به گزارش نماینده، محمدجواد حق‌شناس عضو شورای مرکزی حزب اعتماد ملی در گفتگو با خبرنگار مهر با اشاره به شعارهای مردم و امام(ره) در جریان پیروزی انقلاب اظهار داشت: اگر بخواهیم سال‌های ۵۶ و ۵۷ را مرور کنیم می‌بینیم که انقلاب در دو بعد خواسته مردم و خواسته رهبران دو هدف اصلی را مورد توجه قرار داد؛ یک حوزه مسائل سیاست خارجی و دو حوزه مسائل سیاست داخلی و نحوه رابطه دولت و ملت و جایگاه مردم.
وی افزود: ما اگر دو شعار را به عنوان شعارهای محوری مردم مرور کنیم می‌بینیم که شعار «استقلال آزادی جمهوری اسلامی» و «نه شرقی نه غربی» محوری‌ترین شعار هایی است که مردم مطرح کرده‌اند.
تبیین شعارهای مردم در ابتدای انقلاب
حق‌شناس با بیان اینکه ما در این دو شعار دقیقا توجه مردم و انقلابیون را در حوزه سیاست خارجی که در آن مقطع بسیار روشن و شفاف بیان شد را مشاهده می‌کنیم گفت: زمانی که در این شعارها تاکید مردم بر عنصر استقلال می‌شود چه معنایی دارد؟ استقلال به معنی توانمندی تصمیم‌گیری رهبران کشور و قدرت عمل در عرصه سیاست خارجی است که بتوانند به دور از فشارها و اعمال نظرهای قدرت‌های بزرگ تصمیمی درست را در چارچوب منافع خودشان اتخاذ کنند.
عضو شورای مرکزی حزب اعتماد ملی تاکید کرد: زمانی که مردم یک‌صدا فریاد می‌زنند استقلال، این در درون خودش یک پیام را دارد و آن این است که نگران استقلال کشور و دخالت‌های ناروای قدرت‌های بیگانه در امور داخلی خودشان هستند.
وی ادامه داد: معنی دیگر شعار استقلال این است که عموم مردم بر این باورند که این عنصر مهم در حوزه تصمیم‌گیری در سیاست خارجی با چالش روبرو و دچار مشکل است.
حق‌شناس خاطر نشان کرد: از این منظر می‌توانیم به این نتیجه برسیم که عموم خواسته‌های مردم در آن مقطع در این نگاه مستتر است که مردم باور نداشتند که رژیم پهلوی در دوران حاکمیت ۳۷ ساله به این عنصر اصلی پایبندی نشان داده و در مسیر استقلال کشور حرکت کرده باشد.
عضو شورای مرکزی حزب اعتماد ملی گفت: از آن طرف الگوی جایگزینی که ارائه می‌شود الگویی به نام «جمهوری اسلامی» است. در این الگو آن دو خواسته مردم وجود دارد و طبیعی است که این الگو اگر بتواند جایگزین سیستم پیشین بشود می‌تواند این دو خواسته مردم را محقق کند و به نتیجه برساند.
وی با بیان اینکه با این روال انقلاب به پیروزی می‌رسد و رهبری انقلاب و مردم این خواسته را فریاد می‌زنند اظهار داشت: نهایتا تبلور این خواسته در قانون اساسی در سال ۱۳۵۸ خودش را در عرصه سیاست خارجی نشان می‌دهد.
حق شناس با اشاره به شعار «نه شرقی نه غربی» مردم در اوج نظام دو قطبی شرق و غرب در آن زمان گفت: اینجا وقتی مردم بحث استقلال را مطرح می‌کنند در واقع همزمان به دو حوزه قدرت دست رد می‌زنند و عنوان می‌کنند که ما می‌خواهیم یک راه تازه‌ای را دنبال کنیم.
عنصر «آزادی» به اندازه عنصر «استقلال» مورد توجه قرار نگرفت
وی افزود: وقتی در آن زمان بحث «نه غربی» در شعارها مطرح می‌شود بسیاری از عناصر انقلابی که گرایش چپ داشتند پیشنهاد گرایش به «شرق» را دادند اما مردم هوشمندانه خواسته خودشان را با طرفداران گرایش چپ روشن می‌کنند که ما وقتی شعار نه غربی را می‌دهیم در ازای آن به شعار نه شرقی نیز تاکید داریم و این به معنی این نیست که اگر ما بخواهیم از وابستگی به غرب رها بشویم به دامن جریان شرقی نظالم سلطه بغلطیم.
