرعتی که ممکن باشد صادرات نفت به کلیه بخش های دنیا از جمله آمریکا را از سر خواهیم گرفت .
وی گفت : علی اردلان را را به عنوان وزیر دارایی برگزیده است تا هدایت احیای اقتصادی ایران را به عهده بگیرد .
کمونیست ها می توانند حزب تشکیل دهند
بازرگان در مورد فعالیت های گروه های چپ گرا نیز گفت : آنها اجازه دارند نقشی را در سیاست های ایران ایفا کنند و حتی می توانند حزب کمونیست تشکیل دهند اما اگر به جنگ و ایجاد ناآرامی ادامه دهند ما آنها را سرکوب می کنیم .
وی ادامه داد : کمیته ای که متشکل از یاران آیت الله خمینی است و نقش عمده ای را در تصمیمات تازه ایفا کرده است طی یکی دو هفته آینده منحل خواهد شد .
بازرگان در ادامه از حمله به سفارت آمریکا عمیقا اظهار تاسف کرده و گفت : طی دو بار تماس با سفیر آمریکا در تهران تاسف خود را در مورد این حمله به آگاهی وی رسانده است . (۷)
وی همچنین امروز با انتشار بیانیه ای از همه کسانی که انتخاب او را به نخست وزیری تبریک گفته و مورد لطفش قرار داده بودند تشکر کرد . (۸)
مذاکره عرفات با بازرگان
یاسر عرفات رهبر جبهه آزادیبخش فلسطین ساعت سه و نیم بعد از ظهر امروز با مهندس بازرگان نخست وزیر دولت موقت انقلاب اسلامی ایران در دفتر کار وی دیدار و گفت و گو کرد .
عرفات را در این دیدار دکتر ابراهیم یزدی معاون نخست وزیر در امور انقلاب و ۷نفر از چریک های فلسطینی و گروهی از چریک های ایرانی همراهی می کردند .
در این ملاقات وزرای مسکن و شهرسازی و راه و ترابری و جمعی از شخصیت های ایرانی حضور داشتند. وی امروز در جلسه هیئت وزیران نیز شرکت کرد .
عرفات پیش از ظهر امروز همچنین با حضور در بهشت زهرا در جمع مردم به سخنرانی پرداخت . سید احمد خمینی فرزند امام نیز وی را در این مراسم همراهی میکرد . (۹)
آیت الله طالقانی : اسلام با سلطه فردی و گروهی مخالف است
آیت الله طالقانی عصر امروز در یک مصاحبه مطبوعاتی با شرکت خبرنگاران مطبوعات داخلی و تعدادی از رسانه های خارجی از جمله روزنامه پراودا و هفته نامه الوطن العربی به سوالات خبرنگاران درباره خطوط کلی جمهوری اسلامی و مسائل اخیر پاسخ داد .
آیت الله طالقانی درپاسخ به این سوال که معیارهای اساسی نظام جمهوری اسلامی چیست گفت : در جمهوری اسلامی مثل همه نظام ها و جمهوری های دیگر معیارها و ضوابط کلی و عمومی در دست داریم و این ضوابط مربوط به مصالح همه مردم است ، همه مردم با همه ابعاد انسانی شان ، نه تنها اقتصادی یعنی انسان همانگونه که به رفاه مادی نیاز دارد آزادی هم می خواهد .
وی ادامه داد : انسان اگر همه وسائل زندگی و رفاه مادی و اقتصادی اش تامین شود اما آزادی او سلب گردد حاضر است برای بدست آوردن آزادی از آن رفاه اقتصادی صرف نظر کند .
آیت الله طالقانی با بیان اینکه اسلام مخالف هر نوع سلطه چه از سوی انسان و چه از جانب حزب و گروه می باشد ولی با رهبری مشکلی ندارد . وی ادامه داد : یک انسان ، گروه و یا حزب حق سلطه بر دیگران ندارد ولی حق رهبری دارد ، سلطه با رهبری متفاوت است .
وی تفاوت اساسی جمهوری اسلامی با سایر نظام ها را اینگونه توضیح داد : در نظام اسلامی یک حزب خاص لازم نیست که همه یا اکثریت ، اصول مدون آن را بپذیرند ، هر کس چه به عنوان رسمی و چه به صورت آزاد عضو اجتماع بوده و حقوقش هم محرز است .
