اوضاع اقتصادی کشور آنقدر این روزها مبهم و نامشخص است که «محمدرضا سبزعلیپور» رئیس مرکز تجارت جهانی ایران از آن به عنوان «خیلی بد» توصیف می‌کند. او می‌گوید: «من فکر می‌کنم بسیاری از وعده‌های دولت جناب آقای روحانی محقق نشده است. شعارها خوب بود، اما در عمل آنچه محقق شد، آن چیزی نبود که باید اتفاق می‌افتاد....» وی در گفت‌وگوی تفصیلی با هفته‌نامه «نماینده»، از اوضاع کنونی اقتصادی کشور به شدت انتقاد می‌کند و می‌گوید: «بعد از برجام عده‌ای متصور شدند که دیگر همه مشکلات تمام خواهد شد و با این اوصاف دیگر نیازی به اقتصاد مقاومتی نیست!»

آقای سبزعیلپور! حدود ۳ سال از عمر دولت حسن روحانی می‌گذرد، شعارهای اقتصادی مناسبی از سوی رئیس دولت در ابتدای سال ۹۲ داده شد اما این روزها با گذشت حدود ۱۱۰۰ روز از آن، اخبار خوبی شنیده نمی‌شود. تحلیلتان چیست؟

همانطور که گفتید حدود ۳ سال از عمر دولت روحانی گذشته و تنها کمتر از یک سال از آن باقی‌مانده است. این یعنی یک هشدار برای اعضای کابینه آقای روحانی. یکی از اتفاقاتی که در دولت یازدهم رخ داده، مقصر دانستن دولت قبل در مشکلات اقتصادی کشور است. این عبارت و کلیدواژه حدود ۳ سال است که از سوی دولتی‌های یازدهم مدام در حال تکرار است و از زبان آنها نمی‌افتد. اتفاقاً یکی از شعارهایی که آقایان دولت یازدهم بر شیپور آن دمیده بودند، بهبود اوضاع معیشت و زندگی مردم بوده است. اما آنچه امروز در جامعه مشاهده می‌شود، چنین موضوعی نیست. اوضاع مردم بهتر نشده و معیشت آنها ارتقا پیدا نکرده است. انصافاً عده‌ای با آمدن جناب روحانی دلخوش کرده‌اند به تغییرات بنیادین در اقتصاد، اما آنچه امروز رخ داده است، غیر از این است. من اخبار خوبی از اقتصاد ایران در ماه‌های اخیر نمی‌شنوم. متأسفانه اخبار ناگواری از اقصی نقاط ایران در حوزه اقتصادی شنیده می‌شود که نگرانی‌ها را بیشتر از قبل می‌کند.

به چند درصد از وعده‌های دولت، جامه عمل پوشانده شده است؟

من فکر می‌کنم بسیاری از وعده‌های دولت جناب آقای روحانی محقق نشده است. شعارها خوب بود، اما در عمل آنچه محقق شد، آن چیزی نبود که باید اتفاق می‌افتاد. توقع بیش از این از دولت آقای روحانی داشتیم. من از شما به عنوان یک خبرنگار سؤال می‌کنم، دولت آقای روحانی در این ۱۱۰۰ روز برای اقتصاد چه کرد؟ به جز یک سبد کالای نصفه و نیمه که با حاشیه‌های فراوانی روبه‌رو بود، واقعاً در ۳ سال برای اقتصاد ایران چه کردند؟

