به گزارش «نماینده»، سیده فاطمه ذوالقدر نایب رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس در حاشیه بازید از سایت و ماهنامه «نماینده»، به پرسش خبرنگاران این رسانه پاسخ داد که در ادامه از نگاهتان می‌گذرد.
نماینده: باتوجه به اینکه سه سال از عمر مجلس دهم می گذرد، ارزیابی شما از عملکرد مجلس چیست و نقاط قوت و ضعف آن را در کجا می‌بینید؟
ذوالقدر: شروع کار مجلس دهم با برنامه ششم توسعه همراه بود. در همان ماه‌های اول طرح هایی به صورت عادی و جاری (روتین) به مجلس آمده بود اما عمده کار مجلس بر اساس برنامه ششم توسعه قرار داشته و در حدود سه ماه همکاران بخش تلفیق مجلس و افرادی که در صحن فعالیت داشتند مواد خیلی خوبی را در این سه ماهه هم در زمینه محیط زیست، بهداشت، مسائل فرهنگی، زنان، خانواده و ورزش تصویب کردند.
بعد از آن نیز مصوبات مربوط به بودجه، مسائل جاری مجلس، طرح های ارائه شده توسط همکاران مجلس و لوایح ارائه شده توسط دولت در دستور کار مجلس قرار گرفته و تصویب شده است.
از مهمترین لوایح تصویب شده در مجلس دهم می توان به لایحه هوای پاک، لایحه حمایت از حقوق معلولین، لایحه خاک و حقوق کودک و نوجوان اشاره کرد.
با توجه به اینکه لوایح بار مالی ندارد، در دولت بررسی می شود و دولت با اولویت این لوایح را در دستور کار قرار می دهد معمولا کار با لوایح بهتر پیش می‌رود.
استیضاح ها و معرفی وزاری جدید در مجلس، تشکیل کابینه جدید و بودجه های سالیانه از موضوعاتی هستند که نمایندگان مجلس را درگیر خود کرده و اخیرا نیز مصوبات قانون منع به کارگیری بازنشستگان با توجه به آمار بیکاری و تحصیل کرده های فعلی بیکار از اقدامات مجلس دهم بوده است.
نماینده: در اجرای درست قوانین چقدر نظارت وجود دارد؟
ذوالقدر: مجلس بعد از ارائه گزارش به موضوعات مورد نظر ورود می کند به عنوان مثال موضوع بالا بردن درصدهای جانبازی در بنیاد شهید به ما گزارش شد که سریع به این موضوع ورود پیدا کرده و با آقای شهیدی جلسه ای برگزار کردیم که وی نیز این موضوعات را تکذیب کردند.
نماینده: مجلس در قبال صدا و سیما در موضوع بازنشستگان خود سازمان صدا و سیما چگونه برخورد خواهد کرد؟
ذوالقدر: قانون منع به کار گیری بازنشستگان قانونی واضح و روشنی است که برای همه یکسان است تنها استثنایی که برای آن وجود دارد این است که از مقام معظم رهبری دستوری مبنی بر بکارگیری این افراد گرفته شود. این از اختیارات رهبری و در قانون نیز گنجانده شده که رهبری می تواند در صورت صلاحدید شخصی را با دستور خود در پستی نگهدارد. رئیس صدا و سیما نیز به دستور رهبری تعیین می شود پس این پست نیز از این قانون مستثنی می شود.
نماینده:برخی مطرح کرده اند که مجلس دهم، مجلسی قوی در امر نظارت نیست تلقی شما از این مجلس چیست؟
ذوالقدر: به عنوان یک نماینده استیضاح‌های زیادی را امضا نکردم و نظرم هم بر این است که اگر کسی قصد استیضاح دارد یا رای خود را پس نگیرند یا دفاع کنند. گاهی اوقات تعداد کسانی که به دنبال استیضاح هستند کم است و نتیجه نمیگیرند.
نماینده:به نظر شما مردم از مجلس راضی هستند؟
ذوالقدر: هر کس از مجلس توقعاتی دارد، شاید مردم از برخی مسئولین راضی نباشند اما نمایندگان هر آنچه در توان دارند انجام می‌دهند. وظایف نمایندگان تحقیق و تفحصها از بعد نظارتی و تذکر در نطق های کتبی و شفاهی و درخواست هاست که انجام می شود.
