هفته نامه «نماینده»/تهیۀ گزارش از روند اجرای برجام در مجلس در حال ورود به‌مراحل پایانی است. این گزارش براساس قانون باید از جمع‌بندی ۲ گزارش ۳ ماهۀ وزارت خارجه که به‌کمیسیون امنیت ملی تقدیم می‌شود و سایر مشاهدات نمایندگان عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس، تهیه شود.
پس از آغاز اجرای برجام، طبق اظهارات مسئولان عالی‌رتبۀ دولت و مجلس، ایران به‌تمامی تعهداتش طبق برنامۀ زمان‌بندی شده عمل نموده است و بار دیگر با عدم اجرای تعهدات طرف‌های غربی، قابل اعتماد نبودن آمریکا و متحدانش برای همه، واضح شده است.
*رایزنی در نیویورک، تهیۀ گزارش در تهران
در روزهایی که اعضای ارشد دولت و وزارت خارجه در سازمان ملل مشغول رایزنی با مقامات غربی برای ترغیب و اجبار آنان به‌اجرای تعهداتشان هستند، نمایندگان عضو کمیسیون امنیت ملی مجلس بازدید از مراکز هسته‌ای را در دستور کار دارند تا برای تهیۀ گزارش ۶ماهه، از میزان اجرای برجام، اطلاع یابند.
قبلاً نیز در گفت‌وگوهایی از اهمیت گزارشی که در مجلس تهیه می‌شود، مطالبی نوشتیم، اما آنچه اکنون در این زمینه بیش از سایر مسائل خودنمایی می‌کند، استعدادی است که در گزارش مجلس نهفته است؛ گزارشی که با به‌اوج رسیدن کم‌توجهی طرف‌های غربی به‌اجرای تعهداتشان ممکن است بتواند تأثیر به‌سزایی در روند اجرای برجام در ایران بگذارد. موضوعی که مشاور «علی لاریجانی» نیز در گفت‌وگویی به آن اشاره کرده است.
*تأثیر گزارش مجلس بر آیندۀ اجرای برجام
«منصور حقیقت‌پور» با اشاره به‌نزدیک شدن موعد ارائه گزارش ۶ماهۀ اجرای برجام از سوی کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس به‌صحن بهارستان، اظهارداشت: «گزارش مجلس از آنچه در ۶ماه نخست اجرای برجام گذشته، ممکن است در صورت لزوم به‌تصمیم نظام برای عدم اجرای برجام نیز منتهی شود.»
وی دربارۀ ادعایش این‌گونه توضیح می‌دهد: «گزارش ۶ماهۀ اجرای برجام می‌تواند بر دورنمای اجرای برنامۀ جامع اقدام مشترک تأثیر بگذارد؛ به‌گونه‌ای که اگر جزئیات عهدشکنی‌های آمریکا مشخص شود آن وقت نظام دربارۀ وضعیت آیندۀ برجام تصمیم خواهد گرفت.»
گفتنی است این عضو سابق کمیسیون امنیت ملی مجلس نیز با اشاره به‌اینکه «ما در اجرای برجام صادقانه به‌تعهدات خودمان عمل کرده‌ایم اما طرف مقابل به بخش قابل توجهی از تعهدات خود عمل نکرده است» تصریح کرد: «جزئیات این عهدشکنی طرف مقابل و ایفای تعهدات ما باید معلوم شود که این کار به‌کمیسیون امنیت ملی و سیاست خارجی مجلس واگذار شده تا براساس ۲ گزارش ۳ ماهۀ وزارت امور خارجه و نیز دریافت گزارش‌های کارشناسان، جزئیات این مسئله را مشخص کنند.»
*ارائۀ راهکار متناسب با منافع ملی
حجت‌الاسلام «مجتبی ذوالنور» رئیس کمیتۀ هسته‌ای مجلس در این خصوص به هفته‌نامۀ «نماینده» گفت: «با توجه به‌اینکه اعلام نشده است که شورای نظارت بر برجام مستقر در شورای عالی امنیت ملی، نامه، گزارش یا بیانیه‌ای همراه با پیشنهادات تقدیم مقام معظم رهبری کرده باشد، باید ما متقابلاً راهکاری ارائه بدهیم که دستگاه دیپلماسی ما چه بکند.»