یکی از وعده‌هایی که جناب روحانی و اعضای اقتصادی کابینه بر آن تأکید می‌کردند، سروسامان دادن به نحوه اجرای اشتباه هدفمندی یارانه‌ها بود. گفتند اگر بیاییم نمی‌گذاریم هدفمندی این گونه که در دولت احمدی‌نژاد در حال اجراست، اجرا شود. خود بنده به عنوان یک شهروند فکر می‌کردم این اتفاق خواهد افتاد و تیم اقتصادی آقای روحانی حتماً برای ادامه اجرای هدفمندی برنامه خاصی دارند، اما شما دیدید امروز که من با شما حرف می‌زنم، حدود ۳ سال از آن وعده‌ها گذشته اما خبری از اصلاحات در این حوزه نیست؛ چرا؟ من دوباره سؤال می‌کنم آیا برنامه‌ای داشتند و اجرا نکردند؟ چرا برنامه‌هایشان را اجرا نکردند! اگر برنامه نداشتند، چرا قبل از روی کار آمدن، ادعا می‌کردند که کار دولت احمدی‌نژاد اشتباه است!

خود شما چه فکر می‌کنید؟

تحلیل بنده این است که اصلاً دولت برنامه‌ای برای اين كار نداشت و فقط می‌خواست ایراد بگیرد. البته من منظورم در کل اقتصاد است. امروز شما ببینید تنها حرفی که دولتمردان یازدهم می‌زنند، انداختن مشکلات اقتصادی کشور بر گردن دولت قبل است. در حالی که باید یک نفر به این دوستان یادآوری کند که دوستان وقت تمام شده و بیش از ۳ سال از عمر دولت به اتمام رسیده است و تنها کمتر از یک سال دیگر به زنگ پایان مانده است، شما باز هم دولت قبل را مقصر جلوه می‌دهید؟

شاخص‌های اقتصادی کشور نشان می‌دهد که سال ۹۴ و ۳ ماهه سال ۹۵، سال‌های خوبی برای اقتصاد ایران نبودند. این را آمارهای رسمی و غیررسمی به ما نشان می‌دهد. تحلیل شما چیست؟

من هم وقتی آمارها را نگاه کردم، با مقایسه شاخص‌های اقتصادی، وضعیت خوبی را برای اقتصاد ایران متصور نیستم. جالب است دوستان دولت یازدهم سال ۹۴ را سال موفقیت، سال شکوفایی و رونق اقتصادی می‌دانستند. اتفاقاً آقای رئیس‌جمهور، سال ۹۳ را نیز سال رونق اقتصادی اعلام کرد، جالب‌تر اینکه سال ۹۵ نیز از سوی دولتی‌ها و شخص رئیس‌جمهور سال شکوفایی اقتصاد و رونق اقتصادی نامگذاری شد. اما شما می‌بینید که هیچ وقت چنین اتفاقی رخ نداد و هر سال نسبت به سال گذشته وضعیت اقتصادی کشور بدتر شده است. امروز وضع تولید بدتر از گذشته است. متأسفانه هر روز اخبار ناگواری از تعطیلی کارخانه‌ها و بنگاه‌های اقتصادی کشور به گوش می‌رسد که اینها همگی وخامت اوضاع را گوشزد می‌کند. کشور امروز در بدترین رکود اقتصادی در دهه‌های اخیر گرفتار شده است. آقای رئیس‌جمهور در اواسط سال ۹۳ و حتی ۹۴ اعلام کردند کشور از رکود خارج شده است در حالی که این اتفاق نیفتاده است. آیا می‌توان در حالی که هر روز شاهد ورشکستگی بنگاه‌های اقتصادی در گوشه و کنار کشور هستیم، ادعای خروج از رکود را مطرح کنیم؟ به نظر سال ۹۴ و همین چند ماه ابتدایی سال ۹۵، جزو بدترین سال‌های کشور در حوزه اقتصاد است.