نمایندگان در زمینه هایی محدود هستند و نمی توانند قانونی که تصویب شده را ضمانت اجرایی بدهند چرا که امکان دارد دولت قانون را اجرا نکند و وظیفه مجلس تنها تذکر و فشار آوردن برای اجرای درست قانون است. به عنوان مثال زمانی که آقای نوبخت به مجلس می آید این تذکرات به وی در مورد برخی قوانین نظیر قانون تسهیل ازدواج داده می شود اما دولت زمانی که اعلام می کند این قوانین بار مالی دارد و بودجه کافی برای اجرایی کردن آن وجود ندارد مجلس هم نمی تواند بیشتر از این به دولت فشار بیاورد.
زمانی که وضع اقتصادی بهم ریخت و آمریکا نیز از برجام خارج شد، جو روانی بدی در کشور غالب شد و بی ثباتی اقتصادی بدی را شاهد بودیم.
سه فراکسیون نامه ای امضا کردند و از رئیس جمهور خواستند تیم اقتصادی را ترمیم کند و اما تغییراتی ایجاد نشد. نمی توان گفت مجلس دهم مجلس ضعیفی بوده است چرا که این مجلس رئیس جمهور را به مجلس برای توضیحات آورده است. عده ای از نمایندگان خواستند رئیس جمهور برای مشکلات اقتصادی پاسخگو باشد اگر چه رئیس جمهور در مجلس حاضر شدند اما پاسخ های ایشان بعضی از نمایندگان را قانع نکرد. مجلس دهم از تمام ابزارهای خود از قبیل درخواست و تذکر استفاده کرده است.
نماینده: سوال بعد را با توجه به مسئولیتتان در کمیسیون مطرح می‌کنم؛ سرانه مطالعه و کتابخوانی در کشور چه میزان است و مجلس برای بالا بردن این سرانه مطالعه چه اقداماتی را انجام داده و چه راهکارهایی را اتخاذ کرده است؟
ذوالقدر: متاسفانه آمار دقیقی از سرانه مطالعه در کشور وجود ندارد و آمار های ۱۷ دقیقه، ۱۵ دقیقه و ۷ دقیقه را شنیده ایم اما لازم است گفته شود که آمار دقیقی در این زمینه وجود ندارد. انجام کار فرهنگی از طریق کتاب با توجه به وجود فضای مجازی به کار دشوار و سختی تبدیل شده است اما راهکارهای زیادی از قبیل برگزاری نمایشگاه ها، حمایت از حقوق مولفین، تلاش برای جلوگیری از فعالیت های چاپخانه های غیر مجاز برای ایجاد بستر برای کتابخوانی وجود دارد.
زمانی که کاغذ گران شد کمیسیون فرهنگی جلسه‌ای تشکیل داد و سه وزیر، صنعت، معدن و تجارت، اقتصاد و وزیر ارشاد را به این جلسه پیرامون گرانی کاغذ دعوت کرد. کمیته ای هم در این زمینه تشکیل و قرار بر این شد که مسائل را بررسی کند و ارز ۴۲۰۰ تومانی را که برای کالاهای اساسی و اولیه در نظر گرفته شده به کاغذ هم اختصاص داده شود تا مطبوعات و کتاب با بحران مواجه نشود. نکته دیگری که در این جلسه مطرح شد این است که از صنعت کاغذ داخلی حمایت شود. زیر ساخت و امکانات صنعت کاغذ در شمال کشور وجود دارد اما در حال حاضر تعطیل شده است. ما به دنبال این هستیم مجددا فعالیت این کارخانه‌ها از سر گرفته شود و با افرادی که در کار قاچاق کاغذ هستند برخورد شود.
دو جلسه پیرامون این موضوع تشکیل شد و کمیته همچنان به طور مرتب در حال برگزاری جلسات است و نتیجه جلسات را در صحن علنی کمیسیون ارائه می‌دهد.
نماینده:رضایت بخش است؟
ذوالقدر: بله، میتوان تا حدودی آن را رضایت بخش دانست اما نوسانات و بالا و پایین رفتن قیمت دلار خواه ناخواه تاثیراتی می گذارد. برای تخصیص ارز ۴۲۰۰ تومانی هم باید خود وزارت ارشاد به موسسات زیر نظرش مجوز بدهد از تجربه های گذشته درس گرفتیم و ارز را بدون برنامه در اختیار کسی قرار نمیدهیم. وزارت ارشاد را مکلف کردیم موسسات و روزنامه هایی که زیر نظر وزارت ارشاد هستند و در اولویت هستند ارز۴۲۰۰ تومان به آنها اختصاص داده شود.
