«نماینده» - حدیث ابراهیمی راد - غلامرضا منتظری نماینده مردم گرگان و آق‌قلا در استان گلستان و نایب‌رئیس کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی، دارای دکترای فرهنگ و تمدن اسلامی است. از سمت‌های اجرایی وی می‌توان به عضویت هیئت‌علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد گرگان و واحد قائم‌شهر، مدیریت گروه معارف اسلامی دانشگاه منابع طبیعی و علوم کشاورزی، ریاست بسیج اساتید استان گلستان و مدیرکلی فرهنگ و ارشاد اسلامی استان گلستان اشاره کرد.
در حاشیه بازدید منتظری از تحریریه «نماینده» مباحثی دربارۀ مسائل حوزۀ فرهنگی و موضوعات روز کشور مطرح شد که در کنار راهکارهایی که برای حل مشکلات حوزه انتخابیه‌اش ارائه کرد. متن کامل گفت‌وگو در ادامه می‌آید.
**ضمن عرض خیر مقدم خدمت شما، در ابتدا اگر نکته‌ای هست که مایلید به آن اشاره شود، بفرمایید.
از اینکه مجالی فراهم شد در جمع شما باشم بسیار خرسندم. نوع نگاه پایگاه خبری «نماینده» را تحسین می‌کنم؛ بدون شک اگر این نگاه مستقل در اولویت رسانه شما وجود نداشت خیلی از حقایق تحت‌الشعاع قرار می‌گرفت، وابستگی همیشه شکننده است و استقلال مزیت‌های بسیاری دارد که ازجمله آن عزت شماست. مزیت بعدی این استقلال، اعتمادآفرینی و مزیت بعدی و مهم این است که پرچم انصاف بر بام سایت شما به اهتزاز در می‌آید.
اعتماد مهم‌ترین سرمایه اجتماعی هر مجموعه و سازمانی است. مهم‌ترین سرمایه شما اعتماد است که اعتماد هم درنتیجه انصاف و عدالت به وجود می‌آید؛ اگر شما بدون توجه به گرایش‌های جناحی، گروهی، سیاسی و ... حقایق را مطرح کردید زمانی که جامعه بر سر دوراهی شک و ایمان قرار گرفت به سایت شما رجوع می‌کند.
ما شاهد هستیم که برخی از خبرگزاری‌ها و رسانه‌های بین‌المللی مثلاً در حوزه‌های اقتصادی به دلیل نوع عملکردشان مرجع تصمیم‌گیری برای سرمایه‌گذاری‌های کلان شده‌اند. این اعتماد مسئله مهمی است که برآیند تصمیماتی است که شما اتخاذ کردید.
** یکی از مباحثی که از مجالس قبل مطرح شد ولی به سرانجام نرسید یا به تغییراتی نیاز داشت، طرح جمعیت و تعالی خانواده بوده که در حال حاضر در کمیسیون فرهنگی در حال بررسی و بروز رسانی است. روند این طرح چگونه است؟
با شروع مجلس یازدهم و بعد از رهنمودهای مقام معظم رهبری، تکلیف مجلس بیشتر روشن شد که باید قلمرو نگاهشان را به اولویت‌های اعلام‌شده معطوف کنند. در صدر انتظارات ایشان در حوزه فرهنگ، مسئله خانواده و جمعیت بود لذا بلافاصله کمیسیون آن را در دستور کار خودش قرار داد.
محور دومی که آقا تأکید کردند بحث فضای مجازی و پیام‌رسان‌های داخلی بود. در این مبحث مقام معظم رهبری با توجه به اهمیت موضوع به آن قید زمان کوتاه‌مدت زدند؛ نکته‌ای که برای گزینه‌های دیگر مطرح نشد. بحث سوم بحث سبک زندگی بود لذا ما به ترتیب از خانواده و جمعیت شروع کردیم.
چند اقدام به موازات هم در این طرح شکل گرفت؛ ابتدا با این هدف که تجارب را به هم گره بزنیم در یک فراخوان از تمام نهادها، سازمان‌ها، تشکل‌های حقیقی و حقوقی که تجاربی داشته یا طرح‌هایی را آماده کرده بودند دعوت کردیم ایده‌های خود را در حوزه خانواده و جمعیت ارائه دهند. به دنبال آن هستیم که وقتی بررسی این طرح به پایان رسیده و رونمایی می‌شود، خیلی اما و اگر نداشته باشد. البته نمی‌خواهیم بگوییم که بی‌نقص خواهد بود، تنها درصدد آن هستیم که نواقص به حداقل برسد.