آقای دکتر! چرا برجام نتوانست وضعیت نابسامان کشور را مدیریت کرده و اوضاع را بهبود ببخشد؟

مهمترین دلیل، توقع بیش از حد دولتمردان از برجام بوده است. متأسفانه دولت یازدهم تمام تخم مرغ‌هایش را در سبد برجام گذاشت و فکر کرد تمامي مشکلات اقتصادی کشور با اجرای برجام حل خواهد شد. اما این اتفاق نیفتاد. با اینکه برجام از سوی ایران به طور کامل اجرایی شد، اما از سوی غربی بدعهدی‌های گسترده‌ای رخ داد که باعث گرديد برجام نتیجه‌ای برای ایران تاکنون نداشته باشد. اقتصاد اعم از مردم و فعالان اقتصادی و... هنوز کماکمان بعد از ۵ ماه از اجرای برجام منتظرند. تاکنون هیچ اتفاقی رخ نداده است و اوضاع فعالان اقتصادی به دلیل توقع بیش از حد از برجام و محقق نشدن وعده‌ها و انتظارات، اقتصاد در یک آچمز شدید گرفتار شده و همچنان منتظر است.

یکی از موضوعاتی که مورد انتقاد منتقدان دولت روحانی قرار داد بی‌توجهی به فرامین اقتصاد مقاومتی توسط مدیران دولت است. طبق شواهد، دولتمردان بسیاری از برنامه‌های خود را خلاف اقتصاد مقاومتی انجام داده‌اند و این موضوع شائبه عدم اعتقاد را تقویت می‌کند. تحلیل شما چیست؟ آیا برنامه‌های اقتصادی دولت یازدهم در راستای اقتصاد مقاومتی تعریف شده است؟

باید عرض کنم اقتصاد مقاومتی در مدت ۲، ۳ سال پیش گذشته اصلاً قابل قبول نیست. رهبر معظم انقلاب اواخر سال ۹۲ سیاست‌های کلی اقتصاد مقاومتی را ابلاغ کردند و مطمئناً توقع می‌رفت با ابلاغ چنین سیاست‌هایی اوضاع بهتر شده و کشور در مسیر پیشرفت قرار بگیرد. اما متأسفانه چنین نشد و امروز با گذشت بیش از دو سال و نیم از ابلاغ سیاست‌های اقتصاد مقاومتی هیچ اتفاق خاصی در راستای آن مسیر رخ نداده است. رهبر معظم انقلاب در این سیاست‌ها ۲۴ بند و فرمان را به دولت و دستگاه‌ها ابلاغ فرمودند اما بنده فعال اقتصادی مسیر رو به رشدی را در این حوزه ندیدم.

به نظر من کم کاری و تعلل عده‌ای در اجرای اقتصاد مقاومتی روز به روز ملموس‌تر شده است، به‌گونه‌ای که اهمیت و ضرورت اجرای اقتصاد مقاومتی، مقام معظم رهبری را بر آن داشت تا مقوله اقتصاد مقاومتی را یک اصل و نیاز واقعی کشور اعلام کنند و در پیام نوروزی خودشان، سال ۹۵ را سال تحقق اقتصاد مقاومتی اعلام کنند و برای سال جدید، شعار (اقتصاد مقاومتی، عمل و اجرا) را انتخاب و به مردم نیز اعلام کنند که در انتخاب این شعار، نکات ظریف و ضروری نهفته است. در هر حال من نمره خوبی به دولت روحانی در اجرای اقتصاد مقاومتی نمی‌دهم و امیدوارم هر چه زودتر اتفاقات بهتری در این حوزه بیفتد.

نکته دیگری که باید عرض کنم اینکه بعد از برجام عده‌ای متصور شدند که دیگر تمامي مشکلات تمام خواهد شد و با این اوصاف دیگر نیازی به اقتصاد مقاومتی نیست! از همین رو به تدریج زمزمه‌هایی را نجوا می‌کردند مبنی براینکه داستان اقتصاد مقاومتی تمام شده و به‌زودی بساط آن جمع خواهد شد! من در پاسخ به این دوستان می‌گویم که اقتصاد مقاومتی ربطی به برجام و غیربرجام ندارد. اتفاقاً با اجرای برجام بیشتر نیاز به اقتصاد مقاومتی داریم. لذا با اجرای برجام هیچ وقت به فکر تعطیل کردن اقتصاد مقاومتی نباشید.