به گزارش هفته نامه «نماینده» ، «سیدجواد ساداتی‌نژاد» مسئول کمیته بررسی علل فوت یک دانشجوی دانشگاه کاشان بود. اتهاماتی که «محمود صادقی» در مسیر بررسی پرونده به این عضو کمیسیون آموزش مجلس وارد کرد، موجب شد نماینده مردم کاشان پس از اتمام فرآیند تهیه گزارش، در دادسرای فرهنگ و رسانه از او شکایت کند؛ این مسئله و برخی جوانب آن، محور مصاحبه با «ساداتی‌نژاد» است که در حاشیه بازدید از تحریریه «نماینده» صورت گرفت.
«نماینده»- شما نماینده مجلس هستید و اصطلاحاً مصونیت قضایی دارید. حد و مرز این مصونیت تا کجاست؟
براساس قانون اساسی هر نماینده می‌تواند در موضوعات مختلف داخلی و خارجی کشور اظهار نظر کند و این اصل مبنای بحث مصونیت است. طبیعتاً وقتی در مجلس طرح یا لایحه‌ای مطرح می‌شود، نمایندگان موافق یا مخالف آنجا صحبت می‌کنند؛ وقتی موافقت یا مخالفتی با یک طرح یا لایحه انجام می‌شود ممکن است در گفت‌وگوها و اظهارنظرها یک سری مطالب بیان شود که قانون می‌گوید یک نماینده نمی‌تواند به استناد این سخنان مورد پیگرد قرار بگیرد. دلیل این مصونیت هم این است که نمایندگان آزادی و امنیت خاطر داشته باشند و بتوانند در موضوعات اظهار نظر کنند.
آن چیزی که در چند سال گذشته بیشتر پیش آمده و مبنای شکایت از نمایندگان مجلس بوده، موضوعاتی است که درباره افراد طرح می‌شود و این را نمی‌توانیم اظهارنظر بنامیم. من چون نماینده هستم حق ندارم حق هر فردی در جامعه را مخدوش کنم، هیچ قانونی به‌واسطه اینکه من مسئول هستم این حق را به من نداده است که به دیگری اتهام بزنم یا حرف دروغی را به دیگران نسبت بدهم، این کار نه شرعی است و نه قانونی.
«نماینده»- یک نماینده آیا درباره یک فرد حقیقی می‌تواند اتهامی وارد کند که سند و مدرکی نداشته باشد؟
همه در برابر قانون برابر هستند و طبیعتاً رئیس‌جمهور و نماینده مجلس با یک فرد معمولی تفاوتی ندارند. لذا وقتی فردی اتهامی را وارد کند، این جرم است. اگر بخواهیم در این قاعده استثنا قائل شویم یک میدان برای افرادی باز می‌شود که هر اتهامی بزنند. فهمیدن نظر قانونگذار در این زمینه خیلی سخت نیست؛ در دوره‌های قبل نمایندگانی داشتیم که موضوعی را درباره یک شخص حقیقی یا حقوقی طرح کردند که یک اتهام و کذب بوده و پیگیری حقوقی شده است و در مسیر قانونی پیش رفته‌اند.
«نماینده»- منظور از مصونیت، تمامی اظهارنظرهای نمایندگان است؟
مصونیت در قبال اظهارنظر نماینده است و بیشتر به نطق در صحن و موضوعاتی برمی‌گردد که در مقام ایفای وظایف نمایندگی اعم از قانون‌گذاری و نظارت باشد، نه صحبتی که در سطح جامعه انجام بدهد.
«نماینده»- دامنه این مصونیت به قبل از دوره نمایندگی هم برمی‌گردد؟
من حقوق‌دان نیستم اما فکر می‌کنم از نظر حقوقی اینگونه نیست که نماینده مجلس شدن یک فرد مانع طرح دعاوی حقوقی مرتبط با اعمال قبل از دوران نمایندگی‌اش بشود. به‌هرحال حق انسان‌ها را نمی‌توان تضییع کرد و عقلاً مختومه کردن موقت یا دائمی یک پرونده، تضییع حق یک فرد شود.
«نماینده»- رسیدگی به اتهامات یک نماینده براساس قانون نظارت بر رفتار نماینده‌ها چه نسبتی با رسیدگی در قوه قضائیه دارد؟
استفساریه شورای نگهبان که اخیراً در رسانه‌ها بازنشر شد بر استقلال کار قاضی از قانون نظارت بر رفتار نماینده‌ها تصریح می‌کند. من فکر می‌کنم انتظار جامعه این است که هر نماینده رفتار در شأن نمایندگی و در شأن مردمشان داشته باشند.
