ماهنامه «نماینده» / «محمدامین قانعی‌راد» با بیان اینکه دلیل کسانی که می‌خواهند طلاق را از شناسنامه حذف کنند این است که می‌خواهند خانم‌ها دچار حس بدی نشوند؛ به‌خبرنگار «نماینده» گفت: «برخی معتقدند اگر عنوان طلاق در شناسنامة ایشان وجود داشته باشد، برایشان تبعات شکست بیشتر است. عرض بنده این است که چرا باید طلاق را یک شکست محسوب کرد! ما در زندگی تصمیم‌هایی می‌گیریم، بعد از آن امکان تجدید نظر در تصمیم‌ها نیز وجود دارد. این تصمیم‌ها نیز، تصمیم‌های مربوط به زندگی مشترک است که همیشه آن طور که ما می‌خواهیم پیش نمی‌رود. به‌خصوص که میزان آن در دورة معاصر مقداری بالاتر هم رفته است، یعنی سطح انتظارات مقداری دگرگون شده است.»

این جامعه‌شناس در ادامه افزود: «اغلب سطح انتظار خانم‌ها از ازدواج و میزان مشارکتی که می‌خواهند در زندگی خانوادگی و تصمیم‌گیری‌ها داشته باشند یا میزان سطح رضایتی که از زندگی شخصی خود متوقع هستند؛ تأمین نمی‌شود. بنابراین نقش خانم‌ها در امر طلاق بسیار زیاد است. اغلب خانم‌ها هستند که تقاضای طلاق می‌دهند و به دنبال جدا شدن از همسر خود هستند.»

وی برای توضیح بیشتر گفت: «دیگر مانند زمان قدیم نیست که بگویند زن را طلاق دادند، بلکه گفته می‌شود خانم طلاق گرفت. به این معنا که بیشتر خانم‌ها طلاق می‌گیرند و کنش‌گر فعال این قضیه خانم‌ها شدند تا اینکه آقایان طلاق دهنده باشند. پس هنگامی که این تصمیم را می‌گیرند باید بپذیرند که بالاخره این مسئله به‌عنوان یک رخداد حیاتی در شناسنامة آنها ثبت خواهد شد و جامعه بر آن حساس است.»

قانعی‌راد با اشاره به آسیب‌پذیری مردها بعد از طلاق تصریح کرد: «اگر طلاق ثبت نشود مردها در ازدواج‌های بعدی و در تداوم زندگیشان، مورد بی‌اعتمادی قرار می‌گیرند و بی‌اعتمادی‌های آتی هم برای آنها آسیب‌هایی را به همراه می‌آورد. برای مثال مردی با خانم مطلقه‌ای برخورد می‌کند و از او می‌خواهد برایش بگوید که قبلاً طلاق گرفته یا خیر. برخی بحث استعلام را مطرح کردند که آقایان می‌توانند این کار را انجام دهند که نوعی کوچک کردن زن است. بنده تمثیلی کردم که باید مانند ماشینی که استعلام خلافی می‌گیرند در این مورد نیز استعلام بگیرند تا مشخص شود که خانم مطلقه است یا خیر.»

رئیس سابق انجمن جامعه‌شناسی با بیان اینکه اگر طلاق حذف شود آسیب‌های روحی آن برای خانم‌ها، بیشتر خواهد بود، اظهار داشت: «اگر بنا به گرفتن استعلام باشدکه ثبت طلاق در اسناد و در شناسنامه چه مشکلی ایجاد می‌کند؟ مردان ایرانی کم و بیش هنوز نسبت به ازدواج قبل خانم‌ها تعصب دارند. اگر خانمی ازدواج قبل و طلاق خود را برای شوهر دوم خود بیان نکرد و بعدها آن مرد مطلع شد، این خود باز در زندگی خانوادگی آنها ایجاد بحران می‌کند.»

وی در ادامه گفت: «کسی که حامل یک راز مگو و رازی که نمی‌خواهد فاش شود باشد، به‌طور دائم با خود اضطرابی را حمل می‌کند و دائم مضطرب است که مبادا رازش برملا شود. ممکن است شخصی مرتکب جرم و خطای مهمی شده باشد و بسیار نگران است که مبادا راز او برملا شود. در اینجا نیز گویی زن خطای بزرگی انجام داده و دائم نگران است که مبادا راز او برای شوهر جدیدش برملا شود، درحالی‌که خطایی انجام نداده است.»

قانعی‌راد تصریح کرد: «جامعه به‌تدریج می‌پذیرد که بنا به دلایل مختلف ازدواج‌ها شکننده شده‌اند و بنابراین امکان و احتمال طلاق بالا رفته و اشکالی ندارد که شخصی در یک مقطعی ازدواج می‌کند و بعد از آن تصمیم به طلاق می‌گیرد و می‌تواند ازدواج مجدد داشته باشد. اما در آن صورت ما آن کار را تبدیل به راز مگو می‌کنیم که به نظرم برای خانم‌ها تولید اضطراب دائم می‌کند. بی‌اعتمادی جامعه نسبت به آنها از یک طرف و از طرف دیگر اضطراب و استرس درونی و تابو نگه داشتن طلاق از سوی دیگر جنبه‌های منفی این طرح هستند و من به این دلایل با آن مخالف هستم.»

این جامعه‌شناس در پاسخ به کسانی که معتقدند باید استعلام از شناسنامه مانند آزمایش اعتیاد قبل از ازدواج ضروری شود، اذعان داشت: «معمولاً آزمایش اعتیاد به این دلیل است که طرفین نسبت به هم اعتماد داشته باشند و خیالشان آسوده باشد و به‌هرحال بین مردم جا افتاده، اما در این مورد استعلام از هویت یک فرد است. استعلام با آزمایش دادن متفاوت است. ممکن است موقع ازدواج آزمایش ژنتیک و خونی انجام شود و همچنین ممکن است به مشاور روان‌شناس نیز مراجعه کنند تا ببینند از نظر روحی با هم سازگار هستند یا خیر، که در واقع توهین تلقی نمی‌شود و طرفین می‌دانند که برای سعادت آنهاست که به مشاور مراجعه می‌کنند. این اقدامات دوطرفه است اما در اینجا تبدیل به یک داستان یک‌طرفه می‌شود. اینکه مرد برای طرف خانم استعلام بگیرد به‌معنای این است که شخص قصد خرید کالایی را دارد و می‌خواهد از صحت آن مطمئن شود.»

وی در پایان افزود: «وقتی شناسنامه به‌راحتی گویای همه چیز است پس چرا یک فرآیند طولانی استعلام‌گیری را طی کنند؟ بالاخره باید درخواست داده شود، حتماً وجهی پرداخت کنند و چند روز منتظر جواب استعلام باشند یعنی ما می‌خواهیم یک روند عادی را تبدیل به یک روند پیچیده کنیم. از آنجایی که بی‌اعتمادی در جامعة ما زیاد است و روزبه‌روز بیشتر می‌شود، بنابراین اکثر مردها استعلام می‌کنند و استعلام یک مقولة جدی خواهد شد که شناسنامه می‌تواند خیلی ساده‌تر جای آن را بگیرد. یعنی از یک طرف بگوییم فرد به‌خاطر ثبت در شناسنامه آسیب نبیند اما از طرف دیگر فکر نمی‌کنیم که وقتی در مورد او استعلام می‌کنند، بیشتر آسیب می‌بیند.»