آیت الله طالقانی ادامه داد : اسلام چه با دیکتاتوری و سلطنت فردی و چه با نظام سرمایه داری که گروهی سرمایه دار در آن سلطه پیدا می کنند و چه با نظام کمونیستی که یک حزب در آن سلطه دارد متفاوت است و این یک فرق اساسی است میان نظام جمهوری اسلامی با سایر نظام ها .
سرپرست فعلی رادیو و تلویزیون حسن نیت دارد
وی در پاسخ به این سوال که آیا شورای موسس رادیو و تلویزیون که اعتصابات را ترتیب داده بود حق ندارد سرپرست این سازمان را خود انتخاب کند گفت : همه گروه های اجتماعی حق دارند سرپرست خود را انتخاب کنند ولی باید به این نکته نیز توجه کرد که همه مسائل یکدفعه و در چند روز حل نمی شود ، بنایی را می توان با یک زلزله ، چند حرکت و یا کلنگ ویران کرد ولی بنا کردن و ساختن آن متخصص و مصالح می خواهد .
آیت الله طالقانی ادامه داد : رادیو و تلویزیون رو به تکامل می رود و البته نواقصی هم دارد . سرپرستی که برای حالا نصب شده (۱۰)که شناخته شده است و حسن نیت هم دارد و مسائل رهبری را هم درک می کند و اگر اشتباهاتی هم داشته باشد باید با او مطرح کرد و فکر نمی کنم که اگر از کسی انتقاد درست بکنند حرف حساب را نپذیرد .
یک پاسبان باید در راس شهربانی باشد
یکی از مسائلی که این روز ها بر آن تاکید می شود و تعدادی از گروه های اجتماعی طالب آن هستند انحلال کامل ارتش قبلی و ایجاد یک ارتش ملی است .
آیت الله طالقانی در این مصاحبه در پاسخ به سوالی در رابطه با ایجاد ارتش ملی گفت : اگر کسی در ارتش نصب می شود برای آن است که بتوانند سلاح هایی را که سرمایه اش با گرفتن لقمه از گلوی ملت تامین شده است حفظ کنند .
وی ادامه داد : حالا باید دو کار کرد ، همه آن هایی را که خیانت کرده اند باید محاکمه و مجازات کرد و آن ها را هم که در حواشی هستند باید بروند توی خانه هایشان .
آیت الله طالقانی گفت : اگر میل من باشد یک پاسبان را در راس شهربانی می گذارم و ستوان یک را در راس ستاد .
به همه مظلومان جدای از دین و مذهبشان کمک می کنیم
آیت الله طالقانی در پاسخ به نحوه روابط آینده ایران با فلسطین نیز گفت : طبق حدیثی که شیعه و سنی هر دو آن را نقل کرده اند هر کسی ورای آن که چه دینی دارد در هر کجای دنیا مورد ظلم قرار گیرد و از مسلمان ها کمک بخواهد اگر مسلمانی بشنود و امکاناتش را در اختیار آن مظلوم قرار ندهد در واقع مسلمان نیست .
وی ادامه داد : ما در برابر همه مظلومان مسئولیم چه برسد به فلسطینی ها که از نظر فرهنگی و دینی با آنها مشترکیم .
شوروی با استعمار مخالف است
آیت الله طالقانی در پاسخ به سوال خبرنگاری که پرسید روابط ایران با شوروی چگونه خواهد بود ضمن گلایه از شوروی که از ملت ما در مقابل شاه حمایت نکرد گفت : ما میدانیم که شوروی یک کشور استعمارطلب نیست و با استعمار نیز مخالف است. (۱۱)
بازنشستگی ۶۵ فرمانده ارتش
سرلشکر قرنی رئیس ستاد ارتش ملی ایران امروز ۶۱ تن از امرای ارتش اعم از نیروی دریایی ، هوایی و زمینی را به استناد ماده واحده قانون بازنشستگی افسران و همردیف افسران مصوب شانزدهم مهرماه ۱۳۴۳بازنشسته اعلام کرد .
براین اساس ۵ ارتشبد ، ۴۴سپهبد ، ۳سرلشکر و ۱۳سرتیپ امروز بازنشسته شدند . (۱۲)
قطب زاده : تلویزیون ایران در خدمت پابرهنه ها خواهد بود
صادق قطب زاده سرپرست رادیو و تلویزیون ملی ایران در مصاحبه با کیهان اعلام کرد : از این پس این سازمان اخبار مربوط به گروه های مختلف سیاسی را نخواهد خواند و به جای آن پیام های امام خمینی ، مشکلات دولت و اخبار ستاد فرماندهی را پخش خواهد کرد .