«نماینده»- منظور از رفتار مطابق شأن نمایندگی، چیست؟
یکی رعایت احترام مردم و دیگران است. در دوره‌های مختلف اینطور بوده که نماینده‌ها در مجلس حرمت همکاران خودشان را حفظ کردند. جدای از اینکه همه انسان‌ها محترم هستند، هر کسی برای همکارانش احترام خاصی قائل است.
دوم هم اینکه وقتی صحبت می‌کنیم مستند و دقیق صحبت کنیم. به‌هرحال اخبار غلط و ناقص زیاد است. اگر کسی بیاید و درباره یک نفر به من چیزی بگوید، آیا در شأن من هست که همان را جای دیگری ابراز کنم؟ آیا نباید مطمئن شوم که این حرف صحیح است یا غلط؟ خصوصاً در مجلس که افراد با پشت سر گذاشتن یک رقابت در حوزه‌های انتخابیه به مجلس آمدند؛ چون عده‌ای از افراد در حوزه انتخابیه هستند که موفق به کسب رأی مردم نشدند، لذا نسبت به شخص منتخب مخالفینی هستند که ممکن است هر چیزی را بدون سند و مدرک بگویند. آیا این درست است که یک نماینده بدون سند و مدرک چیزی بگوید؟ این رفتار که مثلاً یک نماینده فقط در یکی از مصاحبه‌هایش ۱۳ بار از یکی از همکارانش نام ببرد، از لحاظ شأن نمایندگی صحیح نیست.
ممکن است هر یک از نمایندگان دارای یک سلیقه سیاسی باشند و احیاناً به یک تشکل یا گروه نیز علاقه‌مند بوده و از آن حمایت کنند که ایرادی ندارد؛ آنچه مهم است اینکه باید در بزنگاه‌ها یادمان باشد فضای سیاسی و جناحی اصل یک موضوع را تحت‌الشعاع قرار ندهد و ما حرکت و حمایتی نکنیم که حمایت دقیق و درست و قانونی نیست. مسئولین و نمایندگان که باید در پایبندی به قانون پیشگام‌تر از بقیه باشند، اگر اینگونه عمل شد می‌شود شرایط آرامش خوبی را در جامعه حاکم کرد. توصیه دادستان تهران به برخی نماینده‌ها که گفته بود «به جای حمایت از یکدیگر، از قانون تبعیت کرده و اجازه ندهند فردی با اقدامات غیرمتعارف موجب تجری دیگران گردد.» به نظرم توصیه درستی است.
«نماینده»- موضوع شکایت شما از نماینده تهران چیست؟
تابستان امسال زمانی که یک دانشجوی بورسیه دانشگاه کاشان فوت کرد، با توجه به حساسیت درستی که روی نیروهای دانشگاهی جوان و تحصیلکرده مقطع دکترا وجود دارد، کمیته‌ای برای تحقیق درباره علل این اتفاق در کمیسیون آموزش مجلس تشکیل شد.
رئیس کمیسیون در همان مقطع اولیه مصاحبه کرد و گفت یک کمیته تحقیق تشکیل می‌شود. این موضوع که پیش آمد در ایام سرکشی به حوزه‌های انتخابیه بود و من کاشان بودم. دکتر زاهدی با من تماس داشتند و من هم به‌خاطر پرهیز از حاشیه‌ها، گفتم که ان‌شاء‌الله بعد از اینکه این حکم رسماً صادر شد، درباره کار صحبت می‌کنیم و کار را پیش می‌بریم و من با اینکه در محل بودم اما ورود نکردم.
هفته بعد که به مجلس آمدم، یکی از نمایندگان به من گفت آقای «محمود صادقی» مصاحبه‌ای کرده و در آن گفته است «شنیده شده است آقای ساداتی‌نژاد به دانشگاه کاشان رفته و کار را شروع کرده است؛» من آمدم به ایشان گفتم که «جناب دکتر، شما چنین چیزی گفتید؛ استناد شما چیست؟» گفت: «من شنیده‌ام.» جواب دادم که «مگر هر کس هر چیزی شنید آن را بازگو می‌کند؟ ما که دستگاه ضبط صوت نیستیم که دکمه را بزنیم جای دیگر بازگو کنیم!» ایشان شروع کرد به توجیه کردن و گفت: «رئیس کمیسیون باید صبر می‌کرد تا جلسه کمیسیون تشکیل شود.» من گفتم «این حرف‌ها را شما می‌توانید در کمیسیون بگویید. من الان می‌گویم این جمله شما کذب است، چرا این را گفته‌اید؟» حتی یادم است که من در حین این صحبت از ایشان پرسیدم: «می‌دانید جواب سؤال من چیست؟» گفت «چیست؟» گفتم: «ببخشید، اشتباه کردم؛ خیلی ساده است! شما چرا توجیه می‌کنید؟» ایشان گفت: «ببخشید اشتباه کردم.» من هم گفتم «بسیار خوب، تکرار نشود.»
