به گزارش«نماینده»، مترو کارآمدترین و اصلی ترین شبکه حمل و نقل در جوامع مدرن محسوب می شود؛ در عین حال دارای کمترین قیمت و هزینه (رتبه اول در میان سیستم های حمل و نقل عمومی) در جهان است و توسعه آن استفاده را برای تمام اقشار جامعه فراهم می کند.
گسترش زمینی شهر تهران در طول چهار دهه اخیر از یک سو و افزایش جمعیت و مهاجرت از سوی دیگر به این کلانشهر کشور، نیاز به توسعه و افزایش خطوط مترو در پایتخت را بیشتر از گذشته نمایان می کرد، چنانکه طی ده سال اخیر توسعه مترو اولین هدف شورای شهر و شهرداری تهران بود. .
طبق آمار منتشر شده از سوی شورای شهر و شهرداری تهران، در سال ۸۴ تنها ۷۹ کیلومتر طول خطوط مترو در تهران احداث شده بود در حالیکه این میزان در سال ۹۶ با افزایشی چهار برابری به میزان ۲۶۳ کیلومتر افزایش یافته است که این در نوع خود یک پیشرفت چشمگیر است که به تبع با بردوش کشیدن بخشی از بار حمل و نقل عموم در باعث کاهش ترافیک شهری و آلودگی هوا هم شده است.
خیلی ها معتقدند اگر در یک دهه اخیر مدیریت شهری تهران در تکمیل خطوط مترو کوتاهی میکرد، امروز تهران به پارکینگی بزرگ از خودروهای جورواجور تبدیل شده بود.
مترو تهران امروز در پایان دوره محمدباتقر قالیباف با ۱۳۱ ایستگاه، نقاط مرکزی و تجاری شهر تهران را تحت پوشش قرار داده است در نتیجه باعث کاهش آلودگی هوا و مصرف سوخت و انرژی شده است و توانسته در سال ۹۵ رضایت ۷۸ درصدی شهروندان را بدست آورد آنقدر که حتی عبدالحسین مختاباد عضو اصلاح طلب شورای شهر هم ادر خصوص سرعت توسعه مترو تهران و احداث خط هفت این سیستم می گوید که دستاورد بسیار مهم و عظیمی در مترو بوده است و قطعا کمک دولت برای تکمیل آن لازم است.
همچنین هم اکنون مترو با سرویس دهی به موقع ( ۹۹.۲ درصد بدون تاخیر) میزان رضایت شهروندان را افزایش داده که این خود از دستاوردهای مهم شهردای تهران در دوران محمد باقر قالیباف بوده است.
در این میان البته خیلی ها این نکته را هم به عنوان مساله مهمی در ارزیابی عملکرد شهرداری تهران در عرصه حمل و نقل عمومی مطرح می کنند که انجام این میزان توسعه در مترو و اجرای طرح های عمرانی همزمان با اوج گیری تحریم های بین المللی بوده است، و از آن نتیجه میگیرند که رسیدن به اهداف سند چشم انداز تهران در چنین شرایطی از مصادیق همان کار جهادی است.
در کنار این مساله اما مترو تهران قطعا نواقص و کاستی هایی هم دارد که علی قول کارشناسان اگر نبود شرایط مترو تهران بسیار بهتر از آن چیزی بود که امروز هست. شهرام جباری زادگان مشاور سابق شهردار تهران و کارشناس برنامه ریز شهری در همین زمینه به خبرنگار ما می گوید که کندی در مسیر ساخت مترو تهران بسیار آزار دهنده بوده و حالا که ساخت و ساز به پایان رسیده است کمبود ناوگان معضل جدی مترو تهران شده است.
وی معتقد است که اگر بخش های مختلف درگیر با ماجرای مترو از جمله دولت به تعهدات خود عمل میکردند رضایتمندی شهروندان از مترو تهران بسیار بیشتر بود.
پرویز سروری عضو شورای چهارم شهر تهران در همین زمینه طی گزارش در صحن شورای شهر می گوید که "دولت رقمی نزدیک به ۱۸ هزار میلیارد تومان به شهرداری تهران بدهکار است" که اگر طی سالهای اخیر بخشی از تعهدات دولت به شهرداری تهران محقق می شد خدمت رسانی شهری هم گسترش می یافت.
قدرت الله گودرزی معاون مالی و اقتصاد شهرداری هم در همین زمینه با رد مساعدت و همکاری دولت با شهرداری تهران می گوید: اسناد بدهی های دولت به شهرداری تهران موجود است و باید بگویم که دولت یکی از بزرگترین بدهکاران به شهرداری تهران است و بر اساس سند در این باره حرف می زنم.
از سوی دیگر اقبال شاکری عضو شورای شهر تهران هم می گوید که در حال حاضر حمل و نقل مترو شامل ۳/۵ میلیون نفر در روز است. اگر ۳۰۰۰ واگن داشتیم، ۱۰ میلیون نفر جابجایی در روز داشتیم اما الان ۱۱۵۰ واگن داریم و نصف این میزان را جابجا میکنیم و به دلیل عدم وجود واگن کافی نمیتوانیم از ظرفیت بیشتری در مترو استفاده کنیم.
وی همچنین در ادامه گفت: " بر اساس محاسبات، سهم مترو در حمل و نقل باید ۳۰درصد باشد اما این میزان به دلیل کمبود تعداد واگن کمتر از ۳۰ درصد است و علت اصلی کمبود واگن هم به بدهی دولت به شهرداری باز می گردد. زیرا طبق مصوبه قانونی کشور در هر شهری که مترو ساخته می شود، دولت موظف به پرداخت ۵۰ درصد از هزینه هاست که از سال ۸۲ تا کنون دولت سهم خود را پرداخت نکرده است. با این وجود، شهرداری این هزینه را تقبل کرده اما این انتظار وجود داشت که دولت در صورت نپرداختن سهم خود، حداقل واگن های مترو را تامین کند، در همین زمینه هم قرار بود دولت ۲۰۰۰ واگن به شهرداری تحویل دهد و یا حتی باساخته شدن هر ۱۰۰ کیلومتر خط مترو، دولت نیمی از هزینه ۱۰۰ کیلومتر را پرداخت کند و یا خود، ساخت ۱۰۰ کیلومتر را بر عهده بگیرد که البته هیچ کدام محقق نشده است."
آمارهای شورای شهر تهران می گوید که دولت تنها بابت توسعه مترو از محل سهم ۵۰ درصدی دولت در ساخت مترو رقمی معادل ۵۷۰۹ میلیارد تومان به شهرداری بدهکار است که خود بودجه بزرگ و قابل توجهی است.
امروز اما با همه این محدودیت های اقتصادی و سیاسی، طرح توسعه مترو تهران مصوب شورای عالی ترافیک با تلاش شهرداری تهران به پایان رسیده است و محمدباقر قالیباف در پایان دوره سوم تصدی گری خود، مترو تهران را با ۸ خط و قریب به ۴۰۰ کیلومتر ریل تحویل مردم تهران میدهد، عملکردی که شاید امروز آبروی محمدباقر قالیباف باشد.