به گزارش «نماینده»، سعید شیرکوند، معاون برنامه‌ریزی و سرمایه‌گذاری سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در نشست خبری ماهانه‌ای که این سازمان اخیرا جزو سیاست‌های اطلاع‌رسانی خود قرار داده حاضر شد که به نوعی نخستین نشست خبری او در طول مسئولیت‌پذیری‌اش در این سازمان بوده است.
بیشترین زمان این نشست به دو موضوع اصلی سرویس بهداشتی و اجرای طرح گردشگری در شبه‌جزیره آشوراده واقع در استان گلستان گذشت که با سوال‌های متعدد و نقدهای خبرنگاران همراه بود.
«شیرکوند» درباره سرویس‌های بهداشتی با بیان اینکه این ایده خوب و یک ضرورت در کشور بوده است، افزود: این خواسته و حرفی درست است که می‌گویند اگر می‌خواهید گردشگری ایران پیشرفت کند باید سرویس بهداشتی ساخته شود. برای همین در دولت گذشته ایده‌پردازی‌هایی شد، اما برنامه‌ریزی‌های آنها غیرکارشناسی و اضطراری تهیه شده بود.
وی اضافه کرد: قرار بود ۱۰۰۰ سرویس بهداشتی ساخته شود و ردیف بودجه‌ای هم برای آن در نظر گرفتند. به هر استان نیز دستور دادند این طرح را اجرا کند، اما مکان‌یابی‌ها، انتقال زیرساخت‌ها و نگهداری و حفاظت آنها مهمترین مشکلات برنامه‌ریزی آن دولت در موضوع سرویس بهداشتی به شمار می‌آید.
او سپس به راهکارهایی که درباره واحدهای ساخته شده در نظر گرفته شده است، اظهار کرد: با شهرداری مذاکراتی داشتیم که پروژه‌های احداث شده در محدوده پارک‌های شهری را در اختیار بگیرند. واحدهای ساخته شده در نزدیکی سایر تاسیسات نیز به آن مجموعه‌ها واگذار شد، اما این میان واحدهایی هم بودند که مثلا وسط بیابان ساخته شده‌اند که بهره‌برداری و سرمایه‌گذاری در آنها غیرعقلانی و غیرکارشناسی است.
معاون سرمایه‌گذاری سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ادامه داد: از پروژه تعریف شده تاکنون ۱۴۵ واحد مشکل زیرساخت، مکان‌یابی و نگهداری داشته‌اند. حدود ۳۶۰ سرویس بهداشتی در حال بهره‌برداری هستند و حدود ۴۰۰ واحد دیگر در مدار استفاده قرار خواهد گرفت.
شیرکوند در ادامه با طرح این پرسش که آیا سازمان میراث فرهنگی و گردشگری موظف است سرویس بهداشتی بسازد؟ گفت: خیر، مگر اینکه بودجه عمرانی برای این کار اختصاص دهیم. حالت دیگر آن است که سرویس بهداشتی فعالیت اقتصادی تلقی شود. نمی‌دانم چه وقت و کجا در مغز ما فرو کرده‌اند که برای استفاده از مواد غذایی مثلا ۵۰ هزار تومان بدهیم، اما هزار تومان برای حل این مساله ضروری (سرویس بهداشتی) هزینه نکنیم. این فرهنگ غلط است، اما هیچ‌کس هم سراغ آن نمی‌رود.
وی اضافه کرد: به یکی از مجموعه‌های شیک بین راهی پیشنهاد دادم با ساخت سرویس بهداشتی اقدام ماندگار انجام دهد و در مقابل خدماتی که می‌دهد هزینه بگیرد، اما این موضوع برای آن سرمایه‌گذار توجیه نداشت.
شاید خنده‌دار باشد...
معاون سرمایه‌گذاری سازمان میراث فرهنگی و گردشگری، سرویس بهداشتی را بزرگ‌ترین و مهمترین مشکل گردشگری ایران دانست و گفت: خنده‌دار است که تمام آدم‌ها ضرورت این موضوع را حس می‌کنند، اما اقدامی برای آن انجام نمی‌دهند. مثلا در جشنواره‌ای در استان کهگیلویه و بویراحمد ۹۹ درصد انرژی صرف امکانات آن جشنواره شده بود، اما فقط یک درصد انرژی را صرف سرویس بهداشتی کرده بودند. به لحاظ عقلی واقعا عجیب بود.
وی بیان کرد: تا وقتی مردم بر سر پرداخت ۲۰۰ تومان به خدمات‌دهندگان سرویس بهداشتی می‌جنگند، این مشکل هیچ وقت حل نخواهد شد. این مشکل آنقدر مهم است که حتی می‌توان برای آن همایش بگذاریم. شاید خنده‌دار باشد، اما مقوله مهمی است.