نماینده:با توجه به زمان بودجه ریزی مجلس برای مسائل مختلف کشور، آیا مجلس برای افزایش بودجه فرهنگی برنامه ای دارد؟ آیا دولت برنامه ای برای افزایش بودجه این حوزه داشته است یا خیر؟
ذوالقدر:امسال کمیته بودجه ای در کمیسیون فرهنگی مجلس تشکیل شد که من هم در آن عضو هستم. جلسه ای در سازمان برنامه و بودجه برگزار کردیم و تمام سازمان ها و دستگاه ها که با کمیسیون فرهنگی در ارتباط هستند مانند وزارت ورزش، وزارت ارشاد، سازمان تبلیغات، نهاد کتابخانه های عمومی، جامعه المصطفی و حوزه های دیگر مطالبات و درخواسته های خود را ارائه دادند قرار بر این شد در جلساتی که داریم این درخواست ها مطرح شود و برای آنها بودجه ای در نظر گرفته شود.
البته معاون پارلمانی شورای عالی انقلاب فرهنگی هم راهکارهایی و پیشنهادهایی را ارائه دادند و مقداری از مالیات و عوارض سیگار، فضای مجازی، نوشابه را بگیرند و به بودجه فرهنگی اضافه کنند. در غیر این صورت از حدود ۴۲۶ هزار میلیارد تومان که کل بودجه ۹۷ است ۹ هزار میلیارد تومان به فرهنگ که با درصد گیری حدود ۲/۴ درصد از بودجه کل کشور به آن اختصاص داده شده است.
بدون شک این بودجه مقداری افزایش خواهد داشت و امیدواریم بتوانیم از طریق رایزنی در کمیسیون تلفیق طرح‌ها و پیشنهادهای خوبی را مطرح کنیم و به تصویب برسانیم که این موارد در حوزه فرهنگ باعث تقویت موضوع فرهنگ شود.
نماینده: آیا درحوزه کتابخوانی هم در نظر گرفته می شود؟
ذوالقدر: نهاد کتابخانه ها حدود ۵ درصد از بودجه خود را از شهرداری ها دریافت می کنند. تعامل خوبی با شهرداری در بسیاری از زمینه ها داریم و شاهد هستیم شهرداری در این زمینه کمک هایی را به نهاد کتابخانه داشته و مکانی را در اختیار قرار داده است.
دو نوع کتابخانه به صورت کتابخانه های نهادی و کتابخانه های غیر نهادی داریم که شهرداری و وزارت ارشاد می تواند به کتابخانه های غیر نهادی کمک کند. مشکلات در این زمینه فراوان است حتی در استان تهران هم با این مشکل مواجه هستیم. بسیاری از کتابخانه ها فرسوده شده و نیاز به بازسازی دارند یا اینکه نیاز به تاسیس کتابخانه های جدید احساس می شود که این بودجه ها برای چنین دغدغه هایی کافی نیست.
نماینده: تشکیل فراکسیون فضای مجازی را تا چه حد مهم می دانید و اینکه آیا واقعا می تواند در ساماندهی فضای مجازی موثر واقع شود؟
ذوالقدر: اعتقاد زیادی به تشکیل فراکسیون فضای مجازی ندارم و معتقدم کمیسیون تخصصی تر و مهم تر است. اخیرا کمیته فضای مجازی را در کمیسیون فرهنگی تشکیل دادیم. تعدادی از همکاران طرحی را برای تشکیل کمیسیون فضای مجازی ارائه کردند که بعد از گفت‌وگو آنها را قانع کردیم، چنین طرحی تداخل در کار کمیسیون فرهنگی و از وظایف این کمیسیون است. این کمیته تشکیل شده و آقای پژمان فر رئیس این کمیته و آقایان قاضی زاده و شیخ هم در این کمیته فعال هستند. در حال حاضر هم طرحی برای ساماندهی پیام رسان ها ارائه کرده اند که در دست کار است و هنوز به اتمام نرسیده است.
نماینده:پیش از این گفته بودید که شهرداری تهران نقش موثری در رفع آسیب های اجتماعی دارد اما خانم نژادبهرام این موضوع را رد کرده است به نظر شما شهرداری توانسته است در این زمینه خود را نشان دهد؟
ذوالقدر: در جلسه ای که با آقای «شجاع پوریان» معاونت اجتماعی-فرهنگی شهرداری تهران داشتیم گزارشی که ارائه شد و کارهایی که برای ساماندهی کودکان کار، کارتن‌خواب‌ها، معتادین، انجام شده نشان دهنده این بود که کارهای مطلوبی در این زمینه صورت گرفته است.
