ماهنامه «نماینده»؛ عباس گودرزی*/ ازدواج همواره به‌عنوان یکی از ابزارهای حفظ سلامت و بقای جامعه و ادامه نسل‌ها و یکی از ابزارهای رسیدن فرد به سعادت، خوشبختی و آرامش است. اهمیت ویژه ازدواج موجب شده است تا قانون‌گذاران برای تسهیل آن تدابیری بیندیشند. یکی از این تدابیر، حذف نام همسر از شناسنامه بعد از طلاق است. به اعتقاد بنده ضرورتی وجود ندارد که عنوان طلاق در شناسنامه ذکر شود. کمااینکه بسیاری از موضوعات مرتبط با افراد وجود دارد که در شناسنامه آنها عنوان نمی‌شود. قرار نیست شناسنامه گویای تمام رمز و راز و اطلاعات شخصی افراد باشد. قرار است در شناسنامه مطرح شود که این فرد کیست و پدر و مادر او چه کسانی هستند. در شناسنامه بخشی از مشخصات افراد اعلام می‌شود. در نتیجه معتقدم که حذف طلاق دلیل کتمان حقیقت نمی‌شود. بهتر است طلاق در اسناد مادر و دفاتر ثبت شود اما در شناسنامه نیازی به ثبت نیست چه ضرورتی دارد خانمی که مطلقه است با مراجعه به نهادی یا مرجعی تمام افراد آن مجموعه را از مسائل شخصی خود با خبر کند؟

شاید خانم‌ها تمایل نداشته باشند در محیط کار و اجتماع کسی به این موضوع پی ببرد. قطع به یقین اگر کسی به خواستگاری این خانم برود همچنان که خیلی از مسائل باید صادقانه مطرح شود که زندگی‌اش دچار آسیب نشود، این مورد هم جزو همان خیلی موارد است و اگر قرار باشد خیلی از مسائل خود را موقع ازدوج کتمان کند حتماً این مورد هم جزو همان‌هایی خواهد بود که مطرح نمی‌شود یعنی اگر فردی بخواهد زندگی خود را با دروغ شروع کند به جز بحث طلاق موضوعات دیگری هم وجود دارد که قابل کتمان باشد و عدم اعلام آن ممکن است زندگی فرد را دچار آسیب کند.

درصورتی‌که نام همسر پس از طلاق از شناسنامه فرد حذف شود، او می‌تواند با احساس بهتری زندگی جدید خود را آغاز کرده و گذشته‌ای که از آن عبور کرده را تا حدی حذف کند. این طرح وجهه اجتماعی فرد را بهتر حفظ می‌کند و باعث می‌شود رغبت بیشتری به ازدواج بعدی داشته باشد، اگرچه این طرح به این شکل نکات منفی هم مانند پنهان کاری دارد اما در هر صورت جنبه مثبت این طرح از جنبه‌های منفی آن بیشتر است. به اعتقاد من معایب وجود مهر طلاق در شناسنامه به محاسن آن می‌چربد و گمان می‌کنم اگر به صحن برسد با تبیین این مسئله حتی مخالفان هم به موافق تبدیل خواهند شد و فضای مجلس به‌گونه‌ای است که اقتضا می‌کند این موضوع رأی بیاورد و احتمالاً اگر قرار باشد به مجلس برسد ابتدا در کمیسیون اجتماعی مطرح می‌شود که البته این بستر در کمیسیون فراهم است که حذف طلاق از شناسنامه، رأی بیاورد.

طلاق مضموم‌ترین امر حلال است و دلیلی ندارد به دلیل این موضوع خانم‌ها دچار آسیب شوند. خانم‌ها باید بعد از طلاق به‌راحتی تشکیل خانواده دهند و فرزندان خوبی هم تربیت کنند. شکست در ازدواج نباید به یک نماد جدی تبدیل شود. متأسفانه جامعه در ازدواج این موضوع را به یک شاخص جدی تبدیل کرده است. اگر خانمی که متأهل بوده، ازدواجش به طلاق انجامیده و یک آقای مجرد از او خواستگاری کند هیچ مشکلی برای تشکیل زندگی وجود ندارد چرا که ملاک‌ها برای ازدواج باید ملاک‌های مهم‌تر و جدی‌تری باشند. این موضوع نباید به یک شاخص تبدیل شود و ما در جامعه به آن دامن بزنیم بلکه باید کمک کنیم خانم‌ها بعد از طلاق دوباره میل و رغبت برای ازدواج مجدد داشته باشند. بهتر است افراد به‌جای پرداختن به چنین موضوعی تمرکز خود را به‌روی شناخت ویژگی‌های طرف مقابل قرار دهند؛ این مسئله می‌تواند به خود آگاهی افراد کمک کند چرا که آنها به‌جای آنکه به «شرایط» تأهل یک‌دیگر بپردازند، به دنبال شناخت «ویژگی‌های» یک‌دیگر می‌روند. بنابراین این طرح می‌تواند فشار را هم از روی زنان مطلقه و هم از روی کل جامعه کم کند و شکل‌گیری ازدواج را واقع‌بینانه‌تر و ماندگارتر کند.

باید بپذیریم گاهی افراد خواسته یا ناخواسته در رابطه ازدواج به این نتیجه می‌رسند که این رابطه آن چیزی که تصور می‌کردند نیست و اقدام به جدا شدن از همسر خود می‌کنند. این افراد پس از طلاق متأسفانه دچار فشارهای اجتماعی می‌گردند.

ما به بحث طلاق به چشم یک انتخاب نگاه نمی‌کنیم بلکه به چشم یک خطا نگاه می‌کنیم. مجدد تأکید می‌کنم وقتی که واژه طلاق را از شناسنامه حذف می‌کنیم قرار نیست این موضوع حمل بر کتمان حقیقت باشد بلکه این حذف باید مشروط بر این باشد که پس از حذف واژه طلاق، دروغ‌گویی صورت نگیرد و تنها در محیط‌های غیر زناشویی مانند: «محیط کار و...» این موضوع بیان نشود.

همیشه اصل بر صداقت است و این مسئله برای آرامش خاطر این زنان در محیط‌های کاری و اجتماعی است که ضرورتی ندارد افراد از مسائل شخصی زندگی آنها مطلع شوند. ازدواج می‌تواند کارآمد یا ناکارآمد باشد، طلاق هم همچنین، از این نظر فکر می‌کنم چون اکثریت افراد در یک برچسب اجتماعی قرار می‌گیرند، بهتر است که واژه طلاق حذف شود؛ به دلیل اینکه در محیط‌هایی که مرتبط با زناشویی نیست نگاهی که به زنان مطلقه می‌شود متأسفانه نگاه اندکی تحقیرآمیز است.

*عضو کمیسیون اجتماعی در مجلس