عضو شورای مرکزی حزب اعتماد ملی با تاکید بر اینکه این موضوع در خواسته مردم، قانون اساسی و در بیانات رهبران انقلاب کاملا خود را نشان داد و تبدیل به یک راهکار شد و در حوزه عمل نیز مورد توجه قرار گرفت گفت: باید تاکید کنم که در آن سال‌ها توجهی که بر عنصر استقلال شد به همان اندازه به عنصر آزادی که خواست مردم بود توجهی نشد و یا کمتر مورد توجه قرار گرفت.
حق شناس با بیان اینکه عملکرد محمدرضا شاه بعد از ۲۸ مرداد ۳۲ و تصمیماتی که عمدتا با حضور مستشاران غربی بویژه آمریکایی ها و انگلیسی‌ها می‌گرفت بر نوع مراودات ایران با نظام بین‌الملل تاثیر می‌گذاشت اظهار داشت: روابط ایران با نظام بین‌الملل بشدت تحت تاثیر رابطه‌ای بود که محمدرضا شاه در دهه ۲۰، ۳۰ و ۴۰ در حوزه نظام غربی تعریف کرده بود، به همین دلیل مردم تلاش خود را در حرکت انقلابی خود می‌کردند تا به خواسته مورد نظرشان برسند.
بازخوانی عضویت ایران در برخی پیمان‌های بین‌المللی و منطقه‌ای پس از انقلاب
وی افزود: مردم این مسیر را بدرستی حرکت کردند و از نوع عملکرد می‌بینیم که ایران بعد از انقلاب اسلامی از «پیمان سنتو» که بخشی از زنجیره نظام غربی و برای مقابله با کشور شوری سابق و نظام شرقی بود خارج می‌شود.
این کارشناس مسائل سیاسی به یکی دیگر از تصمیمات ایران بعد از انقلاب مبنی بر پیوستن به جنبش عدم تعهد اشاره کرد و گفت: می‌بینیم این اتفاق بعد از انقلاب با تاکید بیشتری مورد توجه قرار می‌گیرد و به هرحال جایگاه کشورهای عدم تعهد بخصوص ایران دارای موقعیت مناسب‌تری می‌شود.
حق‌شناس با بیان اینکه توجه ایران به کنفرانس اسلامی بعد از انقلاب اسلامی پررنگ‌تر شد تاکید کرد: ایران قبل از انقلاب به کنفرانس اسلامی پیوسته بود اما موقعیت انقلاب اسلامی و رنگ و بویی که داشت باعث شد تلاش کند جایگاه ایران را در کنفرانس اسلامی ارتقا بدهد.
وی همچنین به حضور ایران در سازمان «اکو» اشاره و خاطر نشان کرد: ایران یا تقویت و بازسازی اکو که جایگزین «آی‌تی‌پی» که قبلا در قالب سه کشور ایران-پاکستان-ترکیه بود، شده بود گسترش بیشتری پیدا کرد و امروز می‌بینیم که کشورهای اکو بعد از فروپاشی شوروی هم به حدود ۱۰ کشور رسیده است که این نشان دهنده عزمی بود که ایران در منطقه و حضور در پیمان های منطقه‌ای داشت.
عضو شورای مرکزی حزب اعتماد ملی در ادامه به عضویت ایران به گروه ۸ اشاره کرد و افزود: ایران همچنین بعد از انقلاب تلاش کرد به پیمان گروه ۸ که از ابتکارات ابتدایی «نجم‌الدین اربکان» در زمان نخست وزیری‌اش در ترکیه بود بپیوندد.
مهمترین شاخص در تصمیمات امام(ره) منافع ملی بود/ ماجرای پیام «راه قدس از کربلا میگذرد»
حق شناس با اشاره به ویژگی‌های رهبری امام(ره) و با بیان اینکه ایشان هوشمندانه مانند اکثر رهبران کاریزماتیک کمال درایت خود را در مدیریت انقلاب نشان دادند تاکید کرد: با توجه به رفتارهای مداخله جویانه‌ای که غربی‌ها بعد از ۲۸ مرداد در ایران داشتند، رویکرد ضد آمریکایی در بعد از انقلاب بیانات امام(ره) و رفتارهای عموم مردم بویژه دانشجویان اوج گرفت و در آن سال‌ها آمریکا به عنوان سمبل حرکات‌های ضد مردمی یا ضد انقلابی قلمداد شد.
وی افزود: اما زمانی که این حرکت از مسیر خود خارج می‌شود می‌بینیم که «منافع ملی» مورد تجزیه و تحلیل قرار می‌گیرد و به عنوان مهمترین شاخص در عرصه تصمیم گیری‌های آن مقطع وارد عمل و در یک چارچوب عملکردی به عنصر راهنما در عرصه سیاست خارجی تبدیل می‌شود.
