شناسهٔ خبر: 142204 - سرویس تاریخ
منبع: ماهنامه نماینده

این سود قابل محاسبه نیست!

بنی صدر محاسبات دقیقی لازم نیست تا مشخص شود هزینۀ یک فرد نفوذی که در ساختار وارد شده و به‌نفع دشمن به کارشکنی در امور می‌پردازد برای نظام تا چه اندازه است. بی‌شک این هزینه‌ها را نمی‌توان محاسبه کرد.

به گزارش ماهنامه «نماینده»، یکی از محاسن تسخیر به‌اصطلاح سفارت آمریکا را می‌توان افشای چهرۀ نفوذی‌ها دانست. اشخاصی که از روز نخست پیروزی انقلاب اسلامی در سمت‌های بسیار حساسی لانه کرده و در بزنگاه‌های خطیر، ضربۀ هولناکی به سیستم وارد کرده بودند و این نفوذ حتی برای مدت‌ها پس از تسخیر لانۀ جاسوسی نیز ادامه داشته است.

کافی است به سرنوشت اولین رئیس‌جمهور نگاهی از سر دقت بیندازیم. اسناد لانۀ جاسوسی هر آنچه که امام‌خمینی(ره) در خشت خام می‌دید، به عیان نشان داد و به ملت فهماند که بسیاری از مسئولین دولت موقت، برخی شخصیت‌های عضو مجلس خبرگان قانون اساسی، اولین رئیس‌جمهور و نزدیکان او و حتی میان مراجع با دشمن عالمانه یا به‌صورت ناآگاهانه در ارتباط بوده‌اند.

محاسبات دقیقی لازم نیست تا مشخص شود هزینۀ یک فرد نفوذی که در ساختار وارد شده و به‌نفع دشمن به کارشکنی در امور می‌پردازد برای نظام تا چه اندازه است. بی‌شک این هزینه‌ها را نمی‌توان محاسبه کرد. تسخیر لانۀ جاسوسی به‌دلیل افشای چهرۀ این شخصیت‌ها یکی از نعمت‌ها و مواهب الهی بوده است. در ادامه به برخی نفوذی‌های مهم در حوزه‌های مختلف که نام آنها در اسناد لانۀ جاسوسی برده شده است، می‌پردازیم؛ تا مشخص شود که سود عیان شدن چهرۀ چنین افرادی برای جمهوری اسلامی تا چه اندازه بوده است.

نفوذ با ادعای ضد آمریکایی!

«هدایت‌الله متین دفتری»، پسر «احمد متین دفتری»، نخست‌وزیر رضاشاه، عضو ساواک و عامل سازمان «سیا» بود. در یکی از اسناد لانۀ جاسوسی دربارۀ این فرد آمده است: «دکتر هدایت‌الله متین دفتری نوۀ قهرمان جبهه ملی مصدق است... به‌طور کلی فراموش شده است، از طرف دیگر او از داشتن ارتباط با سفارت احتراز می‌کند، او تمایل خود را برای ملاقات بیان می‌کند ولی هر بار که تلفن می‌کنم دلیل می‌آورد که آن زمانی که من به او پیشنهاد کرده‌ام امکانش وجود ندارد.»(1)

در یک سند دیگر دربارۀ متین دفتری آمده است: «متین دفتری آمریکا را خوب می‌شناسد و اصول آن را تحسین می‌کند، اما مانند بسیاری از ایرانیان مرتبط با آمریکا، وی اغلب مواقعی که در حضور دیگر ایرانیان باشد، خود را تحت فشار برای اتخاذ یک موضع انتقادی احساس می‌کند.»(2)

 در سند شمارۀ 98 از جلد دوم اسناد لانۀ جاسوسی -کتاب احزاب در ایران- نیز در رابطه با وی آمده است: «متین دفتری منبع قابل اطمینانی برای کسب اطلاعات دربارۀ فعالیت سیاسی مخالفین است، وی بی‌تکلف صحبت می‌کند و دربارۀ هر زمینه‌ای از فعالیت مخالفان(مخالفان آمریکا) به‌راحتی اطلاعات می‌دهد.»(3)

روشنفکری با مفاسد کلان نفتی!

