ماهنامه«نماینده»- «مهدی چمران» از دوره دوم وارد نهاد شورا شد و بر کرسی ریاست پارلمان تهران در دورههای دوم، سوم و چهارم تکیه زد، او علاوهبر ریاست شورای شهر تهران توانست اعتماد اعضای شورای عالی استانها را کسب کند؛ ازاینرو تا همین چند ماه پیش ریاست شورای عالی استانها را برعهده داشت. برای تشریح عملکرد گذشته و برنامههایی که باید پیش روی شورای عالی استانها در دوره جدید قرار گیرد با او به گفتوگو نشستیم.
گفتوگو با چمران از مهمترین برنامههایی که در دوره جدید شورای عالی استانها باید صورت گیرد آغاز و به انتقادهایی که از سوی برخی نسبت به دوره گذشته شورای عالی مطرح شده، خاتمه پیدا کرد. وی با بیان اینکه افرادی که چنین انتقادهایی مطرح میکنند و مدعی میشوند شورای عالی استانها در گذشته اقدام مهمی انجام نداده است اصلاً در جریان آنچه گذشت قرار ندارند، گفت: «اقدامات بهصورت مکتوب منتشر شده ضمن اینکه رویه بدی شکل گرفته که هرکس روی کار میآید میخواهد اقدامات گذشته را زیر سؤال ببرد.»
آنچه میخوانید ماحصل گفتوگو با «مهدی چمران» است:
مهدی چمران «رئیس سابق شورای عالی استانها» در گفتوگو با «نماینده» درباره جایگاه شوراهای اسلامی شهر و روستا و بهویژه نحوه تعامل شورایعالی استانها با سایر دستگاهها، اهداف و سازوکارهای قانونی آن، گفت: «در قانون اساسی چندین اصل به شوراها اختصاص یافته است. از جمله به موجب اصل هفتم قانون اساسی، شوراها، مجلس شورای اسلامی، شورای استان، شهرستان، شهر، محل، بخش و روستا و نظایر اینها از ارکان تصمیمگیری و اداره امور کشورند.»
وی خاطرنشان کرد: «همچنین اصل یکصدویکم نیز به تشکیل شورای عالی استانها اشاره دارد» و میگوید: «به منظور جلوگیری از تبعیض و جلب همکاری در تهیه برنامههای عمرانی و رفاهی استانها و نظارت بر اجرای هماهنگ آنها، شورایعالی استانها مرکب از نمایندگان شوراهای استانها تشکیل میشود.»
«اصل یکصدودوم نیز میگوید؛ شورای عالی استانها حق دارد در حدود وظایف خود طرحهایی تهیه و مستقیماً یا از طریق دولت به مجلس شورای اسلامی پیشنهاد کند و این طرحها باید در مجلس مورد بررسی قرار گیرد.»
رئیس سابق شورای عالی استانها افزود: «همچنین براساس اصل یکصدوسوم قانون اساسی، استانداران، فرمانداران و بخشداران و سایر مقامات باید تصمیمهای شوراها را اجرا کنند.»
چمران درباره اینکه «حدود اختیارات شورای عالی استانها تا کجاست؟»، اظهارداشت: «شورای عالی مطابق حدود و اختیارات خود میتواند مستقیماً یا از طریق دولت طرح و لایحه به مجلس ارائه بدهد و تا کنون تعدادی طرح به مجلس فرستاده است.»
وی با بیان اینکه کار شورای عالی استانها نمایندگی کردن شوراها در دولت و مجلس است، گفت: «مواردی به مجلس شورای اسلامی ارسال شد که مهمترین آن لایحه درآمدهای پایدار است، خیلی هم روی آن زحمت کشیده شد و مسائل دیگری هم در شورای عالی به تصویب رسید و به مجلس رفت حتی اعلام وصول شده و بعضی از آنها هم به کمیسیونها ارجاع شده که باید پیگیری شود.»
رئیس سابق شورای شهر تهران با بیان اینکه با پیگیریهای صورت گرفته همین درآمدهای پایدار الان در دستور کمیسیون شوراها قرار گرفته است، افزود: «البته خود آنها هم نظراتی دارند که میخواهند به آن اضافه کنند حال یا به صورت طرح یا لایحه شورای عالی استانها انجام میشود، فرقی نمیکند.»
چمران ادامه داد: «منظور ما این بود که این موضوع در صحن علنی مجلس مطرح شود چون متأسفانه از دولت نا امید شده بودیم چون دولت علیرغم وعدهای که داده بود مبنی بر اینکه لایحه درآمدهای پایدار را به مجلس میدهد، آن را انجام نداد با اینکه آماده هم شده بود اما به مجلس نفرستاد.»
