ماهنامه «نماینده» / سواد رسانه‌ای برای جدا کردن اخبار درست از نادرست منتشر شده در فضای مجازی ضرورتی انکارناپذیر است که متولیان امر باید به فکر آموزش این سواد در میان اقشار مختلف جامعه و به‌ویژه مدارس و دانشگاه‌ها باشند. رشد شبکه‌های اجتماعی و انتقال بی‌شمار تعداد پیام‌ها و داده‌های اطلاعاتی در حالی یک فرصت برای افزایش سطح آگاهی و اطلاع‌رسانی در جامعه مطرح است از دیگر سو به دلیل انتشار اخبار بی‌منبع و بعضاً نادرست، موجب شایعه پراکنی و ایجاد تشویش اذهان عمومی می‌شود و مخاطبان این‌گونه شبکه‌ها باید برای تشخیص اخبار درست خود را به سواد رسانه‌ای مجهز کنند. شبکه‌های مجازی از یک‌سو می‌توانند بیانگر رشد عرصة عمومی فارغ از مکانیسم‌های سلطه و قدرت باشند و با ایجاد و تزریق قدرت به افراد و گروه‌های اجتماعی و مدنی نقش آنها را در تغییر فرآیندهای مختلف تقویت و ارتقا دهند و از سوی دیگر به ایجاد نوعی عوام‌گرایی اجتماعی دامن بزنند.
در این راستا خلأ وجود یک قانون جامع و کامل در حوزة رسانه به‌خوبی قابل درک است. طرح نظام جامع رسانه سال‌هاست که بین مجلس و دولت پاس‌کاری می‌شود و در این میان عده‌ای معتقدند که گسترش فضای مجازی مانع تصویب نظام جامع رسانه شده است. «رسول جلیلی» عضو شورای عالی فضای مجازی در گفت‌وگو با خبرنگار ماهنامة «نماینده» اظهار داشت: «فضای مجازی در کشور ما خود صاحب قانون است در همین راستا هم، دارای یک شورای عالی است که همواره مصوبات شورای عالی آثار قانونی در پی دارد. به همین جهت مواردی که به فضای مجازی مربوط می‌شود در این شورا مورد بررسی قرار می‌گیرند، پس نباید به دنبال تبدیل آن به لایحه و بردن آن به مجلس بود.»
وی با بیان اینکه به علت حجیم بودن طبقات حاشیه‌ای در جامعة ما و سلطة هویت‌های فرقه‌ای در تقابل با هویت‌های ملی و طبقاتی؛ جامعة ما بیشتر با پیامدهای منفی فضای مجازی در عرصة سیاسی و اجتماعی مواجه است، تصریح کرد: «این نکته را باید در نظر گرفت که در مورد فضای مجازی مشکل قانون و قانون‌گذاری وجود ندارد. شورا با حجم جلسات بیشتر و کارشناسی دقیق‌تر و عمیق‌تر در این حوزه فعالیت می‌کند و با داشتن مرکز ملی این کار را انجام می‌دهد. به همین جهت نمی‌توان بحث رسانه را معطل فضای مجازی کرد. با این روند که اشاره شد، تکلیف فضای مجازی روشن و مسیر پیش روی آن کاملاً مشخص است.»
جلیلی در توضیح این مطلب که گفته می‌شود نظام جامع رسانه به دلیل گستردگی فضای مجازی معطل مانده است، خاطر نشان کرد: «شورای عالی فضای مجازی از سال ۹۰ تأسیس شد. شاید به این دلیل باشد که این طرح آماده شده، مربوط به زمانی است که هنوز شورای عالی فضای مجازی تشکیل نشده بود.»
وی در پایان تصریح کرد: «اگر نگارش این طرح به قبل از سال ۹۰ برگردد، ممکن است در آن بندهایی وجود داشته باشد که به فضای مجازی مربوط می‌شود. بنابراین اگر مشکل این است که آن بندها را خارج کنند و طرح مربوط را به کمیسیون‌های مربوط مجلس و بعد به صحن علنی ببرند. به این ترتیب شاید علت معطل ماندن این طرح در این سال‌ها موضوعات دیگری باشد ولی قطع به یقین تکلیف فضای مجازی روشن است و ارتباطی با قانون جامع رسانه نخواهد داشت.»
نظر شما