این مرحله طی شده و در گام بعدی که در آن به روحیه انقلابی و جهادی نیاز بود، ظرف یک ماه پیش‌نویس طرح برای ارائه به صحن آماده شد و مراحل پایانی خود را طی می‌کند. به دلیل اینکه قول داده بودیم کار ظرف یک ماه تمام شود، یکی از کارهای کم‌نظیر کمیسیون این بود که کمیته خانواده به شکل شبانه‌روزی در ایام تعطیلات محرم به جد پای کار ایستاد.
اکنون نیز در مرحله دعوت از سازمان‌ها و نهادهایی هستیم که قرار است شانه‌هایشان را زیر بار این مسئولیت بگذارند؛ ما آسیب‌شناسی کردیم و متوجه شدیم یکی از دلایل عدم اجرای قوانین گذشته راجع به خانواده این بود که ضمانت اجرا خیلی دقیق پیش‌بینی نشده بود؛ لذا ما در این طرح که فصل پایانی آن ضمانت اجرایی است، مرور کرده و تفکیک کردیم که چه کسانی مسئولیت دارند تا برجسته شود و قلمرو مأموریت آن‌ها مشخص شود و ابهامی باقی نماند.
** تحویل طرح به هیئت‌رئیسه مجلس چه موقع انجام خواهد شد؟
پیش‌بینی ما این است که حداکثر تا آخر شهریور تمام می‌شود و برای اوایل مهر آمادۀ ارائه به صحن علنی مجلس است.
** دربارۀ مزیت‌های طرح توضیح می‌دهید؟
در طرح فعلی به دنبال این هستیم که کار جامع و فراگیر باشد؛ وقتی یک امر فرهنگی انجام می‌شود ابتدا باید موانع اقتصادی، فرهنگی و قانونی پیش روی آن شناسایی شود. این کار باعث خواهد شد در طرح جدید این موانع دوباره تکرار نشود.
در کنار شناسایی موانع، باید مشوق‌هایی وجود داشته باشد. در قسمت مشوق‌ها بخش‌های مختلفی وجود داشت، به‌عنوان‌مثال در بخش بانوان است در طرح‌های قبلی مرکز ثقل پیاده‌سازی این طرح شامل خانم‌های کارمند بود درحالی‌که بخش اعظم جامعه را خانم‌های خانه‌دار تشکیل می‌دهد که آن‌ها هم مشکلات و دغدغه‌های خاص خود را دارند
ازجمله مباحث دیگر مسائل بهداشتی بود که مشکلات فراوانی داشتیم برای حل این مسئله از اعضای کمیسیون بهداشت هم دعوت شد به کمیسیون تشریف بیاورند و نظرات خود را در مورد این طرح با ما در میان بگذارند تا زمانی که به صحن ارائه می‌شود دوباره وقت مردم با اماواگرها گرفته نشود.
خوشبختانه طرح نسبتاً جامعی شده و امیدوارم که در مجلس نیز با اقبال خوبی مواجه شود. این حقیقت اجتناب‌ناپذیر است که یکی از مؤلفه‌های قدرت اجتماعی هر جامعه، جمعیت است؛ به‌ویژه جمعیت جوان، پرانرژی، باطراوات. لذا اگر در بحث جمعیت سهل‌انگاری کنیم واقعاً قابل‌بخشش نیست.
هرم سنی فعلی ما گر چه هنوز جزء کشورهای جوان جهان محسوب می‌شود، اما روند کلی حاکی از این است که اگر این روند ادامه پیدا کند ما به سمت میان‌سالی و کهن‌سالی پیش خواهیم رفت، اگر همین روند ادامه پیدا کند، آینده ما آینده خوبی نیست؛ پس باید نگرش‌ها و اندیشه تغییر پیدا کند. باید نگاهی به افق به جمعیت نگاه بکنیم.
