هفته نامه «نماینده»؛ عباس مقتدایی*/ الگوی «اقتصاد مقاومتی» الگویی علمی و بومی، برآمده از فرهنگ انقلابی و اسلامی است که سیاست‌های کلی آن توسط رهبر معظم انقلاب در انتهای سال ۹۲ ابلاغ شد. منتها امروز هرکدام از دستگاه‌ها و نهادهای دولتی به جای اینکه با تعریف یک مفهوم کلی و واحد از اقتصاد مقاومتی، هم‌افزایی خود را برای بستری سازی اقتصاد مقاومتی افزایش دهند، هرکدام از دریچه خود به این موضوع نگاه می‌کنند.
اقتصاد مقاومتی از مسائلی است که ما به جهت نیاز امروز و اهداف آینده نظام اسلامی باید به‌صورت جدی آن را دنبال نماییم. بخشی از تحصیل‌کردگان غرب که امروزه برخی مدیریت‌ها را در جامعه ایران به عهده دارند، گویی از عمق جان موضوع اقتصاد مقاومتی و توانمندی کشور برای ایستادن روی پای خودمان را یا جدی نگرفته‌اند یا تمایلی به انجام آن ندارند.
مرز بین اقتصاد مقاومتی و ریاضت اقتصادی صرفاً بر سر مبانی تئوری اقتصادی نیست. سیاست اقتصاد مقاومتی، برپایه گفتمان انقلاب اسلامی است، درحالی‌که مبانی ریاضت اقتصادی، مبانی مادی و غربی است. مفهوم اقتصاد مقاومتی تنها یک مفهوم اقتصادی نیست، بلکه بعد اصلی آن یک نگاه ایدئولوژیک است که حاوی مفهومی به نام استقلال یک کشور از اجنبی و عدم چشم داشت یک ملت به دست بیگانگان برای حل مشکلات خود است. پایه و اساس اقتصاد مقاومتی اصلاح الگوی مصرف است. اما آنچه که در این برهه پیش روی ماست، این است که ما با الگوی بومی خود توانسته‌ایم دوران دفاع مقدس و یک جنگ ۸ ساله را پشت سر بگذاریم و الگوی اداره جنگ را ارائه نماییم. الگویی که امروز در سطح بین‌المللی در کشورهایی نظیر عراق و سوریه و برخی دیگر مورد توجه قرار گرفته و از آن کپی‌برداری می‌کنند.
در عرصه‌های دیگری همچون سینما نیز توانسته‌ایم الگوی سینمای اخلاق‌مدار که با الگوی فرهنگی سینمایی غرب نیز متفاوت است را اجرایی کرده و در سطح جهانی موفق ظاهر شویم. ما در عرصه اقتصاد هم باید به اتکا به مبانی اقتصاد اسلامی، رویکردهای بومی کشور جمهوری اسلامی و متناسب با نیاز جامعه بازتعریفی از نوع فعالیت‌های اقتصادی، خود اتکایی، استقلال و همه آنچه که مربوط به تجارت، تولید، مصرف و ارتباطات مالی و تجاری می‌شود را داشته باشیم. به‌عنوان مثال ما در این هنگامه می‌توانیم با سامان‌دهی گردشگری متناسب و مبتنی بر اخلاق و رویکردهای اسلامی درآمدزایی کنیم. حتی در سطوح بالاتر، این توانایی در کشور وجود دارد که گردشگری همراه با فعالیت در حوزه گردش و سلامت را برای اهالی منطقه عربی و خاورمیانه طراحی کنیم. از جمله ظرفیت‌های موجود در کشور می‌توان به طراحی و تولید اقتصاد دانش بنیان و یا تولیدات و محصولات کشاورزی متأثر از علوم ژنتیک و بیوتکنولوژیک اشاره نمود.
گویی از تمامي این موارد یا غفلت کرده‌ایم یا آن‌گونه که باید و شاید تلاش نشده است. امروزه حتی مردم کوچه و بازار هم به این نتیجه رسیده‌اند که درحالی به دنبال تولید تیرآهن چندین متری رفته‌ایم که سود حاصل از آن به مراتب کمتر از یک فنر یا قطعه کوچکی است که می‌توانیم با دانش نوین و بدون آلودگی‌های زیست محیطی برای تجهیز پیشرفته بسازیم.
بنابراین در عرصه اقتصاد مقاومتی باید نگاه درازمدت و مبتنی بر رسالت تمدن سازی نظام اسلامی را مورد توجه قرار دهیم. نظامی که قرار است در عرصه ساخت تمدنی و ارائه الگوی اسلامی - ایرانی پیشرفت فعالیت کند و آینده جهان را تحت تأثیر قرار دهد نمی‌تواند همچنان با الگوها و روش‌های غرب ایدئولوژیک و رویکردهای کاپیتالیستی و نظام سرمایه‌داری غرب پیش برود. چون اگر بر اساس آنها حرکت کنیم، دیر یا زود در فرهنگ غرب و در فرهنگ اقتصاد و تجارت و در رویکردهای اقتصادی آنها هضم خواهیم شد. ازاين‌رو، فعالان تمامی زمینه‌ها در کشورمان باید حرف جدیدی برای گفتن داشته باشند و داشتن سخن جدید باید متناسب با رسالتی باشد که انقلاب اسلامی برای خود تعریف کرده است.
رسالت انقلاب اسلامی، گسترش جهانی و صدور انقلاب از طرق مختلف و عرصه‌های متعدد فرهنگ، اقتصاد، علم و فناوری و نظایر آن است پس ضرورت ایجاب می‌کند که متناسب با این رسالت برنامه‌ریزی‌های دقیق و مدون انجام پذیرد. آنچه که در دهه‌های گذشته اگرچه به آن توجه شده، اما کمتر مورد عنایت خاص و ویژه و اقدامات همه‌جانبه و فراگیر بوده است. متأسفانه شاهد بوده‌ایم که در طول سال‌های گذشته هیچ‌گاه بسیج تام و تمام امکانات در این عرصه‌ها صورت نگرفته است و البته معدود اقداماتی هم که انجام گرفته در نتیجه اصرار و پافشاری و تیزبینی مقام معظم رهبری بوده است که توانسته در بخشی از زمینه‌ها، آنجا که اصرارها و پیگیری‌ها و تذکرات ایشان بوده به نتایج مفید و کارگشایی برا کشور برسیم.
اما به هر حال نیاز امروز ما موضوع اقتصاد مقاومتی برای دستیابی به تمدن بزرگ اسلامی است که در آن اخلاق حاکم است، خلق ثروت صورت می‌گیرد و نظام سلطه به حقارت کشیده می‌شود.
* نماینده مردم اصفهان در مجلس نهم
نظر شما