شناسهٔ خبر: 157920 - سرویس مجلس
منبع: ماهنامه نماینده

گزارش| «نماینده» بررسی می‌کند

الکترونیکی شدن انتخابات؛ چالش مجری و ناظر

انتخابات الکترونیکی شورای نگهبان انتظاراتی دربارۀ الکترونیکی شدن انتخابات از وزارت کشور دارد که هنوز این امر و شروط مد نظر شورای نگهبان محقق نشده است تا انتخابات ایران از فضای سنتی و قدیم خود رو به یک انتخابات تمام الکترونیکی بیاورد.

به گزارش «نماینده»- محمدمهدی احمدی: الکترونیکی شدن انتخابات سالیانی است که در جوامع دولتی و حکومتی مورد بحث و کنش قرار گرفته است. برای اولین بار این موضوع در زمان دولت سازندگی بر سر زبان‌ها افتاد. وزرای کشور هر دولت نیز بر الکترونیک شدن انتخابات و خارج کردن انتخابات از سنتی و سوق دادن آن به انتخابات مدرن مصمم بودند؛ اما این پیچ و خم‌های موجود چیست که هنوز این اتفاق در کشوری که هر دو سال یک انتخابات در خود می‌بیند، هنوز محقق نشده است.

«عباسعلی کدخدایی» سخنگوی شورای نگهبان در آبان 95 اعلام کرده بود که نامه‌ای از سوی شورای نگهبان به وزارت کشور دربارۀ چگونگی برگزاری انتخابات الکترونیکی ارسال شده است. در این نامه‌ از وزارت کشور خواسته شده است که در برگزاری انتخابات الکترونیک موارد امنیتی، خدشه وارد نشدن به صحت انتخابات و نیز دسترسی آسان رأی‌دهندگان به صندوق‌ها را مدنظر قرار بدهند.

در همین راستا «سیامک ره‌پیک» عضو حقوقدان شورای نگهبان در 11 اردیبهشت‌ماه سال جاری در خصوص الکترونیکی شدن انتخابات، اظهار داشت: «شورای نگهبان نه‌تنها این دوره بلکه از دوره‌های گذشته با فناوری نوین موافق است و در این رابطه قانون هم داریم. اصل الکترونیکی شدن انتخابات برای هیچ‌کس قابل مخالفت نیست؛ اما همیشه با دوستانی که در حوزۀ اجرا بودند، بحثمان این بوده که باید دربارۀ مسائل مختلف توافق شود؛ به‌نحوی‌که هم اجرا بتواند کار خود را انجام دهد و هم شورای نگهبان وظیفۀ قانونی و نظارت خود را انجام دهد.»

عضو حقوقدان شورای نگهبان ادامه داد: «اگر آن شرایط مبنی بر اینکه نظارت شورای نگهبان را مخدوش نکند، امنیت انتخابات رعایت شود و همچنین مشارکت وجود داشته و به مشارکت و صحت انتخابات و شرایط دیگر خدشه‌ای وارد نشود، شورای نگهبان با الکترونیکی شدن انتخابات موافق است.»

ره‌پیک در همین رابطه افزود: «البته اکنون هم از چند فرآیندی که دوستان می‌گویند انتخابات الکترونیکی می‌شود،‌ به بخش عمدۀ آن عمل می‌کنیم؛ ولی در موضوع صندوق رأی بحث‌هایی وجود دارد. توافق شده در حدی که توافق نسبت به این موضوع (الکترونیکی شدن انتخابات) صورت می‌گیرد قابل اجرا خواهد بود؛ اما اگر نسبت به موضوعی در یک مرحله توافق صورت نگرفت، طبیعتاً آن مرحله قابل اجرا نخواهد بود.»

در همین رابطه «نماینده» گفت‌وگویی با «احمد علیرضابیگی» عضو کمیسیون امور داخلی و شوراهای مجلس شورای اسلامی و استاندار اسبق آذربایجان شرقی، دربارۀ الکترونیکی شدن انتخابات و علل به تعویق افتادن این امر داشته است.