«حسن نزیه» رئیس شرکت ملی نفت در دولت موقت بازرگان نیز از دیگر روشنفکرانی است که نام وی در اسناد لانۀ جاسوسی به دفعات آمده است. نزیه پس از پیروزی انقلاب تلاش فراوانی را ترتیب داد تا نظامی سکولار در ایران روی کار آید و این تلاش‌ها با واکنش بزرگانی چون شهید آیت‌الله بهشتی مواجه شد. به‌دنبال افشای مفاسد کلان نفتی حسن نزیه، وی از کشور متواری شد.

در پی تسخیر لانۀ جاسوسی دانشجویان پیرو خط امام اسنادی منتشر کردند که نزیه را در فهرست جاسوسان آمریکا نشان می‌داد. براساس این اسناد، حسن نزیه با نام رمز «اس.دی.پوتی» به جاسوسی برای آمریکا پرداخته بود.

براساس اسناد لانۀ جاسوسی علاوه‌بر همکاری نزیه با آمریکایی‌ها قبل از پیروزی انقلاب، حتی پس از برکناری وی از مسئولیت بلندپایه‌ترین مقام نفتی کشور، آمریکایی‌ها او را دوباره به رابط سازمان سیا در فرانسه وصل کردند.(4)

الان نمی‌توانیم ولی وقتش خواهد رسید!

شاید باور آن سخت به نظر برسد ولی آمریکا حتی در بین مراجع تقلید و علما نیز به فکر نفوذ بوده است هر چند این بزرگان شاید نمی‌دانستند که نفوذی دشمن هستند و در عمل کاری را انجام می‌دادند که او می‌خواست. در اسناد لانۀ جاسوسی بارها نام آیت‌الله شریعتمداری ذکر شده است. 

در یکی از این اسناد «رحمت‌الله مقدم مراغه‌ای» استاندار وقت آذربایجان شرقی و از اطرافیان شریعتمداری به مأمور سفارت آمریکا می‌گوید: «خیلی‌ها از شریعتمداری به‌خاطر عدم رهبری انتقاد می‌کنند، در صورتی که این انتقاد نابه‌جاست و [امام]خمینی قدرتمندتر از آن است که شریعتمداری فعلاً بتواند با او مقابله کند. ولی البته وقتش خواهد رسید، او افزود که آذربایجان مترصد اشارۀ او (شریعتمداری) است.»(5)

در سند دیگری به تاریخ 21 خرداد 1358 [11 ژوئن 1979] از دفتر وابستۀ دفاعی آمریکا به سازمان اطلاعات دفاعی، واشنگتن دی.سی آمده است: «آیت‌الله شریعتمداری: از شواهد و قرائن این‌گونه برمی‌آید که قدرت سیاسی آیت‌الله شریعتمداری رو به افزایش است و از قول یکی از دستیاران آیت‌الله خاقانی در بخش عرب نشین استان خوزستان، نقل شده است که: «ما منتظر شریعتمداری هستیم. حرف او برای ما حجت است. او را رهبر خود می‌دانیم.» از زمان پیروزی انقلاب، بسیاری از مواضع شریعتمداری با تصمیم‌های اتخاذ شده در قم در تضاد بوده است...»(6)

تحسین کنندۀ آمریکا و وزیر خارجۀ ایران!

نام «صادق قطب‌زاده» اولین رئیس صداوسیما پس از انقلاب اسلامی و وزیر خارجۀ کشور در برهه‌ای از سال‌های ابتدایی پیروزی انقلاب اسلامی نیز در اسناد لانۀ جاسوسی آمده است. در یکی از اسناد به‌ دیدار قطب‌زاده با یکی‌ از کارمندان‌ وزارت‌ خارجۀ‌ آمریکا در نوامبر 1977م. در این‌ کشور اشاره شده است.