وی ادامه داد : تلویزیون باید بیان پا برهنه ها باشد و این رسانه در اختیار صاحبان ایدئولوژی های گوناگون قرار داده نمی شود .
وی در مورد سرود ای ایران و این که چرا از تلویزیون پخش نمی شود گفت : بنظر من این سرود یک سرود فاشیستی است که زمان رضا خان تهیه شده و رضا خانی است .
قطب زاده در مورد مطبوعات نیز گفت : روزنامه ها تحریک اعصاب می کنند ، اگر چه دروغ گفتن حرام است ولی در شرایط اضطراری راست گفتن هم واجب نیست .
وی در پاسخ به این موضوع که کارمندان تلویزیون معتقدند سیاست های این رسانه باید در شورائی مرکب از نمایندگان آنان تعین شود گفت : کارمندان تلویزیون نمی توانند سیاست کلی آن را تعیین کنند چون سیاست کلی تلویزیون متعلق به مجموع جامعه و نمایندگان مجموع جامعه است نه نمایندگان تلویزیون(۱۳)
تشکیل حزب جمهوری اسلامی
امروز و با گذشت یک هفته از پیروزی انقلاب حزب جمهوری اسلامی با انتشار بیانیه ای رسما اعلام موجودیت کرد . در مرامنامه و اساسنامه این حزب آمده است: تجربه جنبش های صد سال اخیر ایران باید همه را قانع کرده باشد که ما همواره ضربه بزرگ را از سوی فقدان یک تشکیلات نیرومند و همه گیر خورده ایم. ایجاد تشکیلاتی نیرومند و سامان دادن به نیروهای فعال و ایجاد انسجام و انضباطی آهنین است که می تواند حرکت انقلابی ملت را به درستی تداوم بخشد و جنبش را از خطر انهدام و دستاوردهای آن را از خطر غارت دشمن مصون بدارد.
در پایان این بیانیه از داوطلبان خواسته شده است از روز یکم اسفند ماه همه روزه از ساعت ۸تا ۱۲ و ۱۶تا۲۰به دفتر موقت حزب در ساختمان کانون توحید مراجعه کنند .
امضا کنندگان بیانیه حزب جمهوری اسلامی عبارتند از : حضرات آیات محمد جواد باهنر ، سید محمد بهشتی ، سید علی خامنه ای ، سید عبدالکریم موسوی و اکبر هاشمی رفسنجانی(۱۴)
اقدام ایران برای استرداد شاه
امروز اعلام شد که دولت ایران ترتیب استرداد شاه و ضبط اموال وی را خواهد داد . یک مقام مسئول در این زمینه اظهار داشت : عده ای در وزارت خارجه مشغول مطالعه هستند تا ترتیب استرداد شاه به ایران داده شود .
این مقام مسئول ادامه داد : به همه کشورها هشدار خواهیم داد که پذیرفتن شاه در خاکشان به منزله انجام یک عمل خصمانه علیه دولت و ملت ایران تلقی خواهد شد .
در حالی که مراکش با ایران قرار داد استرداد مجرمین را امضا کرده و در روزهای نخستین پیروزی انقلاب نیز دولت جدید را به رسمیت شناخته است ملک حسن شاه این کشور درخواست آیت الله خمینی برای استرداد شاه سابق ایران را غیرقابل قبول دانسته است . گفته می شود در صورت اصرار ایران برای استرداد شاه ملک حسن از دوست دیرینه خود خواهد خواست این کشور را به مقصد دیگری ترک کند . (۱۵)
خارجی ها ایران را ترک کردند
بیش از هزار خارجی که اکثر آنها آمریکایی بودند کشورمان را در چهار پرواز جداگانه ترک کردند . یک سخنگوی سفارت آمریکا در این زمینه گفت : حدود ۸۰۰آمریکایی با دو هواپیمای پان آمریکن تهران را به مقصد فرانکفورت ترک کردند . سخنگوی سفارت انگلیس نیز گفت : ۲۳۵تبعه انگلیس با یک هواپیمای نیروی هوایی سلطنتی این کشور به قبرس رفتند . (۱۶)
تکذیب دستگیری بختیار
رادیو صدای انقلاب ایران امروز خبر دستگیری شاپور بختیار را که قبلا از سوی دولت اعلام شده بود را تکذیب کرد .
