ماهنامه «نماینده» / حمیدرضا حاجی‌بابایی*: یکم– مجلس پیام مقام معظم رهبری خطاب به نمایندگان مردم را -که در فرمایشات نوروزی معظم‌له، انعکاس یافت- به‌درستی دریافت؛ گلایه‌هایی که به‌حق بود و باید برای آن چاره‌اندیشی می‌شد.
از همین رو بود که طرح‌های دوفوریتی و سه‌فوریتی در راستای مقابله‌به‌مثل با تصمیمات موذیانه و شرورانۀ آمریکا یکی پس از دیگری کلید خورد و در نهایت طرح دوفوریتی اقدامات متقابل علیه آمریکا با رأی قاطع نمایندگان به بار نشست.
این طرح و طرح‌هایی که در پی آن خواهد آمد، یک پیام و پیامد مهم داشت: اقتدار جمهوری اسلامی در منطقه به نمایش گذاشته می‌شود.
دوم – مهم‌ترین ویژگی طرح دوفوریتی مجلس، همگام شدن و همراهی همۀ سلایق مختلف سیاسی بود؛ طرحی که مخالفین آن مخالفتی از جنس مخالفت‌های معمول نداشتند؛ بلکه گلایه‌مند این بودند که چرا طرح نوشته شده، اقدامات محکم‌تر و سرسخت‌تری در مقابل آمریکا را رقم نزده است.
این موضوع که آیا طرح یاد شده به‌اندازۀ کافی قدرتمند بوده و یا خیر، سؤال اصلی نگارنده در این نوشتار نیست؛ اگرچه گمانم بر این است که طرحی نسبتاً جامع بود و چنانچه طرح‌های دیگری در راه باشد – که البته درراه است- مجلس آمادگی لازم برای ورود به این حوزه و تصویب آن‌ها را دارد.
سؤال اصلی من این است که چرا مجلس در قد و قواره‌هایی که امام راحل تعیین فرمودند، نیست؟ چرا عملکرد مجلس باید به‌گونه‌ای باشد که رهبریِ فرزانه در سخنان نوروزی خود از نهاد تقنینی کشور گلایه‌مند باشند؟ سؤال این است که کدام اقدام پیش‌دستانه تاکنون طراحی شده و مهم‌تر اینکه آیا امروز مجلس در رأس همۀ امور است؟ پاسخ من به این سؤال منفی است که اگر چنین بود، شاهد گلایۀ رهبری نبودیم.
واقعیت این است که مجلس اگرچه در مورد طرح‌های مقابله با اقدامات آمریکا، با اغماض، نمرۀ قبولی می‌گیرد؛ زیرا موفق شد تا اقتدار کشور در ابعاد مختلف را به تصویر بکشد؛ اما در بقیۀ موارد کارنامۀ قابل‌قبولی از خود بر جای نگذاشته است.
به‌عنوان‌مثال می‌توان به سابقۀ CFT و FATF اشاره کرد. لوایح چهارگانه‌ای که ماه‌هاست در مجمع تشخیص مصلحت نظام بر زمین مانده و تعیین تکلیف نمی‌شود. این همه در حالی است که مجلس، محل تفکر و مصلحت‌اندیشی است و به‌هیچ‌وجه جای میدان‌داری و ویترین احزاب و جریان‌های سیاسی نیست؛ اما متأسفانه عملکرد ما نشان داده که مجلس آن‌چنانکه باید باشد؛ یعنی آیینۀ مطالبات اصلی مردم و نظام، نبوده و از جایگاه خود فاصلۀ معنی‌داری گرفته است.
سوم – موضوع اقدامات مقابله با آمریکا و به‌خصوص اقدامات پیش‌دستانه -به‌طوری‌که نظر رهبری معظم را تأمین کند و البته بر خواسته‌های به‌حق و مشروع ملت ایران، پافشاری نموده و شأن و اقتدار جمهوری اسلامی را در منطقه به رخ بکشد- پرونده‌ای همچنان باز است.
واقعیت این است که اگرچه اقدامات مجلس و به‌خصوص طرح دوفوریتی مصوب شده، قابل‌قبول بود اما کافی نیست. حال که آمریکا دست به شیطنت‌های تازه‌ای زده و به خیال خام خود یک‌بار دیگر قصد آزمایش جمهوری اسلامی ایران را دارد، باید واکنش‌های تازه‌ای نیز از سوی ما دریافت دارد.
نگارنده معتقد است از این پس نباید در پی واکنش‌های متناسب بود، بلکه باید در عرصۀ کنشگری، حضور فعال داشته باشیم. در این زمینه هر یک از نهادها و قوای سه‌گانه باید کنش‌های هدفمند و مرتبط با مسئولیت خود را دنبال کنند.
یکی از پیامدهای تفکیک قوا آن است که نمایندگان مردم در مجلس شورای اسلامی امکان فعالیت مستقیم در عرصۀ دیپلماسی را ندارند؛ زیرا این امر در حوزۀ اختیارات قوۀ مجریه است و در راستای مأموریت‌های قوۀ تقنینی کشور نیست؛ اما می‌توان با شناخت دقیق فرصت‌ها و ظرفیت‌های موجود مجلس، گام‌هایی اساسی در تدوین خط‌مشی مؤثر در عرصۀ دیپلماسی برداشت.
تدوین طرح‌هایی در زمینه‌های مختلف ازجمله حقوق بشر، تروریسم و... از آن جمله است. طرح‌هایی که نه‌تنها اقداماتی متناظر بلکه پیش‌دستانه را پی‌ریزی و قوۀ اجرایی کشور را به آن ملزم می‌کند. طرح‌هایی که هم‌اکنون در مجلس شورای اسلامی و در کمیسیون امنیت ملی در حال بررسی است و امیدواریم به‌زودی در صحن علنی ارائه شود.