شناسهٔ خبر: 111376 - سرویس بین‌الملل
نسخه قابل چاپ منبع: صدا و سیما

باید با اقدامات ایران در منطقه مقابله شود/ ارزیابی رئیس سابق سیا از«برجام»

 رئیس سابق سیا رئیس سابق سیا برنامه جامع اقدام مشترک(برجام) را نقطه عطفی در روابط ایران و آمریکا ارزیابی کرد.

به گزارش «نماینده»، "دیوید پترائوس" فرمانده سابق نیروهای آمریکایی در عراق و افغانستان و رئیس سابق سازمان اطلاعات مرکزی آمریکا(سیا) که مدرک دکترای روابط بین الملل خود را از دانشگاه پرینستون گرفته است در سخنانی در موسسه تحقیقاتی سیاست های خاورنزدیک واشنگتن گفت: «توافق هسته ای ایران نهایی شده است و به سمت اجرایی شدن می رود اما هنوز خیلی زود است که درباره پیامدهای این توافق هسته ای اظهارنظر کنیم. اما به هرحال، این توافق هسته ای می تواند نقطه عطفی در نقش ایران و نقش آمریکا در منطقه خاورمیانه (غرب آسیا) باشد.

وی افزود: کاملا روشن است که این توافق در طول زمان سبب افزایش منابعی می شود که رژیم ایران در اختیار دارد. دسترسی رژیم ایران به منابع مالی و سامانه های تسلیحاتی افزایش می یابد و درنتیجه ایران می تواند به فعالیتهایش برای بی ثبات کردن منطقه ادامه بدهد و به تقویت عمال و نیروهای وابسته به خودش ازقبیل حزب الله لبنان و رژیم بشار اسد در سوریه و حوثی های یمن و حماس و گروههای شبه نظامی شیعی در عراق و دیگران مبادرت کند. با این اوصاف، این توافق هسته ای سبب تشدید رقابت بین ایران و رقبای سنی عربش در منطقه می شود و عدم توازن قدرت بین این دو طرف تشدید می شود. در سالهای اخیر نیز این عدم توازن قدرت بین ایران و کشورهای سنی عرب منطقه شدت پیدا کرده است. ماجراجویی های ایران در منطقه سبب تشدید این جریان شده است

پترائوس گفت: «سوال اساسی مطرح در شرایط کنونی این است که روابط ایران و آمریکا در آینده به چه صورت خواهد شد. به نظر می رسد توافق هسته ای بر چشم انداز روابط ایران و آمریکا تاثیر جدی خواهد گذاشت. سوال اساسی مطرح این است که در این شرایط جدید، آیا ما با همپیمانان و شرکای منطقه ای خود همکاری های بیشتری خواهیم داشت تا با اقدامات ایران مقابله کنیم یا اینکه تلاش خواهیم کرد با این اقدامات ایران کنار بیاییم یا حتی به شریک ایران تبدیل شویم. بی تردید، بخشی از پاسخ به این سوالات به رفتار ایران در آینده بستگی خواهد داشت. بسیاری از کشورهای منطقه نگران آن هستند که آمریکا رویکرد سازش درمقابل ایران را در پیش بگیرد. اما به نظرمن، باید کمی صبر کرد تا رویکرد آمریکا درباره ایران مشخص شود

وی در ادامه افزود: «باید با اقدامات ایران در منطقه مقابله شود. باید متحدان منطقه ای ما درمقابل ایران تقویت شوند. ما باید سخت افزارهای مختلف را در اختیار متحدانمان قرار بدهیم و مساعدت های امنیتی دیگر را نیز به آنها بدهیم که خواهان آن هستند. ما باید به مشورت دادن، آموزش و انتقال تجهیزات به این متحدان خود توجه داشته باشیم. باید به وضع عراق و سوریه نیز توجه ویژه ای داشت. در حال حاضر در عراق فرصت فوق العاده خوبی برای ما فراهم شده است تا از حیدر العبادی نخست وزیر عراق حمایت شود. مردم عراق از دولت حیدر العبادی حمایت می کنند زیرا خواهان خدمات اساسی هستند که دولت او تامین کند. مردم عراق از فساد و فقدان خدمات اساسی در کشورشان مستاصل شده اند. آیت ا... العظمی سیستانی نیز مواضع خود را به صراحت در این خصوص بیان کرده است. باتوجه به همین ملاحظات است که نخست وزیر عراق، اصلاحات بسیار اساسی را در این کشور شروع کرده است. او شماری از مقامات دولتی را حذف کرده است و اصلاحاتی در انتصابهای قضائی و نظامی نیز بوجود آورده است. این اصلاحات و اصلاحات اساسی دیگر ازجانب دولت حیدرالعبادی دنبال می شود. در چنین شرایطی، ایران از گروههای شبه نظامی شیعی در عراق حمایت می کند که کتائب اهل الحق، عصائب الحق و سپاه بدر از جمله سه گروه مطرح در این زمینه هستند. نوری المالکی نخست وزیر عراق نیز که در زمان سقوط موصل به دست عناصر گروه (تکفیری صهیونیستی) داعش در مسند قدرت بود نیز در جبهه همین گروههای شبه نظامی قرار دارد. اوضاع در بغداد بسیار بسیار حساس است. پیروزی در عرصه عراق مستلزم آن است که جریانی فراگیر در عرصه سیاسی این کشور وجود داشته باشد و نخست وزیر عراق توانمند شود تا بتواند جریان بیداری جدید سنی ها را ایجاد کند و سنی ها را در گارد ملی عراق وارد کند. برخی از این کارها در حال حاضر در عراق در جریان است. اگر این کارها انجام شود می تواند به موفقیتهای پایداری درمقابل گروه (تکفیری صهیونیستی) داعش دست یافت. اما اگر این کارها انجام نشود، نیل به هدف فوق امکان پذیر نخواهد بود