این کارشناس مسائل سیاسی به ذکر نمونه‌ای از نوع مدیریت امام(ره) در توجه به منافع ملی پرداخت و یادآور شد: برای نمونه نگاه امام به مساله اسرائیل از ابتدای انقلاب کاملا روشن بود که این رژیم فاقد مشروعیت و وجود آن محل سوال است اما وقتی در یک برهه‌ای اسرائیل به جنوب لبنان حمله می‌کند و ما هم از طرفی درگیر یک جنگ ناجوانمردانه با عراق هستیم، تعدادی از رزمندگان تصمیمی می‌گرند برای دفاع از مردم لبنان به آن کشور اعزام شوند اما امام(ره) خیلی صریح و روشن پیام می‌دهد که «راه قدس از کربلا میگذرد».
حق شناس تاکید کرد: این شاید روشن‌ترین پیامی است که نشان می‌دهد وقتی پای منافع ملی در کار است دشمنی با اسرائیل «فرع» و «اصل» دفاع از سرزمین و تمامیت ارضی و حفظ دستاوردهای رزمندگان در مرزهای خودی می‌شود.
وی ادمه داد: این ماجرا در واقع بگونه‌ای رهبری می‌شود که تمرکز باید در مباحث کشور باشد و بعد از آن وقتی خیالمان از حفظ جایگاه‌مان راحت شد می‌توانیم به بحث اسرائیل هم بپردازیم.
پذیرش قطعنامه ۵۹۸ بزرگترین تصمیم امام(ره) بعد از پیروزی انقلاب بود
عضو شورای مرکزی حزب اعتماد ملی با بیان اینکه این اتفاق مجددا در جریان پذیرش قطعنامه ۵۹۸ هم تکرار شد تاکید کرد: یادمان نرفته است که در آن سال‌ها شعار اصلی رزمندگان و قشر قابل توجهی از مردم و حتی اعلامیه های مردم «جنگ جنگ تا پیروزی» و «جنگ جنگ تا رفع فتنه» بود اما گزارش‌هایی که کمتر از یک هفته خدمت امام(ره) می‌رسد تصمیم گیران اصلی کشور را به این جمع بندی می‌رساند که ادامه جنگ ممکن است مخل تمامیت ارضی ما باشد و آسیب جدی به کیان نظام اسلامی بزند.
حق شناس خاطر نشان کرد: در آن زمان این بحث محوری پیش می آید که ما اگر بخواهیم این روند را ادامه بدهیم منجر به زیان مردم و سرزمین می‌شود و از طرفی باید بین این عنصر و پذیرش آتش‌بس که تا دیروز شعار ان را می‌دادیم ما حاضر به آتش‌بس نیستیم و باید جنگ را تا پیروزی ادامه بدهیم در خودمان بشکنیم.
این کارشناس مسائل سیاسی پذیرش قطعنامه را بزرگترین تصمیم امام(ره) دانست و گفت:امام دو تصمیم بزرگ را در طول رهبری خود گرفت، یک تصمیم گیری برای رهبری و نهایتا پیروزی انقلاب و دو هم پذیرش قطعنامه که بسیار شجاعانه و در عین حال با از خود گذشتگی بسیار ایشان همراه بود، که البته دیدیم مردم هم در نهایت تسلیم این منطق شدند.
عقب‌نشینی هوشمندانه گاهی از ده‌ها پیشروی سودمندتر است
وی افزود: امام(ره) در این تصمیم‌گیری نشان دادن که در عرصه عمل یک سیاستمدار هوشمند می‌داند که در چه زمانی باید تصمیم بگیرد و در چه زمانی باید حرکت به پیش را دنبال کند و در چه زمانی باید به عقب بنشیند. در واقع اثرات یک عقب‌نشینی هوشمندانه در جنگ از ده‌ها پیشروی بدون محاسبه سودمندتر و مفیدتر خواهد بود.
عضو شورای مرکزی حزب اعتماد ملی همچنین یکی از هوشمندانه‌ترین تصمیمات رهبر معظم انقلاب را در بیانات ایشان در موضوع «نرمش قهرمانانه» عنوان کرد و اظهار داشت: این تصمیمات نشان می‌دهد کلیت نظام سیاسی ممکن است یک زمانی در حالت آفندی و یک زمانی در حالت پدافندی باشد. نظام یک زمانی نیازمند این است که به درون برسد و یک زمانی ممکن است به بیرون توجه کند.