نمایندۀ مردم قم در مجلس دهم خاطرنشان کرد: «راهکارهایی که ارائه می‌شود باید به‌تناسب منافع ملی ما باشد.»
وی در ادامۀ این گفت‌وگو احتمال ارائه پیشنهاد برای قطع همکاری در بحث برجام را محتمل دانست و گفت: «البته باید در شورای عالی امنیت ملی، مجلس و کمیسیون امنیت بررسی شود که آیا فعلاً منافع مملکت در این مقطع اقتضا می‌کند که جمهوری اسلامی یکجانبه برجام را نقض و نفی کند و کنار بکشد یا ضمن اعلام بدعهدی‌های طرف مقابل و اعتراض به این بدعهدی‌ها از راه‌های دیگری استفاده کند.»
* خطوط قرمز رهبری، اساس حرکت کاری مجلس
این عضو شاخص کمیسیون امنیت ملی مجلس اتخاذ هر تصمیمی در این زمینه را مستلزم بررسی نتایج هر یکی از گزینه‌های فراروی ایران دانست و تصریح کرد: «نیاز به بررسی دارد که چه راهکاری اتخاذ شود که بیشتر به‌منافع ملی ما نزدیک باشد. چون شاید هر چه که ما بخواهیم را نتوان اعلام و عملی کرد، بنابراین باید نتایج آن اقدام را بررسی کنیم و هر مسیری که بیشتر با منافع ملی سازگاری دارد و در جهت تحقق منویات مقام معظم رهبری، خطوط قرمز ترسیمی ایشان که خط اصلی تکلیفی و کاری ماست، بر همان اساس حرکت کنیم.»
ذوالنور در پایان اظهار امیدواری کرد نتیجۀ کار این کمیته در تهیۀ گزارش چیزی باشد که هم رضایت خدا را داشته باشد و هم منجر به برداشتن گامی در جهت تقویت نظام اسلامی و تحقق آرمان‌های انقلاب و تأمین منافع ملی و مردم باشد.
*فقدان دستاورد، دلیل ضرورت تغییر روند
لازم به ذکر است هر گونه احتمالی برای ایجاد تغییر در روند اجرای برجام به دلیل این است که این توافق دستاورد محسوسی برای ما نداشته و کماکان چرخ زندگی مردم به‌درستی نمی‌چرخد. دولت نیز فی‌الحال اقداماتی نمایشی را برای کارآمد جلوه دادن برجام انجام می‌دهد که خبر اخیر دربارۀ ایرباس از همین زمره است.
هم‌زمان با سفر روحانی به نیویورک، رویترز اعلام کرد وزارت خزانه‌داری آمریکا مجوز فروش ۱۷ فروند ایرباس فرانسه به ایران را صادر کرده است. البته تفاهم‌نامه خرید ۱۱۸ ایرباس بهمن‌ماه پارسال در جریان سفر رئیس‌جمهور به پاریس امضا شد، اما آمریکا با ادعای مغایرت با برجام، از عملی شدن این معامله جلوگیری می‌کرد.
*نمایش گشایش برای گرفتن وقت
با توجه به اینکه در شرایط فعلی آمریکایی‌ها همچنان در مقابل همکاری بانک‌های اروپایی با ایران کارشکنی می‌کنند و سیاستمداران و رسانه‌های متعدد آمریکایی از کاهش محبوبیت روحانی در ایران پس از برجام حکایت می‌کنند، به نظر می‌رسد با توصیۀ نهادهای امنیتی آمریکا شاهد برداشتن گام‌های مثبتی از جانب غرب برای نمایش صوری گشایش‌های برجام در ماه‌های آینده خواهیم بود.
«مهدی محمدی» تحلیل‌گر مسائل سیاسی در همین خصوص معتقد است: «ایرباس امروز اعلام کرده از امریکا مجوز گرفته به ایران هواپیما بفروشد. این یعنی ملت خیالشان جمع باشد تا شب انتخابات جز «نمایش گشایش» چیزی گیرشان نخواهد آمد. دولت برای آنکه برجام را از بحران دستاورد بیرون بکشد مجبور است کاری بکند. کم‌زحمت‌ترین کار این است که چند هواپیما وارد کشور شود با این هدف که مردم گمان کنند برجام «در حال نتیجه دادن» است و تنها کاری که باید بکنند این است که به دولت روحانی وقت بدهند.»
نظر شما