وی گفت: «در سوریه وضع متفاوت است. درسوریه باید حمایت نیروهای قابل اعتماد سنی را در عرصه میدانی سوریه به دست آورد. باید توجه داشت که نیروهای شبه نظامی کرد فقط در مناطقی می توانند بسیار موثر باشند که اکثر جمعیت آنها کردنشین هستند. اما درمناطق دیگر، ممکن است مردم این مناطق به شبه نظامیان کرد به چشم نیروهای مشروع نگاه نکنند و درنتیجه، قدرت پیشروی و عملیات این نیروها علیه گروه (تکفیری صهیونیستی) داعش محدود خواهد بودو اگر کردها بخواهند در مناطقی عملیات کنند که سنی ها در آنجا حضور دارند ممکن است با واکنش سنی ها مواجه شوند. توجه به این ماهیت سنی مردم منطقه برای شکست دادن گروه (تکفیری صهیونیستی) داعش و همچنین تغییر شرایط برای حرکت در مسیر رسیدن به راه حل سیاسی برای مناقشه جاری، نقش اساسی دارد. غالبا گفته می شود که برای فلان مشکل، راه حل نظامی وجود ندارد. شاید این سخن درست باشد اما باید توجه داشت که فضایی نظامی وجود دارد که باید به آن توجه داشت و رسیدن به راه حل دیپلماتیک برای چنین مشکلاتی در سوریه، مستلزم توجه به این شرایط است. مشکل مطرح درباره سنی های سوریه این است که آنها با ما همراهی نخواهند کرد مگراینکه متعهد شویم از آنها درمقابل همه دشمنان پشتیبانی کنیم و نه اینکه حمایت ما از آنها فقط برای مقابله با گروه (تکفیری صهیونیستی) داعش باشد. منظورم از این سخن آن است که سنی های سوریه می خواهند ما از آنها درمقابل نیروهای بشار اسد رئیس جمهور سوریه محافظت کنیم و اجازه ندهیم نیروهای اسد، بمبهای بشکه ای را در مناطق سنی نشین بریزند

وی در ادامه افزود: «علاوه بر مسائل سوریه و عراق، ما باید تلاشهای جدی صورت بدهیم تا با همپیمانان و شرکای منطقه ای خود همکاری کنیم تا اینکه بتوانیم محموله های تسلیحاتی ایران برای حماس را رهگیری کنیم. باید از اقدامات گسترده مصر برای نابودکردن تونلهای انتقال چنین تسلیحاتی در منطقه سینا حمایت شود. باید هرکاری که می توانیم انجام بدهیم تا محموله های تسلیحاتی ایران را شناسایی و رهگیری کنیم که برای حزب الله لبنان و حوثی های یمن فرستاده می شود. در حوزه های دیگری هم ازقبیل سامانه پدافند ضدموشکهای بالستیک و هشدار زودهنگام در این خصوص نیز می توانیم با کشورهای متحد خود در منطقه همکاری داشته باشیم. همه این کارها برای آن است که پیام روشنی منتقل شود. مخاطب این پیام فقط ایران نیست بلکه می خواهیم با این اقدامات، پیامی هم به همپیمانان و شرکای منطقه ای خود منتقل کنیم

پترائوس در ادامه در پاسخ به سوالی درباره سیاستهای منطقه ای آمریکا گفت: «مهمترین کاری که آمریکا در شرایط جدید منطقه می توان انجام بدهد این است که به متحدان و شرکای خودش اطمینان خاطر بدهد که در کنار آنها است. آمریکا باید به گونه ای رفتار کند که شرکای منطقه ای آمریکا احساس کنند لازم است خودشان وارد عمل شوند و به توانمندی غنی سازی اورانیوم خودشان دست پیدا کنند. آمریکا باید به صورت تعهد جدی در حوزه ملی، این تعهد را مطرح کند مبنی بر اینکه به ایران اجازه داده نخواهد شد اورانیوم را به میزانی غنی سازی کند که بتواند از آن برای ساخت تسلیحات هسته ای استفاده کند. این نکته بسیار بسیار حائز اهمیت است. باید مقامات آمریکایی به صراحت این سخن را بیان کنند درست به همان صورت که ارنست مونیز وزیر انرژی آمریکا در یکی از جلسه های استماع کنگره مطرح کرد مبنی بر اینکه آمریکا با حرکت ایران به سمت تسلیحات هسته ای مقابله خواهد کرد. باید این سخن به صورت تعهد واقعی ملی آمریکا از زبان مقامات آمریکایی به صورت مرتبط مطرح کنند. این سخن در اطمینان خاطر دادن به متحدان و شرکای منطقه ای ما بسیار اهمیت دارد.»

نظر شما