به گزارش نماینده، مجموعه تلویزیونی پایتخت به کارگردانی سیروس مقدم و تهیه کنندگی الهام غفوری از شبکه یک سیما در حال پخش است. نویسندگی این مجموعه به عهده محسن تنابنده و خشایار الوند است. احمد مهرانفر بازیگر نقش ارسطو در کنار محسن تنابنده، ریما رامین فر و علیرضا خمسه در نقش بابا پنجعلی بازیگران اصلی هستند. بخش اعظم قصه سری جدید پایتخت در شیرگاه و حواشی آن رخ می دهد.
سری های قبلی سریال پایتخت مورد توجه بسیاری از مخاطبین صدا و سیما قرار گرفته بود، تا جایی که رهبری پایتخت را اثری ایرانی دانستند در دیداری که هنرمندان پس از عمل جراحی رهبر انقلاب با ایشان داشتند، ایشان در ضمن این دیدار خطاب به سیروس مقدم گفتند: «یک تکه‌هایی از این کار شما را دیدم... م. «پایتخت». خیلی خوب بود. یک فیلم ایرانی. من همیشه اعتراضم به هنرمندان این است که حتی دیالوگ‌ها را از روی کپی‌های فرنگی انتخاب می‌کنید. این، خب خیلی غلط و بد است. این نه، یک فیلم ایرانیِ کامل و درست است»
هر چند از نگاه برخی منتقدین پایتخت ۴ دارای ایرادات و اشکالات فنی و محتوایی است اما سری جدید این سریال نیز از نکات مثبت زیادی هم از منظر فرهنگی و هم از نظر دینی و سبک زندگی ایرانی اسلامی برخوردار است که در زیر به برخی از آن ها اشاره می کنیم.
خواندن خطبه ی عقد روی منبر مسجد
در یکی از قسمت ها یک روحانی از روی منبر مسجد خطبه ی عقد شخصیت "باباپنجعلی" و مادر شخصیت "بائو" را می خواند. شاید بسیاری از مخاطبان با دیدن این صحنه اولین سوالی که به ذهنشان رسید این بود که "آیا خواندن خطبه عقد روی منبر در مسجد و در مقابل مردم کار صحیحی است؟ "
در جواب این سوال باید به احادیث و روایات و سنت پیامبر و اهل بیت رجوع کنیم. اولین کسی که خطبه عقد را روی منبر خواند پیامبر اکرم (ص) بود و در قدیم برخی از بزرگان نیز این کار را می کردند.
در تاریخ اسلام آمده است که پس از آنکه حضرت علی (ع)، حضرت زهرا (س) را از پیامبر خواستگاری کردند پیغمبر(ص) فرمود: "یا علی تو زودتر به مسجد برو و من نیز از عقب تو می آیم، تا در حضور مردم مراسم عقد را برگزار كنیم و خطبه بخوانیم. " علی (ع) مسرور و خوشحال به جانب مسجد حركت نمود. ابوبكر و عمر را در بین راه ملاقات كرد، آنها از جریان كار جویا شدند، گفت: "رسول خدا دخترش را به من تزویج كرد، هم اكنون پیامبر در راه است تا در حضور جمعیت، مراسم عقد و خطبه خوانی را انجام دهد. " پیغمبر (ص) در حالی كه صورتش از سرور و شادمانی می درخشید به مسجد تشریف برد، و به بلال فرمود: "مهاجر و انصار را در مسجد جمع كن. " هنگامی كه مردم جمع شدند، بر فراز منبر رفت و پس از حمد و ثنی فرمود: "ای مردم آگاه باشید كه جبرئیل بر من نازل شد و از جانب خدا پیام آورد كه مراسم عقد ازدواج علی و فاطمه علیها السلام در عالم بالا و در حضور فرشتگان برگزار شده و دستور داده كه در زمین نیز آن مراسم را انجام دهم، و شما را بر آن گواه بگیرم. " سپس در حضور شاهدان، خطبه عقد دخترش فاطمه (س) را در مسجد مدینه جاری نمودند و برای عروس و داماد دست به دعا برداشتند و فرمودند: "خداوند برای شما مبارک گرداند و اجتماعتان را پاینده بدارد. "
این روایت بیانگر آن است که خواندن خطبه عقد بر روی منبر مسجد از سنت های حسنه ی گم شده و فراموش شده ی پیامبر اکرم (ص) و اسلام است و اینکه یک سریال تلویزیونی این سنت حسنه را یادآوری و زنده کند جای بسی تقدیر دارد.
ازدواج میانسالان
در این روزهایی که شاهد جدایی اعضای خانواده و فامیل و تنهایی بزرگان و میانسالان هستیم، در این فیلم می بینیم علاوه بر اهمیت داشتن بنیان خانواده و فامیل و علی الخصوص بزرگان خانواده، ازدواج میانسالان و بزرگان از اهمیت خاصی برخوردار است. شاید با ترویج و جاافتادن ازدواج میانسالان و حتی برخی از کهنسالان علاوه بر جلوگیری از تنها ماندن آن ها و داشتن همسر و همدم، بسیاری از بیماری های آن ها مثل آلزایمر یا افسردگی و ... رو به بهبودی برود و دیگر شاهد این نباشیم که آسایشگاه های سالمندان روز به روز بیشتر و پرجمعیت تر شود.
انجام فرائض دینی
نکته ی حائز اهمیت دیگری که باید به آن اشاره کرد اهمیت دادن به فریضه ی نماز و اقامه ی آن به صورت جماعت و در مسجد است. در همه ی سری های سریال پایتخت چندین صحنه و سکانس به اقامه ی نماز و توجه به این فریضه اختصاص یافته و در پایتخت۴ این اهمیت بیشتر مورد توجه قرار گرفته و شاهد هستیم همه ی اعضای خانواده برای انجام فریضه نماز دسته جمعی به مسجد می روند و در نماز جماعت شرکت می کنند.