به این ترتیب این مسئله که آخرین نخست وزیر پیشین ایران کجا است و چه می کند در هاله ای از ابهام قرار گرفته است . رادیو صدای انقلاب تنها خبر دستگیری بختیار را تکذیب کرد و در مورد فرار وی و یا دستگیری قبلی اش توضیحی نداد . (۱۷)
سپهبد رحیمی قرار بود نخست وزیر شود
ستاد موقت فرماندهی انقلاب امروز اعلام کرد قرار بود سپهبد مهدی رحیمی فرماندار نظامی پیشین تهران نخست وزیر شود . شنیده ها حاکی است رحیمی که در دادگاه انقلابی محاکمه و اعدام شد از سوی شاه سابق حکم نخست وزیری دریافت کرده بود و قرار بود در صورتی که دولت شاپور بختیار شکست خورد رحیمی با تشکیل دولت نظامی جنبش انقلابی مردم را سرکوب کند .(۱۸) با این وجود بختیار شکست خورد و نتوانست اوضاع را اداره کند ، رحیمی نیز فرصت نکرد به آرزوی خود دست یابد .
دکتر سعید دستگیر شد
امروز رئیس مجلس منحله شورای ملی توسط گروهی از پاسداران انقلاب دستگیر و تحویل ستاد امام خمینی شد . تاکنون دکتر سعید مورد بازجویی قرار نگرفته و اطلاعی در مورد محاکمه وی در دست نیست.(۱۹
اسماعیلیه خواستار عفو هویدا شد
آقا خان رهبر فرقه اسماعیلیه امروز خواستار عفو امیرعباس هویدا نخست وزیر اسبق ایران شد . کریم آقا خان و عمویش شاهزاده صدرالدین آقاخان کمیسر عالی پیشین سازمان ملل متحد برای پناهندگان، تلگرافی برای امام خمینی فرستاده و از او تقاضا کرده اند از اعدام قریب الوقوع هویدا که در تهران شایع است خودداری شود . (۲۰)
جعفریان : غلط کردم !
این روزها که سرکردگان رژیم پهلوی یکی پس از دیگری دستگیر می شوند انتشار مصاحبه با آنها در روزنامه ها مخاطبان و طرفداران زیادی دارد . از جمله افرادی که ۲۸بهمن دستگیر شد محمود جعفریان است . روزنامه کیهان امروز مصاحبه ای را منتشر کرد که نشان می داد جعفریان تا چه اندازه پس از دستگیری دچار ترس شده است ، به ویژه آنکه جعفریان اجرای حکم اعدام ۴تن از ژنرال های نظام سابق را شنیده و هر روز منتظر آن است که وی را نیز اعدام کنند .
جعفریان در پاسخ به سوال خبرنگار کیهان که از وی می پرسد شما تئوریسین رژیم بوده اید ؟ به این جواب اکتفا می کند که من غلط کردم . جعفریان که احتمال داده می شود یکی از کسانی باشد که مقاله توهین آمیز « ارتجاع سرخ و سیاه » منتشره در روزنامه اطلاعات کار او باشد امروز و در پاسخ به این سوال که چرا از پشت تلویزیون به انقلاب ملت توهین کرده اید می گوید : [توهین ]به این انقلاب ؟ من غلط کردم به این انقلاب اهانت کرده باشم . انقلاب دینی را می شود بهش اهانت کرد ؟ انقلاب اسلامی می شود بهش اهانت کرد ؟(۲۱)
شادمانی مردم تبریز در سالگرد قیام ۲۹تبریز
امروز مصادف با اولین سالگرد قیام ۲۹بهمن ۵۶تبریز(۲۲) است به همین مناسبت بسیاری از مغازه ها و ادارات تبریز آذین بندی شده و مردم شهرهای آذربایجان به شادمانی پرداختند . (۲۳)
زلزله ای با تکان های شدید برای اسرائیل
موشه دایان وزیر خارجه اسرائیل رویدادهای ایران ر ا بعنوان زلزله ای با آثار عمده برای اسرائیل توصیف کرد که شدیدترین تکان های آن طی مدت کوتاهی به اسرائیل خواهد رسید . ناظران سیاسی در بیت المقدس می گویند که تحولات ایران ممکن است باعث شود که اسرائیل با توجه به تقویت روحی فلسطینی ها در جنوب لبنان در کوتاه مدت خواهان صلح فوری با مصر باشد . اسرائیل که ۶۰درصد مواد نفتی خود را از ایران وارد میکرد با یک دوران سخت همراه با محدودیت مصرف در سوخت مواجه است . (۲۴)
سادات در تلاش برای جانشینی شاه در منطقه
روزنامه الرای العام چاپ کویت امروز سیاست سادات را که میکوشد به مصر همان نقشی را بدهد که ایران در رژیم شاه داشت انتقاد کرد و نوشت که هدف از این سیاست تسهیل تسلط بر خلیج فارس توسط آمریکا است .