در بازدیدهایی که از روستاهای استان گلستان و شهرستان گرگان داشتم جرقه‌ای در ذهنم ایجاد شد و دوستان از آن استقبال کردند؛ محرومیت‌زدایی از روستاها - که یکی از ویژگی‌های اصلی انقلاب اسلامی است - باید در سرلیست اولویت‌های ما باشد. مرکز ثقل جمعیت ما اتفاقاً در روستاهاست؛ وقتی به روستا کمک کنیم به حل یک مشکل ملی کمک شده است و صرفاً به یک فرد کمک نمی‌شود. وقتی در یک روستا امکانات آرامش و آسایش و معیشت فراهم شود دیگر خیلی وابستگی شهرنشین‌ها را ندارد و خیلی برای فرزند دار شدن اما و اگر قائل نیست.
مزیت بعدی طرح این است که ما از سایر مراکز که به شکل تخصصی در این حوزه کار کرده بودند مثل حوزه علمیه قم، بنیاد ملی خانواده، مرکز پژوهش‌های مجلس، شورای عالی فرهنگی و برخی که تجربه‌های شخصی داشتند نیز درخواست کمک کردیم.
**چند درصد این طرح نسبت به دو طرح قدیم بروز شده است؟
به نظر می‌رسد بین ۳۰ تا ۳۵ درصد تغییرات داشته است. البته تغییرات جزئی است، ولی روح حاکم بر طرح نسبت به گذشته تغییر کرده است. از جمله آن بحث موانع و ایجاد ضمانت اجرایی که در گذشته پیش‌بینی نشده بود و بحث جدیدی است.
ضمن اینکه همین‌جا باید از دوستانمان در مجلس گذشته بابت سنگ بنای این طرح تشکر کنم. طرح در مجالس گذشته به صحن هم ارائه شد، اما در مجلس یازدهم، کمیسیون فرهنگی درخواست کرد این طرح بازگردانده شود تا تجدیدنظر صورت بگیرد. به دنبال آن هستیم که اشکالات گذشته برطرف شود.
البته اعتقاد ما بر این است که این طرح هنوز هم با وجود تمام تغییراتی که اعمال شده است، با آن وضعیت آرمانی خودش فاصله دارد، ولی نمی‌توانیم صبر کنیم تا قانع شویم که این طرح بهترین است. با در نظر گرفتن این موضوع، زمان را از دست می‌دهیم.
**این عجله باعث نمی‌شود طرح دچار نقص شود؟
ما در این طرح دقت را فدای سرعت نکردیم. هر کاری هر پروژه‌ای، هر طرحی را که بخواهید انجام دهید نمی‌توانید بگویید قطعاً کامل‌ترین است. از این منظر عرض می‌کنم که چون باید بپذیریم دامنه مجهولات ما پیوسته بر دامنه معلومات ما سبقت می‌گیرد. ضمن اینکه نباید به وضع موجود قانع شویم، لذا باید نگاهمان را به سمت افق داشته باشیم، قطعاً در مراحل بعدی هم این طرح تقویت خواهد شد و چون هنوز اجرایی نشده، نواقصش را نشان نمی‌دهد.
** امسال سال جهش تولید است و وزارت صمت نیز یک وزارتخانه خیلی مهم کشور است، اما مورد بی‌مهری دولت و رئیس‌جمهور قرار گرفته است. به نظر شما علت این کم‌توجهی چیست؟
شکی نیست که همه وزارتخانه‌ها درمجموع تحولات کشور به نوبۀ خودشان سهیم‌اند، اما به‌تناسب نیاز اساسی کشور که در شرایط کنونی اقتصاد، معیشت و جهش تولید است باید گفت یکی از وزارتخانه‌هایی که باید پیش‌قراول و پیش‌گام این تحول باشد وزارت صمت است. این امر مسئولیت رئیس‌جمهور را سنگین‌تر می‌کند. آقای رئیس‌جمهور در معرفی وزیر جدید تعلل کرد و باید جدی‌تر به این موضوع می‌پرداخت. البته مجلسی‌ها مدام پیگیری کردند تا فرد پیشنهادی در مرحله قبلی معرفی شد.
چون سال پایانی دولت هم هست، مجلس در این شرایط با نگاه همراهی گام به پیش برمی‌دارد و به دنبال مچ‌گیری نیست. مجلس می‌تواند از تمام ظرفیت قانونی خود استفاده کند، ولی مردم ضرر می‌کنند؛ با این شرایط آقای رئیس‌جمهور باید اهتمام بیشتری نسبت به این موضوع می‌داشت. این یک پدیدۀ قابل پیش‌بینی است که اگر وزارت صمت به وظیفه خودش عمل نکند در خیلی از حوزه‌ها نارضایتی اجتماعی را به دنبال خواهیم داشت؛ مهم‌ترین سرمایه اجتماعی یک نظام رضایت مردم است.
