شناسهٔ خبر: 122205 - سرویس اقتصاد
نسخه قابل چاپ

دوران پسابرجام و گره کور رفع بیکاری جوانان

حسین وزیری/* امروز رفته رفته مواجهه با برجام و آثار عینی آن در سطح جامعه رو به واقع بینی گراییده و افکار عمومی منتظرند تا نتایج اقتصادی توافق هسته ای را به طور ملموس مشاهده کنند.

«نماینده»/حسین وزیری: از سوی دیگر این موضوع برای همگان روشن است که اگر برای دوران پساتحریم برنامه دقیقی نداشته باشیم، این فرصت به خطری بزرگ تبدیل خواهد شد، در این دوره منابع مالی آزاد می شود و شرکت های خارجی برای ورود به بازار ۷۰ میلیونی ایران برنامه های متعددی را خواهند داشت. حال اگر خود ما برای این دوران برنامه ای نداشته باشیم، با خطر بزرگی در اقتصاد و صنعت کشور مواجه خواهیم بود.

بدیهی است که قرار نیست برجام ، کشور را به بازار بزرگ محصولات دیگر کشورها تبدیل کند. باید توجه داشت که در سایه اقتصاد مقاومتی است که رفاه و افزایش تولیدات و رونق اقتصاد... ارزشمند است و الا اگر قرار باشد آزاد سازی دارایی های مسدود شده ایران و رفع تحریم ها ، کشور را به بازار مصرف کالاها محصولات خارجی تبدیل کند آن موقع فرصت به تهدید تبدیل شده است و این نه تنها باعث پیشرفت و تحول نمی شود بلکه وابستگی را در پی دارد.

با ورود هیات های مختلف از کشور های توسعه یاقته، فرصتی مناسب برای ایجاد اشتغال جوانان این کشور و استفاده از تجربیات این کشورها در خصوص فن آورهای نوین و تکنولوژی های جدید در عرصه های مختلف از جمله آموزشی، پزشکی و . . . ایجاد می شود.

البته اینکه چقدر این رفت و آمدها بتواند در آینده نزدیک برای کشور مثمر ثمر باشد را باید در انتظار آینده نشست اما قطعا یکی از مهم ترین بخش‌هایی که می تواند ردی از موفقیت‌های احتمالی در پسابرجام به ویژه در بخش اقتصادی نشان دهد، بازار کار و اشتغال است.

در واقع بازار کار، خروجی عملکرد اقتصادی دولت‌ها تلقی می شود. نمی توان اقتصادی را موفق و رو به جلو دانست در حالی که بازار کار آن پس رفت می‌کند و هر روز بر تعداد بیکاران آن افزوده می‌شود، قراردادها موقت می‌شوند و نیروی کار کشور با چالش‌های بزرگ معیشتی مواجه است.

در واقع خروجی هر فعالیت و حرکتی در اقتصاد کشور، خود را در بازار کار نشان می‌دهد. اینکه صدها هزار جوان تحصیل کرده در شرایط نامناسبی به لحاظ کاریابی و اشتغال قرار داشته باشند و مسئله بیکاری به دغدغه اول بسیاری از خانواده ها و دل مشغولی جوانان تبدیل شود، نشان می دهد اوضاع خوب نیست و هدف‌گذاری‌ها به بار نمی‌نشیند.

کارشناسان بازار کار می‌گویند دولت‌ها در دوره های مختلف به جای اجرای برنامه های زیرساختی و اساسی برای اشتغال، بیشتر به حرکات نمایشی و مقطعی رو آوردند و در نتیجه سیاست گذاری هایی که عمرشان به دو سه سال هم نمی رسید، هرگز امکان کارگشایی در بازار کار ایران را پیدا نکرد.

نمونه آن اجرای چندین برنامه اشتغال زایی مقطعی و کوتاه مدت در دولت‌های مختلف تاکنون بوده است. هزاران میلیارد تومان از منابع کشور به صورت آزمایش و خطایی به طرح‌هایی اختصاص یافت که دولت‌های وقت معتقد بودند نسخه شفابخش بازار کار ایران را یافته اند. با این حال، بسیاری از طرح‌های اجرا شده حتی به اندازه عمر کاری دولت‌ها نیز نبوده و در میانه راه به بایگانی خاطرات سپرده شدند.

هنوز هم پس از سال‌ها، دولت‌ها جوانان را تشویق به ورود به دانشگاه ها می کنند بدون اینکه فکری به حال آینده و شغل‌شان کرده باشند.

براساس گزارش مرکز آمار ایران که در تابستان امسال ارائه شده نرخ بیکاری جوانان ۱۵ تا ۲۴ ساله حاکی از آن است که ۲۵.۲ درصد از جمعیت فعال این رده سنی بیکار بوده اند. این شاخص در بین زنان نسبت به مردان و در نقاط شهری نسبت به نقاط روستایی بیشتر بوده است. نرخ بیکاری جوانان ۱۵ تا ۲۹ ساله نیز حاکی از آن است که ۲۱.۹ درصد از جمعیت فعال این رده سنی بیکار بوده اند. این شاخص هم در بین زنان نسبت به مردان و در نقاط شهری نسبت به نقاط روستایی بیشتر بوده است.

همچنین طبق آمار تعداد ۱۱ میلیون نفر تحصیلکرده و مشغول به تحصیل در کشور داریم، ولی با وجود این تحصیلات این افراد نتوانسته سهم قابل توجهی در سرانه تولید ناخالص داخلی ایجاد کنند.  سهم صنعت در اشتغال افراد تحصیلکرده کمتر از ۳۰ درصد است و بیشترین تعداد تحصیلکرده‌های دانشگاه‌ها به سمت اشتغال در خدمات می‌روند.

به نظر می رسد در چنین شرایطی و با توجه به گشایش هایی که در دوران پسا برجام به آن وعده داده شده، یکی از اقدامات موثر در راستای اشتغال زایی توجه به کسب و کارهای کوچک است. این بنگاه های کوچک همیشه با معضل کمبود نقدینگی روبرو بوده اند و اگر بانکی مختص کسب و کارهای کوچک تشکیل شود تا بر اساس ضوابط و سازوکارهای متناسب به بنگاه های کوچک و متوسط تسهیلات اعطا کند، می تواند خلأ تامین مالی را که بزرگ ترین مشکل بنگاه های کوچک و متوسط در شرایط حاضر است، رفع کند.در شرایط حاضر با توجه به پیش بینی های انجام شده در مورد رشد اقتصادی کشور در سال های آتی ناشی از اجرای برجام و رفع تحریم ها، میزان تاثیرگذاری بانک کسب و کارهای کوچک به جهت ظرفیت های موجود، تنوع و گستردگی صنایع کوچک و متوسط درسطح کشور و با برخورداری از ساختاری چابک با بهره وری بالا و سرمایه لازم و متناسب با نیاز حداقلی تامین مالی برای توانمندسازی و گسترش بنگاه های کوچک و متوسط، با نرخ های معقول تسهیلات می تواند نقش بسیار اساسی و اثرگذاری قابل توجهی در توسعه این بنگاه ها و توسعه اقتصادی کشور داشته باشد.

به هر حال جوانان کشور این روزها منتظرند تا تبلیغات پر سر و صدای برجام، برایشان اشتغال و گسترش تولید را به ارمغان آورد و این دولت است که می بایست برنامه اش را در این راستا اعلام نماید.

نظر شما