شهرداری اگر تعامل و ارتباطات خوبی داشته باشد و مکانی را برای این موضوعات در اختیار نهادهای ذیربط مثل بهزیستی قرار دهد تعامل و اقدامات مثبتی در این زمینه صورت می‌گیرد.
نماینده: مقام معظم رهبری اشاره کرده بودند که حوزه فرهنگ در کشور مظلوم واقع شده است تلاش دولت برای پر رنگ شدن نقش دولت چگونه ارزیابی می کنید؟
ذوالقدر: همان طور که مقام معظم رهبری فرمودند خمیرمایه فرهنگ کوچک گذاشته شده است و هر قدر ما تلاش کنیم نمی توانیم به آن اندازه که مد نظر است، برسانیم اما در نهایت باید شفاف کنیم که منظور ما از فرهنگ کدام بعد از فرهنگ است.
نماینده: به نظر شما دولت آقای روحانی چقدر دغدغه فرهنگ دارد چه در دولت اول و چه در دولت دوم؟
ذوالقدر: با توجه به اینکه خودم در کمیسیون فرهنگی هستم، وزارت ورزش کمک زیادی برای اتمام طرح‌های نیمه تمام به خرج داده و از بخش خصوصی نیز کمک گرفته است و برخی مکانها را که قصد تشکیل مجموعه ورزشی داشتند از پرداخت آب و برق و مالیات معاف کرد.
کارهای بسیاری در این زمینه انجام شده و خود آقای سلطانی‌فر هم برای ارائه توضیحات به کمیسیون آمدند و مشکلات را توضیح دادند که زمانی که به وزارت رسیده اند بسیاری از پروژه ها ده درصد و بیست درصد پیشروی داشته اند.
این طرح ها همان طور که خانم فرامرزیان (معاون توسعه مدیریت و منابع وزارت ورزش و جوانان) در جلسه پیرامون بودجه بر روی آن تاکید داشتند این است که این طرح ها بودجه خیلی زیادی را طلب می کند و با توجه به اینکه این طرح ها به دولت فعلی ارتباطی ندارد و مربوط به دولت های قبلی می باشد ایجاد توقع کرده و باید به اتمام برسد. دولت باید کمک کند و به این پروژه‌ها بودجه هایی را اختصاص بدهد که با توجه به شرایط اقتصادی و تصمیم دولت در اختصاص بودجه به کالاهای اساسی، سبد غذا است. در دولت های قبلی کلید خورده که در حال حاضر دولت فعلی قادر به تکمیل آنها نیست.
دولت تلاش هایی در زمینه فرهنگ دارد اما قطعا مسائل مربوط به معیشت مردم در اولویت قرار دارند.
نماینده:اخیرا طرحی در کمیسیون شوراها مبنی بر استانی شدن انتخابات مطرح شده چقدر احتمال می‌دهید که چنین طرحی در صحن علنی رای بیاورد؟
ذوالقدر: یک فوریت این طرح در مجلس رأی بالایی را کسب کرده، این طرح با توجه به اینکه در مجلس هشتم و نهم نیز بررسی شده و توسط شورای نگهبان رد می شد در این مجلس هم دوباره مطرح شده به این صورت که ۲۰ درصد از شهرستان و ما بقی از کل استان به دست آید.
نماینده:به نظر شما شهرستان های کوچک در این قضیه آسیب نمی بینند؟
ذوالقدر: باید تقسیم کار در این موضوع صورت گیرد به عنوان مثال من در سال اول بیشتر به مسائل مربوط به پردیس و در سال نیز دوم به اسلامشهر پرداختم.
نماینده:امکان دارد مردم شهرهای کوچک غیر از تهران که لیست های سیاسی وجود دارد در این طرح قربانی شوند آیا تدبیری برای آن اندیشیده شده است؟
ذوالقدر: اگر در این طرح کسب ۲۰ درصد آرا قید نشده بود می توان گفت که بله مردم شهرستان ها قربانی رای های قومی و طایفه ای می شوند و هر کس مشهورتر باشد رای بیشتری کسب می کند. جو عمومی مجلس نسبت به این طرح راضی است و یک فوریت آن با رای بالای نمایندگان در مجلس رای آورد. این طرح می تواند باعث صرفه جویی در هزینه ها و تشکیل ائتلاف ها و لیستی رای دادن شود.
در فراکسیون زنان پیشنهادی مبنی بر سهمیه ۲۵ درصدی خانم ها در استان ها را مطرح کردیم که بعید به نظر می رسد مورد قبول واقع شود.