هفته نامه «نماینده»؛ جبار کوچکی‌نژاد*/ نوروز ایامی است که اوج سفرهای مردم به شهرهای مختلف ایران آغاز می‌شود. با توجه به اینکه در آستانه تعطیلات نوروزی هستیم و مردم هم خودشان را برای سفر آماده می‌کنند، اما برخی از مردم هستند که سال‌هاست به دلیل مشکلات اقتصادی نتوانسته‌اند کوله بار سفر را جمع کرده و چند روزی را با خانواده به دل جاذبه‌های بی نظیر موجود در استان‌های کشور بزنند. کشور عزیز و چهارفصل ما علی‌رغم تبلیغاتی که در این زمینه شده است همچنان جاذبه‌های فراوان ناشناخته‌ای دارد و علاوه بر آن بسیاری از هموطنانمان هستند که هنوز حتی جاذبه‌های شناخته شده و آثار باستانی معروف کشور را نیز ندیده‌اند. علاوه بر تأثیرات به سزای روحی و روانی سفر، آثار باستانی هر کشوری به نوعی هویت ملی هر ملت تعریف می‌شوند و ما با تمدنی چند هزار ساله در هر کوی و برزنی دیدنی‌ها و آموختنی‌های بسیار داریم. باید تلاش کنیم که جاذبه‌های گردشگری داخل کشور را به مردم شناسانده و همچنین امکاناتی را برای مردمی که به صرف مشکلات اقتصادی از سفر چشم پوشی می‌کنند و یا به سفر می‌روند ولی نمی‌توانند به دلیل مشکلات اقتصادی از امکانات و مراکز تفریحی شهرها استفاده کنند، فراهم کنیم.

یکی از وظایف سازمان گردشگری این است که بتواند مردم را به سمت گردشگری تشویق و موانع را نیز برطرف کند. انقلاب ما انقلاب محرومین است. سازمان گردشگری می‌تواند ردیف بودجه مستقلی را از دولت به این منظور پیگیری و ابلاغ کنند و مجلس نیز استقبال می‌کند. ردیف بودجه‌ای تحت عنوان یارانه گردشگری در کشور می‌توان برای طبقات متوسط و پایین جامعه در نظر گرفت و با کارت‌های گردشگری و بازدید از مراکز تفریحی و دیدنی استان‌های کشور این خلاء را جبران کرد. متأسفانه هیچ برنامه‌ای را ما از سازمان میراث فرهنگی و گردشگری نمی‌بینیم که بیاید بخشی از مشکلات گردشگری را به عهده بگیرد و برای رفع آن سیاستگذاری و فرهنگ سازی کند. متاسفانه رفع مشکلات را در حاشیه قرار داده‌اند و مردم در استان‌ها خودشان به تنهایی در این زمینه فعالیت می‌کنند و مباحث مربوط به گردشگری را مدیریت می‌کنند. به عبارتی مدیریت بیرونی در زمینه گردشگری کم داریم.

یکی دیگر از آسیب‌هایی که در این حوزه وجود دارد، افزایش بی رویه قیمت‌ها در ایام تعطیلات و عدم نظارت کافی بر این مسئله است. برخی معتقدند علت این مشکل نقص قانون است، در حالیکه ما در این زمینه با نقص و کمبود قانون مواجه نیستیم. با قوانین موجود می‌توان جلوی این مشکل را گرفت. حتی با واگذاری بخشی از امور به بخش خصوصی و ایجاد فضای رقابتی می توان با این مشکل مقابله کرد. از طرف دیگر در بعضی موارد میراث فرهنگی اقداماتی را انجام داده است ولی آن‌ اقدامات را گسترش نداده و نتوانسته فراگیر کند. به نظر باید بعضی از سیاست‌ها را میراث فرهنگی مشخص کند و مردم اطمینان داشته باشند که این سیاست‌ها ثابت است تا اینکه بتوانند در بخش گردشگری سرمایه‌گذاری کنند.

یکی از دیگر مباحث مهم در زمینه گردشگری نظارت و بررسی عملکرد تورهای گردشگری است. ما از طرفی برنامه‌های گردشگران را داریم که هدایت گردشگران را به عهده دارند و از طرف دیگر دستگاه‌های امنیتی و انتظامی تلاششان این است که در بخش گردشگری یک فضای کاملاً امنی را فراهم کنند تا در حین گردش هیچ‌گونه خطری گردشگران را تهدید نکند. از این نظر به واقع عملکرد دستگاه‌های امنیتی و انتظامی قابل تقدیر است.

وجه دیگری که باید در این زمینه مورد توجه قرار گیرد رقابت میان تورهای داخلی و خارجی و ترویج جاذبه‌های گردشگری داخلی است. جاذبه‌های گردشگری داخلی ما بسیار زیاد و در دنیا نادر است اما متأسفانه هنوز نتوانسته‌ایم آنطور که باید از آن بهره برداری کنیم و این مشکل در برخی موارد به دلیل آماده نبودن زیرساخت‌ها و یا عدم فرهنگ‌سازی صحیح و حتی تبلیغات مناسب است. نگارنده این سطور خود به بیشتر کشورهای دنیا سفر کرده است اما بی‌تردید می‌توان گفت که جاذبه‌های دیدنی استان‌های ما در دنیا بی‌نظیر است. به عنوان نماینده شمال کشور می‌توانم بگویم بی شک شمال کشور ما یکی از بی‌نظیرترین نقاط در کل دنیا است حتی چنین جاذبه‌هایی در پاریس و آلمان و سایر کشورها وجود ندارد. از این نقاط بی نظیر و بکر در کل کشور کم نداریم ولی باید با تبلیغات و فرهنگ‌سازی مناسب گردشگران را جذب کنیم.

یکی دیگر از گنجینه‌های ما، صنایع دستی است. ما در هنرهای دستی نیز در کل دنیا سرآمد هستیم ولی در این زمینه نیازمند توجه بیشتر دولت و تقویت زیرساخت‌های لازم در این زمینه هستیم. متأسفانه در حال حاضر صنایع دستی چینی به وفور در منازل ما یافت می‌شود ولی از صنایع دستی کشور خودمان محروم هستیم. باید جلوی واردات اینگونه لوازم غیرضرور را در کشور بگیریم تا بتوانیم محصولات خود را عرضه کنیم.

*رئیس فراکسیون میراث فرهنگی وگردشگری مجلس نهم