به گزارش «نماینده» هفته فرهنگی الجزایر عصر دوشنبه با حضور «سید رضا صالحی امیری» وزیر فرهنگ ارشاد اسلامی ایران، «عزالدین میهوبی» وزیر فرهنگ الجزایر و   «ابوذر ابراهیمی ترکمان» رئیس سازمان فرهنگ و ارتباطات اسلامی در کتابخانه ملی ایران برگزار شد. از آنجایی که مقوله فرهنگ از جایگاه مهمی در مناسبات دوجانبه برخوردار است و فرهنگ و گفتمان فرهنگی ابزارهای همگرایی میان ملت ها محسوب می شوند، گفتگویی را با وزیر فرهنگ الجزایر انجام دادیم که مشروح آن از نظر می گذرد.

*قرابت های فرهنگی از مهمترین مولفه های توسعه روابط ملت ها و دولت ها هستند، وضعیت دو کشور را از این جهت چگونه ارزیابی می کنید؟ و تاکنون چه اقداماتی در این راستا انجام شده است؟

 مشارکت ایران و الجزایر در فعالیت های فرهنگی که در دو کشور برگزار می شود بیانگر اراده سیاسی تهران و الجزیره در راستای توسعه روابط در تمامی زمینه ها است به گونه ای که به نفع منافع دو ملت باشد. دو کشور تمایل صادقانه ای در انجام همکاری های دائم فرهنگی با یکدیگر دارند چرا که فرهنگ به مثابه پلی است که زمینه های دیگر روابط از آن نشأت می گیرد. اگر پل مستحکمی توسط فرهنگ بنا شود، از رهگذر آن روابط سیاسی و اقتصادی نیز عبور خواهد کرد. از این رو «عبدالعزیز بوتفلیقه» و «حسن روحانی» رؤسای جمهوری دو کشور در پی تحکیم روابط فرهنگی و سپس توسعه روابط در تمامی زمینه ها هستند.

شخصیت ایرانی والاترین نمونه خودباوری را به ما آموخت که این به نوبه خود یکی از الگوهای مقاومت علمی، اقتصادی و صنعتی به شمار می رودایران و الجزایر با مشارکت در مناسبات فرهنگی دو کشور طی سال های گذشته الگوهای فرهنگی، میراث و تمدن خود را معرفی می کنند. مقوله فرهنگ از جایگاه مهمی در مناسبات دوجانبه برخوردار است. توافقنامه هممکاری که در زمینه فرهنگی در ۲۵ دسامبر ۲۰۰۴ به امضاء رسید به پایه گذاری تبادلات فرهنگی مستمر و سودمند منجر شد. طی دومین نشست کمیسیون عالی مشترک ایران و الجزایر که در ماه دسامبر ۲۰۱۵ در الجزایر به ریاست «عبدالمالک سلال» نخست وزیر الجزایر و «اسحاق جهانگیری» معاون اول رئیس جمهوری اسلامی ایران برگزار شد، چارچوب قانونی که همکاری های ما را ترسیم می کند طی این نشست مستحکم تر شد. در این نشست برنامه اجرایی برای سال های ۲۰۱۶، ۲۰۱۷ و ۲۰۱۸ در عرصه فرهنگی به امضاء رسید که یک نقشه راه نوید بخشی به شمار می رود و می تواند حرکت و پویایی نوینی در همکاری های دوجانبه ایجاد کند.

هنگامی که رئیس اتحادیه نویسندگان الجزایری بودم یکصدمین جشن نکوداشت شاعر بزرگ لسان الغیب حافظ شیرازی را در الجزایر برپا کردیم که تا به حال به عنوان یک الگوی فرهنگی و خلاقیت بزرگ در حالت های انسانی عاشقانه به حساب می آید.

*پیشنهادات شما  برای توسعه روابط فرهنگی دو کشور چیست؟ چه موانعی بر سر راه این امر وجود دارد؟

در دیدار با رضا صالحی  امیری وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی ایران  درباره تدوین طرح نقشه راه برای توسعه روابط فرهنگی و پیشبرد فعالیت های فرهنگی و امضای توافقنامه هایی در زمینه سینما، بازسازی اسناد و نسخ خطی در زمینه موسیقی و همچنین در زمینه هنرهای تجسمی توافق کردیم.

در این دیدار همچنین توافق شد که اصحاب فرهنگ دو کشور با برپایی دیدارهای دوره ای درباره مسائل مهم و بزرگ مورد اهتمام دو کشور با یکدیگر بحث و تبادل نظر کنند. مسائلی که مربوط به مقابله با چالش های فرا روی جوامع و ملت ها است، چالش هایی در رابطه با مقابله با افراط گرایی و تروریسم و دیدگاه های منفی که غرب آنها را به ما تحمیل می کند. همچنین در این دیدارها راه های پشت سر گذاشتن موانع بر سر راه دستیابی به آینده ای امن و باثبات به گونه ای که همزیستی مسالمت آمیز و واقعی با جهان را در پی داشته باشد و فرهنگ تسامح و دوستی و محبت در آن حاکم باشد مورد بحث و بررسی قرار خواهد گرفت. فکر و اندیشه تنها راه مقابله با تحجر، بازگشت به قهقرا و ترس از آینده است. از همین رو باید رایزنی های فرهنگی مان را بیشتر کنیم و از تجارب موفق برای ایجاد فرهنگ جدید که همان فرهنگ نگاه به جلو و فرهنگ اعتماد است بهره بگیریم.