او در ادامه این نشست درباره تصمیمی که سازمان میراث فرهنگی و گردشگری برای آشوراده در نظر گرفته است، توضیح داد: من این منطقه را با موتور بازدید کردم. این شبه جزیره از نظر آب و هوا و جغرافیا قابلیت گردشگری طبیعی را دارد. این گردشگری از نظر کنوانسیون‌های بین‌المللی هیچ مغایرتی ایجاد نمی‌کند. برای آنکه آشوراده مورد استفاده قرار گیرد، ۲۰ سال است تلاش‌هایی صورت گرفته است. کار به دادگاه نیز کشیده شد. تبرئه هم شدند و یکی هم محکوم شد. این مسائل در گذشته بوده است.
وی اضافه کرد: در سال ۹۳ این سوال مطرح شد که آیا از امکانات طبیعی آشوراده قرار است استفاده شود؟ رییس‌جمهور این ماموریت را به سازمان‌های میراث فرهنگی و گردشگری و محیط زیست سپرد. گفت‌وگوهایی داشتیم. سازمان محیط زیست معتقد است گردشگری طبیعی مطابق با الزامات محیط‌زیست در آن منطقه بلامانع است. ما معتقدیم در آن شبه‌جزیره گردشگری طبیعی بلامانع است، تا اینجا مساله تمام شده است.
شیرکوند ادامه داد: اینکه گردشگری طبیعی چگونه اتفاق افتد و آن شبه‌جزیره چه تاسیساتی داشته باشد و چه فعالیت‌هایی صورت گیرد به مشاور سپرده شد که برنامه عملیاتی را در این‌باره تهیه کند. آن برنامه به تایید هر دو سازمان باید برسد. در آن صورت فعالیت آغاز می‌شود.
وی افزود: هفته پیش آخرین جلسه در دفتر خانم دکتر ابتکار برگزار شد. نمایندگان مردم گلستان در مجلس و کارشناسان محیط‌زیست نیز حضور داشتند. مشاور گزارش‌های خود را داد، فعالیت‌ها و چارچوب اقدامات مشخص شد. همچنین کمیته سه‌گانه نظارت باید تشکیل شود. امیدواریم تا یکی دو ماه آینده فرآیند مطالعات نیز تمام شود و به تایید هر دو سازمان برسد تا اقدامات اجرایی آغاز شود.
معاون سرمایه‌گذاری سازمان میراث فرهنگی و گردشگری یادآور شد: تعیین شکل و مصالح سازه‌ها و هر نوع تفریح دیگری در آشوراده بستگی به نظر هر دو سازمان دارد.
جواب تخیلات را نمی‌دهم
او سپس در پاسخ به اظهارات برخی خبرنگاران درباره نقدهای کارشناسی مطرح شده مبنی بر آنکه اجرای طرح گردشگری در جزیره آشوراده، زیستِ آن را به خطر می‌اندازد گفت: ما وظیفه نداریم در مقابل ادعاها و تخیلات جواب دهیم. آشوراده هیچ پشت پرده‌ای ندارد و کارشناسانه درباره آن سخن می‌گوییم. معتقدم هیچ نهاد، فرد، کارشناس و صاحب‌نظر و هیچ شخص حقیقی و حقوقی برای من به اندازه سازمان محیط زیست نظر کارشناسی پذیرفته شده‌ای ندارد. این سازمان متولی کار است و قوی‌ترین آدم‌ها را به خدمت باید بگیرد و گرفته است.
وی اضافه کرد: من وقتی آن نظرات را ندیده‌ام، نمی‌توانم درباره‌اش صحبت کنم.
شیرکوند در پاسخ به نقد خبرنگاری مبنی بر اینکه این احساس وجود دارد که سازمان حفاظت محیط‌زیست و البته سازمان میراث فرهنگی و گردشگری در عمل انجام شده‌ای از جانب رییس‌جمهور قرار گرفته‌اند، گفت: اصلا اینطور نیست. من به خیلی از صحبت‌های مطرح شده درباره آشوراده نقد دارم و همین‌طور به بسیاری که هنوز به آن منطقه پای نگذاشته‌اند و خبر ندارند چه خبر است. من با این دولت کار می‌کنم و نمی‌توانم درباره رییس‌جمهور آن طور دیگری نظر بدهم. با دولت قبل کار نکرده‌ام، چون گفتم بنیان آنها بر مبنای تفکر غیرکارشناسانه است. نمی‌توانم در این دولت که به آن معتقدم آن منطق را در پیش بگیرم.
او تاکید کرد: قطعا دو سازمان درصدد تخریب میراث فرهنگی و محیط زیست این کشور نیستند. وقتی نقدها را خواندم، باور کنید از تخیل فراتر و وهم‌انگیزتر بود. خیلی عجیب است که مشاور ارشد سازمان محیط زیست گفته قرار است ۱۰۰ هزار نفر وارد این جزیره شوند و هتل ۲۰ طبقه ساخته شود و مسابقه اتومبیلرانی در آن راه‌اندازی کنند، اگر این خیال‌بافی نیست پس چیست؟
وی اضافه کرد: من که یک طرف این طرح و بحث هستم تا حالا درباره جت اسکی، هتل و اتومبیلرانی در آشوراده نشنیدم. در حال حاضر فقط می‌توانید صحبت‌های من را نقد کنید، من هم نمی‌توانم ساخته‌های ذهنی دیگران را نقد کنم.
