شناسهٔ خبر: 127352 - سرویس سیاست
نسخه قابل چاپ منبع: صدا و سیما

حقوق بشر اسلامی و کرامت انسانی

کدخدایی عباسعلی کدخدایی عضو حقوقدان شورای نگهبان در یادداشتی به بهانه روز حقوق بشر اسلامی و کرامت انسانی (۱۴ مرداد) به این موضوع پرداخته است.

به گزارش «نماینده» متن کامل این یادداشت به این شرح است:
حقوق بشر واژه ای است آشنا و غریب در دنیای معاصر. از یک سو حقوق اولیه انسانها در جوامع مختلف اگرچه مورد انکار واقع نمی شوند لیکن رعایت نیز نشده و از سوئی دیگر مدعیانی سینه چاک دارد که بر سر اجرای آن ظاهراً آرام و قرار ندارند.
و آن گونه فربه و زمخت که حقوق و بشر هر دو از آن هراس دارند. نه بشر تعریف ثابت و جامعی دارد تا بتوان سنجه‌ای برای آن یافت و نه حقوق به درستی مورد توجه واقع شده با فهمی مشترک و بر سبیلی واحد که در اجرا بتوان از تفسیر دوگانه آن مصون ماند و با معیار دوگانه ترازو نگردد.
از این رو شاهد هستیم که غرب عموماً تلاش دارد، اولاً مبانی خودساخته ای را در قالب پیمان، قرارداد، رویه و عرف در روابط بین‌الدولی به دیگر بازیگران این عرصه تحمیل کند و از طرف دیگر با توسل به این معیار خود ساخته و بدون توجه به نیازهای دیگر جوامع و اقتضائات آنها هرگاه اراده کند کشوری را بنازد و گاه دیگر بر دیگر کشورها بتازد.
واضح است که حقوق بشر نمی تواند در یک ساختار توافقی صرف تامین کننده نیازهای واقعی ابناء بشر باشد ولذا ناچار است مبانی دقیق‌تری را پیدا کند که بر نیازهای اصلی انسانها اشراف داشته و بدون در نظر گرفتن منافع زودگذر و لحظه ای و با نگاهی جامع به انسانیت انسان راهی را پیش روی بشر قرار دهد تا او را به سر منزل مقصود برساند و نه اینکه ساحت تک بعدی او را هدف قرار دهد و چشم بر دیگر ابعاد ببندد.
اسلام نشان داده که می تواند در جایگاه این سرچشمه قرار گیرد هم منابع غنی دین مبین اسلام و هم قوت پایه ها و استدلال و براهین آن بر همگان روشن کرده که می تواند هم در مبانی تحلیل جامعی را ارائه دهد و هم در اجرا با قابلیت انعطافی که در خود دارد راه اجرای حقوق بشر واقعی را باز کند. مفاهیمی چون امت واحده :«کان الناس امه واحده (بقره ۲۱۳) و لقد کرمنا بنی آدم (اسراء ۷۰»، و وجود احکام الهی (من لم یحکم بما انزال الله فاولئک هم الفاسقون (مائده ۴۷)» از جمله پایه های نظام حقوق بشر در اسلام است که می تواند در هر جامعه به عنوان فصل مشترک بر آن توافق نمود و عملکرد جوامع گوناگون را بر آن اساس ارزیابی نمود.
تحقق این مهم اما منوط است به دو اقدام عاجل و جامع؛ اول تبیین مبانی و طرح مباحث علمی پیرامون مبانی حقوق بشر در اسلام توسط نخبگان امت اسلامی و تبیین مفاهیم حقوق بشر اسلامی.
دوم حضور فعال در مجامع جهانی و بین المللی با هدف استفاده از فرصت ها، تبیین مواضع اسلام و مبانی دینی در حوزه حقوق بشر و گفتگو با دولت ها و اعضاء سازمانهای ذیربط بین المللی.

برچسب‌ها:

نظر شما