این روزنامه ادامه می دهد : اقدام مصر برای اعزام نیروهایش به منطقه به سود که خواهد بود ، حال آنکه منافع مصر و کشورهای عرب در این است که روابط نزدیکی با رژیم جدید ایران بر قرار کنند .
الرای العام در پایان این سوال را مطرح می کند که : مصر چگونه خواهد توانست از خلیج فارس دفاع کند در حالی که از نظر سیاسی یا نظامی نتوانسته است اسرائیل را از یک وجب از سرزمین های اشغالی به عقب براند . (۲۵)
روزنامه الندوه (چاپ سعودی) نیز به تأثیرات پیروزی انقلاب اسلامی در منطقه اشاره کرده و به انتقاد از کشورهایی پرداخت که نسبت به انقلاب ملت ایران روش خصمانه در پیش گرفته اند . این روزنامه نوشت: امروز‌‌ایران به مایه اسلامی اصیل خود بازگشته و از این به بعد همان سرنوشتی را خواهد داشت که ملت عرب دارد و از مبارزه قانونی با خصم مشترک پشتیبانی خواهد کرد(۲۶)
پیشنهاد جالب یک چپ آمریکایی به انقلابیون ؛ همه نهادها را تخریب کنید !
رضا براهنی یکی از نویسندگان چپ گرا طی مقاله ای نوشت : از آن جا که انقلاب های گذشته ایران در مجموع انقلاب های ناکام بوده اند و نتوانسته اند ، درخواست های مردم ما در برهه های زمانی مربوط به این انقلاب ها را جامه عمل بپوشانند ، وظایف آن انقلاب ها نیز بر عهده انقلاب کنونی ایران محول شده است .
براهنی در مقاله خود که به مناسبت سالگرد قیام ۲۹ بهمن تبریز در روزنامه اطلاعات امروز منتشر شده تاکید کرده است : وظیفه انقلاب کنونی عبارت است از ریشه کن کردن کلیه نهادهای مربوط به هیئت حاکمه مرکب از سلطنت و استعمار ، از سطح حکومت در ابعاد وسیعش گرفته تا سطح کارخانه و روستا در همه جا ، یعنی آزاد کردن کشور از قید استعمار و استبداد ، معرفی دمکراسی در کلیه سطوح از هیئت دولت گرفته تا سطح ملت ، ملیت های ستم زده ، زنان ، سربازخانه ها و کارخانه ها و ادارات و دانشگاه ها و مدارس و رساندن اکثریت های محروم مانده ایران ، به راس هرم قدرت ، یعنی ایجاد حکومتی که بر آن دموکراسی کامل حاکم باشد . به همین دلیل است که انقلاب باید با استمرار و تحرک کامل ادامه پیدا کند تا کلیه این هدف ها تحقق پیدا کنند . (۲۷)
نکته ای در باره براهنی ؛
رضا براهنی (زاده ۱۳۱۴ در تبریز) نویسنده، شاعر و منتقد ادبی ایرانی است. او عضو کانون نویسندگان ایران و رئیس سابق انجمن قلم کانادا است. او یکی از نیروهای خارج‌نشین مخالف نظام است که در جریان حوادث بعد از انتخابات دهم ریاست جمهوری در حمایت از فتنه گران بسیار فعال بود.