معاون سرمایه‌گذاری سازمان میراث فرهنگی و گردشگری ادامه داد: به عنوان سازمانی که متولی گردشگری است و سازمان محیط زیست که متولی محیط‌زیست است، معتقدیم حتی مناطق حفاظت شده باید مورد بهره‌برداری قرار گیرد. باورمان این نیست که درهای کاخ‌های تخت‌جمشید، سعدآباد و یا هر جای تاریخی دیگر را پلمپ کنیم تا کسی نرود. تمام میراث فرهنگی باید مورد بهره‌برداری قرار گیرد.
از ترس مُردن خودکشی نمی‌کنم
شیرکوند در پاسخ به اعتراض برخی خبرنگاران نسبت به این نگرش، در رابطه با تخریب‌هایی که در زمان بهره‌برداری از آثار تاریخی اتفاق افتاده بیان کرد: مدیران کشور اجازه ندارند در هر حوزه‌ای از ترس مُردن خودکشی کنند، یعنی که چه نمی‌توانید از آثار تاریخی مثل قعله رودخان بهره‌برداری کنید؟ ما باید استانداردها را رعایت کنیم.
او سپس گفت: اجازه دهید طرح آشوراده بیرون بیاید و بعد آن را نقد کنید. بدانید قطعا سازمان محیط‌زیست و خانم ابتکار حاضر نیستند اعتبار و سابقه خود را قربانی طرح آشوراده کنند. من هم آمادگی ندارم به لحاظ ذهنی، روحی و علمی کاری را انجام دهم که فردا پاسخگو نباشم.
شیرکوند قول داد طرحی که مشاور برای آشوراده تهیه می‌کند منتشر شود و در ادامه اظهار کرد: اگر برآیند سازمان این بود که کسی پای در آن جزیره نگذارد، ما هم این کار را نمی‌کنیم؛ اما اگر طرح تایید شد با توجه به استانداردهای زیست‌محیطی و کنوانسیون‌های موجود رفتار می‌کنیم.
وی همچنین تاکید کرد: امضای ما نه پنج سال دیگر، بلکه ۵۰ سال دیگر در دسترس خواهد بود و من برای امضایم ارزش قائل هستم. اگر فکر می‌کنید بیشتر از خودمان برای من و خانم دکتر ابتکار دلسوزی می‌کنید، اشتباه کرده‌اید.
تبلیغ در CNN فرا تر از توان ما است
او در بخش دیگری از این سخنان درباره تبلیغات گردشگری در رسانه‌های خارجی گفت: سازمان نمی‌تواند مستقیما امکانات و خدمات گردشگری را تبلیغ کند. هتل‌ها و اماکن اقامتی نیز جز در برخی شبکه‌های خارجی محدودیتی برای تبلیغات ندارند، اما هزینه بالای تبلیغات فاصله ایجاد کرده است.
معاون سرمایه‌گذاری سازمان میراث فرهنگی و گردشگری افزود: این سازمان اگر بخواهد برای تبلیغات اقدام کند بودجه زیادی نیاز دارد که فراتر از توان فعلی است که مثلا در شبکه‌های CNN، BBC و الجزیره تبلیغ کند. می‌دانیم که اگر قرار است کشوری در زمینه گردشگری تحول داشته باشد، نمی‌تواند از این شبکه‌ها صرف‌نظر کند؛ چون آنها در تمام دنیا دیده می‌شوند و اگر بخواهیم فرمایشات مقام معظم رهبری را برای پنج برابر شدن تعداد گردشگران در برنامه ششم توسعه محقق کنیم، باید یک برنامه از CNN را قُرق کنیم، در حالیکه این بخش هزینه‌بر است.
او درباره متقاعد کردن نمایندگان مجلس برای تعیین بودجه مجزا به منظور تبلیغات گردشگری اظهار کرد: این بودجه باید تامین شود و عدد آن کوچک نیست. ما مشکل تامین و تولید برای تبلیغات نداریم، اما سازمانی لازم است که آمادگی برای مشارکت در تبلیغات را داشته باشد.
شیرکوند در ادامه درباره سرمایه‌گذاری‌های بخش خصوصی اظهار کرد: با اصرار و خواهش نمی‌توان سرمایه‌گذار را جذب کند. آنها اوضاع را بررسی می‌کنند و سودآوری‌ها را در نظر می‌گیرند. گردشگری ما در شرایط فعلی خیلی کار دارد تا به صنعت تبدیل شود.