یک بخش از مؤلفه‌های مؤثر در نظام، خدماتی است که ارائه می‌شود. این خدمات بخشی در حوزه صنعتی، بخشی در حوزه‌های معدن و بخشی در حوزه تجارت است. ما شاهد بی‌ثباتی قیمت در کشور هستیم و وقتی به حوزه انتخابیه می‌روم سرم را پایین می‌اندازم چون واقعاً نمی‌توانم پاسخ قانع‌کننده به مردم بدهم. بعضی از مردم هم خیلی خودمانی می‌گویند انگار کسی به کسی نیست.
وزارتخانه‌ای با این عظمت و با این اهمیت و این گستره، با توجه به اینکه پیش‌تر هم چند وزارت خانه با هم ادغام شده و کار هرروز سنگین‌تر می‌شود، لذا با توجه به این قابلیت‌ها و ظرفیت‌ها باید کسی معرفی شود که بتواند این ظرفیت‌ها را به هم گره بزند.
**در حوزه انتخابیه چه دغدغه‌هایی دارید و چه اولویت‌هایی را دنبال می‌کنید؟ در هفته‌های تعطیلی مجلس در حوزه انتخابیه چه اقداماتی انجام دادید؟
در حوزه انتخابیه از همان روزهای اول چند نکته برایمان مهم بود نقشۀ راه خودمان قرار دادیم. من اعتقاد دارم که این روزشمار عمر به‌سرعت سپری می‌شود. تعبیری از وجود مقدس رسول اکرم هست که باید سرلوحه کارمان باشد. ایشان به ابوذر می‌فرماید که ای ابوذر، پنجره فرصت به روی تو باز می‌شود، نمی‌دانی کی بسته خواهد شد؛ به‌گونه‌ای عمل کن که اگر فردا بودی سربلند باشی اگر نبودی انگشت ندامت و حسرت به دندان نگزی.
حالا پنجره خدمت به روی امثال ما در مجلس باز شده، ما دوستانی خوبی در مجلس داشتیم که بعد از گذشت ۲۰ روز ۳۰ روز به کرونا مبتلا شدند و رفتند، من نمی‌دانم تا کی هستم لذا باید فکر کنم امروز آخرین روز خدمت من است. اگر با این نگاه به فرصت نگاه کردم خوب کار می‌کنم و به فردا موکول نمی‌کنم.
با همین نگاه ابتدا اولویت‌هایی را در حوزه انتخابیه تعیین کردیم؛ اولویت اول ما باید پاسخگویی نیازهای اساسی جامعه باشد، الآن نیاز اساسی جامعه حوزه اقتصاد و معیشت و تولید است، بهبود وضعیت معیشت اولویت اول ماست.
معمول یک سازوکاری که در بین نمایندگان مرسوم است و مردم از آن‌ها انتظار دارند، این است که درخواست استخدام دارند. من بررسی کردم و دیدم پژوهشی هم در این زمینه شکل گرفته است. در نگاه افکار عمومی، ۱۸۰ انتظار از نماینده مجلس وجود دارد که ۱۷۸ نوع درخواست‌ها به وظیفۀ نمایندگی مجلس هیچ ربطی ندارد.
درخواست‌ها عمدتاً مربوط به قوه مجریه است، البته اینکه به سراغ نماینده می‌آیند به این دلیل است که مشکلات فراوان است و با مراجعات فراوان به نتیجه‌ای نرسیدند، یا مدیری کم‌کاری کرده است، یا کمبود منابع داریم که در پایان به سراغ نماینده می‌آیند.
به تجربه و با بررسی دریافتم که اگر من وقتم را روی خواسته‌های کوچک بگذارم این ۴ سال تمام می‌شود و این مشکلات هم حل نمی‌شود؛ لذا در حوزه انتخابیه به دوستان عرض کردم بجای اینکه من قول بدهم شما را استخدام می‌کنم، تلاش خواهم کرد فرصت‌های شغلی برای شما ایجاد کنم. ما به دنبال اشتغال مولد پایدار هستیم که وقتی این ۴ سال تمام شد، دیگران هم بتوانند از این فرصت استفاده کنند. در استان گلستان شهری به نام قرق مرکز تولید توتون است و بیشترین سهم توتون در ایران را استان گلستان دارد. اگر من به فکر مردم باشم باید صنایع تبدیلی متناسب با این محصول را وارد کنم تا به جای یک نفر صد نفر مشغول به کار شوند.