رضا براهنی از چپ های آمریکایی هوادار گروهک های تجریه طلب و همکار نشریات سلطنت طلب نیمروز ، کیهان چاپ لندن است که در سال ۱۳۷۳ انتشار شعری مبتذل از او در نشریه تکاپو منجر به تعطیلی این نشریه شد . رک کیهان ، ۱۶ بهمن ۱۳۹۲ ، صفحه ۲
وی اکثر بیانیه‌ها را در محکوم کردن نظام جمهوری اسلامی در حوادث بعد از انتخابات امضا کرده‌است. براهنی روز سی تیر تا دوم مرداد ماه، به مدت سه روز در برابر مقر سازمان ملل در نیویورک همراه با فائقه آتشین (گوگوش)، ابراهیم حامدی (ابی)، شهیار قنبری، شهره آغداشلو و فرامرز اصلانی، نوآم چامسکی و .... در حمایت از اغتشاشگران دست به اعتصاب غذا زد. رک نامه منتشر نشده رضا براهنی به امام خمینی(ره) ، خبرگزاری فارس ، ۷ مهر ۱۳۹۲
«حزب الله» پاسخ کوبنده «مردم ایران» به روشنفکران دولت گرا و دولتمردان روشنفکر نما
جواد مجابی نویسنده در مقاله ای که روزنامه اطلاعات آن را منتشر کرد به چرایی فراگیر شدن شعار حزب فقط حزب الله پرداخته و نوشت : می پندارم خلق که از حزب بازی های مرسوم که گاه از سوی روشنفکران دولتگرا و زمانی از سوی دولتمداران روشنفکر نما پیشنهاد می شده سال ها است که دل بریده اند چرا که حس کرده اند حزب در این کشور پلی است تا عده ای بر دوش رنجور خلق بر این پل پیروزی بگذرند و به مشروطه شان برسند.
ملت دیگر نمی خواهد دنباله روی کسانی باشد که یک روز دمکرات بوده اند ، یک روز توده ای ، یک روز جبهه ای ، یک روز رستاخیزی و حالا منتظر عنوان تازه اندذ ، این بار ملت به جای این که منتظر بماند روشنفکر جماعت برایش حزبی درست کنند و برایش از طریق رسانه های گروهی دعوت نامه بفرستند ، پیشدستی کرده و شکبی سنتی و مانوس را که قرن ها مایه و بهانه تجمع امت بوده اساس کار خود قرار داده است . در واقع به شیوه ای غریزی و هیجانی مرادش را متشکل کرده ، نبردش را آزموده از آن پیروزمند به در آمده و با حیرت و غرور به آینده ای سرشار از ناشناخته نظر دوخته است .
حزب الله به بیان دیگر حزب خلقی بود پناه برده به معنویت ، درست در روزگاری که رژیم سابق معنویت را تباه کرده بود ، حزبی بود که صفوف مختلف العقیده توده را متحد می کرد ، در روزگاری که رژِیم به سلاح تفرقه و توطئه متوسل شده بود . رژیم به حزب الله نمی توانست انگ وارداتی بزند ، خرابکارش بشمرد ، تحریک شده از سوی رژیمی بیگانه اش تلقی کند. رژیم در برابر حزب الله ، حزب مردم ، بی دفاع بود ، بی دفاع ماند و عاقبت با هجوم نهایی خلق مبارز در هم شکست و نابود شد . (۲۸)
نکته ای درباره جواد مجابی ؛
مجابی معروف به آقای ذوذنقه از نویسندگان روزنامه اطلاعات در عصر ستمشاهی است که در رژیم پهلوی قریب دو دهه کارمند دادگستری بود و سپس سمت کارشناس فرهنگی وزارت فرهنگ و هنر پهلوی را به عهده گرفت.
شایان ذکر است جواد مجابی پس از انقلاب مدتی سردبیر مجله «دنیای سخن» بود. او تألیف کتاب ضد جنگ «شب ملخ» در سالهای پس از دفاع مقدس را نیز در کارنامه فعالیت‌های خود دارد!
پی نوشت:
۱-حضار عبارت بودند از آقایان: اسفندیار فرد، باقر پرهام، بزرگ پورجعفر، فریدون تنکابنی، اسماعیل خویی،مصطفی رهنما، غلامحسین ساعدی، محمدعلی سپانلو، جلال سرفراز، فریدون فریاد، محمد قاضی، سیاوش کسرایی، جواد مجابی، محمد مختاری، نعمت میرزا زاده آزرم، جمال میر صادقی، منوچهر هزارخانی، محسن یلفانی و خانم سیمین دانشور. در آغاز باقر پرهام از سوی حضار متنی را خطاب به امام قرائت کرد.