وی به برنامههایی که باید از سوی شورای عالی استانها در دوره جدید پیگیری شود پرداخت و تصریح کرد: «کار دیگری که در مجلس است و باید دنبال شود، بحث لایحهای است که از سوی دولت فرستاده شده و آن مربوط به مالیات بر ارزش افزوده است.»
رئیس سابق شورای عالی استانها، قانون مالیات بر ارزش افزوده را قانون موقت و آزمایشی عنوان کرد و گفت: «یک سال هم آن را تمدید کردند و الان دولت لایحه قانونی دائمی شدن آن را داده است؛ این لایحه خیلی به ضرر شوراها است و اصلاً مسئله مالیات بر ارزش افزوده که مربوط به عوارض شهری و شهرداریهاست را حذف و بهصورت مالیات درآورده است و دقیقاً باید شهرداریها برای گرفتن این مالیات مثل پروژههای دولتی با برنامهوبودجه تفاهمنامه بنویسند و بروند از خزانه پول دریافت کنند و بهعبارتی از طریق استانداریها به آنها پرداخت شود؛ ازاینرو باید اذعان داشت، شهرداریها بهشدت فشل میشوند.»
«خوشبختانه معاون جدید عمرانی وزیر کشور قبول داشتند و گویا با وزیر دارایی هم صحبتهایی داشتهاند، از آنجا که وزیر دارایی هم در شهرداری بوده این مسائل را میداند و انشاءالله که آن را اصلاح کنند، حداقل به همان صورت قبل انجام میشود.»
چمران براین باور است، شورای عالی باید این مسائل را در مجلس دنبال کند همچنین یکی، دو طرح به دولت داده که آنها هم باید تصویب شود، در دولت کمتر کار داریم، بیشتر کارمان در مجلس شورای اسلامی است.
*نحوه تعامل شورای عالی استانها با خانه ملت
وی در پاسخ به این سؤال «تعامل مجلس با شورای عالی استانها را چگونه ارزیابی میکنید؟»، به عملکرد خود در تصدی ریاست شورای عالی استانها اشاره و خاطرنشان کرد: «ما با مجلس شورای اسلامی ارتباط بسیار نزدیک داشتیم؛ ما آنجا معاونت پارلمانی همانند وزارتخانههای دیگر ایجاد کردیم طبیعتاً آنجا بیشتر حضور داشتند.»
رئیس سابق شورای عالی استانها میگوید: «حتی اگر خود نمایندگان هم میخواستند طرحی ارائه دهند حتماً مشورت و نظرات شورای عالی را دریافت میکردند.»
چمران با بیان اینکه شورای عالی هم نظرات نمایندگان را دریافت میکرد، گفت: «به یاد دارم من بسیاری از طرحها را در تریبون مجلس دفاع کردم و به تصویب رسید بنابراین ارتباط ما خوب بود ولی به هر صورت گاهی اوقات هم نمایندگان، طرحهایی میآوردند که به ضرر شوراها بود، باز شورا تلاش میکرد؛ یکی، دو مورد از این طرحها را پس گرفتیم و توجیهشان کردیم، آنها هم امضاها را پس گرفتند. مابقی هم یا اصلاح کردیم یا روند انجام شد اما به تصویب نرسید.»
*واکنش به پیشنهاد تشکیل دیوان محاسبات محلی
از او سؤال شد «مرتضی الویری «رئیس شورای عالی استانها» یکی از برنامههای دوره جدید را تشکیل دیوان محاسبات اعلام کرده بود، به نظر شما که سابقه حضور در شورای شهر تهران و شورای عالی استانها را دارید، تشکیل این دیوان میتواند برای شورای عالی راهگشا باشد یا فقط یک نهاد جدید ذیل شورای عالی تشکیل میشود؟» که پاسخ داد: «اگر بخواهید دیوان محاسبات شهری برای هر شهر تشکیل شود کار بسیار پیچیده و مشکلی است. این تقریباً همان سازمان حسابرسی است که باید یک عده از حسابرسان کارکشته و آگاه به شهرداری را انتخاب کنند و بعد با آنها قرارداد ببندند تا آنها کار را انجام بدهند چون شرکت و سازمان هستند و پول میگیرند و کارشان را انجام میدهند. کارشان هم خیلی دقیق است چون روی وبسایت میگذارند بعد سازمان حسابرسی آنها را بررسی میکند و نتیجهاش هم اعلام میشود.»
رئیس پیشین شورای عالی استانها اذعان داشت: «این کار اگر بخواهد در دیوان محاسبات شهری شکل بگیرد، تشکیلاتی ایجاد میشود؛ آنجا هم باید برای هر شهرداری یک دیوان درست کنند که رسیدگی کند چون یک دیوان عمومی بخواهد همه امور کشور را دنبال کند بهعقیده من عملی نیست.»