بعد مسافت دیگر به مثابه مانعی بر سر راه روابط فرهنگی میان کشورها محسوب نمی شود چرا که اکنون امکانات و وسائل ارتباطی مختلفی وجود دارد که مشکلات موجود را از بین می برد، اگر مشکلاتی وجود داشته باشد در اموری همچون زبان و ترجمه و ... است و اینگونه مسائل، امور فنی به شمار می روند که می توان آنها را پشت سر گذاشت، باید بگویم که دو کشور از اراده واقعی برای دستیابی به آینده ای بهتر برخوردار هستند.

*فرهنگ مقابله با استعمار و استکبار چه اندازه می تواند به همگرایی ۲ کشور کمک کند؟

ایران و الجزایر دارای اشتراکات فراوانی هستند و مبارزه برای آزادی و استقلال و مقابله با استعمار و عقب ماندگی یکی از این مشترکات است. هر دو کشور برای برقراری امنیت و ثبات در کشور خود در برابر استعمارگران ایستادگی کردند. ایران و الجزایر به دنبال مستحکم کردن روابط فرهنگی و پیشبرد کارهای مشترک فرهنگی هستند و در این زمینه مانعی برای تبادل تجارب میان ملت ها در راستای ارتقای سطح دوستی و همکاری و توسعه فرهنگی میان کشورها در زمینه دریافت فرهنگ های مختلف وجود ندارد.

ما در الجزایر به الگوی ایده آلی که ایران در زمینه مقاومت فرهنگی ارائه می کند به خود می بالیم. هنر و فرهنگ نزد دو ملت و دو کشور به مثابه سلاح قدرتمند مقاومت است که در قالب سینما، تئاتر، ادبیات، هنرهای تجسمی، موسیقی و ابزارهای مختلف بیانی و نمادی خودنمایی می کند به ویژه که ما در عصر جهانی شدن و پیامدهای تاثیرگذار آن بر هویت به سر می بریم. کسانی که پیشینه این دو کشور را بررسی می کنند با وجود فاصله جغرافیایی زیاد اما مشترکات زیادی را میان آنها خواهند یافت. روحیه مقاومت ما را به تامل بیشتری وامی دارد تا سیر تحولات فرهنگی این دو کشور را بررسی کرده و راز این یکصدایی را در سینما، تئاتر، ادبیات و موسیقی و نقش آن در خلاقیت ها و فرهنگ دو ملت جستجو کنیم.

*در زمینه مبارزه با تروریسم و ریشه کنی فکری تروریسم، دو کشور چه اقداماتی می توانند انجام دهند؟

فرهنگ و گفتمان فرهنگی ابزارهای همگرایی میان ملت ها، تمدن ها و به مثابه پل های ارتباطی برای آشنایی و همزیستی است به ویژه در اوضاع کنونی که منطقه ما شاهد پراکندگی و رویارویی است که باعث شعله ور شدن درگیری های فرقه ای نفرت انگیز و پدیدار شدن گرایش های نژادی و قبیله ای کوته نظرانه شده است.

پدیده تروریسم و افراط گرایی را می توان از زوایای مختلفی همچون زوایای سیاسی، دینی، اجتماعی، اقتصادی، روحی روانی و یا عوامل بسیار دیگری تحلیل کنیم. به طور خلاصه عرض می کنم که افراط گرایی همواره زمانی ایجاد می شود که خلأیی وجود داشته باشد، وقتی خلأ وجود داشته باشد، افکار ضد جوامع و کشورها مطرح و تکفیر و اعلام جنگ و استفاده از خشونت علیه اجتماع به وجود می آید. برخی جوامع هستند که در ایجاد راه حلی برای بحران های خود ناکام مانده اند لذا در گذشته غرق می شوند و این امر باعث می شود این جوامع دچار وضعیت استثنایی شوند که به بروز تکفیر و تروریسم و ناامنی، تکفیر دیگری و عدم تعامل با حکومت و دولت منجر شود از همین رو جوامع باید برای جلوگیری از ظهور پدیده تکفیر و تروریسم، جایگاهی برای تعلیم و تربیت و ارزش والای آن در اجتماع قائل شوند. هنگامی که به بهبود تعلیم و تربیت اتکا کنیم و اهمیت والایی برای فرهنگ و فکر و اندیشه در جامعه قائل شویم و فرهنگ گفتگو و مصالحه با دیگری را نهادینه کنیم می توانیم در چنین شرایطی بسیاری از بحران ها را پشت سر بگذاریم.

من معتقدم نخبگان فرهنگی می بایست این مسئولیت را که میراث مبارزات نسل های قشر فرهنگی و هنرمند است بپذیرند. امروزه مسئولیت نخبگان فرهنگی صرفا یک مسئولیت زیباشناختی و هنری نیست بلکه فراتر از اینها است. نخبگان فرهنگی می بایست در بحث آگاهی بخشی و معرفی دانش و معرفت در قالب های متفاوت نقش خود را ایفا کرده و دستاوردهای علمی دو کشور را دنبال کنند.

لازم می دانم از پیشرفت های علمی و فناوری بزرگ و قابل توجه ایران که در شرایط تحریم به دست آمد تقدیر و تجلیل کنم. شخصیت ایرانی والاترین نمونه خودباوری را به ما آموخت که این به نوبه خود یکی از الگوهای مقاومت علمی، اقتصادی و صنعتی به شمار می رود.

در پایان باید بگویم روابط ایران و الجزایر بسیار خوب است و در راستای منافع دو کشور طی می شود و دو طرف بر سر مسائل سیاسی، اقتصادی و فرهنگی مورد اهتمام فیمابین متمرکز شده اند.