نمایندۀ تبریز، آذرشهر و اسکو دراین‌باره اظهار داشت: «اکنون، موضوعی در مورد الکترونیکی شدن انتخابات موجود است و آن‌هم این است که وزارت کشور و شورای نگهبان پذیرفتند که این امر جزء ضروریات انتخابات درست و صحیح است؛ اما به‌جهت فراهم نبودن زیرساخت‌های مناسب، این امر یعنی برگزاری انتخابات به‌صورت الکترونیک به تعویق افتاده است.»

علیرضابیگی با اشاره به برگزاری انتخابات اخیر شورای اسلامی شهر و روستا به‌صورت الکترونیکی گفت: «در چند حوزۀ انتخابیه از نرم‌افزاری که برای اخذ آرا به‌صورت الکترونیکی تهیه شده بود رونمایی و امتحان شد که بالطبع با مشکلاتی روبه‌رو بود.»

عضو کمیسیون امور داخلی و شوراهای مجلس افزود: «تهیۀ نرم‌افزار و آماده‌سازی زیرساخت‌هایی برای برگزاری انتخابات به‌صورت الکترونیک که مراحل اولیه خود را به‌صورت موفقیت‌آمیز هم پشت سر گذاشت نوید این است که هر دو نهاد یعنی شورای نگهبان و وزارت کشور مصمم به الکترونیکی شدن انتخابات هستند.»

وی تصریح کرد: «اما یک سری موضوعاتی در انتخابات گذشته پیش آمد مثلاً قطعی سیستم و برق که طبیعتاً اگر وزارت کشور بتواند این موارد جزئی و شروط امنیتی شورای نگهبان را برطرف کند، هیچ‌کسی مخالف الکترونیک شدن انتخابات نیست.»

علیرضابیگی با بیان اینکه انتخابات شوراها یک نمونۀ کوچک از یک انتخابات است و وزارت کشور با برگزار کردن انتخابات به‌صورت الکترونیکی به مشکلات آن پی برده است، بیان داشت: «اصلاً انتخابات مجلس یا ریاست‌جمهوری شوخی‌بردار نیست و اگر این اتفاقات در این انتخابات پدید بیاید قطعاً تبعاتش برای کشور جبران‌ناپذیر خواهد بود.»

نمایندۀ تبریز، آذرشهر و اسکو در مجلس تأکید کرد: «وزارت کشور باید اطمینان لازم را برای شورای نگهبان به‌وجود بیاورد.»

وی در پایان گفت: «قانون اخیری که در مورد استانی شدن انتخابات در مجلس به تصویب رسید، یکی از مقتضیات و ملزومات الکترونیکی شدن انتخابات است که بدون آن امکان اجرای آن قانون هم وجود نخواهد داشت.»

دوباره امسال با نزدیک‌تر شدن به یازدهمین دورۀ انتخابات مجلس شورای اسلامی، الکترونیکی شدن انتخابات بر سر زبان‌ها افتاده است. متولیان مرتبط با این امر درصدد برآورده شدن انتظارات خود از طرفین هستند.

در همین رابطه خبری از دیدار سخنگوی شورای نگهبان با وزیر کشور در رابطه با الکترونیکی شدن انتخابات منتشر شد که نتیجۀ آن این موضوع بود که هردو طرف مصمم بودند که انتخابات امسال را به شکل الکترونیکی برگزار کنند؛ و بر این موضوع تأکید داشتند که زمینۀ همکاری‌های خوبی میان شورای نگهبان و وزارت کشور در حال رخ دادن است و کارشناسان دو طرف در این زمینه با یکدیگر در تماس هستند؛ اما سخنگوی شورای نگهبان در این دیدار دربارۀ الکترونیکی برگزار شدن انتخابات دوم اسفندماه یازدهمین دورۀ مجلس شورای اسلامی و نخستین میان‌دوره‌ای مجلس خبرگان رهبری، بیان داشت که این امر منوط به تحقق یافتن الزامات یک انتخابات الکترونیک امن است.

در آخر باید گفت که شورای نگهبان انتظاراتی دربارۀ الکترونیکی شدن انتخابات از وزارت کشور دارد که هنوز این امر و شروط مد نظر شورای نگهبان محقق نشده است تا انتخابات ایران از فضای سنتی و قدیم خود رو به یک انتخابات تمام الکترونیکی بیاورد.