«نماینده»- آقای صادقی عضو کمیته تحقیق بود؟
بعداً که موضوع در کمیسیون مطرح شد، آقای صادقی هم به اعضای این کمیته اضافه شد و با آقایان سلیمی و احمدی‌لاشکی شدیم چهار نفر؛ جلسه‌ای تشکیل دادیم و من را به عنوان رئیس و سخنگو انتخاب کردند. بعد از کار زیادی که برای تهیه گزارش انجام شد، در کمیته تحقیق ۳ نفر از ۴ عضو، کلیت را قبول کردند که گزارش به کمیسیون برود؛ این گزارش در جلسه کمیسیون هم رأی‌گیری شد و گزارش مورد تأیید کمیسیون بود. حتی در مورد اینکه گزارش به کجا ارسال شود نیز در جلسه رأی‌گیری شد.
«نماینده»- ولی آقای صادقی گفته بود گزارش به تأیید کمیته نرسیده است
ایشان با یک خبرگزاری مصاحبه کرد و در آن مواردی را نقل کرده‌اند که مستند نیست و صحت ندارد. ایشان گفته است گزارش به تأیید کمیته نرسیده است. در حالی‌که ۳ نفر این را تأیید کرده بودند. حتی در جلسه کمیسیون هم که ایشان مطرح کرد، اعضا گفتند که ما موافق گزارش بودیم یا مثلاً ایشان گفته است که «در سال ۸۹ که ساداتی‌نژاد رئیس دانشگاه کاشان بوده، ۲ میلیارد تومان از سوی وزارت علوم به منظور پرداخت بورسیه دانشجویان به این دانشگاه پرداخت شده است، اما علاوه بر اینکه این رقم صرف بورسیه‌ها نشده، بلکه برای ما مشخص نیست به چه منظور هزینه شده است.» شب در توییترش نوشت که «بخشی از این پول در ستاد یکی از کاندیداهای ریاست‌جمهوری هزینه شده است.» کلیت همین موضوع یک اتهام است و نیازمند ارائه سند است.
«نماینده»- این رقم صرف چه چیزی شده است؟
هر دانشجوی بورسیه ۴۰ میلیون تومان حق بورس می‌گیرد که آن را به دانشگاه می‌دهند؛ لذا ۲ میلیارد تومان در سال ۸۹ یعنی ۵۰ دانشجوی بورسیه. هر دانشجوی بورسیه یک ابلاغ اعتبار دارد که سازمان امور دانشجویان آن را صادر می‌کند. اثبات این امر کار سختی نیست، یک کاغذ به سازمان امور دانشجویان بنویسید اطلاعات لازم را می‌دهد. نکته این است که سال ۸۹ دانشگاه کاشان یک دانشجوی بورسیه داشت. پس اصل این موضوع اطلاعات غلط است!
«نماینده»- موضوع صرف شدن این رقم در ستاد یک کاندیدا چطور؟
اصلاً ۲ میلیارد تومان وجود ندارد که به ستاد یک کاندیدا برود. از آن مهم‌تر اینکه انتخابات مورد ادعای ایشان سال ۹۲ برگزار شده است! من از تیر سال ۹۰ رئیس دانشگاه کاشان نبودم. اگر این اطلاعات را قبل از بیان، ذره‌ای کنار هم بگذاریم خودش نشان می‌دهد که غلط است.
«نماینده»- این اطلاعات مغشوش و مجعول از کجا می‌آید؟
فرض کنید در حوزه‌های انتخاباتی طرح می‌شود، آن افرادی که اطلاعات را داده‌اند افراد مغرضی بوده‌اند که آنها هم قابل پیگیری هستند. چون روند قضایی که طی شود می‌پرسند چه کسی این اطلاعات را به شما داد. ایشان هم می‌گوید فلانی داد، آن موقع منبع اطلاعات غلط هم باید بیاید که ببینند او از کجا این حرف را گفته است. امروز در فضای مجازی وقتی یک اتهامی به کسی وارد می‌شود هزاران حرف و حدیث دیگر هم ایجاد می‌شود که اتهام‌زننده باید پاسخگو باشد.