۲-بازرگان در مصاحبه با اوریانا فالاچی می گوید : اولین مشکل وقتی بروز کرد که برای ملاقات ایشان [امام خمینی] به پاریس رفتم ، و می خواستم استراتژی صحیحی جهت مبارزه با رژیم را مطالعه کنم . همه می دانند که من معتقد به سیاست قدم به قدم بودم ، معتقد بودم که برای رهایی از دست شاه فقط یک راه بود و آن این که آمریکا را مجبورکنیم که کم کم شاه را ول کند و کاری کنیم که او هر چه بیشتر ضعیف شود و ملت روز به روز قوی تر شود و معتقد بودم که چون ایشان [مردم] همیشه تحت سلطه ی یک مستبد بوده اند بنابر این عادت به اطاعت کرده اند و هر دفعه هم که ناگهانی و بی مقدمه قیام کرده اند ، عاقبت بدی داشته اند . و می گفتم : ملت آمادگی مواجه شدن با آزادی را ندارند و می بایست عادت شان داد ، تعلیمشان داد تا این که سیاسی شوند ، با قدم های کوتاه و آهسته باید قدرت را به دست بگیریم ...امام خمینی بر عکس این را می گفتند . همه چیز را سریعا می خواستند : « که قدم به قدم یعنی چه ؟ انتظار یعنی چه ؟ حتی نباید یک روز هم فرصت را از دست داد . نه حتی یک دقیقه . ملت انقلاب را می خواهد ، بلافاصله حالا یا هرگز» تقریبا یک بحث و جدلی شد . ولی ایشان چنان مطمئن بودند که پیروزی با ملت است و چنان ایمانشان قوی و چنان محکم که مجبور به قبول شدم و گفتم : « بسیار خوب بفرمائید . انقلاب را انجام دهیم »
بازرگان در پاسخ به سوال فالاچی که از وی عکس العمل امام را می پرسد می گوید : مژه هم نزدند ، به من فرمان دادند که نخست وزیر باشم ...با وجود این که مسائل و وقایع همان طور پیش می رفتند که ایشان می گفتند درست نقطه به نقطه ، با دقتی عجیب ، ولی هنوز هم معتقدم که شاید استراتژی من صحیح تر بود . ( رک گفت و گوها اوریانا فالاچی ، انتخاب و ترجمه غلامرضا امامی ، نشر افق ، چاپ پنجم : ۱۳۸۷، صفحه ۳۳)
۳- صحیفه امام ، جلد ۶، صفحه ۱۸۷
۴- همان، صفحه ۱۹۲
۵-کیهان ، ۳۰بهمن ۱۳۵۷، صفحه ۲
۶- کیهان ، ۳۰بهمن ۱۳۵۷، صفحه ۱ و ۲ ، در متن خبر تنها جمهوری اسلامی موضوع رفراندوم آینده اعلام شده است .
۷-همان، صفحه ۲
۸-همان
۹-همان ، ۳۰بهمن ۱۳۵۷، صفحه ۹
۱۰- صادق قطب زاده
۱۱- کیهان ، ۳۰بهمن ۱۳۵۷، صفحه ۴
۱۲- کیهان ، ۳۰بهمن ۱۳۵۷، صفحه ۱
۱۳- کیهان ، ۲۹بهمن ۱۳۵۷، صفحه ۵
۱۴- کیهان ، ۲۹بهمن ۱۳۵۷، صفحه ۲
۱۵-همان ، ۲۹ بهمن ۱۳۵۷ ، صفحه ۹
۱۶-همان ، ۳۰بهمن ۱۳۵۷ ، صفحه ۴
۱۷- همان، صفحه ۳
۱۸-همان ، صفحه ۴
۱۹- همان ، صفحه ۲
۲۰-همان ،صفحه ۱۲
۲۱- کیهان ، ۲۹بهمن ۱۳۵۷، صفحه ۳
۲۲-در بررسی مسیر حوادث منجر به پیروزی انقلاب اسلامی، قیام ۲۹ بهمن تبریز اولین حلقۀ زنجیره‌ای بود که قیام ۱۹ دی قم را به قیامهای پی در پی بعدی متصل کرد . با صلاحدید آیت الله قاضی طباطبایی تصمیم بر این شد، در بزرگداشت چهلمین روز شهدای ۱۹ دی شهر قم، مجلس بزرگداشتی در تبریز برگزار شود. لذا به همین مناسب، جمعه ۲۸ بهمن ماه ۱۳۵۶ اعلامیه‌ای با عنوان دعوت مردم به برگزاری مراسم چهلم شهدای قم در مسجد قزل‌لی و در سطح شهر پخش شد، این اعلامیه به امضای ۱۱ تن از علما و روحانیون از جمله آیت الله قاضی طباطبایی، آیت الله غروی، آیت الله قزلجه‌ای، آیت الله انگجی و ... رسیده بود. یکی دیگر از پیش زمینه‌های این قیام را می‌توان در مسجد شعبان تبریز که در آن زمان به پایگاه انقلابیون تبدیل شده بود، جستجو کرد.