*پاسخ به منتقدان؛ «عادت کردهاند بگویند کاری انجام نشده است»
بخش پایانی گفتوگو با چمران به انتقاد برخی از عملکرد گذشته شورای عالی استانها اختصاص پیدا کرد، او در پاسخ به این سؤال برخی از اعضای فعلی شورا به انتقاد از علمکرد گذشته شورای عالی استانها پرداختهاند و بهصراحت اعلام کرده بودند: «فرآیند انتخاب اعضا و اقداماتی که در گذشته صورت گرفته بود قابل نقد است پاسخ شما به این دسته از انتقادها، چیست؟»، اظهارداشت: «در مورد انتخاب اعضای شورای عالی استانها باید گفت که مطابق قانون انجام شده بود و ما باید حتماً مُرّ قانون را رعایت کنیم، اگر اشکال دارد، بروند اشکال را در مجلس برطرف بکنند البته یک بخشی هم قانون اساسی است. حال پیرامون تعداد اعضاء یا سطح معلومات یا نحوه گزینش آنها، مجلس میتواند بررسی و تصویب کند.»
وی تصریح کرد: «اینکه میگویند شورای عالی استانها اقداماتی نکرده باید گفت، کسانی که این چنین سخن میگویند هیچ اطلاعی ندارند و همینطور سخن میگویند. عادت کردهاند بگویند کاری انجام نشده است.»
رئیس سابق شورای عالی استانها خطاب به منتقدان عملکرد ادوار گذشته شورای عالی، گفت: «باید بیایند و بررسی کنند تا متوجه شوند، شورای عالی استانها که وجود خارجی نداشته و در مجلس اصلاً جایی نداشت، توانست داخل مجلس برود و بسیاری از قوانینی که در حال تصویب بود یا حتی تصویب شده بود را اصلاح کند.»
چمران اضافه کرد: «حتی ما به مجمع تشخیص مصلحت رفتیم و از طرحهای خود دفاع کردیم. ما تقریباً هر ماه، یک اجلاس برگزار میکردیم و در هر اجلاس چند تا مصوبه مهم داشتیم که به تصویب میرسید یا به مجلس و دولت میرفت یا آنهایی که در حد اختیارمان بود، مستقیماً به شوراها میفرستادیم.»
«نکتهای که میتوانم بگویم آن است که آن موقع اصلاً کسی نمیآمد برای شورای عالی استانها پیشنهاد دهد و بخواهد عضو شوراها بشود، بیشتر میخواستند رئیس شورای استان یا شهرستان بشوند ولی الان یکی از تلاشهای شوراها این است که بیایند به شورای عالی استانها و خیلی در این زمینه فعالیت میشود یعنی امروز، شورای عالی استانها در حرکت گذشته خود توانست شوراها را در کشور معرفی کند. نمیخواهم بگویم به آن جایگاه اصلی خود رسانید اما ارتقا داد. هنوز فاصله داریم تا به آنجا برسیم برای اینکه باید دیگران هم تلاش بکنند تا به این جایگاه برسند.»
وی بار دیگر از اقدامات گذشته شورای عالی استانها دفاع کرد و گفت: «کار فراوان شده ما بهصورت یک کتابی آن را منتشر کردیم که بماند و هر کسی هم میگوید نشده به عقیده من قطعاً اطلاع ندارد یعنی تحقیق نکرده است.»
رئیس سابق شورای عالی استانها درباره اینکه هدف آنها از زیر سؤال بردن عملکرد گذشته شورای عالی استانها چیست؟ تأکید کرد: «من احساسم این است که همه دوست دارند انتقاد کنند به خصوص از دورههای گذشته. این یک سنت بدی است که در کشور ما بهوجود آمده است چرا که شاهدیم هر کس میخواهد از دوره قبل «بد» بگوید. در این فضا یک جوان بخواهد به حرف سیاسیون توجه کند میبیند که ما از اول انقلاب بد عمل کردیم، میگویم همه بد عمل کردند، خب معلوم نیست چه کسی خوب است؟ اصلاً نا امید و بیاعتماد به انقلاب میشود.»
در شورای قبلی، یکی از دوستان میگفت شورای عالی استانها خواب است. او را بردیم نشانش دادیم، گفتیم شما خواب بودید که ندیدید چه کار داریم میکنیم و او متوجه شد.
چمران با بیان اینکه حقیقتاً این سنت بدی است که میگویند قبلیها بد کار کردهاند، گفت: «البته ما با آقای مهندس الویری ارتباط داشتیم و با آنها همکاری خواهیم داشت، حالا ممکن است یک عده دیگری اینگونه سخن گفته باشند یا رسانههایی به این موضوع اشاره کرده باشند ولی آنهایی که گفتهاند قطعاً بدانید که اطلاع ندارند.»
نظر شما