«نماینده»- اینکه دانشجوی فوت‌شده دانشگاه کاشان کارنامه سلامت نداشته، ارتباطی با ریاست شما ندارد؟
طبق استعلامی که کردیم دانشجوی فوت شده، کارنامه سلامت نداشت. با اینکه در کمیته تحقیق اینها را توضیح داده بودم، آقای صادقی هم در کمیسیون گفت و هم در مصاحبه‌اش مدعی شده است که «در صورت صحت ادعای ساداتی‌نژاد مبنی بر عدم تهیه کارنامه سلامت دانشجو در زمان تحصیل، تخلف صورت گرفته ناشی از کوتاهی خود ایشان به عنوان رئیس وقت دانشگاه کاشان بوده است.» یعنی ایشان دقت نکرده است که من از تیرماه ۹۰ رئیس دانشگاه نبودم و این مرحوم از مهر ۹۰ دانشجو شده است. کارنامه سلامت وقتی تشکیل می‌شود که دانشجو وارد دانشگاه شده باشد. این مصاحبه‌ها نشان می‌دهد که این یک مصاحبه هدف‌دار و بدون دقت است.
«نماینده»- و شما هم با توجه به این اظهارات خلاف واقع شکایت کردید...
در این مصاحبه‌ها، مطالب دیگری هم هست، اما مهم‌ترینش همین‌ها بود که چون اتهام بود و بار حقوقی خاصی داشت، روز ۲۵ آبان‌ماه در مورد آن از ایشان به دادسرای فرهنگ و رسانه شکایت کردم.
«نماینده»- اطلاعی دارید که به‌خاطر این شکایت احضاریه‌ای برای آقای صادقی رفته باشد؟
نه. برای خودم هم احضاریه‌ای نیامده است.
«نماینده»- دانشجوهای بورسیه چرا از ایشان شکایت کردند؟
تابستان امسال تعدادی از این دانشجویان به‌خاطر مصاحبه‌ای که آقای صادقی کرده بود از ایشان شکایت کردند که ارتباطی به شکایت من ندارد و در حال رسیدگی است. متأسفانه در بحث دانشجویان بورسیه، آسیب‌های زیادی به این دانشجویان وارد شد و هیچ رسیدگی نیز به این موضوع نشد. بحث جدی مغفول‌مانده‌ای است؛ به‌خاطر فضای سیاسی که روی این قضیه ریخته شد، حتی عوارض اجتماعی زیادی هم برای خانواده‌ها داشت.
«نماینده»- نظرتان درباره تبدیل کردن اینگونه موضوعات به یک مسئله ملی چیست؟
امسال سال اقتصاد مقاومتی است، این نامگذاری برای همه پیام دارد. آنچه مهم است اینکه بدانیم در شرایط فعلی اولویت در مسائل اقتصادی، معیشت و بیکاری است. بر اساس تجزیه و تحلیل نامه‌های وارده به دفترم در ۶ ماه گذشته می‌گویم که اصلی‌ترین موضوعی که مطالبات مردم از دفاتر نمایندگان است، بحث اشتغال است، خصوصاً بیکاری تحصیل‌کرده‌ها. به‌هرحال انتظار این است که شاه‌بیت حرف‌ها و کارهایی که صورت می‌گیرد این باشد؛ البته منظور این نیست که مسائل طرح نشود، بلکه اینکه رهبری می‌فرمایند مسائل باید اصلی و فرعی شود، همین است. نباید جای مسائل اصلی با مسائل فرعی مخلوط شود. این بر همه ما اعم از نماینده مجلس و دولتمرد فرض است و انتظار جامعه هم همین است.
«نماینده»- یک عضو فراکسیون امید گفته بود نمایندگان در صحن مجلس درگیر طرح‌ها و لوایح هستند و ما مشغول رایزنی برای رأی اعتماد به وزرا.
بالاخره در فراکسیون یا به‌صورت فردی باید مراقبت کرد که نسبت به مسائل اصلی کشور گم نشویم. امروز این مسئله اقتصاد است، البته موضوعی مثل لغو یک سخنرانی موضوع نیست، می‌گوییم اصلی نیست. اندازه‌اش باید در حد خودش باشد. یکی از آفت‌هایی که وجود دارد همین است که اینها جایشان عوض شود.
نظر شما