ساعت ۹ صبح روز ۲۹بهمن ۵۶، مردم جهت شرکت در مراسم اربعین در مقابل مسجد قزل لی تجمع کردند و منتظر شروع مراسم بودند، در این حال، حق شناس، رئیس کلانتری ناحیه شش تبریز دستور داد که در مسجد را ببندند، وقتی دوباره مراجعه کرده بود دیده بود همچنان مردم در حال رفت و آمدند. این بار با لحن اهانت آمیزی گفت؛ مگر من نگفته بودم درِ این طویله را ببندید! مردم که تاب تحمل اهانت به مسجد را نداشتند، حرکت او را بی‌جواب نگذاشتند. جوانی از بین مردم بلند شد و به جسارت رئیس کلانتری پاسخ داد. همهمه و سر و صدا در بین مردم بلند شد و مردم به حرکت در‌آمدند. در این هنگام، نیروهای شهربانی شروع به تیراندازی کردند، محمد تجلایی، اولین شهیدی که در آن روز به دست سرگرد حق شناس به شهادت رسید. به دنبال این جریانات، مردم به خروش آمده و جنازه شهید تجلایی را بالای دست گرفته و تظاهرات گسترده‌ای را آغاز کردند. حرکت مردم به سمت مرکز شهر آغاز شد و جوانان پرشور و انقلابی با آتش زدن سینماها و مشروب فروشی‌ها و مقر حزب رستاخیز و بانک صادرات (که در اختیار بهائی‌ها بوده) خشم خود را نسبت به رژیم بروز داده و با شعار «مرگ بر شاه» و «درود بر خمینی»خط قرمزها را شکستند. تمام شهر دست به تظاهرات زد و نیروهای شهربانی تاب و توان هیچ گونه مقابلهای را نداشتند. مردم تا مدتی کنترل شهر را از دست مأموران رژیم خارج کردند. حوالی ظهر به دستور "آزموده"؛ استاندار آذربایجان، ارتش وارد عمل شد و با کامیون‌های پر از سرباز و تانک‌های خود صحنه‌ای خونین به وجود آورد و ده‌ها نفر را به شهادت رساند و صدها نفر را زخمی نمودند.
در برخی منابع رسمی ، از جمله روزنامه کیهان و روزنامه رستاخیز، تعداد شهدا را ۶ تا ۹ مورد ذکر کرده بودند . بعضی منابع نیز با توجه به ابعاد و وسعت قیام و کشتاری که نیروهای امنیتی و مأموران ساواک به راه انداخته بودند، اعتقاد داشتند که این تعداد بالغ بر ۵۶۰ نفر می‌باشد. همچنین اعلامیه‌ای که از سوی «اتحادیه انجمن‌های اسلامی دانشجویان اروپا» در نهم اسفندماه ۱۳۵۷ منتشر شد، تعداد شهدا را ۴۰۰ نفر ذکر کرده بودند.
اکثر منابع، تعداد مجرومان حادثه را ۱۲۵ نفر ذکر کرده‌اند و گفته شده که در بیمارستان پهلوی» ۸۷ زخمی بستری شده بودند.البته بسیاری از مردم از ترس اینکه مجروحانشان به دست ساواک بیفتد، از انتقال آنان به بیمارستان خودداری کرده بودند.
در مورد تعداد دستگیر شدگان آمار و ارقامی بین ۵۰۴ تا ۶۰۸ نفر ذکر شده است. برای اطلاعات بیشتر به کتاب های زیر رجوع کنید ۱- شیرخانی ، علی ، حماسه ۲۹بهمن ۱۳۵۶ تبریز ۲-مراد حاصلی خامنه ، اعظم ، تبریز در خون ۳- نیکبخت ، مهدی ، خمینی آذربایجان
۲۳- کیهان ، ۲۹بهمن ۱۳۵۷، صفحه ۹
۲۴- کیهان ، ۲۹بهمن ۱۳۵۷، صفحه ۹
۲۵- کیهان ، ۳۰بهمن ۱۳۵۷، صفحه ۱۲
۲۶- همان
۲۷- اطلاعات ، ۲۹ بهمن ۱۳۵۷ ، صفحه ۸
۲۸ – اطلاعات ، ۲۹ بهمن ۱۳۵۷ ، صفحه ۵