اولویت اول ما صنایع تبدیلی و تکمیلی کشاورزی استان و حوزه انتخابیه است؛ چون مردم حوزه ما بیشتر در کشاورزی اشتغال دارند. بهترین گندم کشور در گلستان تولید می‌شود، رتبه دوم تولید مرغ را در کشور داریم و رتبه اول تولید سویا و داروهای روغنی در کشور متعلق به ماست.
نکته دوم اینکه با استاندار توافق کردیم ۴-۵ محور جریان‌ساز در تحولات و پیشرفت استان را سرلوحه کار خود قرار دهیم. یکی از مباحث حوزه انتخابیه، پتروشیمی استان است که به مدت ۱۴ سال استخوان لای گلوی مردم شده و مرتب سم بی‌اعتمادی تولید می‌کند. به وزیر سابق صمت آقای رحمانی گفته بودم که انتظار نداشته باشید با توجه به حل نکردن این مشکل، مردم در پروژه‌های اقتصادی مشابه، نقش فعال ایفا کنند.
بحث بعدی ما با توجه به داشتن مرز مشترک با ترکمنستان، تحقق منطقه آزاد تجاری است که الآن در مجمع تشخیص به مشکل برخورده و با اعضای مجمع در حال رایزنی هستیم. بارقه‌های امیدی اخیراً در ما ایجاد شده که احتمالاً تصویب می‌شود.
محور بعدی که برای ما خیلی حائز اهمیت است، مسئله آب آشامیدنی حوزه انتخابیه به‌ویژه شهر گرگان است. اگر مشکل آب آشامیدنی حل نشود با مشکلات جدی در این زمینه مواجه خواهیم شد. برای این مشکل سدهایی را در این زمینه پیش‌بینی کرده‌ایم و نگاه ریشه‌ای به مسئله داریم.
بحث دیگر ما گردشگری استان است. از ۱۸ اقلیم آب و هوایی جهان استان گلستان ۱۳ اقلیم آن را دارد و هر کدام از این‌ها بسترساز گردشگری و کشاورزی است.
دغدغه ما مشکلات کلان حوزه و استان است؛ البته در کنار آن رسیدگی به مسائل و مشکلات کوچک هم اجتناب‌ناپذیر است مردم همین‌ها را از ما می‌خواهند ولی ما باید حواسمان باشد خیلی درگیر این مسائل جزئی نشویم.
ما در این دو هفته حوزه انتخابیه یک کار جدیدی را انجام دادیم که با صراحت عرض می‌کنم بی‌نظیر است. بخشی از حوزه انتخابیه استان گلستان هنوز نماینده‌شان انتخاب نشده و انتخابات به دور دوم کشیده شد. کل مجمع نمایندگان در سفری به این ۴ شهر رفتیم و به آن‌ها گفته شد ما نماینده شما هم هستیم. با این کار، خیلی امیدواری در آن‌ها تقویت شد.
کار دیگری که انجام شده اینکه کاروانی تحت عنوان کاروان خدمت راه‌اندازی کردیم. در آن مشکلات روستاها شناسایی و بررسی می‌کنیم که روستای A هشت مشکل دارد ۸ مدیرکل مرتبط را با خودمان می‌بریم و همان‌جا ۶۰ درصد مشکل را حل می‌کنیم. الآن به‌طور مداوم از جانب مردم تماس داریم که روستای ما کی تشریف می‌آورید.
خوشبختانه در یکی از روستاها نشستمان که تمام شد یکی آقایان آمدند و گفتند پس از ۴۱ سال برای اولین بار شما با پای خودتان آمدید، ما چیزی از شما نمی‌خواهیم، همین‌که خبر ما را بگیرید کافی است. این گفته نشان‌دهنده این است که عطش انتظار وجود مردم را مثل کویر ترک‌خورده کرده است و به اندک محبت ما خوشحال می‌شوند.
این‌ها چکیده‌ای از دغدغه‌هایی است که در حوزه انتخابیه داریم.
نظر شما