حق شناس با اشاره وضعیتی که کشور در هشت ساله قبل از دولت جدید به آن دچار شد و مجموعه ای از ناکارآمدی‌ها و در حوزه‌هایی مفاسدی بروز کرد تاکید کرد: اتفاقات هشت سال دولت قبل چارچوب‌های درونی نظام سیاسی را در یک حوزه هایی دچار اشکالات اساسی کرد که ممکن بود آسیب جدی به کشور بزند و حداقل به خاطر اختلاف‌نظری که در میان رهبران سیاسی و نخبگان وجود داشت ممکن بود مشکلات جدی را فراهم بکند.
وی افزود: اما وقتی که بحث نرمش قهرمانانه مطرح می‌شود، فضایی برای دیپلمات‌هایی که در عرصه دیپلماسی موافق این نگاه هستند و مردمی که به این نگاه رای دادند فراهم و به آنها گفته می‌شود که این مسیر کاملا باز است و مشکلی وجود ندارد و اگر فرصتی فراهم شد که ما در عرصه دیپلماسی بتوانیم به اهدافمان برسیم این راه بسته نیست و امکانی که ما بتوانیم از این منظر منافع خود را تامین بکنیم موجود است.
این کارشناس مسائل سیاسی تاکید کرد: این در واقع فرصتی بود که ایجاد شد و امیدوارم که در واقع متناسب این فرصتی که در اختیار دستگاه دیپلماسی قرار گرفت مابقی قوا، رسانه‌ها و نهادها باید با دولت در این بخش همراهی کنند تا در این فضا یک صدای واحد از کشور شنیده شود.
حضور مردم در عرصه تصمیم‌گیری مهمترین عنصر قدرت جمهوری اسلامی است
عضو شورای مرکزی حزب اعتماد ملی در ادامه مهمترین عنصر قدرت جمهوری اسلامی را حضور تمامی آحاد مردم در فضای تصمیم‌گیری ارزیابی کرد و اظهار داشت: جمهوری اسلامی به عنوان مهمترین دستاورد انقلاب کلیتی است با همین عنوان یعنی جمهوری به حضور تمامی آحاد جامعه در تصمیمی‌گیری برای تعیین سرنوشت و اداره امور تعریف می‌شود.
حق‌شناس ادامه داد: اگر بخواهیم بر آخرین تبلورجمهوریت تاکید کنم نگاهی بود که رهبری انقلاب در انتخابات ۹۲ ارائه دادند و از مردم خواستند که حتی اگر جمهوری اسلامی را قبول ندارند و ایران را قبول دارند در انتخابات شرکت کنند. این دعوت عام از مردم و مشارکت عمومی مهمترین دستاوردی است که می‌تواند آن را تبدیل به یک قدرت کند، قدرتی که بتواند خود را در تمام قدرت‌های منطقه‌ای در حوزه خاورمیانه به عنوان یک حوزه اصلی گفتمان و تولید قدرت نشان بدهد.
عضو شورای مرکزی حزب اعتماد ملی با تاکید بر اینکه مطمئنم ایران در این روزگار هم بالقوه و هم بالفعل این توانایی را دارد که تبدیل به یک قدرت بزرگ در منطقه بشود خاطر نشان کرد: ما امروزه در عرصه نظامی، فناوری، تکنولوزِ های نوین، محیط زیست و کنترل آلایندگی یکی از کشورهای مطرح دنیاست، اما ای کاش این حوزه‌ها با توانمندی اقتصادی و اجتماعی و کاهش آلام مردم و شکاف غنی و فقیر همراه می‌شد و کارآمدی نظام اداری را بالا می‌برد.
وی اظهار داشت: ما نمی‌توانیم دم از قدرت بزنیم اما در این حوزه‌ها ناکارآمد یا فسادهای بزرگ در کشور داشته باشیم. لازمه این موضوع آن است که در حوزه هایی که دچار ضعف هستیم ارتقا دهیم و در عین حال در عرصه سیاست خارجی نیز تلاش کنیم به یک مجموعه‌ای که یک صدای واحد از آن شنیده می‌شود تبدیل بشویم.
حق شناس گفت: نمونه مشخص آن این است که ما در مرگ پادشاه عربستان وقتی دولت و وزیر خارجه یک موضع مشخص می‌گیرد می‌بینیم که خطیب نماز جمعه برخلاف تمام پروتکل‌های بین المللی سخنی از آن صادر می‌شود که تمام تلاش‌های نظام سیاسی را با چالش مواجه می‌کند؛ این نوع رفتارها موجب کاهش قدرت ملی ما در عصه سیاست خارجی خواهد شد.
نظر شما