پایتخت۴ که با حال و هوای ماه مبارک رمضان و فضای روزه داری ساخته شده به فرائض و ارزش های دینی زیادی که مربوط به این ماه پربرکت است اشاره دارد. در بخش های زیادی از سریال می بینیم که فرزندان نقی و حتی "باباپنجعلی" که امکان و توانایی روزه گرفتن ندارند از خوردن و آشامیدن در برابر افراد خانواده و روزه داری خودداری می کنند و حرمت روزه داری را نگه می دارند.
سنت حسنه ی خیرات دادن برای مردگان و افطاری دادن در ماه مبارک رمضان آن هم در مسجد را به خوبی به نمایش گذاشته است و همه ی اعضای خانواده در این امر پسندیده شریک می شوند و کمک می کنند.
علاوه بر ترویج و نیکو نشان دادن افطاری دادن در مسجد، می بینیم که مسجد تنها جای نماز خواندن و سخنرانی نیست. مردم برای انجام دیگر فرائض دینی علی الخصوص اعمال ماه مبارک رمضان مثل ختم قرآن در مسجد جمع می شوند و البته نشان می دهد که مسجد تنها محل مناجات هم نیست و اهالی محل برای انجام امور مهم و مشورت کردن با هم در مسجد جمع می شوند. امام جماعت مسجد نیز تنها وظیفه ی برپایی نمازجماعت و سخنرانی ندارد و از مشکلات مردم محل آگاه است و سعی در برطرف کردن مشکلات آن ها و کمک به انجام امور رفاهی اهالی دارد. این نکات هم تلنگری به مردم است و هم کنایه ای به روحانیون و ائمه ی جماعت است.
خانواده و ارزش های با هم بودن
متأسفانه در بسیاری از سریال هایی که در سال های اخیر پخش شده با هم بودن و کنار هم بودن خانواده و فامیل نادیده گرفته شده است. در اکثر سریال ها تنها شاهد یک خانواده ی کم جمعیت آن هم بدون وجود عمو، عمه، خاله و یا دایی در فامیل هستیم. نهایت ارتباط ها به ارتباط با دوستان و همکاران و همسایه ها آن هم به طور بسیار مختصر خلاصه می شود.
اما در سریال پایتخت خانواده و ارتباط های فامیلی از اهمیت خاصی برخوردار است. اینکه نقی معمولی با وجود تمام سختی ها و مشکلاتی که در زندگی دارد از پدر پیر و مریضش مراقبت می کند و همسر او نیز در این کار او را یاری می کند. با تمام اختلاف نظرها و کشمکش هایی که بین او و پسرخاله اش وجود دارد، باز در سختی ها و مشکلات در کنار هم هستند و پشت هم را خالی نمی کنند.
نکات اخلاقی و تربیتی
سریال اشارات خوبی به نکات تربیتی فرزندان دارد. در جایی که می بینیم "نقی" در مقابل فرزندانش به همسرش می گوید "چرا دروغ میگی؟ " و صحبت هایی بین او و همسرش رد و بدل شد، "هما" گفت باید جلوی بچه ها معلوم شود که من دروغ نگفته ام چون در ذهنشان مادر خود را دروغ گو می بینند و این برای آن ها خوب نیست و همچنین دروغ گویی را یاد می گیرند.
همچنین می بینیم که "نقی" به فرزندانش می گوید: "روسریتان را جلو بکشید و حجابتان را درست کنید، شما دیگه بزرگ شدید. " و این نکته به اهمیت رعایت حجاب و آموزش رعایت حجاب در دختران از همان سنین ابتدایی تکلیف و حتی چندسال زودتر اشاره دارد.
طعنه به مسئولان
در پایتخت۴ "هما" با شرکت در انتخابات و رأی آوردن، عضو شورای شهر شده و سعی در برطرف کردن مشکلات مردم دارد. اما می بیند اکثر اعضای شورای شهر افتتاح پروژه ای آماده را به تاخیر می اندازند تا در یک مناسبتی مثل عیدفطر افتتاح کنند. در حالی که در این مدت ممکن است افتتاح نشدن این پروژه خسارات جانی و مالی زیادی برای مردم به بار بیاورد. شاید این تلنگری برای مسئولینی باشد که با سیاست بازی و انجام برخی اموری که حتی ممکن است به ضرر مردم باشد، تنها سعی در حفظ و مقام و منسب خود را دارند و اهمیتی به مشکلات مردم و رفع آن ها نمی دهند.
همچنین به اهمیت ساده زیست بودن مسئولین اشاره می کند. اینکه "هما" در روز اولی که به شورای شهر می رود کفش های خود را پیدا نمی کند و حتی حاضر است با کفش های کتانی همسرش به شورای شهر برود و هدف اصلی اش از حضور در شورای شهر کمک به مردم است. اما عده ای از اعضای شورای شهر با ماشین های شاسی بلند و ... به شورای شهر می آیند.
با توجه به شرایط جامعه نیاز به ساخت چنین سریال های طنزی که در کنار ایجاد فضای شاد برای مردم، نکات اخلاقی و فرهنگی را نیز گوشزد کرده و ترویج سبک زندگی ایرانی-اسلامی می کند شدیدا حس می شود و امید می رود فیلم سازان و تهیه کنندگان و کارگردانان با الگوبرداری از این گونه سریال ها و فیلم ها قدمی در مسیر رشد فرهنگ جامعه بردارند.