وی‌ در این ‌ملاقات‌ با تأکید فراوان‌ بر ادعای‌ طرفداری‌ کارتر از حقوق بشر، اظهار امیدواری‌ می‌کند:‌ «کارتر اشتباهات‌ دولت‌های سابق‌ را تکرار نکند.» وی‌ اعلام‌ می‌کند:‌ «او و سازمانش‌ از تحسین‌کنندگان‌ آمریکا و ایده‌آل‌هایی‌ که‌ آمریکا از آن‌ دفاع‌ می‌کند، هستند.» مأمور آمریکایی‌ در پایان‌ این‌ ملاقات‌ها، چنین‌ اظهار می‌کند که‌ قطب‌زاده‌ «از لحاظ ‌ایدئولوژیک‌، ضدآمریکایی‌ به‌ نظر نمی‌رسید.»(7)

جاه‌طلبی که مهرۀ آمریکا شد

پیش از برگزاری انتخابات ریاست‌جمهوری در 5 بهمن 1358 اسنادی که نشان می‌داد «بنی‌صدر» با آمریکا رابطه دارد به دست دانشجویان پیرو خط امام افتاد، این اسناد به‌دلیل ناکافی بودن و نیز مخالفت شدید شخص «موسوی خوئینی‌ها» به اطلاع امام‌خمینی(ره) برای اقدامات مقتضی نرسید!

در اسناد لانۀ جاسوسی با اشاره به جزئیات فراوان در مورد شخصیت بنی‌صدر به نیازهای مالی وی که عاملی می‌تواند برای نفوذ در وی باشد، اشاره شده و آمده است: «اگرچه او احتمالاً درحال حاضر هیچ مشکل مالی ندارد، اما باید در نظر داشته باشد که ممکن است با یک تذکر کوتاه به خارج تبعید شود و در آن زمان می‌تواند از کمک مالی ما استفاده نماید.»

جاه‌طلبی‌های سیاسی بنی‌صدر نیز از دید عامل سازمان جاسوسی آمریکا دور نمانده و این عامل در گزارش خود نوشته است: «او جاه‌طلبی سیاسی دارد. او احتمالاً روزنامه‌اش را به این منظور ایجاد کرده که از آن به‌عنوان پایگاه قدرتی جهت مقاصد سیاسی آینده‌اش استفاده نماید.»

بنابر اعتراف‌های‌ یکی‌ از گروگان‌ها به‌ نام‌ «تام‌ آهرن»‌ ـ‌ رئیس‌ قرارگاه‌ سیا در تهران‌ ـ یکی‌ از جاسوسان‌ سیا که‌ خود را نمایندۀ‌ یک‌ کمپانی‌ تجاری‌ معرفی‌ کرده‌ بود، در حوالی‌ 29 مرداد 1358، به‌ تهران‌ آمده و بین‌ 3 تا 5 بار با بنی‌صدر ملاقات‌ می‌کند. در آخرین‌ جلسه‌، بنی‌صدر با پیشنهاد دریافت‌ حقوق ماهیانه‌ هزار دلار، به‌عنوان‌ مشاور اقتصادی‌ شرکت ‌تجاری‌ تحت‌ پوشش‌ سیا موافقت‌ می‌کند.(8)

در اسناد لانۀ جاسوسی از شخصیت‌های زیادی اسم برده شده است که نگاهی به لیست آنها می‌تواند فواید تسخیر به‌اصطلاح سفارت آمریکا را نشان دهد. بی‌شک مرور اسناد مرتبط با این شخصیت‌ها در حوصلۀ این نوشتار نیست ولی پژوهشگران می‌توانند با مداقه در اسناد به نتایج شگرفی برسند. کافی است نگاهی به اسناد لانۀ جاسوسی دربارۀ این شخصیت‌ها بیندازیم.

پی‌نوشت‌ها

  1. اسناد لانۀ جاسوسی، جلد 2 ، صفحۀ 416
  2. اسناد لانۀ جاسوسی، جلد 2، صفحۀ 594
  3. اسناد لانۀ جاسوسی، جلد 3، صفحۀ 9
  4. رجال سیاسی که نامشان از اسناد لانۀ جاسوسی سر درآورد ، مشرق، 13 آبان 1391 و شبه روشنفکران سر سفرۀ سفارت آمریکا، کیهان، 11 آبان 1394
  5. اسناد لانۀ جاسوسی، جلد 1، صفحۀ 54
  6. اسناد لانۀ جاسوسی، جلد 10، صفحۀ 464
  7. اسناد لانۀ جاسوسی، جلد 2، صفحۀ 500
  8. سیدروح الله امین آبادی ، ایران پس از انقلاب اسلامی، جلد 3 ، انتشارات خبرگزاری فارس، صفحۀ 286